نمایش عمومی فیلمهای خارجی در سینمای ایران مناقشهای به درازای عمر پیروزی انقلاب را پشت سر دارد. عمری چهار دههای با فرازونشیبهایی نامتناسب که گاه به جبر زمان به واسپاری کامل سینماهای ایران به فیلم خارجی منجر شده و گاه به ممنوعیتی شگفت که هر دو حال نیز مصداقی است از مثل از آن سوی بام فرو غلتیدن که آسیبش را هم نه سینما یا سینماگران این دیار که مردمی میخورند که اشتیاق تماشای آثار ارزشمند ایرانی و خارجی را بر پردههای نقرهای این مرز و بوم دارند.
آنهایی که عمری ازشان گذشته، نخستین روزهای پیروزی انقلاب را یادشان است که چگونه سینماهای تهران و احتمالا شهرستانها در جستوجوی مفری برای ادامه حیات، در خلأ فیلم ایرانی و در نبود سینماگران هراسیده از تغییرات سریع اجتماعی، یکسر در اختیار فیلمهای خارجی قرار گرفتند و البته حتی نوع فیلمهای خارجی اکرانشده که به تبع جو انقلابی زمان آثاری چون حکومت نظامی و فیلمهای بیشتر پارتیزانی بلوک شرق را شامل میشد نیز نمیتواند غرابت چنین تسلیمی را پردهپوش باشد.
همان شاهدان همچنین روزها و سالهای بعد را هم یادشان است که سینمای ایران تصور نمایش حتی یک فیلم درست و حسابی خارجی را هم نداشت و تمام آنچه سینمادوستان از آن روزها یادشان است، مشتی فیلم جرواجر شده و تغییریافته بیسروته است با اسامی خارجی؛ بیآنکه فیلم روی پرده ربط چندانی به آن نسخه اصلی فیلم داشته باشد. هر دوی این فروغلتیدنها از این سو و آن سوی بام، حکایت از تصمیمسازیهای عکسالعملی مدیران فرهنگی وقت داشت که در مورد اول در روزهای آغازین جمهوری اسلامی نسخه نمایش فیلم خارجی را فقط و فقط برای چرخیدن چرخ سینماها تجویز کرده بودند و در دومی ممنوعیت را برای حمایت از سینمای تازه راه افتاده که داشت تاتی تاتی میکرد.
ممنوعیت فیلم خارجیشاید بشود گفت منادیان ممنوعیت نمایش فیلم خارجی در آن روزگاران نگاهی واقعبینانه داشتند به چشمانداز آینده و البته داشتهها و کمبودهای سینمای ایران در آن روزها. آنها یادشان نرفته بود ورشکستگی آشکار سینمای ایران را در سال ٥٦ که وقتی در سال ١٣٥١ دولت وقت ورود فیلم خارجی را از کمپانیها گرفت و به بخش خصوصی واگذار کرد، محتوم به نظر میرسید؛ دلیلش هم ساده بود: وقتی شرایطی مهیا شد که بیشتر تهیهکنندگان سینمای ایران به جای تولید فیلم واردکننده فیلم خارجی شدند، سینمای ایران درنهایت به جایی رسید که تولید فیلم در سال ١٣٥٦ به ١١ فیلم رسید و در ازای این رقم ششصد و خردهای فیلم خارجی وارد شد.
شرایطی که در آن واردکننده فیلم تنها ٣٠درصد قیمت فیلم را به دلار پرداخت میکرد و ٧٠درصد بقیه از طریق ارز دولتی و ریال تأمین میشد، طبیعی بود که تهیهکننده را از تولید به سمت واردکردن فیلم وادار به تغییر مسیر کند. چنین شد که تصمیمسازان سینمای ایران بعد از انقلاب، بعد از گذراندن آن خلأ تولید اولیه به سمت آزمودن سیاستهای حمایتی در جهت تولید بیشتر میل کردند که مهمترین حمایتی که در آن روزها میشد به عمل آید، ممنوعیت نمایش فیلم خارجی و بهاصطلاح سپردن تمام میدان رقابت به دست سینمای ایران بود. مهدی فخیمزاده که در سال ورشکستگی سینمای ایران یکی از آن ١١ کارگردان سازنده فیلم ایرانی بود، آن روزها را چنین توصیف میکند: باید در سینمای جدید دیگر آن شرایط که تولید به ١١ فیلم رسیده بود، تکرار نمیشد. به این دلیل بعد از انقلاب تلاش زیادی کردیم، با صاحبان سینما جنگیدیم و با کمک صنفی که درست کرده بودیم، توانستیم محدودیتی برای فیلم خارجی ایجاد کنیم و این را در انحصار دولت قرار بدهیم؛ چون دولت فیلم تجاری نمیآورد و بیشتر سعی در یکجور تبادل فرهنگی داشت که تا الان هم اینطور بوده است.
شرایط امروزاما به نظر میرسد اوضاع در حال تغییر است. آن سیاست که آن روزها درست به نظر میرسید و الان سیوچند سال است ادامه پیدا کرده، از نظر منطقی شاید مناسب دنیای امروز جلوه نکند. با این اوصاف اما مخالفتها همچنان پابرجاست و در این مدت هر زمان زمزمهای درباره نمایش فیلم خارجی شنیده شده، با مخالفت دستاندرکاران سینمای ایران مواجه شده است. دلایل مخالفت هم همان دلایل سابق است؛ مهدی فخیمزاده درباره اکران فیلم خارجی اعتقاد دارد که «فیلم خارجی برای سینمای ایران حکم طاعون و ایدز را دارد» و عبدالله اسفندیاری، مدیر اسبق بنیاد سینمایی فارابی نیز با این استدلال که «نمایش فیلم خارجی اگر آزاد باشد، مطمئن باشید که تمام ظرفیت سینماهای ما را خواهد گرفت» به مخالفت با این قضیه میپردازد. اسفندیاری استدلالی مشابه فخیمزاده دارد: «اکران بیرویه فیلم خارجی سینمای ایران را در سالهای ٥٦-٥٥ ورشکست کرد و نمایش فیلمهای دست سوم یا چهارم خارجی در تعداد انبوه امروز هم تمام ظرفیت اکران فیلمهای ایرانی را خواهد گرفت.» علیرضا رئیسیان نیز ظاهرا مخالف اکران فیلم خارجی است: «در شرایط فعلی قراردادن ظرفیت بسیار محدود سینمای ایران به اکران فیلم خارجی به صلاح سینمای ایران نیست و آن هم در حالی که معلوم نیست بحث بر سر کدام فیلمهای خارجی است.»
نجات سینمای ایرانوقتی مدیر سینمایی حوزه هنری از تلاشهای حوزه برای نمایش فیلم خارجی گفت، معلوم شد که این قضیه با همیشه فرق میکند. حقیقت این است که تاکنون پیشنهاد اکران خارجی را بیشتر منتقدان یا سینماگران نزدیک به طیف روشنفکری میدادند و طبیعی بود که با توجه به طیف مدیران این قضیه به جایی نرسد. اما منادیان نمایش فیلم خارجی در روزهای اخیر مدیران حوزه، برخی خبرگزاریها و رسانههای خاص و بخشی از مدیران نزدیک به آن طیف سیاسی خاص هست.
نکته مهم اینکه این مدیران برای الزامیدانستن اکران خارجی از همان استدلالی استفاده میکنند که مخالفان بر پایه آن مقابل اکران خارجی سنگ انداخته بودند و آن چیزی نیست جز نجات سینمای ایران. علاوه بر حمزهزاده، مدیر سینمایی حوزه روز گذشته سخنانی از محمود کاظمی، مدیرعامل موسسه بهمن سبز حوزه هنری منتشر شد که چراغ حمایت از اکران فیلم خارجی را روشن کرده و گفته بود: «اکران فیلم خارجی طبق قواعد و مقررات قانونی میتواند یکی از عوامل رونقدادن به سینماها باشد.» نکته جالب در این میان همفکری مدیری چون امیرحسین علمالهدی با مدیرانی از جنس مدیران حوزه هنری است. علمالهدی با این صحبتها که «اگر از ٤هزار فیلمی که سالانه در جهان اکران میشود سی چهل فیلم خارجی در ایران اکران شود، بیشک استقبال از سینما بالا خواهد رفت.» از نمایش خارجی حمایت میکند. علی سرتیپی هم با این استدلال که«این احساس نیاز وجود دارد که کمی به اکرانها تنوع بدهیم» به جرگه موافقان اکران فیلم خارجی میپیوندد.
سینماگران موافقاما تنها حامیان نمایش فیلم خارجی مدیران دولتی نیستند و برخی سینماگران نیز نگاهی مثبت به این اتفاق دارند. محمد اطبایی پخشکننده بینالمللی با اشاره به اینکه «به چه دلیل حوزه هنری علاقهمند به پخش فیلمهای خارجی شده، نمیدانم، اما خودم از مدافعان سرسخت اکران فیلمهای خارجی هستم» میگوید: این حق مردم است که فیلمهای روز دنیا را در سینماها ببینند.
مسعود فراستی هم موافق نمایش فیلم خارجی است. او نمایش فیلم خارجی را «اولین قدم برای حذف رانت خوران» نامیده و مینویسد: قطعاً این حرف که این سینمای دولتی - نیمهدولتی از قماش تابستان داغ، پنج عصر، رگ خواب، مالاریا و... فرسنگها با سینما فاصله دارد و در شأن این ملت نیست، حرف درستی است و باید آرامآرام و اگر به من باشد بسرعت فکری جدی کرد در حذف سوبسید و رانتخواران سینمای ایران و حرکت در جهت سینمای غیردولتی. اکران فیلم خارجی نخستین قدم در این مسیر است، چرا که زیباییشناسی آسیبدیده مخاطب توسط این سینمای باسمهای دولتی، احتیاج به ترمیم دارد. اکران فیلم خارجی روز که حداقل سرگرمی است و اکران محدودتر فیلمهای کلاسیک جهان که زیباییشناسیمان را تربیت میکند، ما را به یاد سینما میاندازد و پرده عریضش که با فیلمهای سینمای ایران به بوته فراموشی سپرده شده.
آخر شاهنامهاینبار هم مشخص نیست آخر این بحث به کجا خواهد رسید و زمین به کام کدام جریان خواهد چرخید. هر دو گروه در استدلالهاشان نکات درستی را مطرح میکنند. جریانی به درستی از سپری شدن دوران حمایتهایی از این جنس میگوید و اینکه باید سینمای ایران بتواند گلیم خودش را در رقابت جهانی از آب بیرون بکشد؛ و جریانی دیگر هم باز به درستی عنوان میکند که در کشوری که ایران خودرو و سایپایش هم توان ایستادن روی پای خود را ندارند، این انتظار از سینما بسیار بیانصافانه است. با تمام این اوصاف بد نیست بحث را با سخنان مهدی فخیمزاده تمام کنیم که میگوید: میگویند فیلم خارجی سینما را نجات میدهد. اما وقتی فیلم خارجی آن زمان که نه ویدیو بود، نه ماهواره، نه سیدی، نتوانست چنین کاری بکند؛ الان میتواند؟ ما محدودیتهای اجتماعی داریم که باعث میشود فیلم خارجی تکهپاره شود و اگر هم جذب مخاطبی میتوانست داشته باشد آن هم از دست میرود. پس این تلاش برای چیست که هی میگویند فیلم خارجی بیاورید تا سینما را نجات بدهیم؟ این تلاش برای این است که باز یک عده واردکننده سود کنند. کسانی که طالب اکران این فیلمها هستند صاحبان سینما هستند، برای اینکه دیگر از شر فیلم ایرانی خلاص شوند. این بحث نجات سینما یک سفسطه است.
۵۸۲۴۱
مسعود فروتن فیلم سینمایی «همسر» ساخته مهدی فخیمزاده را برای نابینایان توضیحدار کرد. نوشته انتشار نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۳/۰۲/۰۵
مسعود فروتن فیلم سینمایی «همسر» ساخته مهدی فخیمزاده را برای نابینایان توضیحدار کرد. به گزارش سینماسینما، سوینا نسخه ویژه نابینایان فیلم سینمایی «همسر» ساخته مهدی فخیمزاده را پنجشنبه ششم اردیبهشت ۱۴۰۳ در چارچوب برنامه فیلمخانه منتشر میکند. این فیلم روز پنجشنبه ساعت ۱۹ از طریق سایت سوینا در دسترس مخاطبان...
۱۴۰۳/۰۲/۰۵
منتظر بمانید..
مهدی فخیمزاده که پس از بازی در سریال «بازپرس» مقابل دوربین نرفته است، این روزها شرایط جسمی خوبی دارد و مشغول نگارش فیلمنامهای جدید است. این بازیگر و کارگردان در ...ادامه مطلب
۱۴۰۲/۰۹/۲۷
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
جمشید پوراحمد رضا بیک ایمانوردی هنرمندی بود که ویروس خطرناک غربت، جانش را گرفت؛ بیک ایمانوردی در روزگار هنری خویش هنرمندی پرکار و پرطرفدار به شمار میرفت او یکی از ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۱۰
منتظر بمانید..
فخیم زاده بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون درباره کار جدیدش توضیح داد. مهدی فخیم زاده بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون به باشگاه خبرنگاران گفت: یکی از دلایلی که ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۸/۳۰
منتظر بمانید..
مجموعه تلویزیونی «اپیدمی» که به روایت بحران کرونا و تلاش شبانه روزی کادر درمان و نیروهای جهادی برای مقابله با آن میپردازد، در مراحل پایانی پیش تولید قرار دارد. به ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۴/۲۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
ابوالحسن داودی ، علیرضا رییسیان، مجید برزگر، محمد رسول اُف، محمد احمدی، اصغر هاشمی، عبدالرضا منجزی هیات مدیره جدید انجمن تهیه کننده- کارگردانان سینمای ایران شدند. به گزارش سینماسینما، در انتخابات داخلی شورای مرکزی انجمن تهیه کننده- کارگردانان سینمای ایران، به اتفاق آرا توسط شورای مرکزی این انجمن، ابوالحسن داودی...
۱۴۰۲/۱۲/۲۰
منتظر بمانید..
علیرضا رئیسیان کارگردان و تهیه کننده سینما به بهانه برگزاری جشنواره فیلم فجر به نقد عملکرد مدیران پرداخت. به گزارش سینماسینما، تینا جلالی در روزنامه اعتماد نوشت: «شما نمیتوانید سینمای معتبر ایران را در داخل و دنیا به مرحلهای برسانید که نه تنها سینماگران داخلی از آن استقبال نکنند که...
۱۴۰۲/۱۱/۲۹
سینماسینما، تبسم کشاورز: صبح روز دوشنبه ۱۶ فروردین، درحالی که فیلمهای «خورشید»، «خون شد»، «لاله»، «هفتهای یک بار آدم باش» و «تکخال» روی پرده بودند بار دیگر اعلام شد سینماها باید تعطیل شوند. شیوع کرونا و تعطیلی سینماها، اکران فیلمها در سینماها را با چالش جدی روبرو ساخته است. علیرضا...
۱۴۰۰/۰۲/۱۳
منتظر بمانید..
سینماپرس: علیرضا رئیسیان کارگردان سینما در خصوص دست خالی مدیریت سینما در سال آخر حیات دولت گفت: طی ۷ سال گذشته ضعف شناخت مدیران دولتی از فرهنگ و کم کاری نهادهای صنفی را شاهد بودیم؛ در این سال ها افرادی که به صورت جدی سینما را دنبال می کنند تجربیات...
۱۳۹۹/۰۶/۲۵
منتظر بمانید..
سینماپرس: علیرضا رئیسیان تهیه کننده و کارگردان سینما در پی انتشار ماده ۱۰ پیشنویس نظامنامه تهیهکنندگی از سوی سازمان سینمایی که در آن زمزمه هایی مبنی بر حذف پروانه ساخت وجود دارد گفت: طرح ارائه شده برای حذف پروانه ساخت باعث ایجاد انحصار به صورت قانونی می شود؛ این عمل...
۱۳۹۹/۰۲/۰۳
منتظر بمانید..
سینماپرس: فیلم سینمایی مردی بدون سایه به کارگردانی علیرضا رئیسیان در دهمین دوره از جشنواره فیلم های ایرانی لندن حضور خواهد داشت.
۱۳۹۸/۰۷/۳۰
منتظر بمانید..
از پوستری ساده تا اسم عجیبش تا واکنش مسعود فراستی دیرپسند در فضای مجازی، مخاطب را کنجکاو میکند تا برود سراغ دیدن یک فیلم ساده و جمعوجور که در تقسیمبندیهای نانوشته سینمایی به آن فیلمهای خوب حالکن میگویند. نسخه دیگر و زودتر این فیلم قبلا در فرانسه به نام La...
۱۴۰۰/۰۹/۲۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
منتقد برنامه هفت: «قهرمان» از نمای اول تا آخر گدای جایزه است فیلم نمیتواند روی پای خودش بایستد مسعود فراستی گفت: روشن است که فیلم «قهرمان» جایزه میخواهد وگرنه خود ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۹/۰۷
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
مسعود فراستی، منتقد مشهور سینما درباره آخرین ساخته اصغر فرهادی گفت: «قهرمان» فیلم بیچاره و مفلوکی است، آنقدر مفلوک که جایزه را گدایی میکند. به گزارش فارس، مسعود فراستی منتقد ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۸/۲۸
برنامه گفتوگومحور «رخ به رخ» این هفته میزبان مسعود فراستی منتقد سینما بود. به گزارش باشگاه خبرنگاران، شب گذشته در برنامه «رخ به رخ»، امیرعلی دانایی مجری برنامه در گفتوشنودی ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۸/۰۸
برنامه گفتگومحور «رخ به رخ» در دومین قسمت خود که جمعه ۷ آبا از شبکه دو سیما روانه آنتن میشود میزبان مسعود فراستی منتقد فیلم و نویسنده سینمایی خواهد بود. به گزارش سینماسینما.؛ در این قسمت از برنامه «رخ به رخ»، امیرعلی دانایی مجری برنامه در گفتوشنودی صمیمانه و...
۱۴۰۰/۰۸/۰۵
منتظر بمانید..
برنامه گفتوگومحور «رخ به رخ» در دومین قسمت خود که جمعه ۷ آبان از شبکه دو سیما روانه آنتن میشود میزبان مسعود فراستی منتقد فیلم و نویسنده سینمایی خواهد بود. ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۸/۰۵
سینماپرس: حضور «مسعود فراستی» در برنامهی «دورهمی» و انتقاد او از حضور «پول های کثیف» در صنعت سینمای کشور ، سبب شد تا قبیله صاحب منفعت را عصبانی ساخته و آماده نماید تا بر او بتازند و به واسطه برخی گماشتگان خود، این منتقد سینمایی را مورد عتاب شدید خود...
۱۳۹۹/۰۳/۰۵
یک کارشناس سینمایی با اشاره به اینکه در آییننامه اکرانِ پس از کرونا باید تغییرات جدی و اساسی به وجود آید، میگوید: دولت در حوزه سینما باید نگران سینمای فرهنگی باشد و برای جلوگیری از انحصار، صرفا نظارت کند نه دخالت.
۱۳۹۹/۰۱/۲۹
هجدهمین شماره از دور جدید ماهنامه «هنر و تجربه» با موضوع بحران آب و نگاهی به فیلم های روز این گروه سینمایی منتشر شد. به گزارش روابط عمومی «هنر و تجربه»، هجدهمین شماره از دوره جدید ماهنامه «هنر و تجربه» به مدیرمسئولی امیرحسین علمالهدی و سردبیری کیوان کثیریان با تصویری...
۱۳۹۷/۱۱/۰۵
سینماسینما، مهدی درستی _ امیرحسین علم الهدی با بیان اینکه وقتی پولی در جیب مردم نیست نباید از آن ها انتظار سینما رفتن داشت، گفت: «برای آنکه از تاثیر وضعیت اقتصادی بر فروش سینما مطلع شویم باید به بررسی دقیق و مقایسه فروش سالانه بپردازیم تا تحلیل درستی بتوانیم ارائه...
۱۳۹۷/۰۵/۰۹
امیرحسین علم الهدی کارشناس سینما و اکران در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت : سوال این است مگر هر فیلمی که ساخته می شود باید اکران شود؟ اگر چه دولت با ساز و کارهایی شبیه «هنر و تجربه» باید از سینمای فرهنگی حمایت کند اما یادمان باشد که در...
۱۳۹۷/۰۴/۳۱
امیرحسین علمالهدی در شرق نوشت : هفته گذشته خبر تصمیم به برگزارنشدن جشن خانه سینما در روز ملی سینما بهدلیل مشکلات معیشتی سینماگران و شرایط ویژه اقتصادی کشور منتشر شد و طبیعی است که برگزارنشدن این جشن از سوی متولیان عزیز خانه سینما به دلایلی که ذکر کردهاند، قابلفهم است...
۱۳۹۷/۰۴/۲۳
سینماپرس: محمد اطبایی با تاکید براینکه بحران فعلی ما در حوزه بین الملل سینما، کمبود دانش و بینش است، برخی سیاستهای نهادهای رسمی و دولتی سینمایی را عامل مهمی در به راه افتادن سینمای جشنوارهای دانست.
۱۳۹۸/۰۳/۲۹
نامزدهای جوایز دهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران معرفی شدند. به گزارش روابط عمومی دهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران، محسن خان جهانی، رییس دهمین جشن سینمای مستند گفت: محمد اطبایی، فتح الله امیری، محسن امیریوسفی، رامین حیدری فاروقی، رضا درمیشیان، محمدرضا دلپاک، کتایون شهابی، ناصر صفاریان و محبوبه هنریان...
۱۳۹۷/۰۵/۳۰
یک پخشکننده بین المللی سینمای ایران، جشنوارهی فیلم کن سپری شده را در مقالهای ارزیابی کرد. محمد اطبایی در متنی با عنوان «جشنواره کن از نگاهی دیگر» نوشت:«هفتاد و یکمین جشنواره بین المللی فیلم کن از ۱۸ تا ۲۹ اردیبهشت در فرانسه برگزار شد، جشنواره ای که همواره درباره انتخاب...
۱۳۹۷/۰۴/۰۵
صنف پخشکنندگان خارجی فیلمهای سینمای ایران در خانه سینما تشکیل میشود؟ به گزارش سینماسینما، این دغدغه از چندی قبل از سوی پخشکنندگان بینالمللی فعال عرصهی سینمای ایران مطرح شده بود؛ آذر ماه سال ۹۶ در نشستی که جمعی از فعالان پخش در حاشیهی جشنواره سینما حقیقت داشتند؛ محمد اطبایی پخشکننده...
۱۳۹۷/۰۲/۲۲
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
تیزر فیلم سینمایی «آستگیمات» ساخته مجیدرضا مصطفوی را ببینید. به گزارش سینماسینما، فیلم سینمایی «آستیگمات» به کارگردانی و تهیه کنندگی مجیدرضا مصطفوی برای اولین بار در بخش مسابقه جلوه گاه شرق جشنواره جهانی فیلم فجر به طور رسمی رونمایی شده و عرضه و پخش جهانی آن به عهده محمد اطبایی...
۱۳۹۷/۰۲/۰۳
هنروتجربه-کامبیزحضرتی: در سالی که گذشت سینمای هنروتجربه به عضویت کنفدراسیون جهانی هنروتجربه درآمد تا فعالیت این گروه در عرصه بینالملل هدفمند دنبال شود. میدانیم که سینمای هنری آن جنس از سینما است که در عرصه جهانی و جشنوارههای جهانی خوش درخشیده و افتخارات زیادی را نصیب سینمای ایران کرده است....
۱۳۹۶/۱۲/۲۷