نقد و بررسی فیلم مستند «مسافران» | نیمرخ

نقد و بررسی فیلم مستند «مسافران»

بعدازظهر روز یک‌شنبه بیست و یکم خرداد در تازه‌ترین برنامه از جلسه‌های هفتگی نمایش فیلم مستند در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، ابتدا مستند «مسافران» به نمایش درآمد و سپس نقد و بررسی این اثر با حضور مصطفی جلالی‌فخر به عنوان منتقد مهمان انجام شد. به گزارش روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، در ابتدای این جلسه، محمود رحمانی، کارگردان فیلم مسافران، در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان (مسئول جلسه‌های نمایش فیلم و مجری برنامه) در خصوص شباهت مضمونی این فیلم با برخی فیلم‌های تولید شده در سال‌های اخیر گفت: «فیلم‌برداری این فیلم در سال ۹۲ انجام شد و تدوین آن در سال ۹۴ به پایان رسید. در روزهای منتهی به نهایی شدن و آماده‌سازی این فیلم خبر رسید که فیلم ایرانی «تاکسی» در جشنواره‌ی برلین موفق به دریافت جایزه شده است. تماشای برش‌هایی از این فیلم که در لابه‌لای اخبار به نمایش درآمده بود ضمن تایید شباهت‌های عجیب این دو فیلم، برای دست‌اندرکاران ساخت «مسافران» بسیار شوکه‌کننده بود و می‌توان گفت روند تکمیل آن را با وقفه‌ای جدی مواجه کرد.» رحمانی که در این فیلم برش‌هایی از افکار و دیدگاه‌های بخشی از مردم اهواز را در یک خودروی حمل مسافر به نمایش گذاشته گفت: «با موفقیت «تاکسی» و نمایش گسترده‌ی آن در سطح اروپا و آمریکا عملاً شانس دیده شدن «مسافران» در جشنواره‌های جهانی از دست رفت و ما مجبور شدیم به تمهید دیگری فکر کنیم.» رحمانی سپس در پاسخ به نحوه‌ی انتخاب فیلم خود توسط مدیران جشنواره‌های جهانی گفت: «در این جشنواره‌ها معمولاً دسته‌‌بندی‌هایی از نوع مستند یا داستانیِ صرف وجود ندارد و این آثار معمولاً به‌عنوان فیلم‌های بلندی شناخته می‌شوند که می‌توانند رویه‌ای مستند یا داستانی داشته باشند؛ اما «مسافران» به دلیل ویژگی‌هایی که در ساختار آن وجود دارد اغلب در جشنواره‌های سینمای مستند به نمایش درآمد.» بخش بعدی جلسه به صحبت‌های دکتر جلالی‌فخر اختصاص داشت. این منتقد سینما گفت: «متاسفانه «مسافران» برخلاف فیلم قبلی این فیلم‌ساز (مُلف گَند) از نگاه عمیقی برخوردار نیست و تلخی‌ها و کاستی‌های زندگی روزمره را به گونه‌ای به نمایش می‌گذارد که در مقطع فعلی حتی می‌توان گفت به کلیشه تبدیل شده است. در حالی که جامعه انتظار دارد در این زمینه شاهد نگاه جست‌وجوگر و عمیق‌تری باشد.» وی افزود: «این فیلم ساختار منسجمی ندارد و شاید بهتر بود در زمان تصویربرداری، راش‌های بیش‌تری گرفته می‌شد، آدم‌های بیش‌تری برای حضور در فیلم انتخاب می‌شدند و در مجموع، دست فیلم‌ساز برای انتخاب و ساخت فیلمی بهتر از میان آن‌ها بازتر بود.» جلالی‌فخر گفت: «در شکل فعلی حتی پرسش اصلی فیلم (این که: دوست دارید جای چه کسی باشید؟) نیز محمل خوبی برای ورود به فیلم نیست و کمی فانتزی به نظر می‌رسد.» وی این ویژگی فیلم را شبیه رویه‌ی برخی برنامه‌های مناسبتی تلویزیون دانست و افزود: «متاسفانه با نمایش گسترده‌ی فقر و کاستی‌های زندگی مردم، از این موضوع حساسیت‌زدایی شده و شاید بتوان گفت صرف نمایش این مسائل، عمق خود را از دست داده است.» جلالی‌فخر گفت: «اِشکال بعدی «مسافران» این است که بخش‌هایی از آن مستند نیست و حضور پررنگ فیلم‌ساز در آن صحنه‌ها به چشم می‌خورد. این صحنه‌ها حتی اگر واقعاً مستند هم باشند احساس می‌شود کنار هم چیده شده‌اند و این نکته حتی اگر بد هم نباشد، با ادعای فیلم و فیلم‌ساز منافات دارد.» وی افزود: «اشاره‌ی فیلم به اختلاف طبقاتی را نمی‌توان سندهای فروپاشی جامعه دانست. ضمن این که بخش‌هایی از فیلم، خصوصاً بخش‌هایی که به توزیع سبد کالا در میان مردم اشاره دارد را می‌توان کاملاً بی‌ارتباط با موضوع دانست.» در بخش بعدی این جلسه، محمود رحمانی در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان درباره‌ی نحوه‌ی روایتگری در این فیلم گفت: «این پرسشی است که در طول دوران فیلم‌سازی، همواره جزو دغدغه‌هایم بوده و شکل و نحوه‌ی خاص بیان موضوع را در ذهنم پی‌ریزی کرده است.» رحمانی سپس با اشاره به اصالت خوزستانی خود گفت: «من زندگی مردم مناطق جنوبی کشور را با گوشت و پوست خود احساس کرده‌ام و همواره شاهد زندگی آدم‌هایی بوده‌ام که در شرایط بغرنجی زندگی می‌کنند، اما این‌ها دلیل نمی‌شود که در این‌باره یک فیلم سراسر تلخ و سیاه بسازم.» وی افزود: «نمایش‌های جشنواره‌ای این فیلم در داخل و خارج از کشور حکایت از فضایی داشت که کمدی و تراژدی به‌صورت هم زمان در آن قابل دیده شدن بود.» رحمانی گفت: «این فیلم در مکان محدود و غیردراماتیکی ساخته شده که یک زمانِ مُرده را در بر می‌گیرد و نه تنها به لحاظ ساختاری فیلم‌ساز را با محدودیت مواجه می‌کند بلکه در ذهن و خاطره‌ی آدم‌های داخل خودرو نیز باقی نمی‌ماند.» وی گفت: «به نظر می‌رسد تاکسی‌ها و خودروهای حمل مسافر بهترین مکان برای پرداختن به بحث‌های مختلف باشند. بحث‌هایی که آدم‌ها شاید با نزدیک‌ترین افراد زندگی خود نیز در میان نگذارند! در چنین فضایی سعی کردم تصویر واقعی آدم‌هایی را نشان بدهم که غالباً برداشتن نقاب از چهره‌ی آن‌ها خصوصاً در فضاهای معمول و رسمی کار بسیار دشواری است.» رحمانی تلاش فیلم را «رسیدن به فضا و ایجاد موقعیت در یک بستر نسبتاً غیردراماتیک» دانست و افزود: «با چنین تمهیدی فیلم‌های متعددی ساخته شده و همان‌طور که اشاره شد برخی نمونه‌های ضعیف آن از تلویزیون هم پخش شده است، اما در این فیلم و نمونه‌های قابل اعتنای آن (مثل فیلم «ده» ساخته‌ی عباس کیارستمی) اتفاقی رخ می‌دهد که به حذف کارگردان از فیلم منجر می‌شود. در چنین شرایطی فاصله‌ی موجود میان کارگردان، فیلم‌بردار و سایر عوامل صحنه برداشته می‌شود و گفت‌وگویی شکل می‌گیرد که در آن هیچ تصویر زشت و سیاهی از آدم‌ها به نمایش گذاشته نمی‌شود.» رحمانی در بخش دیگری از جلسه گفت: «در این فیلم سعی شده تا با حذف عنصر کارگردان، گفت‌وگو با شخصیت‌ها از پشت دوربین به مقابل آن منتقل شود و آدم‌ها بتوانند بدون مواجهه با حضور دوربین حرف‌های خود را به زبان بیاورند.» جلالی فخر در پایان، «مسافران» را واجد یک نگاه سهل و ممتنع دانست و افزود: «آدم‌ها در این فیلم بدون هیچ ایده و گزینشی کنار هم چیده شده‌‌اند و در حقیقت می‌توان گفت به عدم تجانس ساختاری آن دامن زده‌اند.» وی هم‌چنین با اشاره به مقاومت‌هایی که در برابر نقد فیلم‌های تجربی انجام می‌شود گفت: «نباید توقع داشت که وجه تجربی فیلم‌ها باعث دور ماندن آن‌ها از ساحت نقد شود. در حالی که انتقاد از این‌گونه فیلم‌ها سازندگان‌شان را از خودشیفتگی باز می‌دارد و ایده‌های بهتری در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. ایده‌هایی که در نهایت به بهتر شدن کار فیلم‌سازها منجر خواهد شد.»

نوشته نقد و بررسی فیلم مستند «مسافران» اولین بار در بانی‌فیلم پدیدار شد.

منبع: بانی فیلم
آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/14314
دیدگاه

آخرین خبرها
خبرهای پربازدید

علی حاتمی

مصطفی جلالی فخر : فیلم های علی حاتمی می تواند باعث جذب گردشگر به ایران شود

 طاهره آشیانی در جام جم نوشت :   ما یکی از کشورهایی هستیم که از همان اوایل اختراع سینما در دنیا به آن روی خوش نشان دادیم و سینما دار شدیم. آن هم نه فقط با ساخت سالن سینما و اکران فیلم های خارجی. ایران از همان اول فیلمساز...

۱۴۰۰/۰۹/۱۵

امید روحانی

چرا امید روحانی بازی در فیلمها و سریالهای نازل را قبول می کند ؟/روایت جالبی از امید روحانی

چرا امید روحانی بازی در فیلمها و سریالهای نازل را قبول می کند ؟/روایت جالبی از امید روحانی

دکتر مصطفی جلالی‌فخر به بهانه  روز جهانی بیهوشی‌ یادداشتی در کانال ماهنامه فیلم امروز منتشر کرده و با اشاره به این روز نوشته است : حتما می‌توان صحنه‌هایی از دل فیلم‌هایی که در اتاق عمل می‌گذرند و با بیهوشی سر و کار دارند به یاد آورد. اما برای ما منتقدان...

۱۴۰۰/۰۷/۳۰


مشاوران و مدیران دومین جشنواره فیلم کوتاه «سلفی ۲۰» معرفی شدند

مشاوران و مدیران دومین جشنواره فیلم کوتاه «سلفی ۲۰» معرفی شدند

مشاوران و مدیران دومین جشنواره فیلم کوتاه «سلفی ۲۰» که با تمرکز بر موضوع زندگی با کرونا و پساکرونا است، معرفی شدند. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی جشنواره فیلم کوتاه «سلفی ۲۰»، دکتر محمد کیاسالار- مشاور دبیر جشنواره، دکتر مصطفی جلالی فخر- مشاور فرهنگ سلامت، غلامرضا کاظمی‌دینان-...

۱۴۰۰/۰۷/۰۶


مصطفی جلالی فخر؛ منتقد سینما و پزشکی که با قلمش به جنگ کرونا رفته!

مصطفی جلالی فخر؛ منتقد سینما و پزشکی که با قلمش به جنگ کرونا رفته!

مصطفی جلالی فخر هم منتقد سینماست و هم متخصص بیماری‌های داخلی. صفحه اینستاگرامی این پزشک به خاطر گزارش‌های دست اولی که از اوضاع بیماری کرونا ارائه می‌دهد مورد توجه هزاران ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۰۶/۰۱

کیانوش عیاری

عباس یاری و کیانوش عیاری، در بلاروزگاری/یادداشتی از دکتر مصطفی جلالی فخر

دکتر مصطفی جلالی فخر با انتشار این عکس در اینستاگرام خود نوشت: این عکس را دیشب عباس یاری عزیز برایم فرستاد، کنار کیانوش عیاری خوب. هر دو دچار بلای کرونای، اما امیدوار و توانا. خوشبختانه جناب عیاری دیروز از بیمارستان مرخص شد و آقای یاری هم فردا. یکی از واقعی‌ترین...

۱۴۰۰/۰۲/۰۸


گفت‌و‌گو با پزشکی که منتقد سینماست و عکاسی که برای ثبت کرونا تا ووهان چین رفت در «پنجره باز»

دکتر سپیده لطیفی، دکتر حمیدرضا نمازی و دکتر علیرضا منجمی، مریم پیمان، محمد نسیمی و دکتر مصطفی جلالی‌فخر میهمانان این هفته برنامه «پنجره باز» هستند. نوشته گفت‌و‌گو با پزشکی که منتقد سینماست و عکاسی که برای ثبت کرونا تا ووهان چین رفت در «پنجره باز» اولین بار در سوره سینما...

۱۳۹۹/۱۱/۲۵


انتقاد به انفعال مدیران سازمان سینمایی و خانه سینما/ تعطیلی جشنواره های غیر ضرور و اختصاص بودجه‌های حمایتی؛ درخواست قاطبه اهالی سینما

سینماپرس: تعدادی از هنرمندان سینمای کشور در پی بحران کرونا، بیکاری گسترده سینماگران و انفعال مدیران سینمایی برای توجه به وضعیت بد معیشتی هنرمندان با بیان اینکه بودجه سرسام آور جشنواره ها، باید صرف امور معیشتی سینماگران شود تأکید کردند: نیاز به خروج مدیران از انفعال است!

۱۳۹۹/۰۳/۱۷


جلالی‌فخر: انتشار آیین‌نامه بازگشایی سینماها یک اقدام شتاب‌زده است و ضمانت اجرایی ندارد/ تعطیلی جشنواره‌ها، پیشنهاد مناقشه‌برانگیزی‌ است

سینماپرس: دکتر مصطفی جلالی‌فخر متخصص بیماری‌های داخلی و منتقد فیلم گفت: انتشار آیین‌نامه بازگشایی سینماها یک اقدام شتاب‌زده و بدون ضمانت اجرایی کافی است و به نظر می‌رسد بیشتر برای آرام‌سازی روانی جامعه سینمایی نوشته شده تا هم آن‌ها را امیدوار کند و هم این توپ سرگردان را به زمین...

۱۳۹۹/۰۲/۰۸


جفنگیسم؟/روایت مصطفی جلالی فخر ازژانر جدیدی که در سینمای ایران شکل گرفته

دکتر مصطفی جلالی فخر، منتقد برجسته سینمای ایران عقیده دارد مهم ترین دلیل این اتفاقات عجیب و نامتعارف در استقبال گسترده از فیلم های سخیف کمدی: جو روحی روانی حاکم بر جامعه است. به گزارش سینماسینما او می گوید: فشارهای اقتصادی، شیوع بیکاری، کاهش امید به زندگی، نگرانی ها و...

۱۳۹۷/۰۴/۳۱

اصغر فرهادی

شکنجه‌گریِ اصغر فرهادی؟!/یادداشتی از مصطفی جلالی فخر در واکنش به اظهارات گلشیفته

  مصطفی جلالی فخر منتقد سینما در کانال خود نوشت : گلشیفته فراهانی که ظاهرا خاطرات بدی از روزهای فیلمبرداری “در باره‌ی الی” اصغر فرهادی دارد، بی پروا بر او تاخته و کارگردان محبوب ایرانی را فردی بی‌رحم معرفی کرده که فقط به فکر بهتر شدن فیلم خود بوده است....

۱۳۹۷/۰۴/۱۵

لیونل مسی

خدای ما و آن‌ها/ یادداشت جالبی از مصطفی جلالی فخر

خدای ما و آن‌ها/ یادداشت جالبی از مصطفی جلالی فخر

  مصطفی جلالی فخر منتقد سینما در کانال تلگرامی خود نوشت : موقع تماشای فوتبال ایران و پرتغال، مادرم هم با هیجان کمیابی بازی را نگاه کرد. موقع پنالتی زدن رونالدو که شد، با تمام وجود، خدا را به مقدسات‌مان قسم داد که “این گل نشود. این بچه مسلمون رو...

۱۳۹۷/۰۴/۰۷


مصطفی جلالی فخر :هجمه‌هایی که به گروه هنروتجربهوارد می‌شود از روی حسادت است

مصطفی جلالی فخر :هجمه‌هایی که به گروه هنروتجربهوارد می‌شود از روی حسادت است

مصطفی جلالی فخر، منتقد و نویسنده سینمایی می‌گوید: «قطعا راه‌اندازی گروه هنر و تجربه برای نمایش فیلم‌هایی که رویکرد تجربی دارند لازم و ضروری است و راه‌اندازی چنین گروه‌هایی در برخی کشورهای دنیا اتفاق افتاده است.» به گزارش سینماسینما ،او یکی از دلایل موفقیت این گروه را در استمرار فعالیت‌شان...

۱۳۹۷/۰۳/۱۳

ناصر ملک مطیعی

حساسیت برانگیزی اشتباه/واکنش مصطفی جلالی فخر به پخش نشدن برنامه ناصر ملک مطیعی

  مصطفی جلالی فخر منتقد سینما در کانال تلگرامی خود نوشت :اعلام کرده بودند که در شبکه ی “شما”، برنامه ای با حضور ناصر ملک مطیعی پخش خواهد شد. و تبلیغات مجازی موثری هم انجام شد و خیلی ها منتظر اولین حضور او در تلویزیون بودند. همه‌ چیز عادی بود...

۱۳۹۶/۰۹/۲۹


اشتباه محاسباتی مخالفان عصبانی نیستم

  مصطفی جلالی فخر منتقد سینما در کانال تلگرامی خود نوشت : تعویق نمایش و چه بسا توقیف مجدد فیلم “من عصبانی نیستم” نشانه ی خوبی نیست. وقتی طبق قانون، فیلمی امکان نمایش عمومی دارد، برتری نیروهای فرامتنی، ماهیت ضدساختاری دارد. این فیلم را چند سال پیش دیدم و به...

۱۳۹۶/۰۹/۲۸


نشست «عصر شعر و ترانه» برگزار می‌شود

نشست «عصر شعر و ترانه» برگزار می‌شود

نشست مشترک شاعران و ترانه‌سرایان زیر عنوان «عصر شعر و ترانه» روز پنجشنبه اول تیر از ساعت ۱۵ در تالار هنر فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود. در بخش کارگاهی این نشست، سعید بیابانکی کارشناس حوزه شعر کلاسیک، امیر ارجینی کارشناس حوزه ترانه و شعر محاوره و مجید سعدآبادی نیز کارشناس حوزه...

۱۳۹۶/۰۳/۳۱


«بازیافتنی‌ها» شب یلدابه صحنه نمی‌رود

«بازیافتنی‌ها» شب یلدابه صحنه نمی‌رود

نمایش « بازیافتی‌ها» به کارگردانی رضا حیدری امشب ۳۰ آذر ماه روی صحنه نخواهد رفت.

۱۳۹۷/۰۹/۳۰


امیر کربلایی‌زاده و الهام شعبانی در یک نمایش

امیر کربلایی‌زاده و الهام شعبانی در یک نمایش

نمایش «باز یافتی‌ها» به کارگردانی رضا حیدری، آذر ماه در پردیس تئاتر شهرزاد بر روی صحنه می‌رود.

۱۳۹۷/۰۸/۲۶


گروه طراحان و آهنگساز نمایش «ریچارد» معرفی شدند

گروه طراحان و آهنگساز نمایش «ریچارد» معرفی شدند

گروه طراح و آهنگساز نمایش «ریچارد» به کارگردانی حمیدرضا نعیمی معرفی شدند. به گزارش مهر، در نمایش «ریچارد» که از تیرماه در تالار وحدت روی صحنه می رود، رضا مهدی زاده طراح صحنه، ادنا زینلیان طراح لباس، ماریا حاجیها طراح گریم، رضا حیدری طراح نور، حبیب شیبانی و پردیس خسروی...

۱۳۹۷/۰۴/۰۲


معرفی ده فیلم منتخب تماشاگران جشنواره فیلم کوتاه

معرفی ده فیلم منتخب تماشاگران جشنواره فیلم کوتاه

اسامی ۱۰ فیلم برتر به انتخاب تماشاگران در سی و چهارمین جشنواره فیلم کوتاه تهران اعلام شد.انجمن فیلم کوتاه ایران (ایسفا) به همراه تعدادی از اعضا شامل پیمان نهان قدرتی، مصطفی امامی، علی رشیدی فر، کاوه قهرمان، غلام رضا حیدری، حمید ناصری مقدم، مسعود حاتمی، میر عباس خسروی نژاد، مهدی...

۱۳۹۶/۰۸/۰۲

پژمان بازغی
محسن محسنی نسب

«شاخ کرگدن» هم به دبیرخانه سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر رسید

سینماپرس: نسخه نهایی فیلم سینمایی «شاخ کرگدن» تحویل دبیرخانه سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر شد.

۱۳۹۵/۱۰/۰۶

هومن سیدی
لیلا زارع

فیلمبرداری «کمدی انسانی» به پایان رسید

سینماپرس: فیلمبرداری فیلم سینمایی «کمدی انسانی» محمدهادی کریمی به پایان رسید.

۱۳۹۵/۰۸/۰۹

مریم مقدم

«دیپلماسی شکست ناپذیر آقای نادری» در مراحل پایانی تدوین

سینماپرس: فیلم مستند سینمایی «دیپلماسی شکست ناپذیر آقای نادری» ساخته مشترک بهتاش صناعی ها و مریم مقدم مراحل پایانی تدوین را پشت سر می‌گذارد.

۱۳۹۵/۰۶/۱۹

رضا درمیشیان
سحر دولتشاهی

از تجلیل «پوران درخشنده» تا دعوت رامبد جوان از وزیر بهداشت برای حضور در «خندوانه»

از تجلیل «پوران درخشنده» تا دعوت رامبد جوان از وزیر بهداشت برای حضور در «خندوانه»

سینماپرس: برندگان بخش های مختلف نخستین جشنواره فیلم «سلامت» معرفی شدند.

۱۳۹۵/۰۶/۰۷

منیر قیدی
پوریا آذربایجانی

نامزدهای نخستین جشنواره فیلم «سلامت» معرفی شدند

سینماپرس: نامزدهای دریافت جایزه از بخش های مختلف نخستین جشنواره فیلم «سلامت» معرفی شدند.

۱۳۹۵/۰۶/۰۵


مستندهای منتخب هجدهمین جشن «خانه سینما» معرفی شدند

سینماپرس: با پایان کار هیات انتخاب هشتمین جشن مستند سینمای ایران ۴۱ مستند کوتاه، نیمه بلند و بلند برای حضور در این رویداد انتخاب شدند.

۱۳۹۵/۰۶/۰۳

احسان بیگلری
مصطفی کیایی

زمان نمایش فیلم‌های جشنواره «سلامت» در پردیس چارسو اعلام شد

زمان نمایش فیلم‌های جشنواره «سلامت» در پردیس چارسو اعلام شد

سینماپرس: زمان و سالن های نمایش دهنده آثار سینمایی حاضر در نخستین جشنواره فیلم سلامت در پردیس سینمایی چارسو اعلام شد.

۱۳۹۵/۰۵/۳۱

محسن محسنی نسب
پژمان بازغی

تدوین «شاخ کرگدن» به اتمام رسید/ محسنی نسب: به هیچ عنوان به حضور در جشنواره فجر فکر نمی کنم!

سینماپرس: محسن محسنی نسب کارگردان سینمای ایران که مدتی قبل فیلمبرداری جدیدترین اثر سینمایی اش را به پایان رسانده در رابطه با جدیدترین وضعیت این اثر سینمای گفت: تدوین «شاخ کرگدن» به اتمام رسیده و ما از ابتدای هفته آینده با یک گروه طراح جلوه های ویژه بصری کارهای این...

۱۳۹۵/۰۳/۲۹