علی افتخاری یادآور «آواز در باران» جین کلی است/ برای ۵۰ سالگی یک مترجم
سینماسینما: مهدی تهرانی، روزنامه‌نگار و منتقد سینما، استاد بخش‌های زیبایی‌شناسی و مطالعات فیلم دانشگاه چارلز پراگ در سایت ایران آرت نوشت:
بااین‌همه افتخاری برای من همان پسر جوان باسواد و خلاقی است که به همراه مرحوم رضا رستمی حدود ۱۵ سال پیش جلوی یک روزنامه دیدمشان و بنای اعتراض که چرا مثل خلاف‌کارها پشت ماشین یواشکی سیگار می‌کشید شما دیگر بزرگ شدید، بروید در آلاچیق محوطه؛ و البته صورت معصوم هردوی آن‌ها و لبخندشان که ناب‌ترین پاسخ به این برادر بزرگ همیشه غرغرو بود.
در طی ۲۵ سال کار حرفه‌ای افتخاری من خواننده و مخاطب همیشگی او بودم. نثر او پاک است. فخرفروشی در ترجمه او نیست. یکدست می‌نویسد و خواننده را به حال خود رها نمی‌کند.
پیش‌از این در مقاله علمی «تکه پازل‌های نقدنویسی در مطبوعات و رسانه‌های آنلاین و مجازی ایرانی» در بند منتقدی که مترجم هم هست درباره او نوشته بودم:
به لحاظ علمی مترجم حرفه‌ای آثار سینمایی اعم از مترجم کتاب، ستون و یادداشت را یک‌پا منتقد تمام‌عیار می‌دانم. این مترجمین حداقل فراوان فیلم خوانده‌اند! بله درست خواندید. فیلم خواندن خودش روشی برای به‌روزرسانی خویش است. این همکاران ازجمله زحمتکش‌ترین و بی‌ادعاترین و پرکارترین‌ها هستند. نمونه فاخر این نمونه روزنامه‌نگاران مترجم، علی افتخاری است. تا آنجا که من یادم است وی حداقل ۲۵ سال است که در مطبوعات ایران و در رسانه‌های ایران حضور دارد. چه زمانی که ستونی از شیکاگو تریبیون از راجر ایبرت ترجمه می‌کرد و چه زمانی که شروع به ترجمه فیلمنامه‌های فاخر نمود. این گروه در ریوو‌نویسی سرآمدتر از همکاران ژورنالیست هستند. در نظر بگیرید که این افراد دانش ترجمه یک زبان بیگانه را سال‌های سال فقط در یک حوزه تخصصی بکار گرفته‌اند. این امتیاز می‌تواند این گروه را آشناتر به علم سینما نشان دهد.
نکته جالب توجه در مطالعات و نوشتارهای علی افتخاری تسلط او به تاریخ سینماست. او همان‌قدر که به سینمای روز جهان و رسانه‌های تصویری مسلط است، چنته‌اش از سینمای کلاسیک نیز پر و پیمان است. برای من اما او سمبل و نماد «آواز در باران» جین کلی است. نجابت این فیلم گویی در ذات و وجود اوست.
پیشینه‌ای از علی افتخاری
علی افتخاری، زاده ۱۸ آذر ۱۳۵۲ در تهران، مترجم، نویسنده و روزنامه‌نگار حوزه سینما و تلویزیون جهان است. افتخاری دانش‌آموخته رشته مهندسی علوم و صنایع چوب و کاغذ از دانشگاه آزاد چالوس است. او فعالیت مطبوعاتی را از سال ۱۳۷۷ در هفته‌نامه سینما زیر نظر زنده‌یاد پرتو مهتدی آغاز کرد و تا ۱۳۸۲ به‌عنوان مسئول صفحات نقدهای خارجی بر فیلم‌های روز جهان در آن نشریه مشغول به کار بود.
افتخاری از آن زمان تاکنون در مقاطع مختلف در نشریات، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری مختلف شامل روزنامه بانی فیلم، خبرگزاری مهر، روزنامه تهران امروز، روزنامه خبر، خبرگزاری خبرآنلاین، ماهنامه هنر و تجربه، پایگاه خبری تحلیلی سینماسینما، روزنامه صبا، پایگاه خبری هنرآنلاین، خبرگزاری ایران آرت (ایران هنر نیوز) مجله نماوا (نماوا مگ) و… کار کرده است.
او در سه دهه گذشته در دوره‌هایی با بخش رسانه (کاتالوگ یا بولتن) جشنواره‌های سینمایی ازجمله جشنواره فیلم فجر، جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت، جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و… همکاری داشته است و چهار دوره پیاپی دبیر بخش اخبار انگلیسی ستاد خبری جشنواره جهانی فیلم فجر بود.
افتخاری از ۱۳۸۴ با ماهنامه فیلم نگار همکاری می‌کند و در این مدت حدود ۳۰ فیلمنامه با ترجمه او در این مجله منتشر شده است:
ترجمه فیلمنامه
«پدرخوانده دو» (فرانسیس فورد کوپولا، ۱۹۷۴) – با همکاری مهران آرین
«پدرخوانده سه» (فرانسیس فورد کوپولا، ۱۹۹۰)
«کاندیدای منچوری» (جان فرانکن هایمر، ۱۹۶۲)
«شب بخیر و موفق باشید» (جرج کلونی، ۲۰۰۵)
«تصادف» (پل هگیس، ۲۰۰۴)
«پیرمردها جایی ندارند» (جوئل و ایتن کوئن، ۲۰۰۷)
«گران تورینو» (کلینت ایستوود، ۲۰۰۸)
«در بروژ» (مارتین مک‌دونا، ۲۰۰۸)
«جزیره شاتر» (مارتین اسکورسیزی، ۲۰۱۰)
«تلقین» (کریستوفر نولان، ۲۰۱۰)
«هنرمند» (میشل آزاناویسوس، ۲۰۱۱)
«دوازده سال بردگی» (استیو مک‌کوئین، ۲۰۱۳)
«سگ را بجنبان» (بری لوینسون، ۱۹۹۷)
«شبگرد» (دن گیلروی، ۲۰۱۴)
«هشت نفرت‌انگیز» (کوئنتین تارانتینو، ۲۰۱۵)
«هفت» (دیوید فینچر، ۱۹۹۵)
«توت‌فرنگی‌های وحشی» (اینگمار برگمان، ۱۹۵۷)
«درخشش» (استنلی کوبریک، ۱۹۸۰)
«سه بیلبورد بیرون ابینگ، میزوری» (مارتین مک‌دونا، ۲۰۱۷)
«رشته خیال» (پل توماس اندرسن، ۲۰۱۷)
«تسخیرناپذیران» (برایان دی پالما، ۱۹۸۷)
«فِرست ریفورمد» (پل شریدر، ۲۰۱۸)
«چاقوها بیرون» (ریان جانسن، ۲۰۱۹)
«انگل» (بونگ جون-هو، ۲۰۱۹)
«سرزمین کوچ‌نشین‌ها» (کلویی ژائو، ۲۰۲۰)
«میناری» (لی آیزاک چانگ، ۲۰۲۰)
«بلفاست» (کنت برانا، ۲۰۲۱)
«د فرنچ دیسپچ» یا «گزارش فرانسوی» (وس اندرسن، ۲۰۲۰)
«بنشی‌های اینیشرین» (مارتین مک‌دونا، ۲۰۲۲)
آخرین خبرها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- آزادی توماج صالحی با قید وثیقه
- «عقابها» پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
- وحید تاج: بزرگ‌ترین ریسک زندگیام را نزد استاد شجریان انجام دادم
- با ۱۰ ورزشکار جذاب مرد دنیا در سال ۲۰۲۳ آشنا شوید
- حمایت ۲۶ صنف سینمایی برای علی دهکردی/ پاسخ مدیرعامل جدید خانه سینما
- استودیوهای بزرگ فیلمسازی «ایلان ماسک» را تحریم کردند
- همکاری برد پیت و آدام سندلر در کمدی نتفلیکس
- آتیلا پسیانی بلد بود از بیرحمیهای زندگی انتقام بگیرد
- علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما شد
- سانسور عجیب در سریال زخم کاری که خبرساز شد
- انتقاد شدید محمود گبرلو از برخورد تلویزیون با اصغر فرهادی
- تجلیل از مدس میکلسن و فوزی بنسعیدی در جشنواره مراکش
- درخواست دختر بیتا فرهی برای تشکیل تیم پزشکی
- چه کسی جک نیکلسون را به سینما برمیگرداند؟
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- انتقادات تند فهیم به «سرزمین مادری» و کمال تبریزی
- لیدی مکبث در تماشاخانه ایرانشهر
- جشنواره توکیو جایزه آکیرا کوروساوا را به ایناریتو و فوکادا اهدا می‌کند
- شان پن در نقش خودش بازی می‌کند/ حضور در یک سریال جنگی
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید
گفت‌وگو با پاول پاولیکوفسکی درباره فیلم «ایدا» / نامه‌ای عاشقانه به لهستان اوایل دهه ۱۹۶۰
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری روی کاغذ، «ایدا» (Ida) ساخته پاول (پاوو) پاولیکوفسکی، دقیقاً ویژگی‌های لازم برای موفقیت جهانی را نداشت، اما این فیلم لهستانیِ برنده اسکار از زمان اولین نمایش خود در سال ۲۰۱۳ فراتر از انتظارات ظاهر شد. درام سیاه و سفید و بی‌پیرایه «ایدا» درباره یک زن جوان...
۱۴۰۰/۰۹/۲۴
گفت‌وگو با ایلدیکو انیدی کارگردان فیلم «در جسم و روح» / ارتباط بین رؤیاها و سینما
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری «در جسم و روح» (On Body and Soul) به کارگردانی ایلدیکو انیدی در سال ۲۰۱۷ جایزه خرس طلایی شصت و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین را دریافت کرد و بعد به نمایندگی از مجارستان برای رقابت در بخش فیلم خارجی‌زبان نودمین دوره جوایز اسکار انتخاب شد...
۱۴۰۰/۰۸/۱۵
«سوگلی»؛ اثرات زیان‌آور حرص و قدرت / گفت‌وگو با یورگوس لانتیموس
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری پس از آن که یورگوس لانتیموس برای «دندان نیش» (۲۰۰۹)، تریلرِ حومه شهری ناراحت‌کننده خود درباره خانواده‌ای که ارتباط فرزندانش را با دنیای خارج قطع کرده، نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد، کلی در لس آنجلس چرخ زد، اما چیزی گیر او نیامد. فیلمساز ۴۸...
۱۴۰۰/۰۷/۲۴
«ماچوی گریان» از نگاه کلینت ایستوود/ چرا در نود و چند سالگی هنوز کار می‌کنم؟
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری کلینت ایستوود بیش از بسیاری از همکارانِ در قید حیات خود، خودش و دیگران را کارگردانی کرده است. پس این حق را دارد که در فیلم جدید خود روی صحنه کمی کندتر راه برود. اولین تجربه کارگردانی ایستوود، «آهنگ میستی را برای من بنواز» (۱۹۷۱)، نیم...
۱۴۰۰/۰۷/۰۴
«تاج» و «گامبی وزیر» برنده ۱۱ جایزه امی شدند / جوایز بازیگری برای کیت وینسلت، جین اسمارت و جیسون سودیکیس
سینماسینما، علی افتخاری سریال‌های «تاج»، «تد لاسو» و «کابوس ایست تاون» در هفتاد و سومین دوره جوایز امی که صبح دوشنبه ۲۹ شهریور با اجرای سدریک اینترتینر برگزار شد، روی هم ۱۰ جایزه از ۱۲ جایزه بخش‌های بازیگری را به خانه بردند. به گزارش ورایتی، «تد لاسو» از اپل تی‌وی...
۱۴۰۰/۰۶/۲۹
روایت پدرو آلمودوار از «رنج و شکوه» / قصه‌گویی پرشور با ذهن خسته از جهان
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری «رنج و شکوه» (Pain and Glory) پدرو آلمودوار شبیه یک آواز قو یا آخرین کار بزرگ یک هنرمند است؛ داستان سالوادور مایو، فیلمساز محترم اسپانیایی – با بازی یک آنتونیو باندراسِ شکننده – که با اعتیاد به مواد مخدر، شیاطین درونی و یک بدن پیر دست...
۱۴۰۰/۰۶/۲۷
فیلم «خوک» به روایت نیکلاس کیج / بعضی‌ها توانایی‌های من را فراموش کرده بودند
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری بازیگری شبیه نیکلاس کیج کمتر نظیر دارد. بازیگر ۵۷ ساله برنده اسکار در طول چهار دهه همه کار انجام داده است، از فیلم‌های کمدی نامتعارف («پگی سو ازدواج کرد»، «بزرگ کردن آریزونا»، «بوسه خون‌آشام»، «ماه‌زده») و فیلم‌های درام تحسین‌شده («ترک کردن لاس وگاس»، «اقتباس»، «احیای مردگان»)...
۱۴۰۰/۰۶/۱۵
گفت‌وگو با شارلیز ترون و جینا پرینس-بایدوود درباره «نگهبانان قدیمی» / فناناپذیرانی خسته از دنیا
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری می‌توان این‌‌طور تصور کرد که مدیران ارشد دیزنی و مارول برای پیوستن شارلیز ترون به «جهان سینمایی مارول» به او مراجعه کرده‌اند. اما نه، ترون می‌گوید، او کوچک‌ترین صدایی نشنیده است. بازیگر برنده اسکار به ورایتی می‌گوید: «به خدا قسم می‌خورم. هیچ پیشنهادی به من نشده...
۱۴۰۰/۰۶/۱۴
«بدن مسیح» از نگاه ماتئوش پاتسه‌ویچ فیلمنامه‌نویس / داستانی چندبعدی درباره دوگانگی شخصیت
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری چه اتفاقی می‌افتد وقتی یک بچه خیابانی مستقیماً از بازداشتگاه نوجوانان بیرون می‌آید و خدا را می‌یابد، اما گذشته او به او اجازه نمی‌دهد راه یک روحانی را دنبال کند؟ وقتی دانیل برای کار در یک کارگاه نجاری به شهری کوچک در لهستان فرستاده می‌شود، در...
۱۴۰۰/۰۶/۱۱
معرفی ۱۲ فیلم مهم جشنواره ونیز ۲۰۲۱
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری به ماه سپتامبر رسیده‌ایم، و درحالی‌که برگ‌ها هنوز نریخته‌اند، فصل جشنواره‌های فیلم پاییزی پیش روی ما است. مثل همیشه، جشنواره فیلم ونیز با یکی دو روز اختلاف با جشنواره فیلم تلیوراید شروع می‌شود. ترکیب فیلم‌های ونیز در چند سال گذشته فوق‌العاده بوده است – تا حدی...
۱۴۰۰/۰۶/۱۰
آگنیشکا هولاند، «آقای جونز» و خبرنگاری که یک جنایت بزرگ را فاش کرد
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری با وجود همه اقتباس‌های سینمایی مشهور از کتاب‌های جرج اورول، خیلی کم پیش‌آمده که خود نویسنده بریتانیایی کتاب‌های «قلعه حیوانات» و «۱۹۸۴» روی پرده تصویر شود. بااین‌حال، او در فیلم «آقای جونز» (Mr. Jones) که اولین بار در دنیا در ۲۰۱۹ در بخش مسابقه بین‌الملل شصت...
۱۴۰۰/۰۶/۰۶
«استیلواتر» به روایت مت دیمون و تام مک‌کارتی / این یک سفر هالیوودی نیست
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری ریشه‌های «استیلواتر» (Stillwater)، فیلم جدید تام مک‌کارتی که از ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۱ در سینماهای آمریکا اکران شد، کاملاً آشکار است: یک دانشجوی جوان آمریکایی دور از خانه است و به دلیل قتل دوستش (و در این مورد معشوقه‌اش) در یک زندان اروپایی به سر می‌برد، جنایتی...
۱۴۰۰/۰۶/۰۳
«رچد»، سارا پلسون و نقشی که زمانی همه بازیگران زن معروف رد کردند
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری پرستار میلدرد رَچِد، آنتاگونیست بسیار بی‌رحم فیلم «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» (۱۹۷۵)، یکی از نمادین‌ترین شخصیت‌های تاریخ سینماست، اما در ۱۹۷۴ وقتی سازندگان فیلم، در حال انتخاب بازیگر بودند، این نقش یک جام شراب مسموم بود. هالیوود نمی‌توانست آن را به کسی بدهد. تقریباً همه...
۱۴۰۰/۰۵/۳۰
روایت دواین جانسون و امیلی بلانت از فیلم «گشت و گذار در جنگل» / ماجراجویی در رودخانه
سینماسینما، ترجمه: علی افتخاری در حدود ساعت ۴ صبح یکی از روزهای پاییز ۲۰۱۷، پس از فیلمبرداری خسته‌کننده و شبانه یکی از سکانس‌های فیلم «آسمان‌خراش» تولید یونیورسال، دواین جانسون که مسلماً پرکارترین فرد هالیوود است، وقت گذاشت و یک فیلم ویدیویی برای امیلی بلانت ضبط کرد. در آن زمان، قرار...
۱۴۰۰/۰۵/۱۲
نوری بیلگه جیلان از «درخت گلابی وحشی» می‌گوید / آدم‌های خلاق باید برای تنهایی آماده باشند
سینماسینما. ترجمه: علی افتخاری سینمای نوری بیلگه جیلان به یک اندازه بیان‌نشدنی و گیرا است. جیلان مشتاقانه از سنت هنری اروپایی میکل‌آنجلو آنتونیونی، تئو آنگلوپولوس و جهان سینمایی آندری تارکوفسکی پیروی می‌کند، و یک استعداد بصری پرشور به نمایش می‌گذارد، و در عین حال استفاده از زمان، مکان و روایت...
۱۴۰۰/۰۵/۰۲
جشنواره فیلم کن ۲۰۲۱ به نیمه راه رسید/ نگاهی به مدعیان جایزه نخل طلا
سینماسینما، علی افتخاری درحالی‌که بیماری همه‌گیر نتوانست فصل جوایز سینمایی در سال ۲۰۲۰ را کلاً از بین ببرد، اما یک جایزه مهم را از تصویر خارج کرد. برای بسیاری از فیلمسازان، نخل طلا معتبرترین افتخار روی کره زمین است، و در سال ۲۰۱۹، این جایزه بیش از همیشه اهمیت خود...
۱۴۰۰/۰۴/۲۲
۲۵ فیلم مطرح جشنواره کن ۲۰۲۱ / از «گزارش فرانسوی» و «آنت» تا «قهرمان» اصغر فرهادی
سینماسینما، علی افتخاری جشنواره فیلم کن با یک سال و خرده‌ای تأخیر بار دیگر برگزار شده است. هفتاد و سومین دوره بزرگ‌ترین رویداد سینمایی جهان که قرار بود از ۱۲ تا ۲۳ مه ۲۰۲۰ (۲۳ اردیبهشت تا ۳ خرداد ۱۳۹۹) برگزار شود، به خاطر کروناویروس لغو شد. برگزارکنندگان جشنواره تا...
۱۴۰۰/۰۴/۱۶
وقتی یک خانواده عجیب و غریب دنیا را نجات می‌دهد / روند ساخت انیمیشن «میچل‌ها در برابر ماشین‌ها» از زبان کارگردان
سینماسینما. ترجمه: علی افتخاری برای مایک ریاندا کارگردانِ فیلم اولی (نویسنده و یکی از کارگردانان هنری سریال انیمیشن «آبشار جاذبه»)، فیلم انیمیشن «میچل‌ها در برابر ماشین‌ها» (The Mitchells vs. the Machines) مانند ساخت ۱۰ فیلم بلند انیمیشن فوق‌العاده دشوار در قالب یک فیلم بود. به این دلیل که زیبایی‌شناختیِ پیچیده...
۱۴۰۰/۰۴/۱۳