«شنای پروانه»؛ تصویری روشن از لایه‌های تاریک اجتماع

از دیدن فیلم مهم شنای پروانه و درست بودن آن جا خوردم. از تسلط کارگردان به چنین محیط هایی و آدم هایی که در طبقه خاصی قرار می گیرند و تعریف کردنشان اگر آنطور که باید نباشد؛ کار تباه و زخمی می شود. نمونه های زیادی از کارهای منتسب به سینمای اجتماعی هست که در نهایت تبدیل به کاریکاتوری از آن مساله شده اند.
تولد هر فیلمساز اجتماعی نویدی است برای انعکاس موثرتر ناهنجاری ها و ارزش های پایمال شده. آن هم در زبان سینما که پس از کتاب، مهم ترین کارکرد را می تواند داشته باشد. شنای پروانه این کارکرد مهم و تاثیرگذار را دارد. هم زبان سینمائی اش درست است و هم مسئولیت اجتماعی خود را در قالب بهره مندی از هنر به درستی انجام می دهد.
فیلمنامه پر کشش است و محصول نهایی نفس تماشاگر را می برد. چون چفت و بست موضوع و تکنیک و چیزهای دیگر خوب به هم متصل شده است.
تجربه ساخت فیلم های اجتماعی در سینمای ایران اندک نبوده است. اما هر فیلمسازی نمی تواند خود را به طور جدی منتسب به این سینما بداند. کسانی بوده اند که یکی، دو، سه فیلم در این حوزه ساخته اند؛ اما رخشان بنی اعتماد بی گمان یک سینماگر جدی، کهنه کار و قدیمی در این سینماست. قدرمسلم پیوستن سینماگرانی که دغدغه مسائل اجتماعی آنها را به عرصه سینما کشانده است، می تواند این گونه تنها مانده که زیر دست و پای انواع ممیزی ها له و داغون شده است؛ نجات بخشد. شنای پروانه یک نجات‌بخش است. نفس دهان به دهان به کالبدی است که می تواند و باید که زنده شود. نه تنها فیلمنامه پر از جزئیات بصری و سینمایی است، بلکه در عمل نیز کارگردانی و انتقال درستی دارد.
ویژگی شاخص محمد کارت پیشینه مستندسازی و مهم تر نشست و برخاست و معاشرت با این قشر و گروه وسیع از آدم های جامعه است. ادبیاتشان را می شناسد. فرم نگاه و برخورد و حساسیت هایشان را. دعواهایشان را دیده، قمه کشی و خانه خراب کردن و آدم فروشی و زندگی های حقارت بارشان را که برآمده از چنبره فقر و نا آگاهی است و همین هاست که شنای پروانه را یک فیلم درست و حسابی می کند.
زن به مرد پناه می برد. برای حفظ خانواده اش. انگار از برادرش کمک می خواهد و رفته رفته قصه رو می شود. حق دارد بترسد از مردی که شوهرش است و در یک آن می تواند، خودش، دیگران و همه چیز و همه کس را نابود کند. و درست بعد از فصل اول که فکر می کنیم کل داستان را فهمیده ایم، با مشخص شدن نسبت پروانه با آن خانواده، داستان سوی دیگری می یابد. فاجعه تازه می خواهد شروع شود. فراز و فرود فیلم، چند نقطه عطف نفس‌گیر و بعد یک تیک دویدن، با نفس های بریده بریده، از بسیاری اتفاقات، خبرهای بد. چرا این خبرهای بد تمام نمی شود؟ چرا این دیگ هر چه هم زده می شود، بوی تعفنش بیشتر می شود؟ این سرنوشت حجت است که تا پایان این قصه_ واقعیت پیش رود و آدم بدها را که سلسله‌وار قربانی خواسته های چرک و کثیف همدیگر می شوند؛ به سزای عملشان برساند. برادرکشی است؟ انتقام است؟ پاک کردن زمین از آدم خوارهاست؟ چه اهمیت دارد که چه اسمی روی آن بگذاریم. سنگ هر چه سنگین تر بهتر. بدن های ناپاک باید فرو و فروتر شوند و نشانی از آنها نماند.
فیلم سرشار از نشانه ها و غافل گیری های تکان دهنده و غمبار است. و درست در اثنای همین قصه است که مخاطب حتی اگر هرگز سر و کارش با این آدم ها هم نبوده است؛ به یک اشراف و آگاهی کلی می رسد. آدم ها تیپ بدمن و جنوب شهری و چاقوکش و عربده زن صرف نیستند. آدمند. پس و پیش و حکایت دارند. از جایی و پیشینه ای به امروز خود رسیده اند. هر چه که هستند. هر تن لش و قربانی و لجنی که هستند، گذشته ای داشته اند که حالا اینجا مثل علف هرز قطار روییده اند و هر کدام دیگری را افشا می کند تا این بوی عفن زیاد و غیر قابل تحمل تر شود.
شنای پروانه دیالوگ و صحنه های به خاطر ماندنی زیاد دارد. گیره سر سرخ رنگ پروانه در دست های بی قرار حجت. پاتوق معتادها و پارکینگی که ماشین حجت در آن قرار دارد و شروع به پاره کردن پارچه خونین صندلی ها می کند. خونی که نشانه ای پر رنگ از یک مرگ ظالمانه، ناعادلانه و پر خشونت است. مرگی که پنج تای آن تیتر خبرها می شود و شصت تای آن پنهان می ماند. و حالا حجت می خواهد انتقام زنی را بگیرد که ناخواسته تصویر عریان او را یک شهر دیده اند. چرا؟ چون قربانی نگاه و تعصب و بازی های کثیف یک مشت آدم دیگر شده. زن های دیگر هم انگار ناتمامند. نه تنها زن ها، مردها هم. نقص است که پای آنها را در گل نگه داشته. ناقص اند. زن حجت یا هر دویشان بچه دار نمی شوند. شاپور از ترس دست درازی و تنهایی است که چپیده وسط خلاف کارها و با کله تراشیده و شلوار کردی خودش را مرد جا می زند. زنی که فیلم گرفته و دختر کوچکی دارد، برای رفع نیازهای طبیعی اش حالا باید انگار تا آخر عمر از ترس چیز مسخره ای به نام آبرو باج دهد و ناخواسته شریک قتل یک همجنس خودش شود. و پدر حجت از او می خواهد دست داداشش را بگیرد و از چاه بیرون بکشد. دست هاشم را که حجت را صاف کرده بوده در چاه، ته چاه. این جا لیان شامپو است. آدم ها می توانند همدیگر را درسته قورت دهند و از استخوان هم تیزی درست کنند و به صورت هم عربده و مرگ پرتاب کنند. چه ترسناک است این اجتماع خشمگینی که هیولاوار شرافت، زندگی انسانی و اخلاق را به چوبه دار می برد. و چه پایانی، زندگی ادامه دارد و آدم ها باز مشغول خوردن و زندگی عادی خود می شوند. زندگی همیشگی خود.

منبع: سینما سینما

آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/96747

دیدگاه

آخرین خبرها

مرتبط با خبر

امیر آقایی

زهرا مشتاق

طناز طباطبایی

جواد عزتی

خبرهای پربازدید

پخش فیلم جدید اسکورسیزی از شبکه ۳

‎«جغد شب»، «قاتلان ماه کامل»، «در مسیر بوستون»، «پایمردی» و «یک ثانیه» اسامی فیلم های جدیدی هستند که طی روزهای پایانی هفتی از شبکه های مختلف سیما پخش می‌شوند. به ...ادامه مطلب نوشته پخش فیلم جدید اسکورسیزی از شبکه ۳ اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

محمد رسول‌اف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز می‌گردد

محمد رسول اف با فیلم «دانه انجیر مقدس» به جشنواره کن باز می‌گردد. به گزارش سینماسینما، مشخص نیست که آیا این کارگردان شخصاً در آنجا حضور خواهد داشت یا خیر. رسول اف که برای داوری کن ۲۰۲۳ دعوت شده بود، اجازه خروج از ایران را پیدا نکرد. محمد رسول اف، فیلمساز ایرانی پس از جنجال‌هایی […]

پوران درخشنده «عشق» می‌سازد

پوران درخشنده در تدارک ساخت فیلم «عشق» با موضوع مهاجرت و با حضور بازیگران ایرانی و خارجی است. نوشته پوران درخشنده «عشق» می‌سازد اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

پوستر «همسایه شما، زهره» منتشر شد

پوستر فیلم سینمایی «همسایه شما، زهره» به کارگردانی علی درخشنده با طرحی از مجید برزگر منتشر شد. نوشته پوستر «همسایه شما، زهره» منتشر شد اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

جود بلینگام و ثبت یک رکورد منحصربه‌فرد در ال‌کلاسیکوها

ستاره جوان انگلیسی رئال مادرید به جمع رود فن نیستلروی و کریستیانو رونالدو پیوست.

نگاهی به سال گربه؛طنزی متفاوت

فرزانه متین-سال گربه به نویسندگی و کارگردانی مصطفی تقی زاده و تهیه کنندگی سعید خانی در روز اول اکران با جذب ۳۲ هزار مخاطب رکورد شکنی کرد و دومین آمار جذب تماشاگران را از آن خود کرد..پیش از آن فیلم مطرب در روز نخست اکرانش با ۳۴ هزار تماشاگر،اولین فیلم در جذب مخاطب در چند […]

اردوی تیم ملی کشتی؛ حسن یزدانی به تیم بازگشت

اردوی تیم ملی کشتی آزاد از دو روز دیگر شروع می شود.

کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید

جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی به دلیل مشغله کاری کمال تبریزی و تغییراتی که در تاریخ برگزاری جشنواره پیش آمده، بدون دبیری این سینماگر برپا خواهد شد. به گزارش سینماسینما، صبح دوشنبه سوم اردیبهشت‌ماه نشست خبری فیلم اقوام ایرانی در بنیاد ایران‌شناسی برگزار شد که در آن کناره‌گیری کمال تبریزی به عنوان دبیر این رویداد […]

اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد

پوستر فیلم سینمایی «همسایه شما، زهره» به کارگردانی علی درخشنده که از چهارشنبه ۵ اردیبهشت در سینماهای گروه هنر و تجربه اکران می‌شود؛ منتشر شد. به گزارش سینماسینما، پوستر این فیلم سینمایی را مجید برزگر طراحی کرده است. این درام روانشناختی، نخستین اثر سینمایی علی درخشنده است. رویا افشار، ندا جبرئیلی، مسعود دلخواه، قربان نجفی، […]

لقب رسانه ژاپنی برای شهاب زاهدی؛ معجزه گر!

آویسپا فوکوئوکا با شهاب زاهدی روزهای خوبی را سپری می کند.

منتظر بمانید..

«شنای پروانه»؛ تصویری روشن از لایه‌های تاریک اجتماع

آخرین خبرها

مرتبط با خبر

امیر آقایی

زهرا مشتاق

طناز طباطبایی

جواد عزتی

خبرهای پربازدید

پخش فیلم جدید اسکورسیزی از شبکه ۳

محمد رسول‌اف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز می‌گردد

پوران درخشنده «عشق» می‌سازد

پوستر «همسایه شما، زهره» منتشر شد

جود بلینگام و ثبت یک رکورد منحصربه‌فرد در ال‌کلاسیکوها

نگاهی به سال گربه؛طنزی متفاوت

اردوی تیم ملی کشتی؛ حسن یزدانی به تیم بازگشت

کمال تبریزی به دبیری جشنواره فیلم اقوام ایرانی نرسید

اکران «همسایه شما، زهره» در هنر و تجربه/ پوستر فیلم رونمایی شد

لقب رسانه ژاپنی برای شهاب زاهدی؛ معجزه گر!

امیر آقایی

amir aghaei

نوید محمدزاده

Navid Mohammadzadeh

دو جایزه جشنواره نیویورک برای «شب، داخلی، دیوار»

شهاب حسینی

shehab hosseini

امیر آقایی

amir aghaei

«گناه فرشته» و داستان خون، عشق، عدالت

لادن مستوفی

ladan mostafi

شهاب حسینی

shehab hosseini

شهاب حسینی، امیر آقایی و لادن مستوفی در «گناه فرشته»

میترا حجار

mitra hajar

امیر آقایی

amir aghaei

آغاز اکران آنلاین «بی‌مادر» از امشب

امیر آقایی

amir aghaei

صابر ابر

saber Abar

رقابت چهار بازیگر برای سیمرغ چهلم

فرزاد موتمن

farzad motmaen

امیر آقایی

amir aghaei

«شبگرد» آماده نمایش شد

امیر آقایی

amir aghaei

معرفی برگزیدگان جشنواره فیلم توکیو/ دو جایزه برای سینماگران ایرانی

ستاره اسکندری

setareh eskandari

وقتی زن تبدیل به «ناموس» می‌شود/ نگاهی به فیلم «خورشید آن ماه»

سر در گریبان تفکر فرو برید/ درباره شکایت طلاب از بازیگران زن

مفری برای گریز به جهان شادی/ نگاهی به نمایش «بانوی محبوب من»

احمد بهرامی

ahmad bahrami

علی باقری

ali bagheri

«دشت خاموش»؛ ارباب زورگو، رعیت ظلم‌پذیر

شورای پروانه نمایش؛ یک سد هفت نفره

پرندگان ناچیز به جای عقاب نشسته‌اند

آیا عملکرد رئیس سازمان سینمایی یک دورخیز سیاسی است؟

طناز طباطبایی

tanaz tabatabaei

صابر ابر

saber Abar

جدیدترین خبر از فیلمی با بازی طناز طباطبایی و صابر ابر

امیر آقایی

amir aghaei

طناز طباطبایی

tanaz tabatabaei

اکران آنلاین «شنای پروانه» تمام شد/ فروش بیش از ۵ میلیارد تومان

پارسا پیروزفر

parsa pirozfr

طناز طباطبایی

tanaz tabatabaei

محمد کارت «یاغی» را می‌سازد/ حضور پارسا پیروزفر و طناز طباطبایی در سریال

پارسا پیروزفر