چاقو در قاب/یادداشتی به بهانه نمایشگاه اخیر مسعود کیمیایی
سعید مروتی – روزنامه‌نگار
۳۰سال پیش وقتی منتقدی قدیمی در مقدمه شعری از مسعود کیمیایی که برای پرویز دوایی سروده بود، نوشت؛ خیلی‌ها نمی‌دانند که کارگردان مطرح سینمای ایران دفتر شعر هم دارد، هنوز سال‌ها مانده بود تا «زخم عقل» منتشر شود. مجموعه‌ای که وقتی درآمد با واکنش‌های متفاوتی مواجه شد. کیمیایی شاعر که همه می‌دانستند بسیاری از شاعران معاصر ایران دوستان نزدیکش هستند. از احمد شاملو گرفته تا احمدرضا احمدی که یکی از بهترین اشعار زخم عقل برای او سروده شده بود: احمدرضا بود، هرچه درخت‌های کوچک خیابان بزرگ تناور شدند، تو سبز‌تر شدی. خیابان پردرختی که جوانی ما را تا همه پاییزها برد، ٫ و با هر سیاستی که آمد، شناسنامه دیگری گرفت، احمد رضا بود…، من رفیقی دارم بزرگ، خیابانی است پردرخت، که با هر سیاستی، نامش عوض نمی‌شود.
از کیمیایی شاعر که دوستان نزدیکش در جریان قریحه شاعری‌اش بودند و از سابقه ترانه‌سرایی‌اش با نام مستعار نصرت فرزانه اطلاع داشتند، زمانی رونمایی شد که پیش از آن کیمیایی رمان نویس، اتفاقی تازه در ادبیات معاصر ایران رقم زده بود. فیلم‌های نساخته مسعود کیمیایی، تعبیری که جمشید ارجمند درباره «جسدهای شیشه‌ای» به‌کار برد، پر از داستان و شخصیت و رخداد تکلمه‌ای بر جهان تالیفی هنرمندی چند وجهی بود. اثری در امتداد جهان برساخته از آثار سینمایی فیلمساز، رئالیسم اجتماعی را کنار تخیلی کمیاب قرار می‌داد. رمانی که نشان می‌داد کیمیایی اگر کارگردان نمی‌شد می‌توانست نویسنده برجسته‌ای شود با نثری بی‌مثال و منحصر به فرد و ذهنی تصویر ساز:
« طلعت هیچ‌گاه به سراغ سنگ و قبر ژرار، عشق از دست رفته خواهرش نرفت. طاووس هم نمی‌خواست. همه می‌دانستند طلعت تمام است. کاوه را سال‌ها ندیده بود. هنوز آن قدر حواس داشت که نخواهد پسرش او را نیمه دیوانه و مسخ و شاید خطرناک ببیند. در خواب و بیداری عقل و جنون به رحمت گفته بود پولی مانده دارد؟ رحمت گفته بود جان ما جان شماست، بله دارید.
هنوز تراشه‌هایی از حواس سالم بر حافظه‌اش مانده بود که خانه‌ای ۲۰۰ متری را در خیابان ایران، نزدیک باشگاه شرق، نزدیک خانه سقاباشی عزیزش و کوچه روحی علی خان به نام کاوه بخرد، سند را نگه دارد و روز مبادا به کاوه بدهد. فقط ۲ بار در یک بعدازظهر آفتابی پاییز آمد از دور خانه‌های متصل به زندگی از دست رفته‌اش را نگاه کرد. از آیین اجرا نشده می‌ترسید…»
انتشار «حسد» و بعد «سرودهای مخالف ارکستر ندارند» نشان داد نویسندگی برای کیمیایی تفنن نیست، دغدغه است.
و حالا نوبت به کیمیایی نقاش رسیده است. برگزاری نمایشگاه نقاشی‌های مسعود کیمیایی در گالری گلستان، فرصتی است برای تماشا و تأمل بر آثاری که خوب یا بد، امضای خالقشان را بر خود دارند. آنها که این روزها پا به گالری گلستان می‌گذارند با آثاری مواجه می‌شوند که خیلی با فضای نقاشی معاصر ایران همخوان نیست و در عوض به فیلم‌های کیمیایی نزدیک است. رنگ و تخیل و حادثه با عناصر و مولفه‌های آشنایی که از جهان تالیفی هنرمند می‌آیند و وامدار هیچ جریان و مسلکی نیستند، همان التهابی را به نمایش می‌گذارند که بیش از نیم قرن است کیمیایی را به هنرمند صاحب‌سبک و منحصر به فرد این سرزمین تبدیل کرده است. مردی که کلاه شاپو بر سر دارد و چاقویی در بازویش فرو رفته است. حشره بزرگی که انگار شهر را زیر پایش گذاشته. ترکیب ساختمان‌های سیاه و سفید با آسمانی که با رنگ‌های تند منقش شده. تصاویری که ذهنیت کیمیایی را بازتاب می‌دهند و به قول خانم گلستان در جاهایی بسیار نقاشانه است.نقاشی‌هایی که نه باری به هر جهت که بر مبنای حس‌ها و حساسیت‌های کیمیایی شکل گرفته‌اند. طبیعتاً نزدیک به فیلم‌هایش هستند و در مواردی هم رمان‌های او را (در فصل‌هایی که از دل رئالیسم، جوششی سوررئالیستی رخ می‌دهد) به یاد می‌آورند. نمایشگاه نقاشی مسعود کیمیایی با فضای معمولاً محدود- به لحاظ مخاطب پیگیر و علاقه‌مند- هنرهای تجسمی ایران، تناسبی ندارد. طبیعی است که استقبال از نمایشگاه کیمیایی محصول اعتبار سینمایی او و محبوبیتی است که عمرش از نیم قرن گذر کرده. مثل همیشه طعنه‌زنان و متلک گویان هم حضور دارند و چه خوب که کیمیایی نمایشگاه گذاشت تا متوجه شویم چقدر منتقد و کارشناس نقاشی داشتیم. این هم البته از عوارض شهرت است. مثل ایراد گرفتن به قیمت تابلوها و بامزه‌تر از همه جلوگیری از دیده شدن جوان‌ها که لابد برگزاری نمایشگاه کیمیایی، آنها را به حاشیه رانده است. به هر حال نقاشی‌های مسعود کیمیایی در معرض قضاوت عمومی گذاشته شده‌اند و هر کس آنچه دل تنگش می‌خواهد را می‌تواند بگوید. و تاریخ نشان داده که فحاشی به کیمیایی نه‌تنها هزینه‌ای ندارد که گاهی دستخوش هم دارد.
همشهری
آخرین خبرها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- آزادی توماج صالحی با قید وثیقه
- «عقابها» پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
- وحید تاج: بزرگترین ریسک زندگیام را نزد استاد شجریان انجام دادم
- با ۱۰ ورزشکار جذاب مرد دنیا در سال ۲۰۲۳ آشنا شوید
- حمایت ۲۶ صنف سینمایی برای علی دهکردی/ پاسخ مدیرعامل جدید خانه سینما
- استودیوهای بزرگ فیلمسازی «ایلان ماسک» را تحریم کردند
- همکاری برد پیت و آدام سندلر در کمدی نتفلیکس
- آتیلا پسیانی بلد بود از بیرحمیهای زندگی انتقام بگیرد
- علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما شد
- سانسور عجیب در سریال زخم کاری که خبرساز شد
- انتقاد شدید محمود گبرلو از برخورد تلویزیون با اصغر فرهادی
- تجلیل از مدس میکلسن و فوزی بنسعیدی در جشنواره مراکش
- درخواست دختر بیتا فرهی برای تشکیل تیم پزشکی
- چه کسی جک نیکلسون را به سینما برمیگرداند؟
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانه‌های ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- انتقادات تند فهیم به «سرزمین مادری» و کمال تبریزی
- لیدی مکبث در تماشاخانه ایرانشهر
- جشنواره توکیو جایزه آکیرا کوروساوا را به ایناریتو و فوکادا اهدا می‌کند
- شان پن در نقش خودش بازی می‌کند/ حضور در یک سریال جنگی
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
زیر پوست شهر/ نگاهی به سریال «افعی تهران»
سینماسینما، محدثه واعظی‌پور سامان مقدم، در یک دهه اخیر، کارگردانی نبوده که کارهایش کنجکاوی‌برانگیز باشند. او که سابقه دستیاری مسعود کیمیایی را دارد، اواخر دهه هفتاد و با «سیاوش» روی صندلی کارگردانی نشست. در آن سال‌ها، که توجه به جوانان و ساخت فیلم‌های عاشقانه رونق داشت، «سیاوش» که بخشی از...
۱۴۰۳/۰۲/۱۰
منتظر بمانید..
سعید امیرسلیمانی: «چون ابر در بهاران» از فیلم کیمیایی بیشتر فروخت!
بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون گفت: من فیلم هم کارگردانی کردم، در آن زمان فیلمم از فیلم مسعود کیمیایی بیشتر فروخت. اما شرایطی پیش آمد که به من گفتند ...ادامه مطلب نوشته سعید امیرسلیمانی: «چون ابر در بهاران» از فیلم کیمیایی بیشتر فروخت! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار...
۱۴۰۳/۰۱/۱۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
خاطره‌بازی با بهاریه مسعود کیمیایی که ۲۶ سال پیش نوشت؛ همیشه باید از زمستان بیم داشت
«در بهار سال‌های کودکی ما، یک جایی بود که همیشه بهار بود. تا زمستان، فقط در آنجا بود که یک فصل ادامه داشت تا فصل اکنون، همه بچه‌ها به آن ...ادامه مطلب نوشته خاطره‌بازی با بهاریه مسعود کیمیایی که ۲۶ سال پیش نوشت؛ همیشه باید از زمستان بیم داشت اولین...
۱۴۰۳/۰۱/۰۳
عدالت به سبک قیصر مسعود کیمیایی/یادداشتی از کامبیز نوروزی
کامبیز نوروزی (حقوق دان) امروز چهارشنبه در روزنامه شرق نوشت : در فیلم معروف قیصر، کریم آب منگل به خواهر قیصر تجاوز می کند. دختر خودکشی می کند. فرمان، برادر بزر گ تر، در نزاع با برادران آب منگل کشته می شود. از اینجا قیصر که در آستانه ازدواج...
۱۴۰۲/۱۱/۲۵
منتظر بمانید..
از پخش پیام صوتی کیمیایی تا حضور گلچهره سجادیه در نمایش «دندان مار»
با پخش پیام صوتی مسعود کیمیایی، حضور گلچهره سجادیه بازیگر و اظهارات جواد طوسی و شاهپور عظیمی (منتقد) نسخه مرمت شده فیلم سینمایی «دندان مار» پخش شد. به گزارش سینماسینما، نسخه اصلاح و مرمت شده فیلم سینمایی «دندان مار» ساخته مسعود کیمیایی عصر روز گذشته ۲۰ دی ماه در موزه...
۱۴۰۲/۱۰/۲۱
منتظر بمانید..
نسخه اصلاح و مرمت شده «دندان مار» در موزه سینما نمایش داده می‌شود
«دندان مار» به عنوان یکی از آثار شاخص مسعود کیمیایی پس از اصلاح و مرمت در موزه سینما به نمایش در می‌آید. به گزارش سینماسینما، مجموعه فرهنگی تاریخی موزه سینما فیلم «دندان مار» که توسط فیلمخانه ملی ایران اصلاح و مرمت شده را نمایش می‌دهد. این فیلم روز چهارشنبه ۲۰...
۱۴۰۲/۱۰/۱۸
منتظر بمانید..
«سرب»؛ فیلمی که یهودیان ایران را نجات داد
هفته گذشته حادثه تروریستی تلخ کرمان دل‌های همه ما را به درد آورد. به همین بهانه خرده روایت‌هایی از سینمای امنیت ملی‌مان را بازخوانی می‌کنیم. در قسمت اول سراغ «سرب» مسعود کیمیایی رفته‌ایم؛ فیلمی که یهودیان ایران را نجات داد. نوشته «سرب»؛ فیلمی که یهودیان ایران را نجات داد اولین...
۱۴۰۲/۱۰/۱۶
مسعود کیمیایی، یک بار دیگر کتاب شد!
بانی‌فیلم: مسعود کیمیایی فیلمساز قدیمی سینمای ایران و یکی از پایه‌گذاران موج نو سینمای ایران و از کارگردانان برجسته اجتماعی، به تازگی فیلم‌هایش موضوع یک کتاب سینمایی شده است. «استعاره ...ادامه مطلب نوشته مسعود کیمیایی، یک بار دیگر کتاب شد! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۰/۰۱
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانه‌های ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
مسعود کیمیایی مهمان ویژه سومین شب اجرای «بازنمایش قصه ترانه‌های ماندگار» در تالار وحدت بود که مورد تشویق طولانی تماشاگران قرار گرفت. به گزارش سینماسینما، شب گذشته پنجشنبه ۱۸ آبان‌ماه مسعود کیمیایی مهمان ویژه کنسرت نمایش «قصه ترانه‌های ماندگار» نمایش بود که از لحظه ورود به سالن مورد توجه و...
۱۴۰۲/۰۸/۱۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
از توقیف خط قرمز تا گله از کیمیایی
سعید پیردوست بازیگر پیشکسوت سینما و سریال در بخش نخست گفت‌وگو با «پروژه تاریخ شفاهی سینما و تئاتر ایرنا» از چگونگی آشنایی با مسعود کیمیایی و مهران مدیری و حضور ...ادامه مطلب
۱۴۰۲/۰۴/۱۰
فیلم سینمایی «خائن کشی» آماده نمایش شد
فیلم سینمایی «خائن کشی» به کارگردانی مسعود کیمیایی و تهیه‌کنندگی علی اوجی آماده نمایش در چهلمین جشنواره فیلم فجر شد. نوشته فیلم سینمایی «خائن کشی» آماده نمایش شد اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۰/۱۰/۲۵
حضور دو کارگردان سینما و یک منتقد در فیلم مسعود کیمیایی
در فیلم سینمایی«خائن کشی» به کارگردانی مسعود کیمیایی و تهیه کنندگی علی اوجی دو کارگردان و یک منتقد سینما حضور دارند.
۱۴۰۰/۱۰/۱۷
منتظر بمانید..
کیانوش گرامی:به ۴۰ سال شاگردی کیمیایی افتخار می‌کنم
کیانوش گرامی بازیگر فیلم «سلطان» در جلسه نمایش نسخه مرمت شده این فیلم که در برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران برگزار شد، درباره مسعود کیمیایی گفت: من ۴۰ سال شاگردی ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۱۴
منتظر بمانید..
کیانوش گرامی: من ۴۰ سال شاگردی مسعود کیمیایی را کرده ام
کیانوش گرامی بازیگر فیلم «سلطان» در جلسه نمایش نسخه مرمت شده این فیلم درباره مسعود کیمیایی گفت: من ۴۰ سال شاگردی مسعود کیمیایی را کرده‌ام و دست‌کم ۲۰ سال به طور ویژه تر همراهش بودم. او از خودش یک متر خانه ندارد و حیف است این فیلمساز در ۸۰ سالگی‌اش...
۱۴۰۰/۱۰/۱۴
منتظر بمانید..
نسخه مرمت‌شده «سلطان» در سینماتک خانه هنرمندان روی پرده می‌رود
چهارصد و هشتاد و نهمین سینماتک خانه هنرمندان ایران با نمایش نسخه مرمت شده فیلم «سلطان» مسعود کیمیایی همراه خواهد بود. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، چهارصد و هشتاد و نهمین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران به نمایش نسخه مرمت شده فیلم «سلطان» اختصاص...
۱۴۰۰/۱۰/۱۲
آخرین وضعیت پرویز دوایی در بیمارستان
پرویز دوایی که در پی زمین خوردن در بیمارستانی در پراگ بستری شده، همچنان دوره نقاهت خود را در بیمارستان می‌گذراند. علی میرزائی، مدیرمسئول ماهنامه «نگاه نو» درباره آخرین وضعیت ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۶/۰۹
پرویز نوری از بهبودی حال عمومی پرویز دوایی نوشت
بانی‌فیلم: در پی انتشار خبر آسیب‌دیدگی پروز دوایی و بستری شدنش در بیمارستان، بسیاری از نویسندگان و منتقدان سینمایی جویای حال این منتقد سرشناس بودند. به گزارش بانی‌فیلم، خوشبختانه در ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۶/۰۶
حادثه برای پرویز دوایی منتقد سرشناس
پرویز دوایی منتقد سرشناس کشورمان دچار حادثه شد و هم اکنون در بیمارستان بستری است. به گزارش بانی‌فیلم، پرویز دوایی نویسنده و منتقد یزرگ کشورمان که سال‌هاست در کشور چک ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۵/۳۱
ادامه انتشار نامه‌های پراگ پرویز دوائی
«خیابان شکرچیان: نامه‌هایی از پراگ» از پرویز دوائی منتشر شد.
۱۳۹۷/۰۷/۰۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
از ماجرای «قاتل اهلی» و جایگاه زن در فیلم هایش تا جای خالی ساختارها و نهادهای حکومتی و اجتماعی در فیلم های کیمیایی!
سینماپرس: کیمیایی گفت: تا آنجا که آن اتفاق می افتد من حضور دارم از آنجا که توسط نهادی که شما می گویید قرار است آن اتفاق ارزیابی شود کار من نیست زیرا به تشخیص آن اتفاق وابسته می شوید. معضل اجتماعی و اتفاقی که در حاشیه های تهران دارد می...
۱۳۹۵/۱۱/۰۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
گفت و گوی جذاب مسعود فراستی و مانی حقیقی در مجله ۲۴؛ ویولن زن بر فراز حمام خون!
حسین معززی‌نیا: با هر سلیقه و مذاقی، اقرار خواهید کرد که این یک گفت‌وگوی استثنایی است؛ بله، شما هنوز
۱۳۹۵/۰۷/۲۵