در تودیع یک مدیر ۲۰ ساله‌ی سینما چه گذشت؟

مراسم تکریم معاون اسبق امور بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی (که از سال ۱۳۷۶ در این حوزه فعالیت داشته است) و معارفه معاون جدید عصر سه شنبه، اول خرداد ماه در سالن زنده یاد علی حاتمی برگزار شد.

به گزارش سینماسینما، علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در این مراسم اظهار کرد: به سهم خود از خدمات این سال‌های امیر اسفندیاری تقدیر می‌کنم. من سه سال و نیم در این بنیاد افتخار همکاری با امیر اسفندیاری را دارم اما آشنایی ما به اواسط دهه ۷۰ برمی‌گردد که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بودم و خاطرات بسیاری در آن سال‌ها و طی این دو دهه رقم خورده است.

وی ادامه داد: از سال ۹۳ که در بنیاد حضور دارم از نزدیک شاهد خدمات و زحمات امیر اسفندیاری بودم و از خدمات وی تکریم می‌کنم. اسفندیاری در کنار سینمای ایران می‌ماند و در قامت مشاور رییس سازمان سینمایی و معاون دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر به همراهی خود با سینما ادامه خواهد داد.

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی تاکید کرد: اسفندیاری سوابق درخشانی در سینمای ایران دارد و تجربه‌های نابی در بخش بین‌الملل سینمای ایران کسب کرده که این تجربیات باید به نوعی ثبت و ضبط شود و اسنادی که قابلیت اهدا به موزه سینمای ایران دارد به این مجموعه اهدا شود.

تابش عنوان کرد: در سینمای ایران در دهه ۶۰ و ۷۰ زحمات بی‌شائبه‌ای در بخش بین‌الملل کشیده شده و متولی این فعالیت‌ها بخش بین‌الملل فارابی بوده و این تلاش‌ها باید حفظ شود. باید قدردان زحمات اسفندیاری باشیم. او در عین حال که مقرراتی، صریح و رک است اما ما با هم راحت کار کردیم و این صراحت هیچ گاه موجب رنجش و کدورت نشد.

وی گفت: اسفندیاری پای مسائل ملی در سینما ایستاده و همواره در آوردگاه‌های مهم جهانی سینما برای اعتلای سینمای ایران کوشیده است.

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی اظهار کرد: یکی از ارزش‌های بنیاد سینمایی فارابی همکارانش در معاونت امور بین‌الملل است؛ بارها به اسفندیاری و فریدزاده گفته‌ام که بخش بین‌الملل به دلیل سوابق تحصیلی و کاری و اجرایی قابل توجه است و اسفندیاری همکاران ارزشمندی داشته و سیاست‌ها توسط این همکاران به سرانجام رسیده و امیدوارم دکتر فریدزاده در تعامل گسترده با همکاران و کارشناسان معاونت بین‌الملل آینده درخشانی را برای سینمای ایران رقم بزند.

تابش با اشاره به سوابق معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی یادآور شد: فریدزاده دوستی باسابقه و از تبار خانوادگی نجیب و عالم است و سوابق تحصیلی و علمی ارزشمندی داشته و چند سالی عضو شورای پژوهشی بنیاد بوده و سال‌ها با سینمای ایران در رویدادهای جهانی همکاری داشته است.

وی ادامه داد: فریدزاده همکاری خوبی با انجمن سینمای جوانان ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و بنیاد سینمایی فارابی در طی این سال‌ها داشته و امیدوارم با دانش و بینش و تجربه و سعه صدری که این مدیر جوان دارد و همکاری بخش خصوصی و مدیران سینمایی و هنرمندان که نقش ارزشمندی در فعالیت‌های بین‌الملل فارابی دارند در مجموع آینده خوبی برای فعالیت‌های بین‌المللی سینمای ایران رقم بخورد.

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی گفت: در برنامه جامع سینمایی کشور هدف‌گذاری اصلی، یعنی رسیدن به بازارهای جهانی مد نظر قرار گرفته و شورای عالی بین‌الملل ذیل این هدف تعریف شده و فریدزاده دبیر این شورا است و سیدرضا میرکریمی، امیر اسفندیاری و سید مهدی طباطبایی‌نژاد نیز در جلسات این شورا حضور دارند و امیدوارم با برنامه‌ریزی‌های مناسب در این زمینه تعامل با بخش خصوصی و ذی نفعان برنامه‌ای نو دراندازیم.

تابش عنوان کرد: از تلاش سالیان سال امیر اسفندیاری تشکر می‌کنم و می‌خواهم یار و یاور ما در بنیاد سینمایی فارابی در مقام مشاور رییس سازمان سینمایی و معاون جشنواره جهانی باشد. همچنین از فریدزاده می‌خواهم محورهای ذکر شده در حکم خود را زودتر به مرحله اجرا برساند.

در ابتدای این مراسم برخی حاضران درباره امیر اسفندیاری و خدماتی که وی به بخش بین‌الملل سینمای ایران ارائه کرده سخن گفتند؛ حبیب ایل‌بیگی درباره امیر اسفندیاری اظهار کرد: دوست و برادر تعابیری است که درباره وی صدق می‌کند. او همواره ما را به تعقل دعوت می‌کرد.

وی یادآور شد: سینمای ایران بخشی از افتخاراتش در دنیا را مدیون امیر اسفندیاری است و معتقدم وی و همکاران معاونت بین‌الملل فارابی زحمات خالصانه و بی‌ریایی را برای سینمای ایران انجام دادند.

ایل بیگی اظهار امیدواری کرد اسفندیاری کنار سینمای ایران بماند و از تجربیات وی بهره‌های لازم انجام شود؛ چراکه بخشی از سینمای ایران را با امیر اسفندیاری می‌شناسند.

رسول صدرعاملی نیز در این مراسم اظهار کرد: ما در کشورهای خارجی رایزنان فرهنگی بسیاری داریم اما هیچ کدام نتوانستند به اندازه ۲۰ سال که امیر اسفندیاری سفیر سینمای ایران در خارج از کشور بود، اثرگذار باشند.

وی ادامه داد: با امیر اسفندیاری جشنواره‌ها را در نوردیدیم و وی کسی بود که از اول می‌دانست ما در کدام جشنواره، چه شانسی داریم .

این کارگردان سینما با اشاره به شرایط خاص کشور در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ عنوان کرد: در این دو دهه که کشور فراز و نشیب‌های زیادی داشت بخش بین‌الملل جای خطرناکی محسوب می‌شد اما امیر اسفندیاری توانست چهره دو رویی نداشته باشد و نوع معرفی و غیرتی که درباره سینمای ایران داشت مثال زدنی بود.

او ادامه داد: بیشترین انرژی خود را برای فیلم‌هایی می‌گذاشت که مهجور واقع می‌شدند. امیر اسفندیاری برای اینکه ثابت کند حضورمان چقدر موثر است سختی‌های بسیاری کشید.

صدرعاملی تاکید کرد: امروز روزهای خوب سینمای ایران است و فیلمسازان و فضایی که ایجاد شده لذت‌بخش است و گاهی احساس می‌کردم امیر اسفندیاری خیلی تنها است. آمدم که خسته نباشید جانانهای به امیر اسفندیاری بگویم و معتقدم همه آنچه که در طول زمان انجام می‌دهیم می‌ماند.

سیدرضا میرکریمی، دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر، نیز در این مراسم اظهار کرد: امیر اسفندیاری از انقلابی‌های اصیلی است که در حوزه فرهنگ مانده است. امروز ادعای انقلابی‌گری بسیار است و خیلی‌ها که تازه پیدایشان شده می‌آیند که ما و همه را کنترل کنند و امیر اسفندیاری از انقلابی‌های قدیمی است.

وی ادامه داد: او ۱۵ روز در کمیته مشترک ضد خراب کاری بوده و در همان موضع انقلابی، در بخش بین‌الملل کار کرده و از قدیمی‌ترین‌های عرصه مدیریتی است و باید به نظام دستمریزاد گفت که یک مدیر فرهنگی بیش از ۲۰ سال در مسند خود کار کرده است.

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر تاکید کرد: اسفندیاری شخصیتی رک دارد و باج نمی‌دهد و برای خود اصولی دارد. او کشور خود را دوست دارد و هنوز موفقیت خیلی از دوستان فیلمسازی که امیر در معرفی آنان در سطح جهان نقش داشته و بعدها به وی بی‌اعتنایی کرده‌اند ذوق و شوق در چشمان امیر ایجاد می‌کند و این سیستم از اسفندیاری کارمند نساخت.

میرکریمی ادامه داد: بعد از مدتی ما یاد می‌گیریم برای رضایت بالادستی کار کنیم و یادمان می‌رود کارمان باید منفعت داشته باشد و اول از همه باید خودمان از کارمان رضایت داشته باشیم.

وی گفت: خوشحالم که امیر اسفندیاری می‌رود؛ زیرا فرصت بیشتری برای رفاقت با وی پیدا می‌کنم. همچنین خوشحالم نیروی جایگزین وی جوان و با سواد، قابل اعتماد و اعتنا است.

این کارگردان سینما عنوان کرد: گنجی همچون امیر اسفندیاری نیز به رائد فریدزاده مدیر جدید بخش بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی کمک خواهد کرد. آدم‌های بزرگ باید بر مرام خود پافشاری کنند و امیدوارم فریدزاده از فرصت جدید استفاده کند.

مسعود نقاش‌زاده نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: به امیر اسفندیاری خدا قوت می‌گویم؛ وی از قدیمی‌ترین مدیران حوزه سینما است و هرچقدر به یاد دارم وی فعال بوده و در کمتر از یک سال اخیر افتخار همکاری با اسفندیاری را داشتم و دیدم وی و همکارانش مسوولانه با موقعیت بین‌الملل سینمای ایران برخورد کرده و دلسوز بوده‌اند و تیمی کوچک کارهای بسیار بزرگ و گسترده‌ای انجام دادند.

وی ادامه داد: به فریدزاده خوش آمد می‌گویم و شاهد تلاش‌های وی از سال ۲۰۱۰ بودم و امیدوارم با استفاده از تجربه امیر اسفندیاری، روزهای خوبی در انتظار بخش بین الملل سینمای ایران باشد.

اکبر عالمی نیز در این مراسم اظهار کرد: سال‌های خیلی دور و در دوران جنگ ایران و عراق برای کاری به هلند رفتم و گذرم به سفارت ایران افتاد و دیدم سفیر زبان بلد نیست؛ نمی‌توانید بدانید چقدر غصه خورم دیدم کنسول نیز زبان بلد نیست و سفارتخانه را مردی هندی که دو زبانه است اداره می‌کند. جاهای دیگر نیز دیدم کسانی که باید با زبان انگلیسی و دیگر زبان‌ها مانوس باشند این توانایی را نداشتند.

وی ادامه داد: وقتی فهمیدم دکتر رائد فریدزاده را انتخاب کردند قلبم روشن شد، برخلاف حسی که در هلند داشتم. وی تحصیلاتش در کشورهای آلمانی زبان بوده و به زبان انگلیسی مسلط بوده و ریشه در فرهنگ ایران دارد.

این استاد سینما عنوان کرد: همه آرزو داریم که سینمای ایران جهانی شود و رگ سهروردی و امیرکبیر را حسادت قطع کرد.

عالمی ادامه داد: جهانی شدن سینمای ایران این گونه نیست که وقتی بدانیم کیارستمی در جشنواره کن گُل کرده کاری کنیم که در فرودگاه از دری دیگر خارج شود. جهانی شدن به این معنا نیست که من نوعی به این کارگردان یا افراد موفق حسادت کنم. بزرگترین دعای من این است خداوند حسد را از ذهن هنرمندانی که کوتوله هستند دور کند.

وی گفت: از زحمات اسفندیاری به عنوان یک ایرانی تشکر می‌کنم و برای دکتر رائد فریدزاده آرزوی موفقیت دارم و موفقیت او سربلندی ایرانیانی است که دلشان برای این خاک می‌تپد.

این استاد دانشگاه گفت: ۵۳ سال است در سینمای ایران هستم و مدیران طراز اولی را دیدم که شایسته نشستن روی صندلی خود نبودند اما این انتصاب حساب شده بوده و به تابش بابت این مهم تبریک می‌گویم.

کامیار محسنین از همکاران بین‌الملل نیز در این مراسم افزود: در چنین روزی خیلی دوست ندارم صحبت کنم و بیش از ۲۰ سال امیر بیشتر برادر ما بود تا مدیر.

وی ادامه داد: فن مذاکره کردن را از امیر یاد گرفتیم و با امیر روی بسیاری از موضوعات سینمای ایران تعصب داشتیم و دوران لذت بخشی را سپری کردیم و امیر می‌داند ما همیشه کنارش هستیم.

مسعود احمدیان، مشاور مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی نیز در این مراسم یادآور شد: راجع به امیر اسفندیاری صحبت کردن سخت است؛ سینمای ایران همانند سینمای هند یک امیر خان دارد. ۱۷ سال پیش که به فارابی آمدم امیرخان را دیدم و امیر اسفندیاری فارغ از سوابق مختلف، فردی ارزشمند است.

وی ادامه داد: سینمای ایران به دوره قبل از امیر و بعد از امیر تبدیل می‌شود و امیدوارم رائد فریدزاده نیز همین مسیر را طی کند و سینمای ایران مدیون زحمات افرادی همچون امیر اسفندیاری است.

سیدمهدی طباطبایی‌نژاد، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، نیز گفت: به نمایندگی از همکارانم در مرکز گسترش به امیر اسفندیاری خداقوت می‌گویم. همه معترفیم خاطره جمعی ما از حضور موفق ایران در سطح بین‌الملل که از قله‌های هنر ایران است مرهون اتفاقات زیادی از جمله زحمات امیر اسفندیاری و همکارانش است و این خاطره هرگز از ذهن و ذائقه مردم و اهل فرهنگ پاک نمی‌شود.

وی ادامه داد: به فریدزاده خیر مقدم می‌گویم و دعا می‌کنم بنیاد سینمایی فارابی برای آینده وی ثمربخش باشد و حضور این مدیر جوان برای سینمای ایران موثر باشد.

علیرضا قاسم‌خان، مدیرعامل موزه سینمای ایران، نیز گفت: در ابتدا سینمای ایران را کسی نمی‌شناخت و امیر اسفندیاری در شرایطی که دنیا ایران را جنگ طلب می‌خواند وجهی متفاوت از کشورمان را به سینما عرضه کرد و از این نظر سینما و فرهنگ ما مدیون وی است.

وی پیشنهاد کرد: بخش اسناد مربوط به بخش بین‌الملل از سوی امیر اسفندیاری و بنیاد سینمایی فارابی در اختیار موزه سینما قرار گیرد.

مدیرعامل موزه سینما تاکید کرد: کسی امروز مسئولیت بخش بین‌الملل را برعهده دارد که از دانش و سواد سینمایی وی آموختم. بین سینما و قشرهای دیگر باید رفت و آمد به وجود آید و نیازمند ورود فکرهای جدید از مناظر متفاوت به سینما هستیم و فریدزاده این نگاه را دارد و امیدوارم این نگاه به ما رنگ تازه‌ای بدهد.

قاسم‌خان افزود: فریدزاده می‌داند ما در چه شرایطی هستیم و جامعه و سینمای ایران باید واکنش درست خود را نسبت به فشارهای بین‌الملل نشان دهد.

روح‌الله حسینی، رییس مدرسه ملی سینمای ایران نیز در این مراسم اظهار کرد: مدت زمان زیادی نیست که امیر اسفندیاری را می‌شناسم. تک تک نکته‌هایی که سیدرضا میرکریمی درباره وی گفت درست است و امیر اسفندیاری شما امروز برنده از این زمین خارج می‌شوید.

وی ادامه داد: خوشحالم فریدزاده را در این سمت می بینم و خیلی کم پیش می‌آید آدمی در مسندی که باید تکیه بزند حضور داشته باشد. رائد فریدزاده دنیا را خوب می‌شناسد و به دو زبان مسلط است و باید منتظر باشیم که فیلسوف سینمای ایران درباره سینما چه خواهد کرد.

محمد اطبایی، از پخش کنندگان مستقل سینمای ایران، نیز در این مراسم گفت: همه ما اهل بنیاد سینمایی فارابی هستیم. دوران خوبی بود و در این سال‌ها اگر سرسخت‌ترین سیاست های امیر و وحید بودند اما منتقدشان بودم امروز به احترام امیر و حضورش آمدم و وی تصویر خوبی از سینمای ایران در عرصه بین‌المللی ارائه داد.

وی یادآور شد: آرزو و نفرینی که برای امیر داشتم را باز می‌گویم که به بخش خصوصی بیایید.

امیر اسفندیاری معاون سابق بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی نیز در این مراسم اظهار کرد: از لطف دوستانم سپاسگزارم؛ خدا را شاکرم در طول این سال‌ها برای سینمای ایران در بنیاد سینمایی فارابی به عنوان مهمترین بخش سینمای ایران فعالیت کردم و از آقایان بهشتی و شجاع‌نوری که مرا به بنیاد سینمایی فارابی دعوت کردند، تشکر می‌کنم.

وی یادآور شد: قبل از اینکه به فارابی بیاییم به دنبال پروژه بین‌المللی «باراکا» بودم و شجاع‌نوری در همان سال‌ها به من می‌گفت چگونه جرات کردی این پروژه را قبول کنی؟ ضوابط اداری را نمی‌دانستم اما بهشتی با مدیریت بسیار خوب و بی تکلف خود به من کمک کرد و به خودم اجازه می‌دادم از وی کمک بگیرم.

معاون سابق بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی با بیان اینکه در همه فضاهای بنیاد سینمایی فارابی همدلی و بی‌تکلفی و جذابیتهایی وجود داشت اظهار کرد: به بنیاد آمدم و از آن زمان تاکنون در خدمت مدیران عامل مختلفی از جمله آقایان بهشتی و تابش بودم و به خاطر اعتماد و اطمینان‌شان از آنان تشکر می‌کنم.

اسفندیاری تاکید کرد: بسیاری از این عزیزان برای حفظ برند جهانی بنیاد سینمایی فارابی سختی‌های بسیاری را تحمل می‌کردند. از محمدحسن پزشک که سکان بین‌الملل فارابی را به من سپرد و همه هنرمندان که موجب دلگرمی من در پیگیری امور بین‌الملل بودند، کمال تشکر را دارم.

وی عنوان کرد: در ادوار مختلف به لحاظ سیاسی نیز معضلاتی برای حضور بین‌المللی پیش می‌آمد و مدیرانی نیز بودند که علاقه‌ای به حضور بین‌الملل سینمای ایران نداشتند. از همکارانم تشکر می‌کنم که در این مسیر دشوار مرا همراهی کردند. تعهد و مسئولیت‌پذیری آنان باعث شد، اتفاقات خوبی برای سینمای ایران رخ بدهد.

معاون سابق بخش بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی تاکید کرد: خوشحالم رائد فریدزاده این مسئولیت را برعهده می‌گیرد و مطمئن هستم تلاش خود را برای ارتقای جایگاه بین‌الملل سینمای ایران به کار می‌بندند و همه باید به وی کمک کنیم.

اسفندیاری همچنین ضمن ادای احترام به آقایان زاهدی و سعید صالح، از همکاران فقید بنیاد سینمایی فارابی، یاد آنان را گرامی داشت.

رائد فریدزاده، معاون امور بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی نیز در این مراسم اظهار کرد: هرچه درباره امیر اسفندیاری بگوییم کم گفتیم. امیر اسفندیاری سخاوتمندانه به همه محبت می‌کند و وی حُب عمیقی به وطن دارد.

وی ادامه داد: تنها هنر من این است که میراث گران‌ بهایی را که امیر اسفندیاری و همکارانش با سختی هرچه تمام‌تر فراهم کردند حفظ کنم و این اتفاق بزرگی خواهد بود.

وی ادامه داد: باید از اسفندیاری بابت کارهای بزرگی که انجام داد و کارهایی که انجام نداد و ایستاد تقدیر کرد.

معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی تاکید کرد: در حوزه بین‌الملل،در معرض سوتفاهم‌های مختلف قرار داریم و باید همیشه برای اثبات کاری که فرهنگی است جنگید و در این میانه، فرهنگ و هنر است که به فراموشی سپرده می‌شود.

فریدزاده توضیح داد: وقتی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی شرایط را تشریح کرد، دیدم وظیفه است که این میراث که با زحمت بسیار به دست آمده حفظ شود و دستخوش آماج طوفانها نشود و قبول کردم در خدمت دوستان باشم.

وی گفت: اگر حمایت شخص امیر اسفندیاری و دوستان نباشد امکان و توان ادامه این مسیر را ندارم و دلگرم به توانایی عزیزان حاضر در بنیاد سینمایی فارابی هستم.

سیدرضا میرکریمی (دبیر جشنواره جهانی)، سید محمد مهدی طباطبایی‌نژاد (مدیرعامل مرکز گسترش سینما مستند و تجربی)، علیرضا قاسم خان (مدیرعامل موزه سینمای ایران)، دکتر روح الله حسینی (مدیرعامل مدرسه ملی سینما)، حبیب ایل بیگی (قائم مقام بنیاد)، دکتر مسعود نقاش‌زاده (معاون فرهنگی و پژوهشی بنیاد)، شیرین نادری (مدیر بین‌الملل مرکز گسترش سینما مستند و تجربی)، شهنام صفاجو (مدیر روابط عمومی مرکز گسترش سینما مستند و تجربی)، محمد اطبایی، مریم نقیبی و چنگیز حسنی و دکتر اکبر عالمی (منتقد) و مدیران و معاونان بنیاد و همکاران بین‌الملل از جمله حاضران در این مراسم بودند.