داورانی برای همیشه !

گروه سینمای ایران- بهاره گل پرور: پس از اعلام ترکیب داوران سی و ششمین جشنواره فیلم فجر و طرح نام های بهرام بدخشانی، کمال تبریزی، حسن خجسته، خسرو دهقان، رسول صدرعاملی، فرشته طائرپور و محمدرضا فروتن به عنوان اعضای هیأت داوران مسابقه سینمای ایران بحث های متعددی درگرفت. افرادی که هر کدام از چهره های سرشناس و حرفه ای سینمای ایران هستند و در این انتخاب سعی شده تا از همه رشته ها اعم از کارگردان، تهیه کننده، بازیگر و… حضور داشته باشند. طبیعتا در انتخاب این افراد تلاش شده از سینماگرانی استفاده شود که با هیچ کدام از فیلم های جشنواره ارتباطی نداشته باشند و این انتخاب کار را مشکلتر می کند. با این حال می بینیم برخی از چهره های حاضر در گروه داوری این دوره ، افرادی هستند که در اکثر جشنواره های فیلم به عنوان دبیر و یا داور حضور داشته اند و از این رو به جشنواره خرده گرفته می شود که چرا به جای این چهره ها، از چهره های جوان تر و فیلمسازان و هنرمندان موفق سال های اخیر در این جشنواره استفاده نمی شود. هر چند در دورانی از برگزاری این جشنواره، چهره های سیاسی و جناحی بیشتری در ترکیب هیأت داوران دیده می شدند. امسال اما تنها چهره ای که از مدیران فرهنگی و غیرسینمایی در این ترکیب حضور دارد، حسن خجسته از مدیران سابق صدا وسیماست. البته به گفته برخی از سینماگران در تعدادی از جشنواره های معتبر بین المللی نه تنها از افراد غیر سینمایی، بلکه از نخبگان و روانشناسان و جامعه شناسان و منتقدان هم در ترکیب هیأت داوران استفاده می کنند و با تعداد بیشتری از داوران سعی در این دارند که به نتایج مطلوب تری برسند. به هر حال هر سال، هر ترکیب داورانی که در جشنواره رقم بخورد، قطعا با استقبال و یا انتقاد برخی از افراد روبرو می شوند که این موضوع اجتناب ناپذیر است. امسال نیز امیدواریم با کمتر شدن تعداد فیلم هایی که در جشنواره حضور پیدا می کنند و حذف برخی از بخش های غیررقابتی در جشنواره، تمرکز بیشتری روی فیلم های بخش سودای سیمرغ قرار بگیرد و شاهد قضاوت های عادلانه تری نسبت به سال های گذشته در مورد فیلم های جشنواره باشیم. *** فرزاد موتمن: جشنواره امسال از اساس ایراد دارد ! فرزاد مؤتمن یکی از فیلمسازانی است که متقاضی حضور در جشنواره سی و ششم بود. او انتقادی به ترکیب هیأت داوران این جشنواره نداشت، ولی معتقد است جشنواره امسال از اساس ایراد دارد. فرزاد مؤتمن، کارگردان سینما و تلویزیون در خصوص ترکیب هیأت داوران سی و ششمین جشنواره فیلم فجر گفت در گفت و گوی کوتاهی که با بانی فیلم داشت عنوان کرد: احساس می کنم جشنواره امسال از اساس ایراد دارد. با این حال در هیأت داوران افراد بزرگی همچون رسول صدرعاملی، بهرام بدخشانی، خسرو دهقان و کمال تبریزی را داریم که از بزرگان سینمایی ما هستند. همچنین آقای خجسته هم در این ترکیب حضور دارد که شنیده ام در گذشته از مدیران رادیویی بوده است! این نویسنده درباره نبود هیأت داورانی از نسل جوان و جایگزین شدن سینماگران موفق سال های اخیر در ترکیب هیأت داوران خاطرنشان کرد: اعتراضی نسبت به ترکیب کنونی هیأت داوران ندارم، هر چند حضور افراد جدید و قدیم هم تفاوتی در کار ندارد. در دوره ای در دهه هفتاد و حدود چهل-پنجاه سال پیش جشنواره کن ترکیب های خوبی برای داوری می گذاشت که امروزه آن ترکیب های خوب هم در آنجا دیگر وجود ندارد. موتمن اضافه کرد: به یاد دارم که در آن دوران یک منتقد مهم، روانشناس، جامعه شناس و حتی یک رمان نویس معروف را در این ترکیب قرار می دادند و همه اعضا را صرفا از اهالی سینما انتخاب نمی کردند. این ترکیب بسیار هم جذاب بود و در کنار آنان یک هنرپیشه و کارگردان سینما حضور داشتند که اتفاقات جذابی را رقم می زدند. اما امروزه دیگر جشنواره ها همه جا به یک شکل برگزار می شود و این بحث به نظرم در سطح دنیا هم به همین شکل است. *** هوشنگ گلمکانی: در جشنواره های معتبر کسی بیشتر از یک بار نمی تواند داور شود هوشنگ گلمکانی، منتقد سینما معتقد است سالهاست ترکیب هیأت داوران جشنواره فجر همانند سال های قبل باقی مانده و هیچگونه تغییراتی در آن رخ نمی دهد، در حالی که در جشنواره های معتبر خارجی کسی نمی تواند بیش از دو بار داور جشنواره شود. هوشنگ گلمکانی در گفت و گوی کوتاهی با بانی فیلم درباره ترکیب داوران جشنواره فیلم فجر امسال گفت: امسال روند انتخاب داوری جشنواره مثل هرسال بوده و فکر می کنم هیچ گونه اتفاق جدیدی رخ نداده است. اینکه چرا از دیگر سینماگران موفق در جشنواره امسال استفاده نشد، باید توضیحی بدهم که هر سال میانگین و ترکیب داوری همانند سال های قبل باقی می ماند و هیچگونه تغییراتی در آن رخ نمی دهد. شما کدام دوره از جشنواره فجر را در نظر دارید که ترکیب هیات داوری اش خیلی متفاوت باشد! همیشه همین گونه بوده است. این منتقد درباره تفاوت انتخاب هیأت داوران در ایران و جشنواره های خارجی گفت: در هیچ کجای دنیا آن هم در جشنواره های بزرگ یک نفر بیشتر از یک بار حق ندارد که داور جشنواره شود. چند روز قبل در کانال خبری جشنواره اینفوگرافی در رابطه با آمار داورهای جشنواره منتشر شد که ما از این افراد کسانی را داشتیم که فقط شش بار داور جشنواره بوده اند! حتی تعدادی هم پنج بار داور بوده اند و همین طور تعداد داوری ها کاهش یافته است. وی ادامه داد: در هیچ کدام از جشنواره های معتبر خارجی چنین اتفاقی نمی افتد و فقط در جشنواره داخلی خودمان رخ می دهد. بعضی ها هم از مدیران فرهنگی بوده اند که به داوری جشنواره راه پیدا کرده اند که البته از نظر من مشکلی ندارد و این افراد می توانند توانایی چنین مدیریتی را هم داشته باشند. *** محمود گبرلو: مشکل ما معمولا در زمان داوری و انتخاب فیلم هاست محمود گبرلو معتقد است انتخاب داوران چندان اهمیت ندارد و معمولا مشکل در زمان داوری ها و انتخاب فیلم هاست. این نویسنده و منتقد در ارزیابی ترکیب هیأت داوران جشنواره فجر سی و ششم، به بانی فیلم گفت: ترکیب داوران را در حال حاضر مناسب می دانم؛ چرا که از اهالی سینما و چهره های شناخته شده ای هستند و از این جهت که هر قشر و صنفی در این ترکیب حضور دارند، درست است. نکته مهم آن است که باید ببینیم قضاوت ها چگونه است. آقای خسرو دهقان پیشکسوت و مسلط به سینماست. همچنین امسال یک بازیگر جوان را در ترکیب داوران جای داده اند. رسول صدرعاملی نیز از پیشکسوتان سینماست و در مجموع افراد متخصص و منصفی در هیأت داوران حضور دارند. وی تأکید کرد: معمولا مشکل ما در زمان داوری ها و انتخاب فیلم هاست و انتخاب داوران به نظرم چندان اهمیت ندارد. باید ببینیم مصلحت در داوری ها چقدر موثر است و به همین دلیل باید تا پایان جشنواره صبر کنیم. این منتقد در خصوص تکراری شدن حضور بعضی از اعضای هیأت داوران و انتقادهایی که در این رابطه وجود دارد، بیان کرد: این موضوع را تنها یک نفر از فیلمسازان؛ یعنی آقای ملاقلی پور مطرح کرد. او فیلمساز جسوری است که دیدگاه و نظر خود را در این رابطه مطرح کرده. آقای صدرعاملی هرسال داور نیست، اما به هر حال فیلمساز مشهور و مستقل در رأی و تصمیم گیری است. نمی شود به نظر یک فیلمساز تکیه کنیم و بر آن اساس داوری ها را تغییر دهیم. انتخاب پنج یا هفت داور نسبت به متخصصان موجود در سینما بسیار سخت است و طبیعتا معترضانی در این رابطه وجود دارند. گبرلو همچنین در خصوص انتخاب حسن خجسته نیز توضیح داد: شخصا آقای خجسته را بسیار قبول دارم و معتقدم ایشان صاحب نظر و جامعه شناسند. به طور کلی فکر می کنم امسال هیأت داوری بسیار متفاوت تر است. یک جامعه شناس مسلط به افکار عمومی در هیأت داوران قرار دارد و می تواند از این لحاظ نظر کارشناسی خود را مطرح کند. ما حتما نباید مقید به جمعی از متخصصان باشیم. این در افکار عمومی سینما تأثیرگذار است و قطعا یک جامعه شناس می تواند تحلیل درستی از مضامین و قصه های فیلم داشته باشد.

نوشته داورانی برای همیشه ! اولین بار در بانی‌فیلم پدیدار شد.