روایت زیباکلام، کلباسی و الهام پاوه نژاد از مناطق زلزله زده

شهرزاد همتی در شرق نوشت :قصه ها و خبرهایی که این روزها از کرمانشاه می آید خیلی شیرین نیست. همه اش داستان درد است و لرزیدن. مردم در سرما و در روستاهای زلزله زده در چادر زندگی می کنند، باد به قدری شدید است که تکان های کانکس های زلزله زدگان شدید می شود و سرما به مغز استخوان رسیده. این تصویر اما از تصویر خانواده هایی که بعد از دو ماه همچنان در چادر زندگی می کنند آرام تر است. مرد با بچه های قدونیم قد رو به دوربین فریاد می زند و می گوید برای ما کاری نکرده اند، به ما فکر نمی کنند و… . مرد جوان است و از عصبانیت رگ های گردنش متورم شده. او با تندی فرزندانش را داخل چادر پرت می کند، صدای جیغ وحشت زده خانواده اش به گوش می رسد و او می خواهد خود و خانواده را آتش بزند تا راحت شوند… . تصویر در کمتر از ساعتی دست به دست می شود. مردم ابراز ناراحتی می کنند و می گویند چرا هیچ کس هیچ کاری برای مردم سرپل و دیگر روستاهای کرمانشاه نمی کند؟
از ابتدای وقوع زلزله تا به امروز گروه های زیادی برای امدادرسانی به مراکز زلزله زده رفته اند، شماره حساب اعلام کرده اند و اقلام خود را به صورت نقدی و غیرنقدی به مردم رسانده اند. باوجوداین می گویند سرپل شبیه حلبی آباد شده. بشیر از گروه های امدادی است که در سرپل اقامت دارد. او می گوید اگر از روستاها و سرپل یک عکس هوایی بگیرند، درست شبیه یک حلبی آباد بزرگ است؛ چادرها و کانکس های کنار هم و مردمی که کنار این چادرها لباس می شویند و غذا درست می کنند و به این روش زندگی عادت می کنند.
در روزهای اخیر باد و بوران شدید در مناطق زلزله زده بسیار زیاد بوده و تصاویر حاکی از آن است که مردم وضعیت خوبی ندارند. در ماه ها و هفته های گذشته گروه های فراوانی برای کمک به این مردم پیشقدم شده اند که از میان آنها می توان به نرگس کلباسی، صادق زیباکلام، علی دایی، الهام پاوه نژاد، نوید محمدزاده و نیکی کریمی اشاره کرد؛ آنهایی که هرکدام با شماره حساب مخصوص خود کمک های نقدی مردم را جمع آوری کردند و به مناطق زلزله زده رساندند. نحوه کمک رسانی برخی از آنها نیز حرف وحدیث های فراوانی داشت. از نیکی کریمی که روی اقلام ارسالی از طرف خودش نامش را درج کرد و روی کامیون های ارسالی تصویرش را چسباند تا نوید محمدزاده که با زلزله زده ها سلفی گرفت و حافظ ناظری که در میان آوار، فیلم فیگوراتیوی از خودش منتشر کرد. با همه اینها نمی شود از حجم کمکی که از جانب چهره های فرهنگی و سیاسی جمع آوری شد غافل بود. تلاش کردیم با همه این چهره ها گفت وگو کنیم و اطلاعاتی از میزان مبالغ جمع آوری شده از سوی آنها کسب کنیم. سپهر سلیمی، فعال اجتماعی و رابط نرگس کلباسی با رسانه هاست. او به «شرق» می گوید: «خانم کلباسی به دلیل حواشی ایجادشده و نمایش برخی چهره ها در مناطق زلزله زده مایل به گفت وگو نیستند، اما ایشان هر روز در کانال تلگرامی و صفحه اینستاگرامشان درباره کمک های جمع آوری شده و مبلغ موردنیاز گزارش و اطلاع می دهند که مبالغ اهدایی صرف چه کاری شده است. درحال حاضر مهم ترین نیاز مناطق زلزله زده کرمانشاه کمک نقدی برای ساخت دوباره شهر است.
با نگاهی به صفحه نرگس کلباسی در اینستاگرام می شود حرف های سپهر سلیمی را تایید کرد. او در تمام مدت در کرمانشاه بوده و به گواه مردم کرمانشاه منظم ترین و بهترین کمک از جانب او و دوستانش در کرمانشاه در حال انجام است.

 صادق زیباکلام و ٣ میلیارد و ۴٠٠ میلیون تومان پول نقد
صادق زیباکلام در گفت وگو با «شرق» با بیان اینکه تاکنون سه میلیارد و ۴٠٠ میلیون تومان از طرف مردم جمع آوری کرده است، می گوید: «سه شنبه هفته گذشته عازم کرمانشاه شدم و جمعه بازگشتم. در طول این مدت هم سرپل را دیدم. روز چهارشنبه به روستای سر ذهاب قادری رفتم و در طول مسیر روستاهای دیگر را هم دیدم، بنابراین می توانم خیلی قرص و محکم بگویم دست کم تا جمعه، ٢٩ دی ماه، برخی از مطالبی که می گویند اوضاع خیلی خراب است و مردم از سرما یخ زده اند و از بی غذایی و نبود دارو می میرند، این تصاویر خیلی درست نیست. نکته اول این است که مسئول اصلی دادن کانکس در حقیقت قرارگاه خاتم الانبیا بود. قرارگاه خاتم الانبیا یک توافقی را اواخر آبان ماه با بنیاد مسکن می بندد که بر اساس آن توافق، قرارگاه خاتم الانبیا متعهد می شود که چیزی حدود هشت هزار دستگاه کانکس را برای روستاهایی که منازلش کاملا از بین رفته و مردمش جایی ندارند تهیه کند». وی افزود: «افزون بر کانکس هایی که خانم الانبیا به بنیاد مسکن متعهد می شود بسازد (که پولش را هم از بنیاد مسکن گرفته بوده است) مقادیر زیادی کانکس از طرف سازمان های دولتی، مردم، خیرین و نهادهای دیگر به منطقه ارسال می شود. بنابراین اینکه بگوییم افراد زیادی کانکس ندارند و از سرما از بین می روند کمی دور از واقع است. حداقل در روستاها کمتر خانواده ای را می توانید پیدا کنید که کانکس نداشته باشد». زیباکلام تاکید می کند: «البته گفتن این جمله به این معنا نیست که هیچ مشکلی وجد ندارد و مردم در وضعیت خوبی به سر می برند. من به هیچ وجه این منظور را ندارم و قطعا می گویم که رسیدگی ها باید بیشتر باشد». این استاد دانشگاه گفت: «باید بگویم پولی که توسط بنده تهیه شده و تا به امروز سه میلیارد و ۴٠٠ میلیون شده، از این پول به جز ٣٠ میلیون تومان که همان ابتدای کار برای کمک های فوری برداشت شد، مابقی سرجایش قرار دارد؛ یعنی حدود سه میلیارد و ٣٧٠ میلیون تومان دست نخورده باقی مانده و ما تعمدا نه وارد کار کانکس و چادر شدیم و نه وارد کار دارو شدیم، به این علت که مهم تر از کانکس و چادر و شیرخشک و دارو و مناظر و مدارسی که از بین رفته، زلزله واقعی در کرمانشاه و کردستان، فقر است. فرض بگیرید ما زمان را به قبل از ساعت ٢١:٣٠ یکشنبه ٢١ آبان بازگرداندیم و زلزله نیامده و اتفاقی نیفتاده. سوال اساسی این است که با فقر چه کنیم؟ گیریم که چادر و کانکس دادیم، گیریم که خانه هایشان را ساختیم، با فقر می خواهیم چه کنیم؟ فقر گسترده ای که این منطقه را در خود فرو برده، فقر گسترده ای که باعث می شود جوانان در روستاها نمانند و به سرپل ذهاب و کرمانشاه و تهران و شهرهای بزرگ بیایند و به عنوان حاشیه نشین با تمام ابعاد ناهنجاری هایش زندگی کنند و روستاها را از نیروی کاری که باید کشاورزی کند، خالی کنند. بنابراین خودم به اتفاق برخی از استادان دانشگاه های کردستان و کرمانشاه و به اضافه سازمان ها و سمن هایی که در منطقه کردستان و کرمانشاه فعال هستند، به این جمع بندی رسیدیم که کاش حداقل ما بیاییم و یک کار بلندمدت انجام بدهیم».
او افزود: «به همین خاطر بود که با صاحب نظران دانشگاهی در دانشگاه کردستان و کرمانشاه و کسان دیگری که در کمک رسانی بودند و تجربه این حوزه را داشتند و می دانستند با فقر چگونه باید مبارزه کرد، تصمیم گرفتیم یک روستای نمونه به اسم دهکده امید ایجاد کنیم و یکی از روستاهایی را که با خاک یکسان شده را انتخاب کردیم و می خواهیم این روستا را بسازیم. منتها فقط نمی خواهیم خانه و آغل و کوچه ها را دوباره بسازیم بلکه می خواهیم این روستا را برای اولین بار در ایران روستایی بر اساس توسعه پایدار بسازیم. یعنی می خواهیم در این روستا سیستم فاضلاب بسازیم تا فاضلاب روستا را به جای تخلیه در رودخانه یا آلوده کردن خاک، تصفیه کرده و در کشاورزی استفاده کنیم و مواد مغذی آب را تبدیل به کمپوس بکنیم و به عنوان کود خاک استفاده کنیم». زیباکلام در ادامه تاکید کرد:« می خواهیم یک مجتمع فرهنگی ایجاد کنیم که زنان روستا و روستاهای اطراف را توانمندسازی کند و زنان بتوانند کسب درآمد کنند، می خواهیم یک کتابخانه بسازیم، شاید باور نکنید اگر بگویم در کل آن منطقه کتابخانه وجود ندارد؛ کتابخانه ای که هم کتاب قرض بدهد و هم روستاییان در آن کتاب بخوانند و با کامپیوتر آشنا شوند و در سالن کوچک سینمایش فیلم ببینند. تا تئاتر فقط تئاتر شهر نباشد. منطقه دشت ذهاب را که اصل زلزله در آن بوده است، در دانشگاه بررسی کرده اند و می گویند بیش از ٣٠٠ روز در سال آفتاب وجود دارد و بنابراین برای ایجاد انرژی نوین ایده آل است که برای سیستم گرمایشی از سیستم خورشیدی استفاده کنیم. در واقع می خواهیم ببینیم آیا می شود در ایران کشاورزی مترادف با فقر نباشد؟»

 ۴٠٠ تن کمک غیرنقدی الهام پاوه نژاد
الهام پاوه نژاد بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون نیز از روزهای اول در جمع آوری کمک ها فعال بود، او با ارائه گزارشی از فعالیت خود به «شرق» می گوید: «ما بیشترین حجم کمک را در زمینه کمک های غیرنقدی داشتیم اما در مقوله کمک های نقدی هم حرکت کردیم. ما از ستادی که در منطقه سعادت آباد تهران تشکیل دادیم و یک شعبه دومی هم در رسالت تهران تشکیل شد، به طور تقریبی حدود ٣۵٠ تا ۴٠٠ تن اقلام ارسال کردیم. این اقلام شامل کمک های اولیه، پوشاک، لباس، کفش، چادر و پتو و… بود. دو مبلغ هم از طرف ما جمع شد، یک ١٠٠ میلیون تومان بود. مبلغ ١٠٠ میلیون تومان در حال حاضر در حساب آقای فرشاد حقیقی است که مدیریت ستاد را در منطقه آقا برار دارند. ۵٠ میلیون تومان هم در حساب موسسه خیریه ققنوس است که در پارکینگش ستاد ما تشکیل شده بود. مبلغی که در سعادت آباد جمع شد (یعنی ۵٠ میلیون تومان)، حدود پنج میلیون تومانش هزینه ترابری جابه جایی شد اما نزدیک ۴۵ میلیون تومان باقی ماند که در فاز دوم کارمان که حضورم در منطقه بود، تبدیل به ٣٠٠ بخاری، چادر برزنتی بزرگ و اقلام پزشکی کردیم. مثلا پرس وجو کرده بودیم و آمار مصدومان را در آوردیم و متوجه شدیم که مصدوم ویلچر یا واکر می خواهد و ما آن را خریداری کردیم». پاوه نژاد اضافه کرد: «پولی را که آقای حقیقی جمع کردند، در حسابی بود که خروجی نداشت و الان رویش کار می شود و می خواهند کار ساخت وساز انجام دهند. آنها می خواهند وقف ساخت وساز کنند. این پایان فاز دوم کار ما بود و بعد از آن با خانم نرگس کلباسی در ارتباط بودم و فهمیدم ایشان کار بازسازی چهار روستا را به صورت منظم در دست دارند، تا اینکه دوستان جشنواره نورنگار به من اطلاع دادند که می خواهند به جای اختتامیه گرفتن، هزینه را به زلزله زده ها بدهند. آنها یک چک ١۵ میلیون تومانی به من دادند که نقد شد و در یک حساب خالی گذاشته شده و به آن دست نزدیم؛ برای اینکه با تحقیقاتی که کردیم متوجه شدیم نیازهای اولیه تقریبا برآورده شده و ما الان باید به سمت کار عملی تر برویم. چقدر نخود و لوبیا بخریم؟ مردم باید به زندگی عادی شان برگردند. دوستان من تحقیقات میدانی گسترده کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که در منطقه پاتاق یک کارگاه خیاطی وجود دارد که احتیاج به تجهیز دارد تا عده ای مشغول به کار شوند. ما فهرست نیازها را تهیه کرده ایم و قرار است قیمت های چرخ خیاطی، قیچی و… گرفته شود تا ما این کارگاه را زنده کرده و اشتغال زایی کنیم و تا چند روز آینده نتیجه آن مشخص خواهد شد». پاوه نژاد با اعلام اینکه مهم ترین موضوع مورد نیاز مردم منطقه اسکان است، می گوید: «کاش زودتر آنهایی که پول ها را جمع آوری کرده اند، دست به کار شوند و فکری به حال اسکان دائمی و ساختن روستاها بکنند».
از میان دیگر افراد فعال، علی دایی است که به صورت دائم گزارش کار خود را به مردم ارائه داد. اما حالا همه می گویند دیگر نیازی به پتو و لباس گرم نیست. پول ها را وسط بریزید و خانه ها را بسازید. این مردم خانه می خواهند و زندگی؛ لطفا برای ساختن شهر پول برسانید.