در آخرین روز جشنواره‌ی آیینی سنتی چه گذشت؟

نمایش «گیل‌گمش مرگی هست» به کارگردانی آلبرت کوچویی و به تهیه‌کنندگی یوناتن بت‌کلیا نماینده آشوریان مجلس در هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی روی صحنه رفت.

به گزارش ایسنا، طبق گزارش رسیده، این نمایش در چهار اپیزود روی صحنه رفت، کارگردانی اپیزود اول را کوچویی و تهیه‌کنندگی آن را یوناتن بت کلیا برعهده دارد. این نماینده مجلس روز گذشته ۱۴ شهریور ماه با حضور در مجموعه تئاتر شهر به تماشای این نمایش در سالن سایه نشست.

مضمون و قصه هریک از اپیودهای با یکدیگر تفاوت داشت وهریک از آنها براساس داستان‌های متفاوت به اجرا درآمد. «ریموند فوسکا در جستجوی زندگی جاویدان» به کارگردانی و بازخوانی مهدی لطفی در اپیزود دوم، «درخت زندگی» با طراحی مهدی بهبودی در اپیزود سوم و «سه سرود به زبان رومانو» با بازخوانی نصرت‌اله زرگر در اپیزود چهارم به صحنه رفت.

دایره پژوهش نمایش‌های آیینی سنتی گسترش یابد

مراسم رونمایی کتاب‌های هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی عصر سه‌شنبه ۱۴شهریورماه با حضور مدیرکل هنرهای نمایشی در سالن کنفرانس مجموعه تئاترشهر برگزار شد.

مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی، با ابراز خرسندی از رونمایی چند عنوان کتاب هم‌زمان با جشنواره هدف اصلی این رویداد را کشف، حفظ و صیانت از نمایش‌های آیینی و سنتی دانست و گفت: «به طور کلی آیین و رسوم ارزشمند است و باید پی‌گیر آن باشیم.»

وی اشاره‌ای به آرزوی محمدحسین ناصربخت قائم مقام دبیر جشنواره داشت که تاسیس پژوهشکده آیینی سنتی است و افزود: «دبیرخانه کانون نمایش‌های آیینی سنتی دایر است و این آرزو خیلی دور از دسترس نیست. وظیفه کانون همین است که بسیاری از مباحث انتشارات را مدیریت کند و پی‌گیر آن باشد. برگزاری جشنواره آیینی سنتی نیز یکی از مهم‌ترین وظایف کانون است. اگر این جشنواره برگزار نمی‌شد بسیاری از فعالانی که در حال حاضر می‌شناسیم و تجربیات خود را به نسل آینده انتقال می‌دهند ناشناس مانده بودند. »

مدیرکل هنرهای نمایشی ضمن قدردانی از انتشارات جهت پی‌گیری چاپ این عناوین خواستار گسترده‌تر شدن فعالیت دیگر محققان عرصه نمایش‌های آیینی سنتی شد و اظهارداشت: «نباید فقط شاهد چاپ کتاب از چند پژوهش‌گر باشیم بلکه این فضا گسترش یابد و تمامی هنرمندان پژوهش‌گر این فرصت را پیدا کنند تا اثر خود را چاپ کنند. همان‌گونه که از هنرمند ۵ تا ۸۵ ساله در جشنواره نمایش اجرا می‌کند در حوزه پژوهش نیز باید این دایره گسترش یابد.»

شفیعی با گله‌مندی از دانشگاه‌ها که در حوزه پژوهش فعال نیستند، تصریح کرد: «کانون نمایش‌های آیینی سنتی فعالیت‌های تاثیرگذار و درخشانی دارد. کانون باید دایره حوزه تحقیق و پژوهش را گسترش دهد و با دانشگاه ارتباط مستمری داشته باشد. در فاصله دو سال بین جشنواره به مباحث پژوهشی، تحقیقی و آموزشی بپردازد. مباحثی که دبیر جشنواره همیشه به آن‌ها تاکید دارد.»

وی با تاکید بر این که نباید رونمایی کتاب‌های آیینی سنتی به جشنواره منحصر شود، گفت: «از این فعالیت ارزشمند با تامین بودجه حمایت می‌کنیم تا در طول سال استمرار داشته باشد.»

مدیرکل هنرهای نمایشی ضمن قدردانی از نویسندگان حاضر در مراسم، اظهارامیدواری کرد این روند هم‌چنان تا قبل از برگزاری جشنواره دوره بعد ادامه داشته باشد و شاهد انتشار کتاب‌های بیشتری باشیم.

شفیعی همچنین پیشنهاد داد موقعیتی فراهم شود تا کتاب‌هایی که توسط دیگر انتشارات در حوزه نمایش‌های آیینی سنتی به چاپ می‌رسند نیز رونمایی شوند.

دعوت از پژوهش‌گران آیینی سنتی برای چاپ کتاب

در ادامه داوود فتحعلی‌بیگی دبیر جشنواره آیینی سنتی، با اشاره به حمایت مدیرکل هنرهای نمایشی، برای برداشتن قدم‌های بلندتری در حوزه پژوهش، اظهارداشت: سخنان نویدبخشی شنیدیم و امیدوارم در فردای نه چندان دور فراخوانی منتشر کنیم و از همه پژوهش‌گرانی که در حوزه نمایش‌های آیینی سنتی و مرتبط با آن پژوهش دارند دعوت کنیم برای چاپ اقدام کنند. تا شاهد انتشار آثار قابل توجهی باشیم و قبل از جشنواره نوزدهم این متون منتشر شده باشند.

وی با این توضیح که با نویسندگانی که برای چاپ کتاب به کانون مراجعه کردند در حد امکان مساعدت شده است، افزود:«متاسفانه دوستان این حوزه به ندرت برای چاپ پژوهش‌های خود مراجعه می‌کنند و امیدوارم با تصمیمات جدید اتفاق‌های خوبی را در آینده شاهد باشیم.»

چاپ کتاب از اهداف مرکز هنرهای نمایشی است

سپس محمدحسین ناصربخت قائم مقام دبیر، با اشاره به این موضوع که در مصاحبه و سخنرانی‌های پیرامون جشنواره آیینی سنتی مسوولین همیشه به این نکته تاکید دارند که این رویداد پژوهشی است و باید پژوهش در تمام وجوه آن جاری باشد، گفت: «هم‌چنان که در سمینار، کارگاه و نمایش‌های روی صحنه مشاهده می‌شود تمامی آثار پایه و ریشه‌ای مبتنی بر پژوهش دارند.»

وی حمایت از چاپ کتاب را از اهداف مرکز هنرهای نمایشی دانست و افزود: «با توجه به اهمیت این موضوع چند کتاب متشکل از مجموعه مقالات‌، فرهنگ لغات، دفتر تعزیه و دستاوردهای دوره‌های مختلف رونمایی می‌شود.»

دبیر ششمین سمینار بین‌المللی جشنواره آیینی سنتی همچنین توضیح داد: «چهار کتاب با عناوین «مبارک و خاتون پرده‌نشین»، «انسانم آرزوست»، «رام کردن زن سرکش» و «تخت و خنجر» از نوشته‌های داوود فتحعلی‌بیگی از سوی نشر علمی پارسه منتشر شده که آغازی برای حمایت و انتشار نمایش‌های آیینی سنتی توسط دیگر انتشارات است.»

وی همچنین تاکید کرد:«سازمان میراث فرهنگی و دیگر ارگان‌های مرتبط باید از نمایش‌های آیینی سنتی که بخشی از هویت ایرانیان است حمایت کنند.»

در ادامه مراسم، کتاب‌های «بازی‌نامه ۴» از حسین جمالی، «دفتر پژوهش ۳» به کوشش محمدحسین ناصربخت، «مجموعه مقالات پنجمین سمینار بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی» به کوشش حمیدرضا اردلان، «فرهنگ لغات و اصطلاحات نمایش‌های آیینی و سنتی» با عنوان فرعی تعزیه، تقلید، خیمه شب‌بازی، نقالی نوشته فریبا رئیسی، «دفتر تعزیه ۱۴» مهدی دریایی و «دفتر تعزیه ۱۵» محمدحسن رجائی‌زفره‌ای با حضور مهدی شفیعی، داوود فتحعلی‌بیگی و محمدحسین ناصربخت رونمایی شدند.

طبق گفته ناصربخت، کتاب «دفتر تقلید ۳» نیز به اختتامیه جشنواره می‌رسد.

سپس فریبا رئیسی، حسین جمالی و داوود فتحعلی‌بیگی توضیح مختصری درباره متون منتشر شده ارایه دادند.

همچنین به عنوان هدیه به حاضران مراسم کتاب اهدا شد.

کودک نابینا «زال و سیمرغ» شاهنامه را نقالی کرد

اسما رنجبری کودک نابینا، «زال و سیمرغ» شاهنامه را در جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی نقالی کرد.

اسما رنجبری کودک ۸ ساله که از تبریز در بخش جوانه‌های نمایش ایرانی شرکت کرده بود با بیانی گیرا و تمرکز لازم به نقالی پرداخت.

او در این اجرا از چوب دستی نیز استفاده کرد.  

متن «زال و سیمرغ» به نویسندگی و کارگردانی مینا اکبری‌ناصر برای نقالی آماده شده بود. او مدت‌هاست با کودکانی چون اسما رنجبری سایکودرام کار می‌کند.

نقالی «زال و سیمرغ» سه‌شنبه ۱۴ شهریورماه در محوطه پارک دانشجو با حضور مخاطبان علاقه‌مند برگزار شد.

نقالی شاهنامه توسط کودک ۵ سال

آندیا حیدری کودک ۵ ساله  داستان‌های شاهنامه را در بخش جوانه‌های نمایش ایرانی نقالی کرد.

آندیا حیدری کودک ۵ ساله کرمانشاهی با چوب نقالی منبت شده مخصوص خودش و لباس طراحی شده به نقالی داستان پادشاهی کیومرث پرداخت.

او از روی تصاویری که با ذهنیت خودش از پادشاهی کیومرث کشیده بود این نقالی را انجام داد.

این کودک ۶ گفتار نخست شاهنامه فردوسی را حفظ است.

این نقالی به صورت مشترک توسط فریده غلامی و بیژن حیدری نوشته و کارگردانی شده بود.

آندیا حیدری در قصه‌گویی و نمایش سایه‌ای نیز فعالیت دارد.

این نقالی سه‌شنبه ۱۴شهریورماه در محوطه پارک دانشجو انجام شد.

نمایشنامه محمود استاد محمد با حضور بازیگران نوجوان اجرا شد

نمایش‌نامه «دیوان تئاترال» نوشته زنده‌یاد محمود استادمحمد با حضور بازیگران ۱۲ ساله در بخش جوانه‌های نمایش ایرانی جشنواره آیینی سنتی اجرا می‌شود.

علی فلاحت‌پیشه کارگردان، درباره انتخاب نمایش‌نامه «دیوان تئاترال» برای این اجرا، توضیح داد: «من هیچ‌گاه از پیش نمایش‌نامه‌ای را برای اجرا انتخاب نمی‌کنم بلکه درحین هم‌زیستی، تلاش جمعی و کارگاه‌هایی که برگزار می‌کنم از فهم و ادراک متقابلی که بدست می‌آید، به این نتیجه می‌رسیم که از کجا باید آغاز کنیم. به نوعی خود این پروسه می‌گوید که چه باید کرد. درباره این کار نیز همین اتفاق افتاد و این اثر هم بسیار مناسب بود و ادای دینی نیز به زنده‌یاد محمود استادمحمد بود که از او بسیار آموختم.»

وی درباره تجربه کار کردن با کودکان و نوجوانان، اظهارداشت: «اساس کار برپایه واقعیت نمایش و تئاتر است. هر طیف در این پروسه عملی به گونه‌ای متفاوت به مقصد می‌رسند. تجربه کار با کودکان هم که چند سالی است به واسطه دخترم بی‌تا و مدارسی که او در آن‌ها تحصیل می‌کرد برای من به وجود آمده از این قاعده مستثنا نیست. در یک برخورد کاملا حرفه‌ای و اصولی از بین تمام دانش‌آموزان مدارس استعدادیابی می‌شود و مرحله به مرحله گزینش نهایی صورت می‌گیرد. در طول این همراهی هم به شناخت بهتری از فضا و حس و حال مدرسه و بچه‌ها دست پیدا می‌کنم هم شکل اجرا و صحنه نمایش مشخص می‌شود. آنچه برای من در مواجهه با بچه‌های دبستان شهیدناظم اکباتان جالب بود شناخت آن‌ها از موسیقی و ریتم بود. تقریبا اکثر این دانش‌آموزان سازی را به صورت تخصصی می‌نوازند و فهم موسیقایی آن‌ها قابل توجه است پس می‌شد به یک اثر موزیکال فکر کرد.»

بازیگر «تک سلولی‌ها»، ادامه داد: «البته در این سال‌ها متوجه شده بودم که بهترین برخورد نمایشی و صحنه‌ای برای سنین کودک و نوجوان نمایش‌های ایستگاهی است. به این معنا که داستان صحنه به صحنه یا همان ایستگاه به ایستگاه متفاوت باشد و امکان مکث‌هایی کوتاه را به نمایش‌گران کم سن و سال و پر شروشور بدهد.»

بازیگر «ملاقات بانوی سالخورده» با تاکید بر این که شیوه اجرایی هم همان‌طور که توضیح دادم براساس قابلیت‌های فردی هر کدام از بچه‌ها و اتمسفر کلی جهان نمایش تعریف می‌شود، افزود: «این نمایش موزیکال برپایه طنازی‌های بازیگران شکل گرفته است. همه چیز در دل خودش و این مسیر متولد می‌شود. وقتی با هنرجوی تئاتر مواجهیم یا مددجوی بازداشتگاه، سربازان مناطق مرزی و یا کودکان رویکردها متفاوت است. این چند دسته را از این بابت مثال زدم چون با همه آن‌ها کار کردم از کودک ۵ ساله تا پیرمرد ۷۵ ساله.»

وی در پاسخ به این پرسش که نمایش‌نامه «دیوان تئاترال» برای اجرا توسط بازیگران نوجوانان چه تغییراتی داشته، گفت: «مدت زمان واقعی نمایش‌نامه دو ساعت است تغییراتی در آن لحاظ ‌شد و به ۳۰ دقیقه رسید تا از حوصله و توان بچه‌ها فراتر نباشد. همچنین بیشترین بهره را از اثر گرفته باشیم.»

بازیگر«طپانچه خانوم»، ادامه داد: «نمایش‌نامه «دیوان تئاترال» درباره علاقه داش مش ببول به سرور است. روستای آن‌ها با بحران کم آبی مواجه است و زندگی سخت شده. مادر سرور مهریه دختر را آب کوه بیستون تعیین می‌کند و داش مش ببول مجبور است به کوه بزند و آنجا با فرهاد کوه‌کن مواجه می‌شود و در نهایت آب را به شهر بر می‌گرداند و به مرادش می‌رسد. مساله و بحران کم آبی مشکلی است که جهان امروز بیش از پیش به آن مبتلاست و باید با زبانی راحت‌تر این مشکل خشک‌سالی و بی‌آبی را به بچه‌ها گوشزد کرد. بازیگران نوجوان در این نمایش به این نتیجه می‌رسند که بزرگ‌ترها آنقدر درگیر مفاهیم کلان و روزمرگی شدند که دیگر امیدی به آن‌ها نیست. باید از خودشان شروع کنند و آینده را بسازند و با تکیه بر قدرت و شعور کودکانه بر شرایط پیرامون تاثیرگذار باشند.»

وی با بیان این که پایه‌های تربیتی بچه‌ها در کنار هنر جلوه‌ای زیباتر به خود می‌گیرد، تصریح کرد: «ای کاش به جای حضور مربی تربیتی در هر مدرسه یک معلم تئاتر، یک مدرس موسیقی و یک مربی آواز فعالیت داشت. تئاتر به مثابه زندگی درست زیستن و موسیقی، ریتم و حرکت مناسب را به آن‌ها آموزش می‌دهد. بازیگر باید کودک درونش هر لحظه فعال باشد و از تخیل و تجسم قوی‌ای برخوردار باشد. کار با بچه‌ها این ویژگی را دارد که تو هر لحظه به جهان کودکی دسترسی داشته باشی. شور، نشاط و سرخوشی بچه‌ها همیشه برایم منشا الهام بوده است.»

بازیگر«داستان‌های میان رودان» درباره اهمیت جشنواره آیینی سنتی، گفت: «جامعه‌ای مسیر رشد، تعالی و توسعه را به خوبی طی خواهد کرد که با تکیه بر سنت و شناخت صحیح از گذشته خود در این مسیر گام بردارد. تمدن‌های بزرگ رابطه تنگاتنگی با آیین‌ها و آداب و رسوم پیشینیان خود دارند. فستیوال‌هایی از این دست گسست تدریجی بین نسل‌ها را کمرنگ‌تر می‌کنند.»

ستایش ابراهیمی‌نژاد، نیایش ابراهیمی‌نژاد،غزل سهرابی، فرنیا خاکی، کیانا محرمی، بی‌تا فلاحت‌پیشه، تینا طوسی‌نژاد، یکتا خلیلی‌نسب، درسا نامداری، بنفشه نظری، کیمیا یمنی و رها زهرایی بازیگران ۱۲ ساله نمایش هستند.

طراح لباس مریم حسینی، طراح موسیقی سجاد کیانی و طراح گریم احمد نگهبان هستند.

نمایش «دیوان تئاترال» به کارگردانی مشترک آرش فلاحت‌پیشه و لادن نازی در بخش «جوانه‌های نمایش ایرانی» سه‌شنبه ۱۴ شهریورماه در محوطه پارک دانشجو اجرا شد.

انتهای پیام