دلیل عدم موفقیت ژانر وحشت در سینمای ایران چیست؟
ژانر وحشت یکی از ریشه‌دارترین و قدیمی‌ترین گونه‌های سینمایی به شمار می‌رود. معمولاً فیلم قصر شیطان (که ژرژ مه لیس، پدر سینمای داستان‌گو، آن را در سال 1896 در فرانسه ساخت) را پایه‌گذار سینمای وحشت می‌دانند.با وجود سابقه طولانیِ گونۀ وحشت در سینمای جهان و فیلم‌های مطرح متعددی که در این ژانر ساخته شده است، سینمای وحشت در ایران بسیار محدود بوده و بسیار کم به آن به طور جدی توجه شده است.
برخی از فیلم‌های قبل از انقلاب ساموئل خاچیکیان را می‌توان با کمی اغماض در دسته فیلم‌های ترسناک جای داد، هر چند او بیشتر به تعلیق و دلهره اهمیت می‌داد تا ترس. پس از انقلاب هم تا مدت‌ها گونه‌ای به نام وحشت در ایران فراموش شده بود. داریوش فرهنگ اولین فیلم بلند سینمایی‌اش، «طلسم» را سال 65 ساخت. «شب بیست و نهم» (حمید رخشانی) که در اواخر دهه 60 ساخته شد. به عقیده بسیاری از منتقدان یکی از بهترین فیلم‌های سینمای ایران است که در ژانر وحشت ساخته شده و تمام عناصری که فیلم را ترسناک کرده‌اند، ایرانی هستند؛ از شبح و آل گرفته تا روابط سنتی بین آدم‌ها.
دهه 80، دهه طلایی ژانر وحشت
دهه 80 را می‌توان دهه طلایی ژانر وحشت در سینمای ایران دانست. در ابتدای این دهه فیلم «اثیری» (محمدعلی سجادی) ساخته شد. فیلمی که با اغماض فیلمی خوب بود و استقبال خوبی هم از آن شد، ولی «خوابگاه دختران» (محمدحسین لطیفی) یکی از اولین تلاش‌های سینمای ما برای ترساندن تماشاگر بود.
هنوز این ترس وجود داشت که شاید تماشاگر از فیلم‌های ترسناک که به هر حال مثل هندوانه دربسته بودند، استقبال نکنند. فروش بالای این فیلم، فتح بابی بود برای یک گونه جدید در سینمای ایران. در سال‌های بعد هم فیلم‌های دیگری از جمله «پارک‌وی» (فریدون جیرانی)، «خواب لیلا» (مهرداد میرفلاح)، «آل» (بهرام بهرامیان) و «اقلیما» (محمدمهدی عسگرپور) در این ژانر ساخته شده‌اند.
در سال 88، سه فیلم «حریم» (سید رضا خطیبی سرابی) ، «کلبه» (جواد افشار) و «پستچی سه بار در نمی‌زند» (حسن فتحی) اکران شدند که می‌توان آنها را متعلق به سینمای وحشت دانست. در میان این فیلم‌ها، «کلبه» فیلم قابل اعتنایی نبود، اما «حریم» و «پستچی سه بار در نمی‌زند»، هر دو نمایانگر پیشرفت‌هایی در این ژانر بودند.ترس تهیه‌کنندگان از شکست در گیشه
باران رحیمی منتقد سینما درباره عدم موفقیت ژانر وحشت در سینمای ایران به «ابتکار» گفت: «عوامل مختلفی باعث عدم موفقیت در این ژانر شده است. مهمترین عامل ترس تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران از عدم فروش فیلم است. با توجه به سابقه نه‌چندان درخشان ساخت چنین فیلم‌هایی گویا ادامه حیات گیشه بیشتر به ژانر کمدی وابسته است تا آزمون و خطا در ژانر وحشت.»
این منتقد سینما ادامه داد: «البته عدم آگاهی فیلمسازان نیز در این امر بی‌تأثیر نبوده است. بسیاری از اهالی سینما تصور غلطی از این ژانر دارند. آنها گمان می‌کنند برای ترساندن مخاطب باید از تکنیک‌های خاص تصویری و گریم‌های سنگین استفاده کرد که هزینه‌های هنگفتی در پی خواهند داشت، در صورتی که یکی از مهمترین و موفق‌ترین عوامل در مطرح شدن این ژانر، ایجاد دلهره و تعلیق با استفاده از فیلمنامه قوی است.»
نبودن خلاقیت در فیلمنامه
این کارشناس ارشد کارگردانی سینما افزود: «شاید عجیب باشد، ولی روزگاری هم چالش بزرگ فیلمسازان ایرانی خنداندن مخاطب سختگیر و عبوس ایرانی بود و تنها عاملی که باعث موفقیت و فروش این ژانر شد توجه به جزئیات فرهنگی جامعه و عدم تقلید از موارد مشابه غربی بود. در حال حاضر آنقدر ژانر کمدی در گیشه موفق است که باعث آشتی مردم با سینما شده و فروش فیلم‌ها را به رقم‌های میلیاردی رسانده است.»
این نویسنده با اشاره به ضعف در فیلم‌نامه‌های ژانر وحشت در سینمای ایران اظهار کرد: «حالا این سؤال پیش می‌آید که فیلم‌های ایرانی چطور توانسته‌اند در ژانر کمدی موفق باشند و از نمونه‌های مشابه غربی پیشی بگیرند؟ پاسخ این سؤال در محدودیت‌ها و خط قرمزهاست. در سینمای جهان درصد بالایی از شوخی‌ها چه در دیالوگ‌ها و چه در حوادث، جنسیتی یا سیاسی است. از آنجایی که در ایران خط قرمزهای عرفی و قانونی اجازه استفاده از این المان‌ها را به فیلم‌نامه‌نویسان نمی‌دهد، با نگاهی موشکافانه به المانهای فرهنگی کشور خودمان موفق به خلق موقعیت‌های کمیک شده‌اند.»کپی از نسخه‌های هالیوودی
رحیمی تاکید کرد: «ولی این خلاقیت در ژانر وحشت دیده نمی‌شود، چون فیلمسازان ما به دنبال ساخت کپی‌های ناموفق از نسخه‌های هالیوودی هستند. نتیجه کار اثری باسمه‌ای است که ارتباطی با مخاطب برقرار نمی‌کند، چون می‌شود اصل آن را با کیفیت بهتر دید!»
او افزود: «در برخی ژانرها که اصول استاندارد مشخصی برای ساخت دارند استفاده از چارچوب‌های تجربه شده می‌تواند باعث موفقیت شود. برای نمونه ژانر کارآگاهی و پلیسی المانهای مشخصی دارد که با رعایت آنها می‌توان نسخه‌های با کیفیتی ساخت. در فیلم‌های پلیسی و کارآگاهی ایرانی به وضوح این پیشرفت دیده می‌شود.»
عدم توجه به پتانسیل داستان‌گویی ایرانی
این فیلمنامه‌نویس اضافه کرد: «بسیار باعث تأسف است که ما بر داستان‌ها و روایت‌های بومی کشور خودمان تکیه نمی‌کنیم. قصه‌های کهن و حتی معاصر نواحی مختلف ایران سرشار از سوژه‌های بکر برای کار شدن در این ژانر هستند. به عنوان مثال ژاپنی‌ها بر المانهای فرهنگی خودشان اعتماد کردند و در این ژانر آنقدر درخشیدند که هالیوود شروع کرد به بازسازی نسخه‌هایی از فیلم‌های آنها در ژانر وحشت؛ فیلم‌هایی مانند «کینه» و «حلقه» که از موفق‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم‌های ژانر وحشت در دهه‌های اخیر شدند.» منبع: روزنامه ابتکار
آخرین خبرها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- آزادی توماج صالحی با قید وثیقه
- «عقابها» پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
- وحید تاج: بزرگترین ریسک زندگیام را نزد استاد شجریان انجام دادم
- با ۱۰ ورزشکار جذاب مرد دنیا در سال ۲۰۲۳ آشنا شوید
- حمایت ۲۶ صنف سینمایی برای علی دهکردی/ پاسخ مدیرعامل جدید خانه سینما
- استودیوهای بزرگ فیلمسازی «ایلان ماسک» را تحریم کردند
- همکاری برد پیت و آدام سندلر در کمدی نتفلیکس
- آتیلا پسیانی بلد بود از بیرحمیهای زندگی انتقام بگیرد
- علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما شد
- سانسور عجیب در سریال زخم کاری که خبرساز شد
- انتقاد شدید محمود گبرلو از برخورد تلویزیون با اصغر فرهادی
- تجلیل از مدس میکلسن و فوزی بنسعیدی در جشنواره مراکش
- درخواست دختر بیتا فرهی برای تشکیل تیم پزشکی
- چه کسی جک نیکلسون را به سینما برمیگرداند؟
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- انتقادات تند فهیم به «سرزمین مادری» و کمال تبریزی
- لیدی مکبث در تماشاخانه ایرانشهر
- جشنواره توکیو جایزه آکیرا کوروساوا را به ایناریتو و فوکادا اهدا می‌کند
- شان پن در نقش خودش بازی می‌کند/ حضور در یک سریال جنگی
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید
داریوش فرهنگ: بهرام بیضایی استاد فن در سینما است
هفتمین و آخرین جلسه کارگاه کارگردانی و بازیگری در سینما توسط داریوش فرهنگ عصر روز گذشته همراه با اعطای گواهی پایان دوره به شرکت کنندگان در موزه سینما برگزار شد. به گزارش سینماسینما، داریوش فرهنگ در ابتدای این جلسه گفت: هنرمندان در گذشته جاده‌های سنگلاخ موجود در مسیر فعالیت هنری...
۱۴۰۲/۱۰/۲۸
داریوش فرهنگ: زرین دست بهترین فیلمبردار فنی سینمای ایران است
پنجمین جلسه کارگاه بازیگری و کارگردانی در سینما با حضور داریوش فرهنگ عصر روز گذشته در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد. به گزارش سینماسینما، داریوش فرهنگ در ابتدا با اشاره به ابیاتی از سعدی گفت: این جلسات برای من هم آموزنده است و ما می‌توانیم در ارتباط و صحبت...
۱۴۰۲/۱۰/۱۷
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
آیین یادبود بیتا فرهی در خانه هنرمندان ایران برگزار شد/ پاسداشتی برای بانوی خاص سینمای ایران
مراسم یادبود زنده‌یاد بیتا فرهی، بازیگر سینما و تلویزیون سه‌شنبه ۱۲ دی ۱۴۰۲ با استقبال مخاطبان و حضور جمعی از چهره‌های فرهنگ، هنر و به‌ویژه سینما در سالن استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد. اجرای این برنامه برعهده سام قریبیان بود. به گزارش سینماسینما، قریبیان در ابتدای این...
۱۴۰۲/۱۰/۱۳
چرا داریوش فرهنگ کم کار است؟
داریوش فرهنگ با بیان اینکه هشت سال است فیلمی نساخته، گفت: همواره پیشنهادهای زیادی مطرح شده که بودجه‌های بالایی هم داشتند اما مسئله اینجاست که آن موضوعات، فیلم‌های دلخواه من نبودند تا سلیقه و عقیده من در آنها جاری شود. تعداد زیادی فیلمنامه و طرح مختلف دارم اما حاضر نیستم...
۱۴۰۲/۱۰/۱۱
داریوش فرهنگ: هر پلانی نویدی برای پلان دیگر است/ آنچه باقی می‌ماند تنها عشق است
سومین جلسه «کارگاه بازیگری و کارگردانی در سینما» با حضور داریوش فرهنگ عصر روز گذشته در سالن فردوس «موزه سینمای ایران» برگزار شد. به گزارش سینماسینما، داریوش فرهنگ در ابتدا گفت: کارگردانی به میزان ۶۰ درصد به مدیریت وابسته است و ۴۰ درصد آن در رابطه با خلاقیت معنا پیدا...
۱۴۰۲/۱۰/۰۵
بهترین روش برای ورود به بازیگری از نگاه داریوش فرهنگ
داریوش فرهنگ بازیگر و کارگردان پیشکسوت عرصه تئاتر و سینما با برگزاری یک کارگاه بازیگری و کارگردانی در موزه سینما به طرح نکات مهمی درباره نحوه حضور علاقه‌مندان به این ...ادامه مطلب
۱۴۰۲/۰۹/۱۶
شب داریوش فرهنگ برگزار شد/ کارگردانی با چهره خشن اما رئوف و خستگی‌ناپذیر
شب داریوش فرهنگ به همت کانون کارگردانان سینمای ایران چهارشنبه سوم آذرماه در موزه سینما برگزار شد. نوشته شب داریوش فرهنگ برگزار شد/ کارگردانی با چهره خشن اما رئوف و خستگی‌ناپذیر اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۰/۰۹/۰۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
شبی برای داریوش فرهنگ
داریوش فرهنگ: خوشحال نیستم چون هم‌وطن من خوشحال نیست شب داریوش فرهنگ با سخنرانی سینماگران چون محسن امیر یوسفی، مهدی هاشمی، مسعود کرامتی، احمد امینی و…. برگزار شد و ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۹/۰۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
شبی برایداریوش فرهنگ / "منتظر آثار درخشان تان هستیم"
شب داریوش فرهنگ با سخنرانی سینماگران چون محسن امیر یوسفی، مهدی هاشمی، مسعود کرامتی، احمد امینی و.... برگزار شد و ابراز امیدواری شد که امشب ، شبی برای آغاز دوباره فعالیت های سینمایی این کارگردان باشد.
۱۴۰۰/۰۹/۰۴
آیین بزرگداشت داریوش فرهنگ / گزارش تصویری
آیین بزرگداشت داریوش فرهنگ به همت کانون کارگردانان سینمای ایران شامگاه امروز چهارشنبه، ۳ آذرماه در موزه سینما برگزار شد.
۱۴۰۰/۰۹/۰۳
منتظر بمانید..
نمایش نسخه مرمت شده «طلسم» در شب داریوش فرهنگ
برپایی شب «داریوش فرهنگ» با نمایش نسخه مرمت شده “طلسم” کانون کارگردانان سینمای ایران از داریوش فرهنگ کارگردان، فیلمنامه‌نویس و بازیگر در موزه سینمای ایران قدردانی می‌کند. به گزارش رسیده، ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۸/۲۹
برپایی شب «داریوش فرهنگ» با نمایش نسخه مرمت شده "طلسم"
کانون کارگردانان سینمای ایران از داریوش فرهنگ کارگردان، فیلمنامه‌نویس و بازیگر درموزه سینمای ایران قدردانی می‌کند.
۱۴۰۰/۰۸/۲۹
گزارش مراسم بزرگداشت ابراهیم وحیدزاده/ کارگردانی وفادار به سینمای کمدی
مراسم بزرگداشت ابراهیم وحیدزاده به همت کانون کارگردانان سینمای ایران شب گذشته ۱۰ آبان ماه برگزار شد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی کانون کارگردانان سینمای ایران، در ابتدای این مراسم داریوش فرهنگ که اجرای برنامه را برعهده داشت، گفت: عبارتی همچون پیشکسوت و پسکسوت در هنر همیشه...
۱۴۰۰/۰۸/۱۱
منتظر بمانید..
«طلسم» طلسم حرف زدن از عشق را شکست
سینماپرس: مراسم اکران و رونمایی از نسخه مرمت شده فیلم سینمایی «طلسم» در بخش فیلم‌های کلاسیک مرمت شده سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر با حضور داریوش فرهنگ کارگردان این فیلم و تنی چند از بازیگران و عوامل آن شامگاه یکشنبه ۱ اردیبهشت ماه در سالن یک سینما فلسطین...
۱۳۹۸/۰۲/۰۲
منتظر بمانید..
داریوش فرهنگ: درون مایه «طلسم» عشق است نه وحشت
سینماپرس: داریوش فرهنگ مرمت نسخه قدیمی فیلم سینمایی «طلسم» و نمایش آن در جشنواره جهانی فیلم فجر را اتفاقی مثبت دانست و پیشنهاد داد «دو فیلم با یک بلیت» هم مرمت شود و در دوره‌های بعد به نمایش درآید.
۱۳۹۷/۱۲/۲۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
«عقابها» پرمخاطب‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
دوستداران سینما طی ماه‌های اخیر با آمار ضدونقیضی راجع چند فیلم روی پرده مواجه شده‌اند؛ آمارهایی که آن آثار را به‌عنوان پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین معرفی می‌کند و هیچ پشتوانه آماری ...ادامه مطلب
۱۴۰۲/۰۸/۲۸
دو چهره مطرح ایرانی در قاب مستند/ نگاهی به فیلم‌های «ساموئل خاچیکیان، یک گفت‌وگو» و «روزگار گل آقایی»
سینماسینما، حمید عبدالحسینی «ساموئل خاچیکیان، یک گفت‌وگو»، به کارگردانی امید نجوان (به نمایش در آمده در جشنواره سینماحقیقت) امید نجوان پس از سال‌ها به سراغ یک گفت‌وگو رفته و می‌کوشد با بهره‌گیری از مجموعه‌ای تصاویر و فیلم‌ها و نیز گفت‌وگوهایی با دوستان و همکاران زنده‌یاد ساموئل خاچیکیان شناخت کامل‌تری از...
۱۴۰۰/۰۹/۲۶
برای «ساموِل» که در بدعت و ذوق‌ورزی هم‌تراز نداشت
عباس بهارلو به بهانه مستندی درباره ساموئل خاچیکیان، از ۴۰ ساعت مصاحبه خود با این فیلمساز فقید و ویژگی‌های فیلم ساخته شده، سخن گفت.
۱۴۰۰/۰۹/۲۱
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
بازنشر فیلمی از دیدار مسعود کیمیایی با ساموئل خاچیکیان
همزمان با بیستمین سالروز درگذشت ساموئل خاچیکیان فیلم کوتاهی از عیادت مسعود کیمیایی از این فیلمساز سینمای ایران در بیمارستان منتشر شده است.
۱۴۰۰/۰۷/۳۰
فیلم سینمایی «شاهین» توقیف شد
فیلم «شاهین» که قرار بود از فروردین ۱۴۰۰ در قالب اکران آنلاین نوروزی نمایش داده شود، قبل از شروع اکران از روی ۲ پلتفرم فیلیمو و نماوا حذف شد. به گزارش سینماسینما،«شاهین» به کارگردانی سالار طهرانی علی‌رغم دارا بودن پروانه نمایش و عقد قرارداد با پخش‌کننده و شروع تبلیغات، توقیف...
۱۴۰۰/۰۱/۳۱
منتظر بمانید..
نسخه ترمیم شده «چهارراه حوادث»، در کانون فیلم خانه سینما
سینماپرس: کانون فیلم خانه سینما در برنامه آینده خود، فیلم «چهارراه حوادث»، ساخته ساموئل خاچیکیان را برای دومین بار به نمایش می‌گذارد.
۱۳۹۸/۰۹/۱۹
فریدون جیرانی: «آشفته‌گی» ریسک بود / در تدارک بازسازی «دلهره» خاچیکیان
فریدون جیرانی با بیان اینکه قصد بازسازی فیلم «دلهره» ساموئل خاچیکیان را دارد، گفت: ساخت «آشفته‌گی» در کارنامه کاری‌ام یک ریسک بوده که باز هم دوست دارم چنین ریسکی را در فیلمسازی‌ام داشته باشم.
۱۳۹۷/۱۱/۲۱
نگاهی به فیلم طوفان در شهر ما/ به بهانه اکران نسخه مرمت شده در خانه هنرمندان ایران
دومین فیلم ساموئل خاچیکیان و به گفته منتقدان کاملترین اثر او برای اولین بار به نمایش درمی آید. به گزارش سینماسینما، نسخه مرمت شده فیلم “طوفان در شهر ما” دومین ساخته ساموئل خاچیکیان پس از ۶۰ سال برای اولین بار در ایران به نمایش درمی آید. ساموئل خاچیکیان را اولین...
۱۳۹۷/۱۰/۳۰
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
برای سالروز تولد «مهر»ی‌های سینمای ایران
سیف‌الله داد، ابراهیم حاتمی‌کیا، هما روستا، ژیلا مهرجویی، مرتضی شایسته، ابراهیم گلستان، عبدالله اسکندری و ساموئل خاچیکیان از هنرمندان متولد مهر ماه هستند.
۱۳۹۷/۰۷/۲۹
روایت محمد آفریده از خاطراتش با خاچیکیان :دوستانم به من می گویند :حزب اللهی ارامنه !
محمد آفریده در اینستاگرام خود یادداشت جالبی درباره مرحوم ساموئل خاچیکیان منتشر کرده است . به گزارش سینماسینما ،آفریده نوشته است :دعوت آقای خاچیکیان به استودیو بروم. قبلا از هیچکاک ایرانی ”استاد دلهره و وحشت ‘ ‘شنیده بودم اما خیلی از نزدیک با ایشان آشنا نبودم مردی حدودا ۶۰ ساله...
۱۳۹۷/۰۴/۱۵
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
ویدا قهرمانی بازیگر پیشکسوت سینمای ایران درگذشت
ویدا قهرمانی بازیگر پیشکسوت سینمای ایران دار فانی را وداع گفت. به گزارش سینماسینما، ویدا قهرمانی بازیگر سینمای ایران در دهه ۳۰ و ۴۰، امروز شنبه ۱۲ خردادماه در سن ۸۲ سالگی درگذشت. براساس اعلام کانال تلگرامی سینما، قهرمانی با فیلم «چهارراه حوادث» ساخته ساموئل خاچیکیان و با بازی مقابل...
۱۳۹۷/۰۳/۱۲
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
گفت‌وگو با فریدون جیرانی درباره فیلم «خفه‌گی»
فریدون جیرانی با همه قدیمی بودن و پا به سن گذاشتنش، خستگی بردار نیست و با «سینما» زندگی و اعلام موجودیت می کند. او هوشمندانه قواعد بازی این زمانه را بلد است؛ هم سعی می کند به روز باشد و حضور رسانه ای مناسب در فضای مجازی داشته باشد، هم...
۱۳۹۶/۰۸/۱۶
رمز توفیق سینمای جنگ،رویکرد به مفاهیم تازه و تماشاگر پسند
بانی فیلم-گروه سینمای ایران- نسرین بختیاری: دهه های ۶۰ و ۷۰ دوران طلایی سینمای دفاع مقدس بود؛ دورانی که تولیدات دفاع مقدس با پیدا کردن قالب ها و نشانه های بومی جزو پر فروش ترین فیلم ها شدند. ۱۶میلیون تومان فروش برای فیلم «عقاب ها» به کارگردانی ساموئل خاچیکیان...
۱۳۹۶/۰۷/۰۵
ماجرای چاقوکشی صفر کشکولی در سینمای پیش از انقلاب
جام‌جم آنلاین نوشت: با کارگردان‌های زیادی کار کرده است، اما دلش می‌خواهد جلوی دوربین ده‌نمکی و حاتمی‌کیا هم بازی کند و یک خاطره بامزه هم از چاقوکشی با عزیز اصلی و رضا بیک ایمانوردی در فیلم ساموئل خاچیکیان دارد.
۱۳۹۶/۰۵/۲۵
نمایش فیلم‌های ساموئل خاچیکیان در ایتالیا
چهار فیلم از ساموئل خاچیکیان در سی و یکمین دوره جشنواره سینما ریتروواتو در شهر بولونیا ایتالیا به نمایش درآمد.
۱۳۹۶/۰۴/۱۷