نگاهی به پوسترهای فیلم های سیاسی اعتراضی سینمای ایران | نیمرخ

نگاهی به پوسترهای فیلم های سیاسی اعتراضی سینمای ایران

1- اگر از منظر مطالعه تطبیقی به پوستر در ایران نگاه کنیم، حدفاصل سال های کودتای مرداد 32 تا انقلاب بهمن 57 سال های درخشش و اوج هنر در ایران است، چرا که بستر و خیزش اجتماعی فراهم شده که در آن جلال آل احمد، رضا براهنی و سیمین دانشور در آثار خود کنایه هایی در انتقاد به وضع کشور دارند. شاعرانی چون شاملو، کسرایی، گلسرخی و اخوان ثالث نیز هر یک به زبانی فریاد اعتراضی نسلی هستند. موج نوی سینمای ایران نیز فیلم هایی چون «شب قوزی»، «خشت و آینه»، «قیصر»، «گاو»، «تنگسیر»، «آرامش در حضور دیگران»، «طبیعت بی جان»، «گوزن ها»،... را عرضه می کند.

در تئاتر، نمایش نامه نویسانی چون ساعدی، یلفانی، و حکیم رابط حرف های تازه ای می زنند و در موسیقی نیز خوانندگانی چون فریدون فروغی، فرهاد مهراد، و مازیار؛ و ترانه سرایانی چون ایرج جنتی عطایی، اردلان سرفراز و شهیار قنبری، هر یک به نوعی صدای اعتراض مردمشان هستند. در چنین بزنگاهی بدیهی است فیلم های اجتماعی و سیاسی ساخته شود و در نتیجه پوسترهای این فیلم ها رنگ و بوی دیگری داشته باشد.2- پوسترهای فیلم در ایران تاریخ طویل و درازی دارند؛ از «دختر لر» تا به امروز راه پرپیچ و خمی را پیموده اند، در آغاز چاندرا واکر برای فیلم های فارسی در هند پوستر می سازد، پس از آن طراحان ارمنی هستند که از دانش نقاشی و گرافیکی که در روسیه آموخته اند، در پوسترهای ایران استفاده می کنند. طراحانی چون موشخ و ناپلون سروری، میشا گیراگوسیان، هایک اُجاقیان نسلی از پوسترهای فیلمم در ایران را طراحی می کنند؛ پوستر فیلم هایی چون «توفان زندگی»، «مادر»، «بازگشت مشهدی عباد»، «آخرین شب»، «شب نشینی در جهنم»، «چشمه آب حیات»، «مردها و جاده ها»، «شیرمرد». ویژگی این پوسترها همان نگاه عامه پسند و روایت گر فیلم های فارسی است، از کوزه همان می تراود که در اوست.

3- با آغاز دهه 40 خورشیدی جنبشی در سینمای ایران به وجود می آید، که پوسترهایی فراخور خود را طلب می کنند، پوستر فیلم هایی چون: «گاو»، «پستچی»، «قیصر»، «مغول ها» و... این بار توسط طراحانی که در دانشکده هنرهای زیبا تحصیل کرده اند، ساخته می شود.فرشید مثقالی، مرتضی ممیز، عباس کیارستمی از طراحان شاخص پوستر در آن سال ها به شما می روند. اما بیشترین تاثیر را بر پوسترها و پلاکارت های سینمایی این نسل مرتضی ممیز می گذارد. او که در آثارش بیانی قاطع و صریح و مردانه دارد، گزینه مناسبی برای پسوترهایی است که چنین خصوصیتی دارند. از این رو او برای فیلم های کارگردان هایی چون: سهراب شهید ثالث، بهرام بیضایی، مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، پرویز کیمیاوی، علی حاتمی و... پوستر می سازد

شاید خود او در زمان ساخت این پوسترها به اهمیت کار خود آگاه نیست. پوسترهای سیاسی و اجتماعی اش بر لبه تیز تیغ سانسور حرکت می کند، اما بی شک پوسترهای او برای فیلم هایی چون «خاک»، «مغول ها» و از همه مهم تر «گوزن ها» به آیکون هایی ماندگار از پوستر فیلم های اعتراضی در چند نسل بدل می شود. او استفاده از نقاشی های رئالیستی از ستاره فیلم را که در پوسترهای فیلمفارسی ها رایج بود، کنار می گذارد و به استفاده از عکس هایی با کنتراست بالا و گرافیکی روی می آورد و هیجان و تکنیک تازه ای را به پوسترهای فیلم تزریق می کند.

طراح مهم دیگر فرشید مثقالی است، گرچه عمده شهرتش را از تصویرسازی کتاب «ماهی سیاه کوچولو» و کسب جایزه بولونیا بابت آن کتاب کسب می کند، اما پوسترساز توانایی است که طراحی فیلم های «پستچی»، «گاو» و «شازده احتجاب» را در کارنامه خود دارد. اما تاثیر مهمش پوسترهایی است که برای فیلم ها و رویدادهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می سازد.
پوستر فیلم «دار»، رضا علامه زاده از پوسترهای مهم فیلم های توقیفی قبل از انقلاب به شمار می رود.

4- پس از انقلاب شرایط عوض شده و پوسترهای سیاسی و اجتماعی رنگ عوض می کنند. در سال های نخست انقلاب تولید و ساخت فیلم کم می شود، پس از آن هم که تولید فیلم بیشتر می شود، پوسترها همان پوسترهای فیلم های فارسی هستند با همان تکنیک که رنگ و روی شرایط روز را به خود گرفته اند. به جز برخی پوسترهای فیلم های تحت حمایت و سفارش بنیاد سینمایی فارابی و چند مورد استثنا پوسترهایی که طراحی شاخص و منحصر به فردی داشته باشند، بسیار انگشت شمارند.

در جرگه فیلم های سیاسی مجید اخوان پوستر فیلم «عروسی خوبان» را می سازد و علی وزیریان «آژانس شیشه ای» را. اما پوسترهای دیگر جسارت و قدرت و نوآوری پوسترهای ممیز و مثقالی را ندارند. امروز هم که دیگر پوسترهای فیلم در کلیشه های گیشه غوطه ور شده اند و باید برای آن ها فاتحه ای خواند و طلب مغفرت کرد؛ تا شاید روزی رستاخیز دیگری در پوستر فیلم ایران به پا شود.
894775_597.jpg منبع: هفته نامه چلچراغ

منبع: نقد فارسی
آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/1455
دیدگاه

آخرین خبرها
خبرهای پربازدید

علی حاتمی
عزت الله انتظامی

دل سپارید به موسیقی لطفی

به مناسبت سالروز تولد استاد محمدرضا لطفی، سه سکانس از فیلم «حاجی واشنگتن» علی حاتمی را ببینید که با بازی عزت‌الله انتظامی و ساز لطفی جاودانه شده است. نوشته دل سپارید به موسیقی لطفی اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۰/۱۸

علی حاتمی

ایرج پزشکزاد، علی حاتمی ادبیات ایران است

شهرام شهیدی با بیان این‌که ایرج پزشکزاد در قله رمان طنز ایران قرار دارد، می‌گوید: می‌توانم بگویم او علی حاتمی ادبیات ایران است زیرا جزئیاتی که علی‌ حاتمی در سینما ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۱۰/۲۳


«جغد جنگ»، نمایشی از خردورزی و صلح علیه جنگ

«جغد جنگ»، نمایشی از خردورزی و صلح علیه جنگ

در بیست و چهارمین جشنواره تئاتر ایرانی در شهر کلن آلمان نمایش «جغد جنگ» اثر رضا علامه‌زاده با بازی حمید عبدالملکی روی صحنه رفت. این نمایش با استقبال بسیار زیاد تماشاگران روبرو شد. دویچه وله نوشت:رضا علامه‌زاده این نمایش تک‌نفره را بر اساس فیلمنامه «سوگواره پیران» خود نوشته که بیش...

۱۳۹۶/۰۹/۰۷

علی معلم
علی نصیریان

حمله «کیهان» به مجله دنیای تصویر و بهروز وثوقی

به گزارش نقدفارسی، کیهان در یادداشتی با عنوان «گزارش ویژه برای

۱۳۹۵/۰۷/۲۶

داوود رشیدی
الهام کردا

بدرقه عاشقانه داوود رشیدی به سوی خانه ابدی/ استاد هزار رنگ هنر آرام گرفت

سینماپرس: مراسم تشییع پیکر زنده یاد «داوود رشیدی» با حضور جمع کثیری از علاقه‌مندان به هنر او، از مقابل تالار وحدت برگزار شد.

۱۳۹۵/۰۶/۰۷

علی حاتمی
داوود رشیدی

واکنش «جمشید مشایخی» به خبر درگذشت «داوود رشیدی»

سینماپرس: جمشید مشایخی با ابراز تأسف از فوت داوود رشیدی، از ویژگی‌های اخلاقی این هنرمند و سال‌ها رفاقت و همکاری‌شان صحبت کرد.

۱۳۹۵/۰۶/۰۵


شب مرتضی ممیز در خانه هنرمندان

مراسم نکوداشت مرتضی ممیز در سالگرد درگذشت هنرمند عصر دیروز در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. به گزارش ایسنا، عصر دیروز جمعه ٢۴ آذرماه مراسم نکوداشت مرتضی ممیز در هجدهمین ...ادامه مطلب

۱۴۰۲/۰۹/۲۵


نکوداشت مرتضی ممیز در خانه هنرمندان

نکوداشت هجدهمین سالگرد مرتضی ممیز، جمعه ۲۴ آذر ۱۴۰۲ در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود. به گزارش روابط عمومی خانه هنرمندان، مراسم نکوداشت مرتضی ممیز به مناسبت هجدهمین سالگرد او، ...ادامه مطلب

۱۴۰۲/۰۹/۲۰


برگزاری کارگاه طراحی پوستر در جشنواره فیلم های کودکان

سینماپرس: کارگاه آموزشی سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان با عنوان طراحی پوستر از ۱۵ تا ۱۷ تیر زیرنظر فرشید مثقالی در اصفهان برگزار می شود.

۱۳۹۸/۰۴/۰۴

عباس کیارستمی

آثاری از ممیز، کیارستمی ومثقالی در نمایشگاه پوستر چک و اسلواکی

آثاری از ممیز، کیارستمی ومثقالی در نمایشگاه پوستر چک و اسلواکی

در حاشیه برگزاری هشتمین دوره از جشنواره فیلم ایرانسی‌ «ÍRÁN:CI» و با همکاری مرکز سینمای فارسی (FCC) مجموعه پوسترهایی از تولیدات سینمایی کانون پرورش فکری کودکان در گالری سینمایی «تری پوستر» به نمایش درآمده و تا پایان ماه ژانویه سال آتی میلادی در این مجموعه قابل دیدن است. این پوسترها...

۱۳۹۷/۱۰/۰۳


درگذشت خواننده «یار دبستانی من»

بانی‌فیلم: خواننده یکی از مهم‌ترین آهنگ‌های پس از انقلاب درگذشت؛ جمشید جم که با خواندن ترانه «یار دبستانی» صدایش جایگزین صدای فریدون فروغی در فیلم سینمایی شده بود امروز در ...ادامه مطلب نوشته درگذشت خواننده «یار دبستانی من» اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۱/۱۱


یک ترانه اعتراضی وقتی ریشه‌دار می‌شود که مثل چاووش باشد

یک ترانه اعتراضی وقتی ریشه‌دار می‌شود که مثل چاووش باشد

ساسان فاطمی با بررسی نسبت موسیقی با تکانه‌های اجتماعی می‌گوید جایی که اعتراضات واقعی بوده‌اند، تفکر روشنفکری به دنبالشان نرفته و حمایتشان نکرده است. چون ساخت ترانه‌ و تصنیف‌، نوعی حمایت از اعتراضات از سوی طبقه روشنفکر است که با گذر از کارهای گروه چاووش دیگر شاهدش نبوده‌ایم. به گزارش...

۱۳۹۷/۰۷/۲۵


مروری بر کارنامه چهار فیلمساز مطرح سینمای ایران/ چگونه دوربین به خانقاه دراویش راه یافت؟

چهارصد و هشتاد و چهارمین برنامه «سینماتک» خانه هنرمندان ایران با نمایش چهار مستند نادر و مرور فعالیت و آثار سینماگران برجسته آن‌ها برگزار شد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، چهارصد و هشتاد و چهارمین برنامه «سینماتک» خانه هنرمندان ایران با نمایش مستندهای کمیاب...

۱۴۰۰/۰۹/۰۹


نمایش «مستندهای کمیاب» در سینماتک خانه هنرمندان ایران

چهارصد و هشتاد و چهارمین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران به نمایش آثار مستندی از پرویز کیمیاوی، ژیلا مهرجویی، جواد گنجی‌زاده، ابراهیم گلستان و منوچهر طبری اختصاص دارد. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در تازه‌ترین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران، مجموعه‌ای از آثار با...

۱۴۰۰/۰۹/۰۶


پیکر مجید اخوان شنبه تشییع خواهد شد

مراسم تشییع مجید اخوان، طراح صحنه و لباس سینما که روز گذشته (۲۲ اسفندماه) درگذشت، شنبه، ۲۵ اسفند از مقابل خانه سینما شماره ۲ به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشییع خواهد شد.

۱۳۹۷/۱۲/۲۳

مانی حقیقی
علیرضا علویان

داوران فیلم‌های سینمایی هجدهمین جشن «خانه سینما» معرفی شدند

سینماپرس: داوران مرحله اول انتخاب فیلم های سینمایی متقاضی شرکت در هجدهمین جشن خانه سینما معرفی شدند.

۱۳۹۵/۰۵/۳۰

عباس کیارستمی

نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری

فیلم «شیرین» اثر متفاوت عباس کیارستمی در سلسله برنامه‌های جادوی سینما نقد و بررسی می‌شود. به گزارش سینماسینما، در این برنامه بعد از نمایش فیلم، ایلیا محمدی نیا منتقد سینما به تحلیل پیرامون فیلم خواهد پرداخت. جادوی سینما بنیاد حریری بابل در نخستین چهارشنبه هر ماه از ساعت ۱۶ میزبان...

۱۴۰۳/۰۲/۰۴

عباس کیارستمی

محسن شرفی‌نیا درگذشت

به گزارش سینماسینما، محسن شرفی‌نیا، فیلمساز و از شاگردان عباس کیارستمی پس از مدتی دست‌وپنجه نرم کردن با سرطان درگذشت. از میان آثار او می‌توان به کارگردانی فیلم «فصل انار» و بازی در فیلم آشنایی با لیلا، اشاره کرد.

۱۴۰۳/۰۱/۲۱


سوء‌برداشت از فرش قرمزی که پهن شد

مهرداد عشوندی در خبر آنلاین نوشت : ۱- اصل خبر به نقل از یزدان عشیری، مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر این بود: «با مشاوره‌های علی وزیریان، دبیر هنری چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، فضای بصری جشنواره که در دوره‌های گذشته محل الگودهی غلط و ایجاد حواشی بوده است، تغییر...

۱۴۰۰/۱۰/۲۱

داریوش مهرجویی

مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو

چهل و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو در بخش ویژه‌ای به مرور آثار داریوش مهرجویی کارگردان فقید ایرانی می‌پردازد. به گزارش سینماسینما، جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو در بخش مرور آثار چهل و ششمین دوره خود بخش ویژه‌ای را با عنوان «داریوش مهرجویی: شاعرانگی زندگی معمولی» به مرور آثار داریوش مهرجویی...

۱۴۰۳/۰۱/۲۷

داریوش مهرجویی

دانشگاه ایتالیایی‌ با نمایش «لامینور» برای مهرجویی بزرگداشت گرفت

دانشگاه شرق‌شناسی ناپل با نمایش فیلم سینمایی «لامینور» آخرین اثر داریوش مهرجویی بزرگداشتی برای این فیلمساز فقید برگزار می‌کند. به گزارش ایسنا، زمان این برنامه ساعت ۱۷ روز ۱۸ آوریل ...ادامه مطلب نوشته دانشگاه ایتالیایی‌ با نمایش «لامینور» برای مهرجویی بزرگداشت گرفت اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۱/۲۶

بهرام بیضایی
شهرام ناظری

پاسخ منفی ‌بیضایی به شبکه‌ تلویزیونی فارسی‌زبان!

بانی‌فیلم: در دنیای رسانه‌ای اگرچه سرعت در انتقال خبرها می‌تواند امتیاز ویژه‌ای برای هر رسانه‌ای به شکار آید، اما رسانه‌ها به برخی از اخبار رت به دلیل ماهیت آزاردهنده‌شان کم‌توجهی ...ادامه مطلب نوشته پاسخ منفی ‌بیضایی به شبکه‌ تلویزیونی فارسی‌زبان! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۱/۲۱

بهرام بیضایی

«مجلس ضربت زدن» ۲۴ ساله شد

۲۴ سال پیش که بهرام بیضایی تصمیم گرفت که سفارش نوشتن یک نمایشنامه با موضوع امام علی را بپذیرد، شاید خودش هم فکرش را نمی‌کرد که این نمایشنامه به بهترین ...ادامه مطلب نوشته «مجلس ضربت زدن» ۲۴ ساله شد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۱/۱۲

مسعود کیمیایی

نخستین اجرای «مرگ با طعم نسکافه» به مسعود کیمیایی تقدیم شد

نمایش «مرگ با طعم نسکافه» به نویسندگی و کارگردانی بابک صحرایی با حضور مسعود کیمیایی، مجید مظفری، جواد طوسی و استقبال بی‌نظیر مخاطبان اجرای خود را در عمارت نوفل‌شاتو آغاز ...ادامه مطلب نوشته نخستین اجرای «مرگ با طعم نسکافه» به مسعود کیمیایی تقدیم شد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار...

۷ساعت پیش

مسعود کیمیایی

«دیوان تئاترال» روی صحنه می‌رود/ آغاز اجرای نمایش «مرگ با طعم نسکافه» با حضور مسعود کیمیایی

نمایش «دیوان تئاترال» نوشته محمود استادمحمد از ۱۷ اردیبهشت در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه می‌رود و نمایش «مرگ با طعم نسکافه» به نویسندگی و کارگردانی بابک صحرایی با حضور مسعود کیمیایی، مجید مظفری، جواد طوسی و استقبال بی‌نظیر مخاطبان اجرای خود را در عمارت نوفل‌شاتو آغاز کرد. به گزارش...

۹ساعت پیش

مهتاب کرامتی

ملایی: «ابتکار» به حمایت معنوی از «کوپال» بسنده کرد/ اگر فیلم خسته تان کرد عذرخواهی می کنم!

سینماپرس: تهیه کننده فیلم کوپال گفت: فیلم‌نامه این فیلم را خانم ابتکار خواندند و حامی معنوی هم شدند اما متاسفانه حمایت وی محدود به حمایت معنوی شد. «هفتوان» نیز مطرح کرد که برایش فرقی نمی کند نقش اول یا مکمل باشد اما نقش مکمل را ترجیح میدهد.

۱۳۹۵/۱۱/۱۳