«مجلس ضربت زدن» ۲۴ ساله شد
۲۴ سال پیش که بهرام بیضایی تصمیم گرفت که سفارش نوشتن یک نمایشنامه با موضوع امام علی را بپذیرد، شاید خودش هم فکرش را نمی‌کرد که این نمایشنامه به بهترین متنی که درباره این شخصیت نوشته شده، تبدیل شود. به گزارش ایسنا، همزمان با نامگذاری سال ۷۹ به عنوان سال حضرت علی (ع)، سعید تشکری نیا، رییس وقت مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری و مدیر وقت تالار وحدت، به بهرام بیضایی پیشنهاد نوشتن نمایشنامه‌ای درباره حضرت علی را ارایه کرد. ارایه این پیشنهاد از سوی مدیری دولتی نوعی جسارت بود و پذیرش آن از سوی بیضایی، جسارتی بیشتر. با این همه او دست به قلم شد و نمایشنامه‌ای نوشت که همچنان اثرگذارترین متنی است که درباره حضرت علی نوشته شده است. نمایشنامه‌ای که او خود هرگز آن را روی صحنه نبرد؛ «مجلس ضربت زدن» بیضایی برای نوشتن این نمایشنامه به جای اینکه در دام تاریخ‌نگاری یا تقدس‌گرایی بیفتد یا با روایتی اشک‌آور و حزن‌انگیز، احساسات تماشاگران را تحریک کند، از تجربیات شخصی خود در سینما و تئاتر بهره جست و قصه گروهی را روایت کرد که می‌خواهند نمایشی درباره حضرت علی اجرا کنند اما با محدودیت‌هایی رو به رو هستند و بزرگ‌ترین چالش آنان این است که اجازه ندارند صورت او را روی صحنه نشان دهند. حال آنکه در تعزیه به عنوان یکی از مهم‌ترین سنن نمایشی ما، همواره اولیا نیز در کنار اشقیا حضور داشته‌اند و شمرخوان و امام‌خوان در یک صحنه با یکدیگر مقابله می‌کرده‌اند. بیضایی در بستر نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» هم از جفایی می‌گوید که در طول تاریخ به حضرت علی روا داشته شده و هم درباره ممانعتهایی که یک هنرمند برای تصویر کردن چهره‌ای مقدس با آن رو به رو می‌شود. او در متن خود در قالب تک‌گویی‌های مرد نویسنده، از احوالات مردی سخن گفته که دوست و دشمن در حق او ظلم کرده‌اند و ای بسا که ظلم دوستان سنگین‌تر و مهیب‌تر از ظلم دشمنان است. دوستانی که به بهانه مقدس بودنش، او را از صحنه زندگی خود بیرون گذاشته‌اند و به آسمان‌ها رانده‌اند و تنها به عنوان موجودی مقدس می‌ستایندش در حالیکه دوستی واقعی این است که او را و سلوکش را در بطن زندگی روزمره خود جاری و ساری کنی. بیضایی از مردی روشنفکر سخن می‌گوید که به برابری عرب و عجم باور داشته و عدالت را برای زنان عجم نیز چون زنان عرب برقرار می‌کرده، از مردی می‌گوید که توصیه می‌کرده فرزندان‌تان را برای دوره خودشان بپرورید و نه برای دوره خودتان. او وقتی با ممانعت‌های گوناگونی برای نوشتن درباره یک امام معصوم مواجه می‌شود، به ترفندی هنرمندانه دست می‌یازد؛ دور زدن سانسور با بهره‌گیری از تک‌گویی‌های مرد نویسنده. در اینجا نویسنده ظلمی را که بر حضرت علی در طول تاریخ روا داشته شده، نقل می‌کند. او در جایی از نمایشنامه از زبان نویسنده می‌گوید: «… شما با من چه کردید؟ […] وای بر آنکه برده کند، و آنکه بردگی خواهد! وای بر آنکه نام و خون کسی را نان و آب خود کند! شما با من چه کردید؟ سوگند خوردید به فرق شکافته من برای رواج سکه‌های قلبتان! به ذوالفقار خون‌چکان برای کشتن روح زندگی! و اشک ریختید بر مظلومیت من تا ساده‌دلان را کیسه تهی کنید! ]…[ آنها که خود را به من می‌بندند، کاش آزادم کنند از این بند! _ آنها که سوار بر مرکب روح ساده‌دلانند! آنها که لاف جنگ می‌زنند با دشمنان خیالی در دیارات خیال؛ و هرگز نجنگیدند با دشمن راستین که در نهاد خویش می‌پرورند برای جنگ با حقیقت! ]…[ شما با من چه کردید؟ ای شما که دوستداران منید! من کجا هستم؟ بر صحنه‌ی شما حقیقت من کجاست؟ حذفم می‌کنید به خاطر نیکی‌هایم. و با من، نیکی را حذف می‌کنید. آری – نیکی بر صحنه‌ی شما مُرده! و اگر قاتل نیکمردی بودم، با سربلندی نشان می‌دادید! شما که دوستداران منید با من چنین کنید، دشمنانم چه باید بکنند؟ ]…[ شما با من چه کردید؟ بزرگم کردید برای حذفم! راستی که من انسان بودم پیش از آنکه به آسمان برین برانیدم! چنین است که صحنه‌ها از ابن‌ملجم پر است و از علی خالی! _ شما دوستداران که با من چنین کنید، دشمنانم چه باید بکنند؟» حال که ۲۴ سال از زمان نوشته شدن این نمایشنامه می‌گذرد، باید خوشنود باشیم که سعید تشکری نیا، بهرام بیضایی را برای نوشتن این نمایشنامه انتخاب کرد و باید خرسند باشیم که بیضایی با وجود تمام سرزنش‌های احتمالی از باب نوشتن یک نمایشنامه سفارشی، این پیشنهاد را پذیرفت چراکه بعد از حدود یک ربع قرن، همچنان بهترین نمایشنامه‌ای است که درباره نخستین امام شیعیان نوشته شده است، نمایشنامه‌ای که بیضایی هرگز موفق نشد آن را روی صحنه بیاورد و محمد رحمانیان بود که به سال ۱۳۹۵ این نمایشنامه را در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه برد. او بعدتر هم همین نمایشنامه را در قالب نمایشنامه‌خوانی اجرا کرد. این نمایشنامه دو سال بعد از نگارش آن از سوی انتشارات«روشنگران و مطالعات زنان» به چاپ رسید. نگارش این نمایشنامه و نیز فیلمنامه «روز واقعه» که آن هم بهترین اثری است که درباره قیام عاشورا و حضرت امام حسین (ع) نوشته شده است، برای چندمین بار اثبات می‌کند که برای خلق یک اثر هنری ماندگار درباره یک شخصیت مهم دینی یا ملی، باید کار را باید به دست کاردان سپرد نه صرفا کسی که داعیه یک طرز فکر یا باور دینی یا ملی را دارد.نوشته «مجلس ضربت زدن» ۲۴ ساله شد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
آخرین خبرها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- آزادی توماج صالحی با قید وثیقه
- «عقابها» پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
- وحید تاج: بزرگ‌ترین ریسک زندگیام را نزد استاد شجریان انجام دادم
- با ۱۰ ورزشکار جذاب مرد دنیا در سال ۲۰۲۳ آشنا شوید
- حمایت ۲۶ صنف سینمایی برای علی دهکردی/ پاسخ مدیرعامل جدید خانه سینما
- استودیوهای بزرگ فیلمسازی «ایلان ماسک» را تحریم کردند
- همکاری برد پیت و آدام سندلر در کمدی نتفلیکس
- آتیلا پسیانی بلد بود از بیرحمیهای زندگی انتقام بگیرد
- علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما شد
- سانسور عجیب در سریال زخم کاری که خبرساز شد
- انتقاد شدید محمود گبرلو از برخورد تلویزیون با اصغر فرهادی
- تجلیل از مدس میکلسن و فوزی بنسعیدی در جشنواره مراکش
- درخواست دختر بیتا فرهی برای تشکیل تیم پزشکی
- چه کسی جک نیکلسون را به سینما برمیگرداند؟
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- انتقادات تند فهیم به «سرزمین مادری» و کمال تبریزی
- لیدی مکبث در تماشاخانه ایرانشهر
- جشنواره توکیو جایزه آکیرا کوروساوا را به ایناریتو و فوکادا اهدا می‌کند
- شان پن در نقش خودش بازی می‌کند/ حضور در یک سریال جنگی
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
پاسخ منفی بیضایی به شبکه تلویزیونی فارسی‌زبان!
بانی‌فیلم: در دنیای رسانه‌ای اگرچه سرعت در انتقال خبرها می‌تواند امتیاز ویژه‌ای برای هر رسانه‌ای به شکار آید، اما رسانه‌ها به برخی از اخبار رت به دلیل ماهیت آزاردهنده‌شان کم‌توجهی ...ادامه مطلب نوشته پاسخ منفی بیضایی به شبکه تلویزیونی فارسی‌زبان! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۳/۰۱/۲۱
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
بازخوانی؛ چگونه اصرار پرویز پورحسینی و مهدی هاشمی، سبب خیر شد؟
حقیقتش این است که اگر اصرار مهدی هاشمی و پرویز پورحسینی نبود، شاید اصلا این نمایشنامه، رنگ صحنه به خود نمی‌دید ولی بهرام بیضایی، وقتی پافشاری و گذشت آنان را ...ادامه مطلب نوشته بازخوانی؛ چگونه اصرار پرویز پورحسینی و مهدی هاشمی، سبب خیر شد؟ اولین بار در بانی فیلم. پدیدار...
۱۴۰۲/۱۱/۱۰
همنورد مردها نباشیم!
یادداشت / جمشید پوراحمد ناهید پوراحمد عزیز… یادت هست از زبان بهرام بیضایی می‌گفتی؛ اشکالی در کار دنیاست که گریه رفعش نمی‌کند. اینکه امروز چهل روز است که نمی‌دانم کجایی؟! ...ادامه مطلب نوشته همنورد مردها نباشیم! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۱/۰۴
برگزیدگان دهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی معرفی شدند/ پیشنهادی برای ثبت سالروز تولد بهرام بیضایی به عنوان روز نمایشنامه‌نویسی ایران
آیین پایانی دهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران با معرفی برگزیدگان، بزرگداشت بهرام بیضایی، یادی از شهلا لاهیجی در حضور استقبال کم‌نظیر مخاطبان و بسیاری از چهره‌های فرهنگ و هنر ایران، جمعه ۲۹ دی ماه در سالن استاد فریدون ناصری خانه هنرمندان ایران برگزار شد. به گزارش سینماسینما،...
۱۴۰۲/۱۰/۳۰
داریوش فرهنگ: بهرام بیضایی استاد فن در سینما است
هفتمین و آخرین جلسه کارگاه کارگردانی و بازیگری در سینما توسط داریوش فرهنگ عصر روز گذشته همراه با اعطای گواهی پایان دوره به شرکت کنندگان در موزه سینما برگزار شد. به گزارش سینماسینما، داریوش فرهنگ در ابتدای این جلسه گفت: هنرمندان در گذشته جاده‌های سنگلاخ موجود در مسیر فعالیت هنری...
۱۴۰۲/۱۰/۲۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
کالبد شکافی کارنامه‌ی سینمایی بهرام بیضایی/ نگاهی به کتاب «موزاییک استعاره‌ها»
سینماسینما، عزیزالله حاجی مشهدی “دکتر بهمن مقصودلو” منتقدِ فیلم ، پژوهشگر و مستندساز نام آشنا و پُرتلاش، سازنده ی فیلم مستند ” موزاییک استعاره ها” ( ۲۰۱۹ م ) با پشتوانه ی نزدیک به دو دهه پی جویی و شکیبایی فراوانش – در فاصله ی سال های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۶-...
۱۴۰۲/۱۰/۱۹
از بهرام بیضایی تا جلالی تهرانی در پردیس تئاتر شهرزاد
پردیس تئاتر شهرزاد در رویکرد جدید خود در نظر دارد با چینش آثار متنوع میزبان سلایق گوناگون مخاطبان باشد و به همین منظور در تدارک ژانرهای مختلف نمایشی برای سال آتی است و پذیرای آثار متفاوت کارگردان های مختلف خواهد بود. به گزارش سینماسینما، ۱۲ نمایش در سالن‌های۱ ، ۲...
۱۴۰۲/۱۰/۱۷
همزمان با زادروز بهرام بیضایی و سالمرگ اکبر رادی؛«سرفصل» با یادکردی از نصرت‌الله نویدی منتشر شد
همزمان با پنجم دی ماه زادروز بهرام بیضایی و سالمرگ اکبر رادی بزرگمردان عرصه هنرهای دراماتیک ایران، شماره سوم کتاب آواژ با عنوان «سرفصل» با یادکردی از نصرت‌الله نویدی نمایشنامه‌نویس سال‌های دور ایران منتشر شد و دانلود رایگان آن هم در اختیار علاقمندان قرار گرفت. به گزارش سینماسینما، کتاب آواژ...
۱۴۰۲/۱۰/۰۵
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
ویدئو / مرور کوتاه زندگی و آثار «حمید لبخنده»
حمید لبخنده، کارگردان باسابقه تئاتر، تلویزیون و سینما، عصر شنبه (۱۸ دی) در سن ۷۰ سالگی درگذشت. او متولد اهواز بود و در دوران تحصیل کارگردانی و بازیگری تئاتر، نزد هنرمندانی نظیر حمید سمندریان، بهرام بیضایی و علی رفیعی تعلیم دید. لبخنده از دهه ۶۰ شروع به ساخت سریال‌های تلویزیونی...
۱۴۰۰/۱۰/۱۹
بیضایی: خواب‌های بی‌معنا ما را آشفته نمی‌کنند، خواب‌های بیدارکننده است که دست از سرمان برنمی‌دارند
حامد مظفری* در سفر یلدای ۱۴۰۰ به مشهد، از سر اعتیاد به روزنامه‌خوانی، تعدادی روزنامه استانی و از جمله نسخه‌ای از روزنامه خراسان را خریدم و به طور اتفاقی حین ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۰۵
نامه اکبر رادی به بیضایی؛ تو آن درخت روشنی، جام خضر زمانه‌ای…
از متن نامه رادی: در عصر بی‌خصلتی که خرده کاسبان، عفاف صحنه ما را جواز کسب خود کرده با خیال جمع در لابی‌های تولیدی و بنگاه‌های سریالی پرسه می‌روند… بانی‌فیلم: ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۰۵
طرحی برای تولد بهرام بیضایی
بهزاد خورشیدی ـ طراح و گرافیست ـ همزمان با سالروز تولد بهرام بیضایی، هنرمند کشورمان طرحی را کشیده و همراه با یادداشتی در اختیار ایسنا قرار داده است.
۱۴۰۰/۱۰/۰۵
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
وقتی عدنان «باشو» شد
سینماسینما، حبیب باوی ساجد یک: وقتی یک اثر هنری موفق خلق شود، عده ای از جهات دیگر، سعی خواهند کرد به آن اثر خدشه وارد کنند واز سر حب و بغض اثر و صاحب اثر را مکدر می کنند. این گونه نابخردان در ساحت آفرینش هنری، زندانبانی بیش نیستند. یکی...
۱۴۰۰/۱۰/۰۲
کتاب «نمایش در ایران» بیضایی، نمایش جشنواره آیینی و سنتی می‌شود
میرعلیرضا دریابیگی مدرس تئاتر و عضو هیات علمی دانشگاه هنر دانشگاه آزاد اسلامی از تبدیل کتاب پژوهشی «نمایش در ایران» بهرام بیضایی به اثری نمایشی و اجرایی برای حضور در ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۹/۱۵
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
ناگفته‌هایی از سیامک اطلسی از زبان هنرمندان
آشنایی سیامک اطلسی و خسرو معصومی در فیلم «سفر» بهرام بیضایی اتفاق افتاد و از آن پس این دو دوستان نزدیکی شدند و حالا خسرو معصومی کارگردان گزیده‌کار سینما از ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۷/۰۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
ناگفته های خسرو معصومی از سیامک اطلسی و رفاقت سر فیلم بیضایی
آشنایی سیامک اطلسی و خسرو معصومی در فیلم «سفر» بهرام بیضایی اتفاق افتاد و از آن پس این دو دوستان نزدیکی شدند و حالا خسرو معصومی کارگردان گزیده‌کار سینما ازدرگذشت دوست دیرین خود بسیار اندوهگین است.
۱۴۰۰/۰۷/۰۴
ویدئو / از «چهارراه» بهرام بیضایی تا مزایده ۴۰ بنای تاریخی
در این شماره از بسته اخبار فرهنگ و هنر، خبرهایی از پخش تازه‌ترین نمایش بهرام بیضایی با نام «چهار راه» تا مزایده ۴۰ بنای تاریخی در ۱۳ استان و چند خبر دیگر را مرور می‌کنیم.
۱۴۰۰/۰۶/۱۹
باغ را فراموش نکن
سینماسینما، منوچهر دین پرست فردریش نیچه گفته بود «اگر از ارتفاعی درست بنگریم همه چیزها سرانجام به هم می رسند: اندیشه های فیلسوف، کار هنرمند و اعمال نیک.» حال برای یافتن آن ارتفاع درست در کار هنرمند باید آن را از زوایا و ابعاد گوناگون و حتی زمینه و زمانه...
۱۴۰۰/۰۶/۱۶
بر سر چهار راه خویشتن
سینماسینما، حمید عبدالحسینی* تماشای آنلاین نمایشی از بهرام بیضایی موقعیتی پارادوکسیکال را درنظر پدید می آورد؛ حس توامان شادمانی دوباره ی مواجهه با مجموعه واژگان، زبان و ساخت‌مایه‌های دستوری و ساختار نمایشی‌اش از یک سو و دریغ و افسوس ندیدن همه‌ی شاخص‌ها و خصایص مولف‌اش بر صحنه‌ای در وطن، که...
۱۴۰۰/۰۶/۰۷
یادداشت اینستاگرامی مازیار فکری ارشاد درباره نمایش «چهارراه» بهرام بیضایی
مازیار فکری ارشاد منتقد سینما در اینستاگرام خود نوشت : یک.چه تجربه تکان دهنده‌ای بود تماشای آنلاین نمایش «چهارراه» بهرام بیضایی. نمایشی در بابِ وطن. وطن در نمایشنامه بیضایی همان ناکجا آبادی است که هرکس به شکلی آن را مشاهده می‌کند. اما برای ما که این سال‌ها تصویر نسبتا واحدِ...
۱۴۰۰/۰۶/۰۶
عشق مرکب حرکت است و نه مقصد / «روز واقعه»؛ باشکوه‌ترین فیلم ساخته شده درباره عاشورا
سینماسینما، زهرا مشتاق شعری مصور و منثور. غزلی پر ابیات و انباشته از تصاویر خیره‌کننده. «روز واقعه» را هنوز می‌توان مهم‌ترین و باشکوه‌ترین فیلم ساخته شده درباره واقعه عاشورا معرفی کرد. شکوهی که از پشتوانه فیلمنامه‌ای غنی و پرگفتار برخوردار است. گفت‌وگوهایی که نه حتی کلمه به کلمه، که گویا...
۱۴۰۰/۰۵/۲۸
منتظر بمانید..
روایت و نقد «رگبار» در بیست و دومین قسمت پادکست «سینما، خاطره»
پادکست «سینما، خاطره» این هفته با بررسی فیلم‌سینمایی «رگبار» از رادیو سوینا پخش می‌شود. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی سوینا، این گروه روز پنجشنبه ۱۰ تیر ماه، بیست و دومین قسمت از پادکست «سینما، خاطره» را با روایت و تحلیل فیلم سینمایی «رگبار» ساخته بهرام بیضایی...
۱۴۰۰/۰۴/۰۹
منتظر بمانید..
روایتی دیگر از «رگبار» بهرام بیضایی
پادکست «سینما، خاطره» این هفته با بررسی فیلم‌سینمایی «رگبار» از رادیو سوینا پخش می‌شود.
۱۴۰۰/۰۴/۰۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
انتشار نسخه ویژه نابینایان «مسافران» با صدای صابر ابر
صابر ابر فیلم سینمایی «مسافران» ساخته بهرام بیضایی را برای نابینایان توضیح‌دار کرد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی سوینا، گروه سوینا نسخه ویژه نابینایان فیلم سینمایی «مسافران» ساخته بهرام بیضایی را روز پنجشنبه ۹ اردیبهشت ماه در چارچوب برنامه فیلمخانه منتشر می‌کند. این فیلم روز پنجشنبه ساعت...
۱۴۰۰/۰۲/۰۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
انتشار «مسافران» بهرام بیضایی با صدای صابر ابر
صابر ابر فیلم سینمایی «مسافران» ساخته بهرام بیضایی را برای نابینایان توضیح‌دار کرد.
۱۴۰۰/۰۲/۰۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
پاسخ تند علی عباسی به «بهمن فرمان‌آرا»
روزنامه «شرق» گفت‌وگویی با بهمن فرمان‌آرا انجام داده بود که در پی آن علی عباسی، تهیه‌کننده شناخته‌شده سینما، توضیحاتی ارائه کرد. به گزارش سینماسینما، در این توضیحات آمده است: «اخیرا آقای بهمن فرمان‌آرا در مصاحبه‌ای پیرامون کتاب خاطرات‌شان (هفتادوپنج سال اول به روایت بهمن فرمان‌آرا) گفته‌اند که «پس از آمدن‌شان...
۱۴۰۰/۰۱/۳۱
برش‌های کوتاه/ بهرام بیضایی از شخصیت سیاه و ریشه‌های اساطیری آن می‌گوید
بهرام بیضایی از شخصیت سیاه و ریشه‌های اساطیری آن می‌گوید. این سخنرانی که بخش‌هایی از آن را می‌بینید در ۱۴ مارچ ۲۰۱۶ در بخش مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد صورت گرفته بود. گفتنی است مدیریت شهری اعلام کرده است شخصیت حاجی فیروز از کارناوال‌های نوروزی حذف می‌شود. معاونت امور اجتماعی و...
۱۴۰۰/۰۱/۰۳
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
برترین‌های سینمای ایران در صد سال اخیر به انتخاب نویسندگان سینماسینما/ بخش دهم
در واپسین روزهای سال ۱۳۹۹ نویسندگان سایت سینماسینما برترین‌ها در حوزه سینما در صد سال اخیر را معرفی کردند. به گزارش سینماسینما، در بخش دهم، برترین های سینما در صد سال اخیر را به انتخاب رضا صائمی می‌خوانید: ده کارگردان تاثیرگذار یک قرن اخیر سینمای ایران ۱- داریوش مهرجویی ۲-...
۱۳۹۹/۱۲/۱۷