جشنواره فیلم کوتاه جای خود را در میان فستیوال‏ های جهانی باز کرده است

گروه سینمای ایران-بهاره گل پرور: سی و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران روز گذشته با حضور هوشنگ مرادی‌کرمانی به عنوان مهمان ویژه افتتاحیه این جشنواره آغاز به کار کرد. جشنواره ای که به گفته مدیر عامل آن، در حال حاضر مهم‌ترین جشنواره در منطقه خاورمیانه و در فیلم‌های کوتاه ایرانی در طول این سال ها نام ایران را در سراسر جهان بلند آوازه کرده است. از این رو که عملا فضای پخش فیلم کوتاه را در خارج از فضای جشنواره نداریم، این جشنواره تبدیل به ویترین و محلی برای کشف و شناسایی استعدادها در فیلم کوتاه شده و از این بابت باید گفت که اهمیت بسیاری دارد. سی‌و‌چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران ۲۵ تا ۳۰ مهرماه سال‌جاری برابر با ۱۷ تا ۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ به دبیری سیدصادق موسوی در پردیس سینمایی ملت برگزار می شود. بانی فیلم نیز طی سلسه گزارش هایی به بررسی کم و کیف برگزاری این جشنواره می پردازد. در بخش نخست این گزارش نظرات برخی از فیلمسازان کوتاه را جویا شدیم که از نظرتان می گذرد.  داود خیام: بحث بازیگری در جشنواره فیلم کوتاه جدی‏تر گرفته شود داود خیام، یکی از فیلمسازانی است که تندیس بهترین فیلم داستانی در جشنواره سی‌و دوم فیلم کوتاه تهران را برای فیلم «چله» دریافت کرد و برای دوره سی و سوم نیز در ترکیب هیأت داوران بخش ملی بود. او درباره برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران و ویژگی های این جشنواره به بانی فیلم گفت: برگزاری این جشنواره موجب می شود فیلمسازان گردهم آمده و فیلم های یکدیگر را ببینند و اندیشه خود را به اشتراک بگذارند. به نظرم این یکی از موارد مهم در فستیوال هاست. فکر می کنم می توانیم در بخش های مختلف سینماگران را دور هم جمع کنیم. مثلا اگر در این جشنواره تندیس بازیگری داشته باشیم بسیار خوب است. وی افزود: امسال من به واسطه خانه سینما بخشی از فیلم ها را دیدم که بازی های بسیار درخشانی داشتند. فکر می کنم اگر ما تندیسی برای بازیگری داشته باشیم، از همین طریق بازی ها دیده می شوند و فیلمسازان بلند نیز به جشنواره فیلم کوتاه می آیند و فیلم ها را می بینند تا با دیدن آثار با نسل تازه ای از بازیگران آشنا شوند و به همین ترتیب در حوزه های دیگر از سینمای کوتاه به سینمای بلند شناسانده می شوند. خیام ادامه داد: بحث بازیگری نیز باید در جشنواره فیلم کوتاه جدی تر گرفته شود. در حال حاضر در جشنواره فیلم کوتاه برای بخش بازیگری جایزه یا تندیسی در نظر گرفته نشده مگر اینکه هیأت داوران خودشان جایزه ویژه ای برای این موضوع اختصاص دهند. کارگردان فیلم سینمایی «ماحی» در خصوص اینکه آیا برگزاری این جشنواره می تواند راه را برای اکران فیلم کوتاه نیز باز کند یا خیر عنوان کرد: این موضوع نیاز به فرهنگسازی دارد. تبلیغات این جشنواره بیشتر میان خود سینماگران است. با اینکه هر سال جشنواره شلوغ تر می شود ولی بخش عمده ای از افرادی که در آن حضور می یابند در دایره فیلم های کوتاه و بلند هستند و همه همدیگر را در حوزه های مختلف می شناسند. به نظرم اتفاقی که باید در این خصوص بیفتد آن است که به واسطه شهرداری و یا وزارت ارشاد و… این دایره کمی وسیع تر شود، مردم عام هم بتوانند فیلم ها را ببینند و با فرم فیلم کوتاه آشنا شوند. به نظرم هنوز این اتفاق نیفتاده و این موضوع نیازمند آن است که در طول سال برای فیلم کوتاه تبلیغات شود و فیلم کوتاه هم به اندازه فیلم بلند اکران شود. بدین صورت که پکیج هایی که در آن چند فیلم کوتاه خوب باشد اکران شوند. این فیلمساز ادامه داد: گروه سینمایی هنر و تجربه این کار را به انجام رساند که بسیار هم مفید بود، ولی به نظرم این کار باید در گروه آزاد هم مستمر شود و به آن سالن های بیشتری اختصاص دهند. به دلیل اینکه سالن های هنر و تجربه متاسفانه زیاد نیست، با نبود سالن کافی برای دیدن این گونه فیلمها مردم نسبت به فیلم کوتاه شناخت پیدا نمی کنند که زمان بگذارند و به تماشای فیلم کوتاه بنشینند . این موضوع نیاز به فرهنگسازی دارد. وی در مورد کم و کیف برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران در این ۳۳ دوره گفت: به نظرم جشنواره فیلم کوتاه تهران یکی از معتبرترین جشنواره های ایران است و در دنیا هم جای خود را به خوبی باز کرده . حتی به واسطه سفرهایی که داشته ام می دانم در کشورهای دیگر هم این فستیوال را می شناسند، این بسیار خوب است و جای تحسین دارد، ولی اتفاقی که باید بیفتد این است که بتوانیم درصد اصلاحاتمان را بر روی فیلمهای خارجی به حداقل برسانیم تا فیلمسازان جهانی بیشتری بتوانند در جشنواره شرکت کنند. ورکشاپ هایمان را با حضور فیلمسازان کشورهای دیگر بیشتر کنیم، چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ کار مشترک با دیگر کشورها ارتقا بخشیم. بنظرم باید میان سینماگران داخلی و خارجی پل ارتباطی وجود داشته باشد که این بستر را جشنوارها مهیا می کنند. فرنوش عابدی: جشنواره فیلم کوتاه تهران واقعا هدف و خروجی دارد فرنوش عابدی، کارگردان انیمیشن «پیشخدمت» است سال گذشته تندیس بهترین پویانمایی را از سی و سومین جشنواره فیلم کوتاه تهران دریافت کرد، بعد از آن هم در بسیاری از جشنواره های معتبر داخلی و خارجی موفقیت های زیادی کسب کرد. او درباره برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران و ویژگی های این جشنواره به بانی فیلم گفت: جشنواره ها در همه جای دنیا محلی برای دیده شدن آثار است. در هر صورت با جایزه گرفتن یا پخش در جشنواره های معتبر یا دیده شدن توسط همکاران، مردم و مشتری های بالقوه می تواند با درخشش در جشنواره های متعدد و بازتاب آن در مطبوعات اعتبار کسب کنند، همین موضوع در پروژه های بعدی، در قیمت ها و هزینه ها و برآوردهای صاحب اثر تاثیر می گذارد و می تواند در پروژه های بعدی دست بالاتری داشته باشد. وی درخصوص اینکه آیا جشنواره فیلم کوتاه می تواند راه را برای اکران فیلم کوتاه هموار کند یا خیر، افزود: حتما می تواند. خود من یکی از علاقمندان به جشنواره فیلم کوتاه تهران هستم و احتمالا یکی از راه های ترقی من هم همین بوده که سال گذشته برنده تندیس بهترین پویانمایی از این جشنواره شدم. من همیشه این پیشنهاد را داده ام که فیلم های کوتاه می تواند در ابتدای هر DVD به اجبار و الزامی گنجانده شود و مردم مجبور شوند پیش از دیدن فیلم بلند آن ها را ببینند. این اتفاق می تواند در سینما هم بیفتد؛ بدین صورت که فیلم های کوتاه موفق و منتخب اول هر فیلم بلندی که قرار است اکران شود، نمایش داده شود. بدین شکل که تهیه کننده ملزم شود که یکی از فیلم های کوتاه را به انتخاب خود اکران کند. عابدی ادامه داد: همه جای دنیا مرسوم است فیلم های کوتاه موفق را با هم گیشه می کنند و می فروشند و یا در سانس های محدود به نمایش می گذارند. عابدی در خصوص کم و کیف برگزاری این جشنواره در طی این ۳۳ دوره عنوان کرد: جشنواره فیلم کوتاه تهران قدیمی ترین جشنواره فیلم کوتاه در ایران و معتبرترین جشنواره در خاورمیانه است. فکر نمی کنم جشنواره ای به اعتبار جشنواره فیلم کوتاه در خاورمیانه وجود داشته باشد. مسلما هر ساله پیشرفت می کند و حداقل نمود آن در کار من مشهود بوده است. فیلم کوتاه تهران، جشنواره ای است که برای فیلمسازان مهم است، جشنواره ای نیست که که فقط به قصد پر کردن رزومه و برگزاری و تشریفات باشد، بلکه واقعا هدف و خروجی دارد و جزو معدود جشنواره هایی است که به این شکل برگزار می شود. شاید فقط جشنواره فیلم کوتاه و جشنواره دوسالانه پویانمایی تهران باشد که به این شکل معتبر و حرفه ای باشند. سایر جشنواره ها صرفا جهت برگزاری و رزومه پر کردن هستند. وی در خصوص اختصاص سیمرغ به بخش فیلم کوتاه در جشنواره فیلم فجر، یادآور شد: حضور فیلم کوتاه در جشنواره فیلم فجر قطعا خوب است، شاید یکی از جاهایی باشد که آثار کوتاه خوب دیده می شوند چرا که بهترین ها در آن دیده می شوند. البته جشنواره جهانی فجر هم بخش فیلم کوتاه دارد. مثلا «پیشخدمت» من تنها انیمیشنی بود که در جشنواره جهانی فجر با فیلم های کوتاه دیگر رقابت می کرد. می توانم بگویم که شانس من در فجر داخلی برای دریافت جایزه خیلی بیشتر بود و اگر در بخش داخلی می توانست شرکت کند به بهتر دیده شدن کار هم بیشتر کمک می کرد، همان طور که در جشن خانه سینما هم دیده شد. پس حتما جشنواره فیلم فجر می تواند یک سکوی پرش باشد و به دیده شدن فیلم کوتاه کمک کند، به شرطی که تحت الشعاع فیلم بلند قرار نگیرد. محمد کارت: جشنواره می تواند تماشاگر را به فیلم کوتاه عادت دهد محمد کارت، یکی از فیلمسازانی است که در سی ‌و یکمین دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران موفق به دریافت تندیس بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شده است. او در خصوص برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران و ویژگی های این جشنواره به بانی فیلم گفت: از آنجایی که فیلم کوتاه معبر مناسبی برای عرضه ندارد، تنها راه بروز فیلم کوتاه جشنواره ها هستند. جشنواره ها باعث می شوند که تماشاگر بتواند فیلم های کوتاه را در موقعیت مناسبی ببیند و فیلمسازان هم این فرصت را پیدا می کنند که خود را در موقعیت ارزیابی و قضاوت قرار دهند. طبیعتا این ارزیابی و قضاوت رقابت ایجاد می کند و رقابت فیلمسازان را نسبت به ساخت اثرشان منسجم تر و با انگیزه تر می کند، بدین ترتیب سعی می کنند فیلم شان در این رقابت حرفی برای گفتن داشته باشد. خود این قضیه باعث پیشرفت تکنیکی و محتوایی فیلم کوتاه می شود اما این کافی نیست. چون معبر مناسبی وجود ندارد، بهترین حالت همین است. در حال حاضر هم وضعیت فیلم کوتاه جشنواره ای و رقابتی است. کارگردان مستند «آوانتاژ» در خصوص اینکه آیا جشنواره فیلم کوتاه می تواند راه را برای اکران فیلم کوتاه هموار کند یا خیر، افزود: برگزاری جشنواره می تواند تماشاگر را به شنیدن اسم فیلم کوتاه عادت دهد و ترغیب کند که موقعیتی به نام رویداد سینمایی فیلم کوتاه وجود دارد و در آنجا با فیلم کوتاه آشنا شود. ولی تنها جشنواره نمی تواند مخاطب تربیت کند. مدیریت سینمایی باید برای فیلم کوتاه و مستند تلاش بیشتری کند. تلویزیون باید کمک کند که تماشاگر فیلم کوتاه و مستند خوب را بشناسد و بتوانند آنها را از هم تشخیص دهند. تماشاگر باید بداند تفاوت یک آیتم اخلاق سازی با فیلم کوتاه و تفاوت یک مستند آماتوری با یک مستند سینمایی و یا مستند حرفه ای چیست. از آنجایی که تفاوت این ها برای مردم مشخص نیست و مردم برای یک مستند شلخته دم دستی با یک مستند سرحال به لحاظ ساختاری تفاوتی قائل نیستند، وظیفه سینماگران و اهالی رسانه و مدیریت سینمایی و تلویزیونی است که این قضیه را تبلیغ کنند و تفاوت این ها را به مردم معرفی کند. کارگردان مستند «خون مردگی» در مورد کم و کیف برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران گفت: فیلم کوتاه تهران جزو مهم ترین و معتبرترین فستیوال های ما به لحاظ عیار برگزاری و به لحاظ جنس فیلم هایی که در آن شرکت می کنند است و می تواند تاثیرگذار باشد. در این سال ها هم با آبرو برگزار شده و تقریبا می تواند با کلاس برگزاری فستیوال های فیلم کوتاه در جهان برابری کند. اما سایر فستیوال های ما خاصیتی ندارند که بخواهیم برای آنها کلاس بین المللی قائل شویم. فیلم کوتاه تهران مهم است چرا که هم اهالی فیلم کوتاه آن را دوست دارند و هم اهالی سینما و رسانه به آن اعتقاد دارند. این چند سال اخیر هم توجه مخاطبان به این جشنواره نشان داده است که فستیوال بااهمیتی است. کارت در خصوص اختصاص سیمرغ به بخش فیلم کوتاه در جشنواره فیلم فجر، تاکید کرد: به نظرم کاری را که باید انجام داده اند و اساسا حذف این بخش از جشنواره فجر اشتباه بود. فکر می کنم کار با اهمیتی نکرده اند چون جزو بدیهیات است که سینمای مستند و کوتاه در ویترین سینمای ایران که سینمای فیلم فجر –به عنوان یک جشنواره ملی – صاحب کرسی باشند. باید این مسیر ادامه پیدا کند.

نوشته جشنواره فیلم کوتاه جای خود را در میان فستیوال‏ های جهانی باز کرده است اولین بار در بانی‌فیلم پدیدار شد.