جنون شکسپیری در زمانه ما/ نگاهی به فیلم «شاه‌لیر»
سینماسینما: علیرضا نراقی در مجله نماوا نوشت:
نمایشنامه «شاه‌لیر» از مهمترین و پر اقتباس‌ترین آثار ویلیام شکسپیر است. از دلایل این تعدد، بسیار می‌توان گفت، اما شاید در این مجال بسنده کردن به همین کافی باشد که این نمایشنامه از رابطه‌ای سخن می‌گوید که میان آدمیان مشترک و ازلی است و احساسات خاصی را بروز می‌دهد، که همراه با ریشه‌های خونی و خانوادگی تجربه می‌شود و این عاطفه و هیجان، برای انسان و ساختار روانی و تمدنی او مهم و حیاتی است. مونولوگ‌های شاه‌لیر از زیباترین نوشته‌های شکسپیر و پیچیده‌ترین هنرنمایی‌های او در عرصه زبان هستند. داستان و روند درونی تحولات در این نمایشنامه قابل خلاصه است به گفت و گوی پایانی پرده اول میان لیر و دلقک او؛ دلقک به لیر تلنگری اساسی می‌زند که پیش از اینکه عاقل شود پیر شده است و حال تمام چهار پرده بعدی نمایشنامه مصروف این می‌شود که لیر به اندازه سن خود عاقل شود؛ اما چگونه عقلی؟ عقلی مبتنی بر حکمت دردآور اما دگرگون‌ساز تراژدی؛ عقلی فراتر از عقل معاش؛ عقلی مبتنی بر حکمت هستی که از راه جنون و شوریدگی میسر می‌شود. از اینجا ما می‌توانیم با یکی از مهمترین عناصر نمایشنامه‌های شکسپیر روبرو شویم؛ یعنی مسئله جنون و کارکرد آن در آثار او و به طور مشخص در شاه‌لیر، که در آن با جنونی سهمگین، بسیار رنج‌آور و به مراتب تلخ روبرو هستیم، که خاصیتی برآشوبنده و هرج و مرج‌زا دارد. جنون در آثار شکسپیر چندین زمینه و کارکرد دارد، گاه مجازات است (جنون لیدی مکبث در نمایشنامه مکبث)، گاه زیرکی و فریب را نمایان می‌کند (جنون هملت در نمایشنامه هملت) و گاه سلوک خودیابی است که این یکی راه لیر است در کوره راه جنون. در همه این ساحات و صور متنوع، جنون با حقیقت نسبت دارد و دارای خاصیتی آشکار کننده و آگاهی‌بخش است. لیر، کودک‌سرشت و مغرور است. از جنون بسیار هراس دارد. اما سرانجام با گفتن «اینک زمان دیوانگی است» آگاهانه تن به جنون می‌دهد تا از رنج خود رها شود. او از مقام پادشاهی به صحراگردی ژنده‌پوش تنزل پیدا می‌کند، تا به مقام کاشف‌اسرار و دریافت کننده کنه حقایق عالم نائل آید؛ زلال شود و به عقل و حکمتی متوازن با سن و سالش دست یابد، تا اینچنین، جاهل نمیرد. جنون سلوکی است که از درون آن حقیقت جوانه می‌زند و به ظهور می‌رسد. جنون تاوان یا بهای حقیقت است و انسان را از حقیقت گریز نیست؛ یا باید آگاه شود و در حقیقت فنا شود یا حقیقت انسان جاهل را در خود فنا می‌کند و اولی را کامیاب نامند اگرچه در رنج و سپس مرگ فرو رود و دومی ناکامی است که تنها در رنج و مرگ نابود می‌شود، بی‌آنکه کام از حقیقت گرفته باشد و رهایی را در بستر معنای هستی تجربه کند.
ریچارد آیر کارگردان تئاتر و سینما تلاش کرده که اقتباسی سینمایی از «شاه لیر» پدید بیاورد که هم وفادارانه باشد، هم مدرن. آیر به زبان شکسپیر وفادار است اما همگام با زمانه ما، صحنه و فرم رخدادها را طراحی کرده است. در تحقق راه اول او تلاش کرده از بازیگران بزرگ تئاتر استفاده کند که به کلام شکسپیر و فضای اثر مسلط هستند و می‌توانند ماهرانه کلام فاخر را در رفتاری مدرن و شمایلی امروزی بازیابی و زنده کنند. حضور بازیگرانی چون آنتونی هاپکینز در نقش لیر، اما تامسون در نقش گونریل و امیلی واتسون در نقش ریگان، فلورانس پیو در نقش کوردلیلا و اندرو اسکات در نقش ادگار و… باعث شده است که مجموعه‌ای از بازی‌های پر قدرت را در ریتمی فزاینده شاهد باشیم. اما تلاش مبنایی و اولیه آیر در مدرن کردن نمایشنامه شکسپیر، شامل فشرده کردن متن می‌شود؛ او هم نمایشنامه را فشرده کرده است و هم ریتم را در کارگردانی بسیار بالا برده تا در نهایت فیلم منتهی به یک درام جنایت و دسیسه شود، که بازی قدرت را در خشن‌ترین شکل خود نمایان می‌سازد. بازی قدرتی که بر هر غریزه و احساس خویشی و نزدیکی غلبه می‌کند و حقیقت را کتمان می‌سازد، اما شخصیت‌های شکسپیر هیچگاه از دست مجازات رها نمی‌شوند و در نهایت تقدیر بر همه افراد به یک اندازه دهشتناک، مسلط می‌شود. در شاه‌لیر هم پایان تراژیک، تقدیر را بر خودخواهی و اراده انسان مسلط می‌کند و مرگ سرانجام بازی آشفته آدمی را آرام می‌سازد.
«شاه‌لیر» که توسط بی‌بی‌سی تهیه شده است در لندن امروزی می‌گذرد، شب شهری مدرن با سیاهی و پلیدی و وحشت شب‌های شکسپیر آمیخته شده است. جت‌ها، بالگردها و ماشین‌های تشریفات، مرکب شخصیت‌های والامقام شکسپیری شده‌اند. کارگردان تلاش داشته تا در راستای واقعیت بخشیدن امروزی به شکسپیر –آن‌هم بدون دخل و تصرف بنیادین و بر هم ریختن روند آشنای متن- به فضای اثر صورتی امروزی بدهد. اما همین رفتن به سوی واقعیت باعث شده است که انتزاع جاری در اثر شکسپیر و بازی‌های شبانه هویت باختگی و دگرگون کردن خویش برای بقا، که بارها در نمایشنامه رخ می‌دهد به محک باورهای واقعگرایانه قضاوت شود. این به نوعی می‌توانست پاشنه آشیل کار آیر باشد، اما او با نزدیک کردن دوربین به صورت بازیگران در نماهایی متشنج و پرتحرک، تا حدودی تلاش کرده است تا رابطه بازیگر و تماشاگر را به یک رابطه متفاوت و انتزاعی تبدیل کند، تا کناره‌گویی‌ها و تک‌گویی‌های نمایشی و تغییرات هویتی شخصیت‌ها انتزاع لازم از واقع‌گرایی را پیدا کنند و به باور تماشاگر در روند تعقیب روایت فیلم ضربه نخورد. در نهایت «شاه‌لیر» ریچارد آیر اثری روان و پر هیجان از آب در آمده است که برای مخاطب امروزی بسیار مناسب است تا به شکلی درست و دقیق و در عین حال روان و سرگرم کننده با جهان شکسپیر و یکی از بهترین آثار او آشنا و همدل شود.
آخرین خبرها
- بازگشت دِپ به هالیوود؛ پنه لوپه کروز و جانی دپ در یک فیلم اکشن مهیج بازی می‌کنند
- «پیر پسر» بهترین فیلم جشنواره لندنبریز شد
- «کیک محبوب من»؛ روایت سهل و ممتنع تنهایی
- فیلم جدید عبدالرضا کاهانی در بخش مسابقه ادینبورگ
- خواننده محبوب کشور: دوست دارم فرهاد مجیدی در ردیف اول کنسرتم مرا تماشا کند!
- رقابت «پیر پسر» در جشنواره ایرلندی
- فیلمی به تهیه‌کنندگی نوید محمدزاده در جشنواره لوکارنو
- چه کسی با اکران فیلم خارجی مخالف است؟
- تخریب دریک توسط تیم ملی آرژانتین با اشاره به کندریک لامار
- حکایت کوسههای مکانیکی «آروارهها» اسپیلبرگ
- ماراتن عذاب؛ کریستیانو رونالدو و اشکهایی که باید سرازیر میشد
- فیلم‌های سعید سهیلی و مهران مدیری در راه سینماها/ تعویق یک هفتهای اکران «یادگار جنوب»
- «درون بیرون ۲» میلیاردی شد/ دلگرمی برای پیکسار
- ۹۵ درصد از «سووشون» تصویربرداری شده است/ خبرسازی درباره ورشکستگی
- مستند «هما» از فرانسه جایزه کارگردانی گرفت
- دعوت آکادمی اسکار از بهرام بیضایی
- فرامرز اصلانی درگذشت
- آزادی توماج صالحی با قید وثیقه
- «عقابها» پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
- وحید تاج: بزرگترین ریسک زندگیام را نزد استاد شجریان انجام دادم
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید
آستین تیوری: کوین استانرهای خوبی دارد، اما استون کلد بزرگترین در تاریخ است/ اخبار WWE
آستین تیوری به عنوان کسی که هم استانرهای استون کلد و هم کوین اونز را تجربه کرده، درباره تفاوت آنها به اظهار نظر پرداخته است.
۱۴۰۳/۰۳/۱۰
گیر افتادن ته یک چاه عمیق با «انواع مهربانی» لانتیموس
فیلم جدید یورگوس لانتیموس با بازی اما استون با نمایش در جشنواره کن ۲۰۲۴ به تشویق ۴.۵ دقیقه‌ای رسید. به گزارش مهر به نقل از ورایتی، «انواع مهربانی» یورگوس لانتیموس، ...ادامه مطلب نوشته گیر افتادن ته یک چاه عمیق با «انواع مهربانی» لانتیموس اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۳/۰۲/۲۹
نمایش و نقد «مرد غیرمنطقی» در فرهنگسرای ارسباران
فیلم سینمایی «مرد غیرمنطقی» به کارگردانی وودی آلن یکشنبه ۲۳ اردیبهشت ماه در فرهنگسرای ارسباران اکران و پس از آن نقد و بررسی می‌شود. نوشته نمایش و نقد «مرد غیرمنطقی» در فرهنگسرای ارسباران اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۳/۰۲/۲۲
واکین فینیکس، اما استون و پدرو پاسکال با هم می‌آیند!
فیلم جدید آری آستر با نام «ادینگتون» با تیم بازیگری سرشناسی از جمله واکین فینیکس، اما استون و پدرو پاسکال تا آستین باتلر و لوک گریمز، تولید خود را از این هفته کلید می‌زند. نوشته واکین فینیکس، اما استون و پدرو پاسکال با هم می‌آیند! اولین بار در سوره سینما...
۱۴۰۲/۱۲/۲۹
پروژه‌های بعدی برگزیدگان اسکار چیست؟
اما استون برای باری دیگر با یورگوس لانتیموس همکاری خواهد داشت، کیلین مورفی با تیم مینتس در فیلم «چیزهای کوچکی مثل این» کار کرده و جفری رایت به شهر گاتهام بازمی‌گردد. نوشته پروژه‌های بعدی برگزیدگان اسکار چیست؟ اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۲/۲۸
امسال لانتیموس با «انواع مهربانی» می‌آید
تاریخ اکران فیلم بعدی یورگوس لانتیموس که یک بار دیگر با بازی اما استون ساخته شده است، اعلام شد. به گزارش مهر به نقل از ورایتی، «انواع مهربانی» نام فیلم ...ادامه مطلب نوشته امسال لانتیموس با «انواع مهربانی» می‌آید اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۲/۲۶
اما استون، پدرو پاسکال و واکین فینیکس بازیگران فیلم آری آستر
واکین فینیکس، اما استون، آستین باتلر و پدرو پاسکال بازیگران فیلم بعدی آری آستر با مدیریت فیلمبرداری داریوش خنجی شدند. به گزارش مهر به نقل از ورایتی، آری آستر برای ...ادامه مطلب نوشته اما استون، پدرو پاسکال و واکین فینیکس بازیگران فیلم آری آستر اولین بار در بانی فیلم. پدیدار...
۱۴۰۲/۱۲/۲۴
کیلین مورفی و اما استون جایزه بازیگر پالم اسپرینگز را می‌گیرند
کیلین مورفی بازیگر «اوپنهایمر» و اما استون بازیگر «بیچارگان» در جوایز بین‌المللی فیلم پالم اسپرینگز ۲۰۲۳ با جایزه بازیگری نخل صحرا تجلیل می‌شوند. به گزارش مهر به نقل از ورایتی، ...ادامه مطلب
۱۴۰۲/۰۸/۳۰
«کروئلا»؛ منطق کارتون‌های رویاپرداز دیزنی با تم فیلم‌های انتقام‌جویانه تارانتینو
سینماسینما، محمد تقی‌زاده فیلم کروئلا که در حال حاضر از پر سر و صداترین آثار ۲۰۲۱ به شمار می‌رود و از نظر فروش نیز جزو ۱۰ فیلم برتر سال است، فیلمی با درون‌مایه های دیگر آثار کارتونی کمپانی دیزنی است که تم انتقام‌جویانه آثار کوئنتین تارانتینو نیز در آن به...
۱۴۰۰/۰۵/۲۹
نابغه درخشان / «کروئلا»؛ ضد قهرمانی که به قهرمان تبدیل می‌شود
سینماسینما، فریبا اشوئی قبل از هر سخنی باید گفت «کروئلا» هیچ ارتباط ماهوی با «۱۰۱ سگ خالدار» محصول کمپانی دیزنی ندارد. کروئلای انیمیشن «۱۰۱ سگ خالدار»، زنی میانسال با خلق‌وخوی تند است که در دنیای مد وفشن دست به کشتار سگ‌های خالدار می‌زند و از پوست‌شان برای خود و مشتریانش...
۱۴۰۰/۰۴/۲۰
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
اما واتسون جایگزین اما استون در «زنان کوچک» شد
بعد از منتفی شدن حضور اما استون بازیگر برنده اسکار در پروژه سینمایی «زنان کوچک»، همتای انگلیسی‌اش اما واتسون جایگزین او شد. به نوشته نشریه ورایتی، استون به دلیل مشغله کاری و تعهدش نسبت به فیلم سینمایی «سوگلی» محصول جدید استودیوی فاکس سرچ‌لایت نتوانست در فیلم بعدی گرتا گرویگ کارگردان...
۱۳۹۷/۰۶/۰۴
جشنواره نیویورک با فیلم یورگوس لانتیموس افتتاح می‌شود
برگزارکنندگان جشنواره نیویورک ۲۰۱۸ از انتخاب «سوگلی» ساخته جدید یورگوس لانتیموس فیلمساز مشهور یونانی به عنوان فیلم افتتاحیه این رویداد سینمایی خبر داده‌اند. این درام تاریخی با بازی اما استون، ریچل وایز و اولیویا کولمن مقابل دوربین رفته است. لانتیموس که در سال ۲۰۱۵ با فیلم تحسین‌شده «خرچنگ» در این...
۱۳۹۷/۰۵/۰۲
دنباله «زامبی لند» با بازگشت ستاره‌های قدیمی‌اش ساخته می‌شود
دنباله «زامبی لند» به زودی با بازگشت ستاره‌های قدیمی این فیلم شامل اما استون، وودی هرلسن، جسی آیزنبرگ و ابیگیل برسلین مقابل دوربین می‌رود. این کمدی ترسناک حدود یک دهه پیش (سال ۲۰۰۹) در سینماها اکران شد و در حالی‌که با بودجه متوسط ۲۳ میلیون دلار ساخته شده بود، بیش...
۱۳۹۷/۰۴/۲۵
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
ستاره‌های سه نسل هالیوود در نسخه سینمایی جدید «زنان کوچک»
پروژه سینمایی «زنان کوچک» به احتمال زیاد به کارگردانی گرتا گرویگ سازنده فیلم نامزد اسکار «لیدی برد» مقابل دوربین خواهد رفت. همزمان، جمعی از بازیگرهای تراز اول سینمای امریکا از جمله مریل استریپ، اما استون، سرشا رونان و تیموتی شالامی این روزها مشغول مذاکره‌اند تا برای نقش‌آفرینی در روایتی جدید...
۱۳۹۷/۰۴/۰۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
مریل استریپ و اما استون به «زنان کوچک» می‌پیوندند؟
در کنار سیرشا رونان و تیموتی شالامه، مریل استریپ و اما استون نیز در حال گفتگو برای ایفای نقش در فیلم «زنان کوچک» هستند. به گزارش سینماسینما به نقل از هالیوود ریپورتر، گرتا گرویگ قرار است اقتباس رمان کلاسیک «زنان کوچک» نوشته لوییزا می الکات را برای کمپانی کلمبیا پیکچرز...
۱۳۹۷/۰۴/۰۹
جاستین ترو و اما استون در سریال جدید کارگردان «کارآگاه حقیقی»
جاستین ترو ستاره سریال «بازماندگان» برای در سریال جدید شبکه نتفلیکس با عنوان «مجنون» قرارداد بست. اما استون بازیگر برنده اسکار فیلم موزیکال «لا لا لند» و جونا هیل کمدین و بازیگر فیلم «گرگ وال استریت» که با ایفای نقش مکمل در این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار شد نیز...
۱۳۹۶/۰۵/۲۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
درآمد ۱۴ میلیون دلاریاما واتسون از کجا آمده است؟
در حالی که نشریه فوربس به رسم هر سال اسامی پردرآمدترین بازیگران زن سینما را اعلام کرده، این فهرست اما استون ستاره‌جوانی است که برای نخستین بار نام خود را در این فهرست ثبت کرده است. به گزارش بانی فیلم به نقل از فوربس، بازیگر مجموع «هر پاتر» که سابقه...
۱۳۹۶/۰۵/۲۸
معرفی پردرآمدترین بازیگران زن هالیوود
«اما ستون» بازیگر برنده اسکار در صدر فهرست پردرآمدترین بازیگران زن هالیوود قرار گرفت.
۱۳۹۶/۰۵/۲۷
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
اما استون پردرآمدترین بازیگر زن دنیا شد
اما استون ستاره فیلم موزیکال «لا لا لند» در آخرین فهرست سالانه‌ای که مجله اقتصادی «فوربز» منتشر کرده، به عنوان پردرآمدترین بازیگر زن سال ۲۰۱۷ معرفی شده است. بازیگر ۲۸ ساله امریکایی با کسب ۲۶ میلیون دلار درآمد در یک سال گذشته موفق شد جنیفر لارنس همتای ۲۷ ساله خود...
۱۳۹۶/۰۵/۲۶
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
حضور متفاوت آنجلینا جولی و جرج کلونی در تورنتو
ستارگان هالیوود از جنیفر لارنس و آنجلینا جولی تا جرج کلونی و اما استون به جشنواره فیلم تورنتو می‌روند.
۱۳۹۶/۰۵/۰۴
اما استون:همکاران مرد دستمزد بیشتری در هالیوود دریافت می‌کنند
بازیگر مطرح این روزهای هالیوود صادقانه تایید کرد که همکاران مرد دستمزد بیشتری در هالیوود دریافت می‌کنند. به گزارش مهر به نقل از آسوشیتدپرس، اما استون در مصاحبه با «آوت مگزین» تصدیق کرد حتی برخی از بازیگران مرد هالیوود مقابل نابرابری دستمزدها ایستادگی می‌کنند تا برابری رعایت شود. استون که...
۱۳۹۶/۰۴/۱۷
پیام برنده اسکاربرای همشاگردی سابقش
بانی فیلم-گروه سینمای جهان: «اما استون» که چندی پیش جایزه اسکار برترین بازیگر زن نقش اول سال را برای بازی در «لالا لند»، موزیکال نوین دیمی ین چازه له کسب کرد، هفته پیش به یک همکلاسی دوران دبیرستانش پیامی فرستاد و طی آن به اطلاع او رساند که حاضر است...
۱۳۹۶/۰۴/۱۱
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
بازیگرانی که به بخت خود پشت پا زدند/ اما استون یا اما واتسون مساله این است
بسیاری از نقش‌های ماندگار تاریخ سینما در آغاز برای بازیگران دیگری در نظر گرفته شده بود اما با رد شدن پیشنهاد از سوی آنها سرنوشت به شکلی دیگر رقم خود.
۱۳۹۶/۰۳/۲۶
اما استون در نقش ورزشکار پرحاشیه
فیلم‌نت نیوز: در سال ۱۹۷۳، پربیننده‌ترین مسابقه‌ی تنیس در ایالت تگزاس برگزار شد. تفاوت این مسابقه با سایر رقابت‌های تنیس این بود که بابی ریگس، قهرمان دو دوره جایزه بزرگ تنیس مردان، در سن ۵۵ سالگی، از بیلی جین کینگ ۲۹ ساله و برنده‌ی چند جایزه‌ی بزرگ در رقابت‌های یک‌نفره...
۱۳۹۶/۰۲/۲۷
به خود می‌گویم گند زندی، اما اشکال ندارد!
فیلم‌نت نیوز؛ ترجمه‌ی پوریا شجاعی؛ اما استون یکی از ستاره‌های سینمای جهان در سالی که گذشت بود. او برای بازی در فیلم لالا لند اسکار بهترین بازیگر زن را از آن خودش کرد. استون در مصحابه‌ای که همین امسال و بعد از اکران فیلمش انجام داده، درباره‌ی تاثیر موسیقی و...
۱۳۹۶/۰۱/۰۲
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
پاسخ «اما واتسون» به شایعه‌های حضورش در «لالالند»
در ابتدا قرار بود اما واتسون و مایلز تلر نقش های اصلی «لالا لند» را بازی کنند اما این اتفاق نیفتاد و شایعه‌های زیادی در این مورد شکل گرفت. حالا ستاره «دیو دلبر» به این شایعات پاسخ داده و آن ها را برطرف کرده است.
۱۳۹۵/۱۲/۲۴
گفت‌وگو با «اما استون»، برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن
سال سینمایی برای اما استون از فستیوال ونیز آغاز و به شب مراسم
۱۳۹۵/۱۲/۲۱
نگاهی به کارنامه کاری «اما استون»، برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن
اما استون با نام کامل او امیلی جین اما استون ۲۹ ساله و آمریکایی است. او در شرایطی برنده اسکار برترین بازیگر زن نقش اول امسال به خاطر بازی موفق اش در موزیکال «لالا.لند» شد که پیشتر یک جایزه بافتا (اسکار سینمای بریتانیا) و یک گلدن گلوب را هم تصاحب...
۱۳۹۵/۱۲/۱۱
از جایزه‌ی ستارگان جوان هالیوود تا اسکار بهترین بازیگر زن
فیلم‌نت نیوز؛اما استون بازیگری را در سال ۲۰۰۰ و زمانی که تنها ۱۲ سال داشت با اقتباسی تئاتری از کتاب باد در درختان بید(The Wind in the Willows) شروع کرد. وقتی ۱۵ سالش بود، برای پدر و مادرش کنفرانسی با پاور پوینت تهیه و ارائه کرد تا آنها را قانع...
۱۳۹۵/۱۲/۱۰