اعتراض به ناپایداری عواطف انسانی/ «قهرمان» فرهادی و تجربه دگربودن  | نیمرخ

اعتراض به ناپایداری عواطف انسانی/ «قهرمان» فرهادی و تجربه دگربودن 

lazy_placeholder.gif

218e354a-d950-4d6c-84ef-a2c0d820a9fa-300x300.jpg سینماسینما، معین محب‌علیان

همانطور که می دانیم تجربه گرایی یکی از شاخه های معرفت شناسی است که گاهی در تقابل با خردگرایی قرار می گیرد، حالتی است که فرد نه تنها به خود بلکه به گواهی، دیگران را نیز مبنای رفتارهایی قرار می دهد. شاید صحبت های زیادی از فیلم قهرمان ساخته آقای اصغر فرهادی شده باشد اما بنده روی صحبت را از تجربه گرایی به همین واژه «گواهی» می چرخانم. حتما شنیده ایم که به گواهی تاریخ ایران کشوری متمدن و با سبقه تاریخی است یا به گواهی علم، مندلیف جدول عناصر شیمی را کشف و معرفی کرده است. یافتن و گم کردن طلا در ایران، نقطه ای است نمایشی و حاوی بستر دراماتیک. پلان های تاریخی شیراز در فیلم، گواهی جملاتی قبلی هستند. رحیم گواهی می دهد از شخصیتی بدهکار که جدا از تصمیم های آنی که سراغش می آید میان نقش پدر بودن، تجربه جوانه عشق تازه داشتن و زندانی امید به آزاد شدن، دست و پا می زند. نکته ای که در گواهی این تجربه گرایی از منظر بازیگری می لنگد، گم شدن حلقه اتصال امیر جدیدی به دغدغه های رحیم است و اگر ماجرا را کمی ادامه دهیم به تجربه کردن فیلمنامه نویس برمی خوریم حین نگارش. اگر فیلمنامه قهرمان را بر اساس تجربه گرایی خوانش کنیم، اصغر فرهادی برای خیلی از دیالوگ ها و تصمیمات شخصیت ها چندان نیازی به ارائه توجیه یا اصطلاحا منطق دراماتیک نمی بیند در غیر اینصورت، فردی که گواهی می دهد که مشخصات سکه های گم شده چنین است و چنان، به راستی کیست و از کجا می داند؟ اگر مالک واقعی است چرا می پرسد این سکه ها واقعا طلا هستند؟ اگر نیست از کجا تعداد را می داند؟ شاید هم واقعا مالک بوده و برای فروش مراجعه نکرده و یا هنگامی‌که رحیم، نامزد خود را برای گواهی به اینکه سکه ها را گرفته است و پنجاه تومن مژدگانی به پسر رحیم تقدیم کرده به فرمانداری می برد، آیا پیش بینی نمی کند که طرف پشت میز نشین از خانم گواهی دهنده می پرسد شوهر واقعی ات کجاست؟ شماره اش چند است؟ سکه ها الان کجاست؟ چنین پیچش های رویدادی از همان تقلیل‌گرایی منشا می گیرد که جناب فرهادی گویی آنها را در اولویت دوم قرار داده است. اولویت اول چیستی واژه قهرمان است که به راستی قهرمان کیست؟ چیست؟ و به کدامین گواهی به تاریخ معاش روزانه ما ورود پیدا کرده است؟ رحیم در قهرمان حواسش از کار افتاده است، در نوعی منگی حاصل از جامعه خفه به سر می برد که البته بازیگر می توانست بهتر چنین گواهی را نشان دهد ولی مغزش هنوز کار می کند منتهی تناقضی را حمل می کند که کمی از واقع گرایی به دور است. ضد قهرمان فیلم (محسن تنابنده) اما منطقی است، لحظه ای که گواهی می دهد من جهیزیه  دخترم را فروختم تا قرض های رحیم رو دادم، گویی همان میخی است که استدلالیون بر فرق تجربه گرایی وارد می آورند که البته پای آنها نیز چوبین بُود و چندان در تراز شخصیتی قرار نمی گیرد. طلبکار، صرفا دنبال پولش است که می خواهد جلوی احساساتی شدنش را  بگیرد و البته این کار را با ظرافت و به درستی پیش می برد. قهرمان فیلمی است که فیلمساز در آن دست به تجربه می زند، گواهی اش هم در فیلم موجود است. چنین تصمیمی بسیار شجاعانه و در عین حال هراس انگیز است چرا که سلیقه تماشاگر همچنان در درباره الی، جدایی نادر از سیمین و در درجه بعدی فروشنده اسیر مانده است. فرهادی در قهرمان کمتر مهندسی می کند بیشتر تصمیم گیری می کند. روایت از جنس شدن و دوباره جوری دیگر شدن است. بدین منظور که همواره اندک ذره ای در سکانس های پیشین باقی می ماند تا دست مایه ای شود در ادامه پیشبرد قصه. چنین حالتی در آثار قبلی فرهادی هم مشهود است. قهرمان روایتی است از اعتراض به ناپایداری عواطف انسانی. آدم ها در انحنای آرامش نسبی با توفانی بالقوه روبرو هستند که لکنت زبان گواهی چنین آشوبی است؛ رحیم این لکنت فکری را در غالب لکنت زبان برای فرزندش به یادگار گذاشته است و جامعه زندانی در برون و درون فضایی را از جنس متنی بسته برای نویسنده به ارمغان می آورند. ویژگی شاخص فیلمنامه قهرمان در این است که در عین حال که فضای بسته ای را از لحاظ کنش و روابط انسان ها و همچنین لوکیشن ها ارائه می دهد همزمان ارتباط دال و مدلول چنان است که معانی متفاوتی را می توان از آن تعبیر کرد با این حال روابط علی و معلولی کمی تحت‌الشعاع، نشانه ها قرار گرفته اند.  

منبع: سینما سینما
آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/90998
دیدگاه

آخرین خبرها
خبرهای پربازدید

اصغر فرهادی

صعود مقاومت ناپذیر و حیرت انگیز آقای کارگردان/ نگاهی به فیلم «چهارشنبه سوری» به مناسبت سالروز تولد اصغر فرهادی

سینماسینما، حسین آریانی «چهارشنبه‌سوری» سومین فیلم اصغر فرهادی که بخش اول از سه گانه اش (در کنار فیلم های درباره الی و جدایی نادر از سیمین) درباره قضاوت، دروغ و پنهان کاری است، دربردارنده ی نخستین زمینه سازی ها و کوشش ها برای شکل گیری مولفه های اصلی آنچه ما...

۱۴۰۳/۰۲/۱۷

شهاب حسینی
اصغر فرهادی

شهاب حسینی؛ تنوع در پذیرش نقش، تناقض و شتابزدگی در واکنش‌ها/ یادداشت کیوان کثیریان

سینماسینما: کیوان کثیریان در مجله واو نوشت: سینمای ایران پس از انقلاب، بازیگران پرتعدادی را به خود ندیده که بتوانند سالیان دراز خود را در سطح اول سینما حفظ کنند. شهاب حسینی یکی از این چهره‌های کم شمار است. او گرچه کمی دیر- در ۲۸ سالگی- بازی جلوی دوربین سینما...

۱۴۰۳/۰۲/۱۴

اصغر فرهادی

بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره کلمبیایی

شصت و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم «کارتاخنا» در کشور کلمبیا برنامه بزرگداشت اصغر فرهادی را با نمایش دو اثر از این فیلمساز ایرانی برگزار خواهد کرد. به گزارش سینماسینما، این رویداد سینمایی از تاریخ ۱۶ تا ۲۱ آوریل (۲۸ فروردین تا دوم اردیبهشت) در شهر کارتاخنای کلمبیا برگزار می‌شود و...

۱۴۰۳/۰۱/۲۹

اصغر فرهادی

دعوت هندی‌ها از اصغر فرهادی

فرهادی به دعوت موسسه فیلم و تلویزیون «ساتیاجیت رای» در یک کنفرانس درباره مرمت و آرشیو آثار سینمایی در هند حضور می‌یابد. به گزارش سینماسینما، کنفرانس بین المللی «Arcurea» از ۱۶ تا ۲۲ مارس (۲۶ اسفند تا سوم فروردین) و از سوی موسسه فیلم و تلویزیون ساتیاجیت رای هند برگزاری...

۱۴۰۲/۱۲/۲۴

اصغر فرهادی

با حکم دادگاه؛ «قهرمانِ» فرهادی تبرئه شد

حکم دادگاه پرونده نقض حقوق مؤلف در فیلم «قهرمان» بر اساس نظریات تخصصی سه تن از اساتید دانشگاه تهران، متخصص و مدرس در رشته حقوق مالکیت فکری و همچنین چهار کارشناس هنری رسمی که به اتفاق تمامی ادعاهای شاکی را بی اساس و مردود اعلام کرده بودند، صادر و فیلم...

۱۴۰۲/۱۲/۲۳

اصغر فرهادی

جشنواره بلگراد به اصغر فرهادی جایزه داد

مدیر فستیوال فیلم بلگراد در مراسم بزرگداشت اصغر فرهادی، او را منبع الهام فیلمسازان جوان کشورش معرفی کرد. به گزارش سینماسینما، فستیوال فیلم بلگراد هر سال برای یکی از تاثیرگذارترین سینماگران جهان بزرگداشتی برگزار می کند و این جشنواره امسال جایزه دستاورد سینمایی (Victor Award) را به اصغر فرهادی در...

۱۴۰۲/۱۲/۱۲

اصغر فرهادی

بلگراد جایزه ویژه‌ فرهادی را داد

اصغر فرهادی جایزه ویژه نقش برجسته در هنر سینما را از پنجاه و دومین جشنواره فیلم بلگراد در کشور صربستان دریافت کرد. به گزارش ایسنا، اصغر فرهادی نویسنده و کارگردان ...ادامه مطلب نوشته بلگراد جایزه ویژه‌ فرهادی را داد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۲/۱۲

اصغر فرهادی

جشنواره بلگراد دهم اسفند جایزه ویکتور را به فرهادی می‌دهد

جایزه ویکتور بلگراد برای مشارکت برجسته در هنر سینما در پنجاه و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم بلگراد (FEST) به اصغر فرهادی کارگردان ایرانی اهدا می‌شود. به گزارش مهر به نقل ...ادامه مطلب نوشته جشنواره بلگراد دهم اسفند جایزه ویکتور را به فرهادی می‌دهد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۱/۳۰

اصغر فرهادی

بزرگداشت اصغر فرهادی در بلگراد

اصغر فرهادی جایزه ویژه نقش برجسته در هنر سینما را از پنجاه و دومین جشنواره فیلم بلگراد در کشور صربستان دریافت می‌کند. به گزارش ایسنا، جشنواره بین المللی فیلم بلگراد ...ادامه مطلب نوشته بزرگداشت اصغر فرهادی در بلگراد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۱/۲۴

اصغر فرهادی

بزرگداشت اصغر فرهادی در جشنواره بلگراد

اصغر فرهادی جایزه ویژه نقش برجسته در هنر سینما را از پنجاه و دومین جشنواره فیلم بلگراد در کشور صربستان دریافت می‌کند. به گزارش سینماسینما، جشنواره بین‌المللی فیلم بلگراد هر سال در مراسم بزرگداشتی، جایزه‌ای با عنوان «Victor Award» را به یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان معاصر جهان اهدا می‌کند که...

۱۴۰۲/۱۱/۲۳

امیر جدیدی

امیر جدیدی، منصور بهرامی می‌شود

امیر جدیدی، منصور بهرامی می‌شود

امیر جدیدی در فیلم بیوگرافی «منصور» در نقش منصور بهرامی تنیسور مشهور ایرانی ایفای نقش می‌کند. به گزارش سینماسینما، کمپانی فرانس تی‌وی حق پخش جهانی فیلم بیوگرافی «منصور» به کارگردانی «رومالد بولانژه» را در اختیار گرفته که روایتی از زندگی منصور بهرامی تنیسور مشهور از ایرانی و مهاجرت او به...

۱۴۰۳/۰۲/۱۰

امیر جدیدی

امیر جدیدی بازیگر نقش تنیسور ایرانی در فیلم فرانسوی شد

امیر جدیدی بازیگر نقش تنیسور ایرانی در فیلم فرانسوی شد

‎امیر جدیدی در فیلم بیوگرافی «منصور» در نقش منصور بهرامی تنیسور مشهور ایرانی ایفای نقش می‌کند. ‎به گزارش ایسنا، کمپانی فرانس تی‌وی حق پخش جهانی فیلم بیوگرافی «منصور» به کارگردانی ...ادامه مطلب نوشته امیر جدیدی بازیگر نقش تنیسور ایرانی در فیلم فرانسوی شد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۲/۱۰

اصغر فرهادی
امیر جدیدی

چرا امیر جدیدی برای “قهرمان” وزن کم کرد؟

امیر جدیدی در گفتگویی با هالیوود ریپورتر درباره شرایط انتخاب به عنوان بازیگر نقش رحیم در فیلم سینمایی «قهرمان» صحبت کرد. به گزارش ایسنا، اصغر فرهادی در ابتدا قصد داشت ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۱۰/۲۲

اصغر فرهادی
امیر جدیدی

بدهی‌هایی که هیچ انسان صادقی توان پرداختش را ندارد

مجله نیویورک‌تایمز در مطلبی با عنوان «انجام کار درست، با دلیلی اشتباه» به بررسی فیلم‌سینمایی «قهرمان» ساخته اصغر فرهادی پرداخته است. به گزارش سینماسینما، ای‌.او‌.اسکات در مطلیی که در نیویورک‌تایمز منتشر شد، نوشته است: آخرین فیلم اصغر فرهادی، «قهرمان»، این جمله را از نمایشنامه «قتل در کلیسای جامع» نوشته تی....

۱۴۰۰/۱۰/۲۱

امیر جدیدی

چرا امیر جدیدی برای "قهرمان" وزن کم کرد؟

امیر جدیدی در گفتگویی با هالیوود ریپورتر درباره شرایط انتخاب به عنوان بازیگر نقش رحیم در فیلم سینمایی «قهرمان» صحبت کرد.

۱۴۰۰/۱۰/۲۲

اصغر فرهادی
امیر جدیدی

«قهرمان» در لیست پیش‌بینی نشریه ورایتی

نشریه «رپ» امیر جدیدی را شایسته توجه اسکار دانست. به گزارش سینماسینما، همزمان با آغاز اکران «قهرمان» در کشورهای فرانسه و آمریکا، نشریه «ورایتی» در جدیدترین پیش‌بینی خود، «قهرمان» را در لیست پنج فیلم شانس اسکار در رشته بهترین فیلم بین‌المللی قرار داد. در این لیست که جدیدترین فهرست پیش‌بینی‌های...

۱۴۰۰/۱۰/۱۷

اصغر فرهادی
محسن تنابنده

اکران خیریه «قهرمان» برگزار شد

اکران خیریه «قهرمان» با هدف آزاد کردن زندانیان مالی برگزار شد. به گزارش سینماسینما اکران خیریه «قهرمان» با حضور امیر جدیدى و محسن تنابنده ، برای آزاد کردن زندانیان مالی، دوشنبه شب (ششم دی ماه) در پردیس سینمایی شمیران برگزار شد. طی این مراسم از محل فروش فیلم، با کمک...

۱۴۰۰/۱۰/۰۸

اصغر فرهادی
امیر جدیدی

قهرمان قربانی/ نگاهی به فیلم «قهرمان»

سینماسینما، محمد شریعت پناه  با نقش بستن عنوان «قهرمان» بر روی پرده نقره ای انتظار داریم شاهد تماشای فیلمی باشیم از چیرگی درستی بر کژی، استیلای پاکی بر پلشتی، غلبه قانون بر قانون شکنی، سیطره عدالت بر بی عدالتی اما کارگردان در سکانس ابتدایی فیلم با آشنایی‌زدایی از مفهوم قهرمان...

۱۴۰۰/۱۰/۰۴

اصغر فرهادی
امیر جدیدی

اکران خیریه «قهرمان» در شیراز؛ درآمد این اکران صرف آزاد کردن زندانیان مالی شد

روز چهارشنبه، سوم آذر ماه، اکران خیریه «قهرمان» در شهر شیراز با حضور امیر جدیدی، سحر گلدوست و بازیگران شیرازی این فیلم سینمایی برگزار شد. به گزارش سینماسینما، صد در صد درآمد حاصل از فروش بلیت‌ها و همچنین همت عالی تماشاگران و مخاطبان این فیلم سینمایی در هنر شهر آفتاب...

۱۴۰۰/۰۹/۰۶

اصغر فرهادی
امیر جدیدی

اکران مردمی فیلم قهرمان / گزارش تصویری

اکران مردمی فیلم قهرمان به کارگردانی اصغر فرهادی، شامگاه امروز ۱ آذرماه در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.

۱۴۰۰/۰۹/۰۲