موسیقی برای «شهریار» هیچ وقت مبتذل نشد | نیمرخ

موسیقی برای «شهریار» هیچ وقت مبتذل نشد

فرهاد فخرالدینی آهنگساز و رهبر ارکستر شناخته شده، شهریار را شاعری توصیف کرده که بیان احساس به وسیله موسیقی را از شعر موثرتر می‌دانست. به گزارش مهر، فرهاد فخرالدینی آهنگساز و رهبر ارکستر شناخته شده کشورمان چندی پیش به مناسبت گرامیداشت یاد و نام مرحوم سیدمحمد حسین شهریار دلنوشته ای را در قالب یک اثر تصویری پیش روی مخاطبان قرار داده بود که در آن به بررسی ابعاد و زوایای مختلف دیدگاه‌های این شاعر بزرگ ادبیات پارسی به موسیقی ایرانی پرداخته است. فخرالدینی در بخش‌هایی از این یادبود تصویری که در فضای مجازی با عنوان «شب‌های شهریار و شهریاران ادب» پیش روی مخاطبان قرار گرفته بود، نوشته است: استاد محمد حسین شهریار علاقه بسیار فراوانی به موسیقی داشت و خود نیز با موسیقی ایرانی آشنا بود؛ اولین معلم شهریار در شعر و موسیقی بنا به گفته خودش مادرش بوده، او در شعر زیبای «ای وای مادرم» چنین می‌گوید: «او با ترانه‌های محلی که می‌سرود با قصه‌های دلکش و زیبا که یاد داشت، از عهد گاهواره که بندش کشید و بست، اعصاب من به ساز و نوا کوک کرده بود. او شعر و نغمه در جان و دلم به خنده کاشت» شهریار دانستن موسیقی را برای شاعر، شرط اول می‌داند، خود در مقدمه کلیات دیوانش در جلد دوم چنین می‌نویسد: «از این جهت است که شعرای اولیه در همه اقوام و ملل دنیا موسیقی دان‌ها بوده‌اند در ایران ما هم شعرای اولیه چون رودکی و دیگران چنگ می‌نواختند و از ترانه وارد جهان شعر و شاعری شدند.» شهریار در برخی موارد که از موسیقی صحبت می‌کند به قدری به موسیقی نزدیک می‌شود که می‌توان صدای موسیقی را از شعر او شنیددر قصیده‌ای که برای رودکی سروده است، در بیتی چنین می‌گوید: «شاعر و نغمه ساز و رود نواز / خوش و خوش لهجه و خوش الحان بود» شهریار به جای چنگ، سه تار را انتخاب کرده بود و در نوازندگی آن از بهترین دوستان خودش، استاد ابوالحسن صبا و استاد احمد عبادی بهره گرفته بود. او با بیشتر موسیقیدانان معروف دوران خود دوست و معاشر بود و علاقه شدید او به موسیقی و دوستی دیرینه‌اش با اقبال سلطان و صبا و هنرمندان دیگر سبب آشنایی او با موسیقی ایرانی شد. در مورد آشنایی خود با ردیف موسیقی ایرانی در غزلی می‌گوید: «منی شکسته که خوانم ز سوز سینه به ماهور / مگر به ساز صبا بشنوم جواب شکسته» برای شهریار موسیقی و شعر هیچ گاه کهنه و مبتذل نشد. او عاشق شعر و موسیقی بود. در غزلی چنین می‌گوید: «آنچه دیدم از نوای زندگی نامبتذل / ناله سیم سه تارم بود و دیوان غزل» در غزلی دیگر ناله سه تار خویش را تسلی بخش حال زار خود می‌داند: «نالد به حال زار من امشب سه تار من / این مایه تسلی شب‌های تار من. ای دل ز دوستان وفادار روزگار / جز ساز من نبود کسی سازگار من» شهریار در مواقعی که دچار بی‌خوابی می‌شود به ساز خود پناه می‌برد: «گفتم اکنون که نیارم خفتن / باز با ساز غم دل گفتن» او همواره نوای موسیقی را همدم و غم خوار خود می‌داند و در غزلی دیگر چنین می‌سراید: «بنال ای نی که من غم دارم امشب / نه دلسوز و نه همدم دارم امشب» شهریار بیان احساس به وسیله موسیقی را از شعر موثرتر می‌داند و به مصداق آنجا که سخن باز می‌ماند موسیقی آغاز می‌گردد، می‌گوید: نیست در شعر من آن رقت و ایهام قدیم / دگر این قصه حوالت به زبان ساز است – گوش کن ترجمه راز و نیاز من و توست / لحن موسیقی اگر ساز و اگر آواز است» و در غزلی دیگر می‌گوید: «باز کن نغمه جان سوزی از آن ساز امشب / تا کنی عقده اشک از دل من باز امشب – ساز در دست تو سوز دل من می‌گوید / من هم ازدست تو دارم گله چون ساز امشب – زیر هر پرده ساز تو هزاران راز است / بیم آن است که از پرده فتد راز امشب» شهریار با بیشتر هنرمندان و موسیقیدانان زمان خود مثل اقبال سلطان، صبا، احمد عبادی، حسین تهرانی و دوستان دیگر معاشر و با صبا بیش از دیگران مانوس بود. شهریار در آن محافلی که هنرمندان جمع‌اند، ولی وقتی صبا در آن مجلس نیست، جای او را خالی می‌بیند و با یاد او می‌سراید: «شهریارا نه تو این بس همه با یاد صبا / هر که دل داشت در این شهر صبایی دارد» مرگ صبا اثری جانگداز در روحیه لطیف حساس و شاعر نازک طبع به جا می‌گذارد و می‌پندارد که دنیا به سر آمده است. او در قصیده‌ای که برای دوست خود سروده، چنین می‌گوید: «عمر دنیا به سر آمد که صبا می‌میرد / ور نه آتشکده عشق کجا می‌میرد – صبر کردم به همه داغ عزیزان یا رب / این صبوری نتوانم که صبا می‌میرد» صدای موسیقی یا لحن شعر این منظومه بی اختیار هر آذربایجانی را به یاد طبیعت زیبای آذربایجان می‌اندازد و امروز عاشیق‌های آذربایجان اشعار ترکی او را با نوای ساز خود توأم و موسیقی محلی آذربایجان در دل‌های مردم جاری می‌سازندشهریار در همه حال به یاد صباست و در اشعار خود همواره از او یاد می‌کند. در بیتی که برای بانو صبا سروده، چنین می‌گوید: «یاد صبا ترانه محزون عمر ماست / با سوز این ترانه محزون چه می‌کنی» او درباره استاد احمد عبادی دوست دیرینه‌اش می‌گوید: «ز شوق سوز دل آمیختم به ناله ساز / که ساز در کف معبود من عبادی بود» شهریار بعضی اوقات با تکرار و تاکید بعضی از حروف، موسیقی مناسبی به شعر خود می‌دهد، مثلاً در غزل «پروانه در آتش» از تکرار «شین» سوزش گرمای وجودش را در موسیقی شعر تجسم می‌بخشد: «پروانه وش از شوق تو در آتشم امشب / می‌سوزم و با این همه سوزش خوشم امشب»؛ جالب است که یادآوری کنم در موسیقی ساز سنج، صدای «ش» می‌دهد و در جاهایی که احتیاج به این داریم که سوزش گرما و تابش خورشید را نشان دهیم از این صدا استفاده می‌کنیم. شهریار در برخی موارد که از موسیقی صحبت می‌کند به قدری به موسیقی نزدیک می‌شود که می‌توان صدای موسیقی را از شعر او شنید. شهریار با موسیقی به وجد می‌آید و این وجد را در شعر او می‌بینیم. موسیقی شعر شهریار در اثر جاودانه‌اش «حیدربابا» چنان است که گویی موسیقی نیز برای کوه‌ها و رودها و دشت‌های حاصلخیز آذربایجان ساخته شده و در عین حال این موسیقی بیانگر زندگی روستایی این خطه با آداب و سنن خاص خود است. صدای موسیقی یا لحن شعر این منظومه بی اختیار هر آذربایجانی را به یاد طبیعت زیبای آذربایجان می‌اندازد و امروز عاشیق‌های آذربایجان اشعار ترکی او را با نوای ساز خود توأم و موسیقی محلی آذربایجان در دل‌های مردم جاری می‌سازند. شعرهای شهریار از دیدگاه خوانندگان و آهنگسازان نیز همواره مورد توجه بوده و الهام بخش موسیقی‌های زیبا در آثار آن‌ها شده مثل قطعه زیبای «حالا چرا» اثر زنده‌یاد روح الله خالقی با صدای زنده یاد بنان بر روی غزلی از او. پدر من محمد علی فخرالدینی متخلص به محزون از دوستان شهریار و از شاعران آذربایجان بود. شهریار در سوگ پدر من قطعه دارد که آن را به زبان ترکی نوشته است.
منبع: بانی فیلم
آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/84583
دیدگاه

آخرین خبرها
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید

فرهاد فخرالدینی

ویدئو / از انتخاب بهترین رمان متفاوت سال تا اثر جدید فرهاد فخرالدینی

در این شماره از بسته اخبار فرهنگ و هنر ایسنا، خبرهایی از وعده ضرغامی درباره ویزای توریستی ایران، انتخاب بهترین رمان متفاوت سال، صدور نظر کارشناسی برای مرگ مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی بدون حضور وکیل اولیای دم و چند خبر دیگر را مرور می‌کنیم.

۱۴۰۰/۰۷/۰۲

فرهاد فخرالدینی

پاسخ فخرالدینی به درخواست انتخابات الکترونیک خانه موسیقی

فرهاد فخرالدینی، رییس شورای عالی خانه موسیقی، به درخواست جمعی از اهالی موسیقی برای برگزاری انتخابات الکترونیک این نهاد صنفی پاسخ داد. درخواست جمعی از اهالی موسیقی برای برگزاری الکترونیک انتخابات خانه موسیقی تا پایان سال ۹۹، در قالب نامه ای خطاب به فرهاد فخرالدینی شنبه ـ ۲۹ آذر ماه...

۱۳۹۹/۰۹/۳۰

داوود میرباقری
داریوش ارجمند

ویدئو / موسیقی فیلم؛ سریال «امام علی(ع)»

مجموعه تلویزیونی امام علی(ع) تولید ۱۳۷۰-۱۳۷۵ در صداوسیمای جمهوری اسلامی است. داوود میرباقری نویسنده و کارگردان این مجموعه پرطرفدار تلویزیونی بود. داستان این سریال از اواخر دورهٔ خلافت عثمان بن عفان شروع و تا پنج سال انتهایی و دوران خلافت و زندگی علی بن ابی‌طالب می‌پردازد. داریوش ارجمند، مهدی فتحی،...

۱۳۹۹/۰۲/۲۶

فرهاد فخرالدینی
محمود عزیزی

کنسرت «شبی با فخر موسیقی ایران» برگزار شد

کنسرت «شبی با فخر موسیقی ایران» برگزار شد

کنسرت «شبی با فخر موسیقی ایران» با اجرای ارکستر فرهنگ و هنر به رهبری فرهاد فخرالدینی پنجشنبه ۱۱ مرداد ماه در تالار وحدت برگزار شد. به گزارش رسیده،در این برنامه هنرمندانی و مدیرانی از جمله لوریس چکناواریان، شهرداد روحانی، محمود عزیزی، سید مجتبی حسینی؛ معاون امور هنری وزارت فرهنگ و...

۱۳۹۷/۰۵/۱۲

فرهاد فخرالدینی

فرهاد فخرالدینی: منتقدان خانه موسیقی بیایند رو در رو صحبت کنند

فرهاد فخرالدینی: منتقدان خانه موسیقی بیایند رو در رو صحبت کنند

تازه‌ترین کنسرت ارکستر «فرهنگ و هنر» قرار است، ۱۱ و ۱۲ مرداماه با عنوان «شبی با فخر موسیقی ایران در تالار وحدت تهران برگزار شود. دست‌اندرکاران این اجرا صبح ۶ مردادماه در یک نشست خبری به تشریح جزییات این رویداد پرداختند و فرهاد فخرالدینی نیز به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ گفت....

۱۳۹۷/۰۵/۰۷

فرهاد فخرالدینی

تشریف بیاورید و این کنسرت را ببینید!

تشریف بیاورید و این کنسرت را ببینید!

استاد سرشناس حوزه موسیقی در ایران، در پیامی ویدئویی مردم هنردوست ایران را برای حضور در کنسرتش دعوت کرد.

۱۳۹۷/۰۵/۰۳

محمد معتمدی
فرهاد فخرالدینی

فرهاد فخرالدینی: این کنسرت نتیجه ۵۰ سال فعالیت من در موسیقی است | مشتاقانه انتظار دیدار مردم هستم

فرهاد فخرالدینی: این کنسرت نتیجه ۵۰ سال فعالیت من در موسیقی است | مشتاقانه انتظار دیدار مردم هستم

فرهاد فخرالدینی در نخستین اظهاراتش درباره کنسرت ۱۱ و ۱۲ مرداد «شبی با فخر موسیقی ایران» در تالار وحدت با همراهی ارکستر فرهنگ و هنر، گفت: «چندی پیش از اجراهای ارکستر فرهنگ و هنر که وابسته به مرکز علم و کاربردی واحد ۴۶ تهران است دیدن کردم. اجرای نخست شان...

۱۳۹۷/۰۴/۳۰

فرهاد فخرالدینی

صدای ارکستر سازهای ملی به مدیریت هنری فرهاد فخرالدینی در آمد

صدای ارکستر سازهای ملی به مدیریت هنری فرهاد فخرالدینی در آمد

این روزها بار دیگر نام ارکستر «سازهای ملی» به گوش می رسد؛ در حالی که این ارکستر یک بار متولد شده و فعالیت آن چند سال پیش متوقف شده بود. طی روزهای اخیر مجموعه ای با نام ارکستر سازهای ملی به رهبری علی اکبر قربانی و نظارت هنری استاد فرهاد...

۱۳۹۷/۰۴/۱۶

فرهاد فخرالدینی

 پیش‌بینی فرهاد فخرالدینی درباره اجرا در قزاقستان

پیش‌بینی فرهاد فخرالدینی درباره اجرا در قزاقستان

فخرالدینی از اجرای قطعات خاطره‌انگیز هنرمندان نام آشنای موسیقی ایران در آکادمی فیلارمونیای آستانه خبر داد. به نقل از روابط عمومی معاونت هنری، فرهاد فخرالدینی، با اشاره به اجرای ارکستر سازهای ملی در قزاقستان اظهار کرد: مجموعه‌ای از کارهای اجرا شده، توسط ارکستر سازهای ملی، به دعوت آکادمی فیلارمونیای آستانه...

۱۳۹۷/۰۴/۱۱

فرهاد فخرالدینی

ارکستر سازهای ملی آماده سفر به قزاقستان شد | معاون وزیر از تمرین بازدید کرد

ارکستر سازهای ملی آماده سفر به قزاقستان شد | معاون وزیر از تمرین بازدید کرد

معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از تمرین گروه ارکستر سازهای ملی که برای اجرای برنامه به مراسم بیستمین سالگرد پایتختی شهر آستانه در قزاقستان دعوت شده‌ است، دیدن کرد. به نقل از روابط عمومی‌ معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارکستر سازهای ملی با نظارت فرهاد...

۱۳۹۷/۰۴/۰۵

فرهاد فخرالدینی

فرهاد فخرالدینی رئیس شورای عالی خانه موسیقی شد

فرهاد فخرالدینی رئیس شورای عالی خانه موسیقی شد

فرهاد فخرالدینی رهبر ارکستر و آهنگساز با انتخاب اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران به عنوان رئیس این شورا انتخاب شد. به گزارش فارس، به‌دلیل غیبت محمد رضا شجریان در جلسات شورای عالی و به‌خاطر شرایط ویژه‌ای که او داشته‌، مشکلاتی به لحاظ اساس‌نامه‌ برای خانه موسیقی ایجاد شد که...

۱۳۹۶/۱۱/۱۶

فرهاد فخرالدینی

فرهاد فخرالدینی: در این کتاب مطالب علمی و فنی به زبان ساده بیان شده که کار بسیار دشواری است

فرهاد فخرالدینی: در این کتاب مطالب علمی و فنی به زبان ساده بیان شده که کار بسیار دشواری است

مراسم رونمایی کتاب «ارکستراسیون به زبان ساده» نوشته «علی اکبر قربانی» با حضور تعدادی از هنرمندان پیشکسوت از جمله فرهاد فخرالدینی، نادرمشایخی، وحید تاج در دانشگاه علمی کاربردی واحد ۴۶ تهران برگزار شد. «سوسن تقی پور» -مدیر دانشگاه علمی کاربردی واحد ۴۶ تهران- در ابتدای این برنامه از حضورِ استادانِ...

۱۳۹۶/۰۸/۲۰

فرهاد فخرالدینی
حسین علیزاده

همه چوب‌به‌دستان ارکستر ملی در یک نگاه

همه چوب‌به‌دستان ارکستر ملی در یک نگاه

خبر روی صحنه رفتن ارکستر ملی ایران به رهبری مهدی وجدانی، مدیر روابط عمومی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بازتاب‌های متفاوتی در رسانه‌ها پیدا کرده است. به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، قطعه «نی‌نوا» از ساخته‌های حسین علیزاده، به زودی توسط ارکستر ملی ایران با رهبری مهدی وجدانی نواخته خواهد...

۱۳۹۶/۰۷/۱۸

فریدون شهبازیان
فرهاد فخرالدینی

سالار عقیلی از همکاری‌اش با ارکستر ملی گفت

سالار عقیلی از همکاری‌اش با ارکستر ملی گفت

سالار عقیلی درباره اجرایش با ارکستر ملی ایران و پروژه جدیدش توضیح داد. این خواننده موسیقی ایرانی که قصد دارد ۱۴ شهریورماه با ارکستر ملی ایران روی صحنه برود، به ایسنا گفت: من از سال ۱۳۸۴ خواننده ثابت «ارکستر موسیقی ملی ایران» به رهبری استاد فرهاد فخرالدینی بودم. با گذشت...

۱۳۹۶/۰۶/۱۴

فرهاد فخرالدینی

گروه «نوای باستان» روی صحنه می‌رود

گروه «نوای باستان» روی صحنه می‌رود

کنسرت گروه موسیقی ایرانی «نوای باستان» با آوازهای بیات اصفهان، ابوعطا دشتی و دستگاه همایون چهارشنبه ۱۵ شهریور ساعت ۲۱ در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود. اجرای قطعه‌هایی از آثار بزرگان موسیقی ایران همچون درویش خان، فرامرز پایور، علی تجویدی، علی‌اکبر شیدا، جلیل شهناز، فرهاد فخرالدینی، اکبر محسنی و حبیب سماعی...

۱۳۹۶/۰۶/۱۲

فرهاد فخرالدینی
حسین علیزاده

حسین علیزاده همواره موسیقی‌دانی اندیشمند و اهل تفکر بوده است

حسین علیزاده همواره موسیقی‌دانی اندیشمند و اهل تفکر بوده است

[ فرهاد فخرالدینی – آهنگساز و رهبر ارکستر ] من آقای حسین علیزاده را از زمانی که نوجوان بود و در هنرستان ملی درس می‌خواند، می‌شناسم. ایشان در آن زمان هنرجوی بسیار خوبی بود؛ دانش‌آموزی کوشا و منضبط که اهمیت بسیاری به تمریناتش می‌داد و سرسختانه آنها را دنبال می‌کرد...

۱۳۹۶/۰۶/۰۶

فرهاد فخرالدینی
محمدرضا شجریان

شیرهای سنگی چهلستون خاطره ۱۸ سال پیش را به یاد آوردند | عکس

شیرهای سنگی چهلستون خاطره ۱۸ سال پیش را به یاد آوردند | عکس

جمعیت که آرام می‌گیرد، دست‌ها بالا می‌رود و آسمان را شکاف می‌دهد، این صدای ویولن‌هاست که با مهتاب تابستان درهم می‌آمیزد. ضرب تنبک و صوت تارها، نقش و نگارهای چندصد ساله ایرانی را که بر تن عمارتی پرآوازه در قلب تاریخ ایران نشسته است، بیدار می‌کند. به گزارش ایسنا، ایوان...

۱۳۹۶/۰۴/۱۲

فرهاد فخرالدینی

«ریتم در موسیقی ایران» را منتشر می‌کنم

«ریتم در موسیقی ایران» را منتشر می‌کنم

فرهاد فخرالدینی آهنگساز و رهبر ارکستر ضمن تشریح تازه ترین فعالیت های خود از آماده‌سازی یک کتاب موسیقایی با عنوان «ریتم در موسیقی ایران» سخن گفت. فرهاد فخرالدینی آهنگساز و رهبر سابق ارکستر موسیقی ملی با اشاره تازه‌ترین کارهایش در حوزه موسیقی بیان کرد: طی ماه های گذشته دنبال چاپ...

۱۳۹۶/۰۲/۲۰

فریدون شهبازیان
فرهاد فخرالدینی

گفت‌وگو با «محمد اصفهانی» درباره کم‌کاری و غیبتش در سال‌های اخیر؛ افسرده و بی‌انگیزه شده بودم

گفت‌وگو با «محمد اصفهانی» درباره کم‌کاری و غیبتش در سال‌های اخیر؛ افسرده و بی‌انگیزه شده بودم

از معدود خوانندگانی که از همان بدو معرفی تا به حال کسی به قدرت خوانندگی و صدای خوشش خرده نگرفته است، محمد اصفهانی است. او که از نسل طلایی خوانندگان موسیقی پاپ بعد از انقلاب است در همان سال‌های ابتدایی که این ژانر موسقی توانست بار دیگر فعالیتش را آغاز...

۱۳۹۶/۰۲/۰۷

ستار اورکی
همایون شجریان

نگاهی به رقابت آهنگسازان در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر

نگاهی به رقابت آهنگسازان در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر

درست ۳۵سال است که آهنگسازان در جشنواره فیلم فجر برای دریافت سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن با یکدیگر رقابت

۱۳۹۵/۱۱/۱۳

علی حاتمی
علی مصفا

برترین سریال‌های تاریخی تلویزیون ایران

«معمای شاه» با امیدها، آرزوها و البته ادعاهای فراوان آمد. قرار بود این سریال نقطه پایانی بگذارد بر گریز روزبه‌روز مخاطبان

۱۳۹۵/۱۰/۱۴

فرهاد فخرالدینی

گفت و گو با سالار عقیلی درباره بیمه کردن حنجره‌اش

سالار عقیلی، خواننده موسیقی ایران، روز شنبه حنجره‌اش را بیمه

۱۳۹۵/۰۸/۱۸