بهمن فرمان‌آرا، فیلمسازی که خیال را هم واقعی می‌سازد/ به مناسبت تولد بهمن فرمان‌آرا
سینماسینما، ندا قوسی
بهمن فرمان‌آرا (زاده ۱۳۲۰، تهران) تهیه‌کننده، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس، نویسنده و هنرپیشه‌ی روشنفکر ایرانی است که با ساخت فیلم‌هایی چون «خانه‌ی قمرخانم» (۱۳۵۱) و «شازده احتجاب» (۱۳۵۳)، جزو پیشگامان موج نوی ایران شد.
عناصر و مقولات متفاوت و متنوعی در آثار این فیلمساز مدرن قابل مشاهده است. خیال و اوهام از مهم‌ترینِ این مقولات است. اما ورای مولفه‌های فراواقع‌گرایانه که کم‌وبیش در تمام کارهای او دیده می‌شود، آنچه جذابیت آثارش را افزون می‌کند توانایی او در عادی و معمولی جلوه دادن توهم و خیال است به گونه‌ای که تماشاگر گمان برد، آنچه مقابل چشمانش می‌بیند عین واقعیت است ولاغیر. مثلا مگر می‌شود خیالات و خاطرات تلخ و تاریک «شازده احتجاب» را واقعی نپنداشت؟ یا سروش مرگ که در «یک بوس کوچولو» (۱۳۸۴) در هیئت زنی زیبا (هدیه تهرانی) به در خانه‌ی اسماعیل شبلی(جمشید مشایخی) می‌آید و فنجانی شکر طلب می‌کند را معمول و ملموس ندانست؟
مولفه‌‌ی جالب دیگر که آن هم زیبا و ستودنی است، توجه وی به نمادها و سمبل‌هاست. علاقه‌ی او نسبت به تصویرسازی‌های نمادین هم باز باعث می‌شود که مسائل خرق‌عادت و غیرواقعی، معمول جلوه کنند و مقبول. مثلا در فیلم «خانه‌ای روی آب» (۱۳۸۰) پیرزنی را می‌بینیم که مدام در حال بافتن است؛ در جایی از فیلم هم در دیالوگی از ژاله(هدیه تهرانی) می‌شنویم که گفته می‌شود: «اگه می‌دونستم سرنوشت آدما رو کی می‌بافه، بهش می‌گفتم مال من رو بشکافه…». اینجا پیرزن بافنده که مظهر سرنوشت آدمی است، آنقدر واقعی در جای‌جای و سکانس‌های فیلم تنیده شده و چنان قابل‌قبول در جریان داستان نسج یافته که تماشاگر آن را بخشی از واقعیت می‌پندارد، این نمادِ بافنده‌ی سرنوشت را. (پیرزن بافنده یادآور اسطوره‌ی خواهران مویرای، «کلوتو»-خواهرِ پیرِ بافنده- نیز است.)
یا مثلا در فیلم «خاک آشنا» (۱۳۸۶) ماجرای راهزنانی که در غاری دور هم جمع شده‌اند، نماد کنایی جالب و درخوری است که باظرافت به داستان اصحاب کهف گوشه می‌زند و مخاطب را درگیر این اندیشه می‌کند که نکند اصلا قصه‌ی قدیمی یاران گریخته از دقیانوس هم قصه‌ای تحریف شده، بوده باشد، در روزگار مدرن ما.
و مهم‌ترین و جذاب‌ترین مولفه (جذاب هم از نظر المان‌های تصویری و هم روایی) عنصر مرگ است که اساسا موضوعی ویژه و خاص در آثار این کارگردان خوش‌قریحه است. او در فیلم‌هایش آنقدر مرگ را عادی و معمول می‌سازد که مخاطب به راحتی نزدیکی و قریب‌الوقوع بودنش را ادراک می‌کند و آن را همچون «یک بوس کوچولو» بر روی گونه‌اش درمی‌یابد. یا اساسا همچون فیلم «بوی کافور عطر یاس» (۱۳۷۸) که در کلیت هم تصویرگر نگاه یک انسان به مرگ است، با جمله‌ای کلیدی: «هراس من از مرگ نیست، هراس من از بیهوده زیستن است.» از همان ابتدا نگاه عمیق و وسیع فیلمساز را درمورد این مفهوم ازلی ابدی نمایان می‌سازد.
مجموعا باید سینمای ما ببالد که چنین فیلمسازانی دارد اما هیچ جا این تفاخر و بالندگی را نمی‌بینیم و متاسفانه عرصه را آنقدر تنگ می‌کنند برای همچون این نوابغ سینمایی که برخی بی‌خیال فیلمسازی می‌شوند و بعضی هم شروع می‌کنند به بد فیلم ساختن.
آخرین خبرها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- آزادی توماج صالحی با قید وثیقه
- «عقابها» پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
- وحید تاج: بزرگترین ریسک زندگیام را نزد استاد شجریان انجام دادم
- با ۱۰ ورزشکار جذاب مرد دنیا در سال ۲۰۲۳ آشنا شوید
- حمایت ۲۶ صنف سینمایی برای علی دهکردی/ پاسخ مدیرعامل جدید خانه سینما
- استودیوهای بزرگ فیلمسازی «ایلان ماسک» را تحریم کردند
- همکاری برد پیت و آدام سندلر در کمدی نتفلیکس
- آتیلا پسیانی بلد بود از بیرحمیهای زندگی انتقام بگیرد
- علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما شد
- سانسور عجیب در سریال زخم کاری که خبرساز شد
- انتقاد شدید محمود گبرلو از برخورد تلویزیون با اصغر فرهادی
- تجلیل از مدس میکلسن و فوزی بنسعیدی در جشنواره مراکش
- درخواست دختر بیتا فرهی برای تشکیل تیم پزشکی
- چه کسی جک نیکلسون را به سینما برمیگرداند؟
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- انتقادات تند فهیم به «سرزمین مادری» و کمال تبریزی
- لیدی مکبث در تماشاخانه ایرانشهر
- جشنواره توکیو جایزه آکیرا کوروساوا را به ایناریتو و فوکادا اهدا می‌کند
- شان پن در نقش خودش بازی می‌کند/ حضور در یک سریال جنگی
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
گفت‌وگوی سینمایی نسل‌ها/ نگاهی به مستند «موج نو»
سینماسینما، حبیب باوی ساجد این که تو سال‌ها بر موج نوی سینمای ایران و پدید آورندگان آن موج بی‌همتای سینمای این مُلک، تأکید و نظرداشته‌ای و در این راستا قلم و قدم زده باشی، می‌تواند به گاه فیلم مستند ساختن در این باره، پشتوانه تو باشد. پس وقتی دوربین تو...
۱۴۰۲/۱۰/۲۰
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
گفت‌وگوی میان نسل‌ها/ نگاهی به مستند «موج نو»
سینماسینما، حبیب باوی ساجد این که تو سال‌هاست بر موج نوی سینمای ایران و پدیدآورندگان آن موجِ بی‌همتا، تأکید و نظر داشته‌ای و در این راستا قلم زده باشی، می‌تواند پشتوانه‌ای برای تو باشد به گاهِ فیلمِ مستند ساختن در این باره. پس وقتی دوربین تو روشن شود، خوب می‌دانی...
۱۴۰۲/۱۰/۱۷
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
روایت سیدنی لومت از کارکردن با مارلون براندو /وقتی مارلون براندو کارگردان را امتحان می کرد
محمد تاجیک : سیدنی لومت در بخشهایی از کتاب فیلم ساختن که با ترجمه بهمن فرمان آرا و توسط نشرچشمه منتشر شده است، روایت جالبی از همکاری با مارلون براندو بازگو کرده است . به گزارش سینماسینما ، در بخشهایی از این کتاب به نقل از سیدنی لومت آمده است...
۱۴۰۲/۰۹/۲۲
گزارش آئین بزرگداشت ملک جهان خزاعی/ هنرمندی که رنگ را به سینمای ایران وارد کرد
آیین نکوداشت ملک جهان خزاعی طراح صحنه و طراح لباس پیشکسوت سینمای ایران، به همت انجمن صنفی طراحان فیلم سینمای ایران، عصر جمعه دهم دی ماه ۱۴۰۰ در سالن سینماتوگراف موزه سینما، با حضور هنرمندان و سینماگران برگزار شد. به گزارش سینماسینما، در ابتدای این مراسم امیرحسین قدسی(مجری)، ضمن خیر...
۱۴۰۰/۱۰/۱۱
بهمن فرمان آرا مهمان "پیر پسر" شد
بهمن فرمان‌آرا تهیه کننده و کارگردان و نویسنده‌ی پیشکسوت سینمای ایران، در یکی از روزهای پایانی فیلمبرداری فیلم سینمایی «پیرپسر» در لوکیشن این فیلم حاضر شد.
۱۴۰۰/۱۰/۱۱
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
واکنش داریوش مهرجویی به نسخه مرمت شده "درخت گلابی"
داریوش مهرجویی در واکنش به نسخه مرمت شده "درخت گلابی" گفت: باید فیلم‌های فیلمسازانی نظیر مسعود کیمیایی، بهمن فرمان آرا، سهراب شهید ثالث را در به نسخه دی سی پی تبدیل کرد. آنها آثار درجه یک زیادی دارند و به تاریخ سینمای ایران اضافه کرده‌اند.
۱۴۰۰/۰۹/۲۳
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
ازدحام در صف متقاضیان پروانه ساخت؛ از فرمان‌آرا تا ایرانی‌خواه
تعدادی از چهره‌های سینمای ایران همچون بهمن فرمان‌آرا،سعید ملکان و مهتاب کرامتی برای ساخت فیلم‌هایی جدید خود منتظر دریافت مجوز از شورای پروانه ساخت سازمان سینمایی هستند. به گزارش ایسنا، ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۹/۱۳
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
از بهمن فرمان‌آرا تا احمد ایرانی‌خواه در انتظار پروانه ساخت فیلم
تعدادی از چهره‌های سینمای ایران همچون بهمن فرمان‌آرا،سعید ملکان و مهتاب کرامتی برای ساخت فیلم‌هایی جدید خود منتظر دریافت مجوز از شورای پروانه ساخت سازمان سینمایی هستند.
۱۴۰۰/۰۹/۱۳
نیکو خردمند: کوتاهی و بلندی نقش برایم مهم نبود
نیکو خردمند گفت: هیچ وقت در سینما و تلویزیون کوتاهی و بلندی نقش و اینکه اسمم کجا باشد برایم خیلی مهم نبود. زمانیکه با بهمن فرمان آرا درباره نقش در فیلم «خاک آشنا» صحبت کردیم، خیلی خوشحال شدم هم برای همکاری با فرمان آرا و هم برای نقشم زیرا بسیار...
۱۴۰۰/۰۸/۱۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
کدام سینماگران متقاضی این رقابت می شوند؟
بیست و دومین جشن بزرگ سینمای ایران با رقابت فیلم‌های فیلمسازانی از نسل‌های مختلف همچون مسعود کیمیایی، ایراهیم حاتمی‌کیا، مجید مجیدی، کیانوش عیاری، بهمن فرمان‌آرا، پرویز شهبازی، کیومرث پوراحمد و نیز دو پدر و پسر کارگردان به رویدادی هیجان‌انگیز می‌توانست تبدیل شود، اما فعلا معلوم نیست کرونا چه خوابی برای...
۱۴۰۰/۰۵/۳۱
حسین رفیعی و اصغر نقی‌زاده مهمان «دست در دست» می‌شوند
«دست در دست» در آخرین روزهای سال ۱۳۹۹ با چهار ویژه‌برنامه از سه‌شنبه ۲۶ تا جمعه ۲۹ اسفند همراه با مخاطبان شبکه دو سیما خواهد بود و در شب چهارشنبه سوری نیز میزبان حسین رفیعی است. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی شبکه دو؛ «دست در دست» ویژه...
۱۳۹۹/۱۲/۲۶
اصغر نقی‌زاده: کار من بازیگری است و باید درآمدی داشته باشم/مایلم سراغ نقش منفی و غیره هم بروم!
بازیگر سریال «دادستان» گفت: کار من بازیگری است و باید درآمدی داشته باشم وگرنه با حقوق آموزش و پرورش که بازنشسته آن هستم، دردی دوا نمی‌شود.
۱۳۹۹/۱۱/۲۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
نزدیک به ۶۰ سالم است و دیگر نمی توانم فیلم های دفاع مقدسی کار کنم
سینماپرس: بازیگر سریال های تلویزیونی گفت: این روزها در سریال «دادستان» مسعود ده نمکی در نقش سرباز نیروی انتظامی بازی می‌کنم.
۱۳۹۹/۰۷/۰۵
امیدوارم که بتوانیم آن برکات و ارزش‌های دوران دفاع‌مقدس را به بهترین وجه به این نسل منتقل کنیم
سینماپرس: اصغر نقی‌زاده این روزها جلوی دوربین "دادِستان" رفته است. وقتی خاطراتش را مرور می‌کند دو اسم بیشتر منقلبش می‌کند شهید همت و حاج حسین اسکندرلو! او را به رزمندگی در تلویزیون و سینما شناخته‌اند اما خودش آرزوهای دیگری هم دارد.
۱۳۹۹/۰۶/۲۸
ساخت فیلم حضرت معصومه(س) به‌زودی کلید می‌خورد
سینماپرس: کارگردان سینما در مراسم جشن ۴۰ سالگی بسیج که همزمان با هفته بسیج، مراسم در تالار مرکزی شهر برگزار شد، از ساخت فیلم سینمایی حضرت معصومه(س) خبر داد.
۱۳۹۸/۰۹/۰۸
نقی زاده: اعمال سلایق شخصی مسئولان سینما باعث افول و نزول جدی سینمای دفاع مقدس شده است/ روحیه سلحشوری، فداکاری و مقاومت باید در جامعه زنده نگه داشته شود
سینماپرس: اصغر نقی زاده بازیگر سینما و تلویزیون همزمان با هفته دفاع مقدس با انتقاد از عملکرد مدیران سینمایی در رابطه با سینمای انقلاب و دفاع مقدس گفت: اعمال سلایق شخصی مسئولان سینما باعث افول و نزول جدی سینمای دفاع مقدس شده است؛ آن ها هستند که سیاست های سینما...
۱۳۹۸/۰۷/۰۱
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
گفتگو با اصغر نقی زاده: از هر کسی عکس می‌گرفتم شهید می‌شد
نیوشا روزبان در خبرگزاری مهر نوشت : اصغر نقی زاده را سینمادوستان با نقش هایی که در آثار جنگی چون «مهاجر»، «دیده بان»، «آژانس شیشه ای»، «از کرخه تا راین» می شناسند. وقتی پای صحبت های این بازیگر پیشکسوت بنشینی حرف های زیادی برای گفتن دارد مثلا از چگونگی آشنایی...
۱۳۹۷/۰۷/۰۷
غفلت از وقایع انقلاب در سینما و پیشروی به سمت سیاهی و تباهی!/ از اهمال کاری و مانع تراشی تا عدم علاقه برخی مسئولان برای تولید آثار انقلابی
سینماپرس: کارشناسان و صاحب نظران فرهنگی و هنری سینمای کشور با انتقاد از وضعیت بحرانی حوزه فرهنگ و هنر، عموم مدیران فرهنگی را افرادی منفعل دانستند که تلاشی برای ترویج اهداف و آرمان های انقلابی نمی کنند، این سینماگران تأکید کردند: مدیران سینمایی باید به جای وعده دادن و بخشنامه...
۱۳۹۷/۰۳/۲۰
همزمان با روز نکبت مستند «دیوار گتو» رونمایی می‌شود
مستند «دیوار گتو» به کارگردانی محسن نقی زاده همزمان با روز نکبت رونمایی می شود. به گزاش مهر، همزمان با روز نکبت و سالروز آوارگی ملت فلسطین و تشکیل کشور جعلی اسراییل، مستند «دیوار گتو» چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ماه با حضور گلعلی بابایی، اصغر نقی زاده و سامه یح رییس...
۱۳۹۷/۰۲/۲۳
علی انصاریان فوتبالیست «محکومین» شد
بعد از اصغر نقی زاده، فرشاد احمدزاده و علی انصاریان به سریال «محکومین» پیوستند. به گزارش بانی فیلم، علی انصاریان و فرشاد احمدزاده جدیدترین بازیگرانی هستند که برای بازی در یکی از اپیزودهای «محکومین» که درباره یک فوتبالیست است، پیوسته و تست گریم آنها انجام شده است. پیش از این...
۱۳۹۶/۰۵/۲۲