مستندی از مبتکر ملی شدن صنعت نفت روی آنتن می‌رود/ بُرشی از زندگی و مرگ حسین فاطمی در «عشق شمعدانی‌ها»

مستند «عشق شمعدانی‌ها» روایتی از وزیر امور خارجه ایران در زمان ملی شدن صنعت نفت است؛ وزیری که چند ماه بعد مجبور به زندگی مخفیانه در تهران شد.

به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی شبکه مستند، «عشق شمعدانی‌ها» به تهیه‌کنندگی محمود اربابی و کارگردانی میلاد محمدی، پنجشنبه ۱۸ دی ساعت ۲۲ از شبکه مستند پخش می‌شود و بازپخش آن روز بعد ساعت ۱۰ خواهد بود.
این فیلم مستند که موفق به دریافت جایزه بهترین نویسندگی از جشنواره سینماحقیقت شده است روایتی متفاوت از حسین فاطمی، شخصیت برجسته دهه ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ ایران است.
میلاد محمدی، کارگردان فیلم مستند «عشق شمعدانی‌ها» با اشاره به سوژه این اثر گفت: این فیلم مستند درباره یکی از مهجورترین شخصیت‌های تاریخ معاصر، دکتر حسین فاطمی است که وزیر امور خارجه دولت مصدق در زمان کودتا بوده است. او یکی از پیشنهاددهندگان اصلی تشکیل جبهه ملی و ملی شدن صنعت نفت بود و یکی از نفرات اصلی در تعطیلی سفارت انگلیس و اخراج آنان به شمار می‌رفت.
وی افزود: در این فیلم سعی کردیم نور را روی قسمتی از زندگی دکتر فاطمی بتابانیم که تقریبا هیچ اطلاعاتی از آن وجود ندارد. بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، دکتر فاطمی به مدت ۶ ماه زندگی مخفیانه‌ای دارد و فرمانداری نظامی دنبال دستگیری اوست. حتی برای دستگیری او جایزه تعیین کردند و همه‌جا برایش ناامن شده است.
محمدی گفت: این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که دکتر مصدق خود را تسلیم فرمانداری نظامی کرده است و خیلی از وزرا دستگیر شده‌اند. در این بین کسانی فرار کردند که از اعضای حزب توده بودند اما کسی در حد وزیر امور خارجه که در سطح بین‌الملل نیز فردی شناخته شده است چنین شرایطی دارد و مجبور است به زندگی مخفیانه روی بیاورد. در نهایت حسین فاطمی دستگیر شده و در نهایت در ۱۹ آبان ۱۳۳۳ اعدام می‌شود.
کارگردان مستند «عشق شمعدانی‌ها» درخصوص چرایی مهجور بودن حسین فاطمی گفت: این موضوع بیشتر تحت تاثیر شخصیت خود اوست. خیلی‌ از اطرافیان دولت مصدق، فاطمی را به تندرو بودن متهم می‌کنند و معتقد بودند که او بخش تندروی جبهه ملی را رهبری می‌کند و به دولت ضربه زده است. به عبارت دیگر، او به دلیل صراحت، صداقت و بی‌پروایی‌اش همیشه با این اتهام روبه‌رو بود. برای مثال، فدائیان اسلام توسط مهدی عبدخدایی او را ترور کرد که نافرجام ماند. در بدنه ملی نیز یکسری مخالفینی داشت که او را نمی‌پسندیدند. البته باید اشاره کنم تنها فرد در کابینه مصدق و سران جنبش ملی‌شدن صنعت نفت که بعد از انقلاب اسمش روی جایی ماند، حسین فاطمی است.
وی درباره ارتباط نزدیک فاطمی با مصدق گفت: فاطمی یکی از افراد نزدیک به مصدق بوده است و در این فیلم سعی کردم شیفتگی این دو نفر به یکدیگر را نشان بدهم. به عبارت دیگر، پختگی مصدق در کنار شور و حال فاطمی پیش‌برنده دولت ملی بود و معتقدم اگر کار مثبتی انجام شد به همین دلیل است.
محمدی در پاسخ به سوالی مبنی بر عدم اشاره به حسین فاطمی در فیلم مستند «کودتای ۵۳» گفت: در آن فیلم از خیلی از موضوعات صحبت نشده است و تمرکز این فیلم روی موضوع دیگری است. حقیقتی که این فیلم کشف می‌کند، اثبات نقش جاسوس‌های انگلیسی در ماجرای کودتا است. البته جالب است بدانید در یکی از صحنه‌های فیلم و زمانی که تصاویری از برنامه «پایان امپراطوری» را نشان می‌دهد، مصاحبه‌ای با سیف‌پور فاطمی وجود دارد. او برادر حسین فاطمی و نماینده ایران در سازمان ملل در آن زمان بوده است.
کارگردان «عشق شمعدانی‌ها» درباره تاثیرپذیری فیلم خود از مستند «یادی از دکتر فاطمی» به کارگردانی محمد تهامی‌نژاد گفت: متاسفانه آن مستند را تا آخرین روزهایی که فیلمم را آماده می‌کردم ندیده بودم اما در آخرین روزها اثر آقای تهامی‌نژاد را دیدم و چند تکه‌ای از صدای مصاحبه‌هایش را استفاده کردم. بعضی از صحنه‌های مستند «یادی از دکتر فاطمی» بسیار تکان‌دهنده بود چرا که با شاهدانی عینی اعدام حسین فاطمی گفت‌وگو کرده بود. حتی با خواهر او هم مصاحبه کرده بود.
این کارگردان درباره تحقیق و پژوهش مستند خود گفت: از مدت‌ها قبل درباره کودتا کار می‌کردم و در مسیر پژوهش‌ها شخصیت فاطمی برایم برجسته می‌شد اماتحقیق و پژوهشم درباره شخصیت و زندگی حسین فاطمی نزدیک به دو سال طول کشید. خیلی سراغ اسناد رسمی نرفتم. استدلالم این است که می‌خواهم درباره بخشی از زندگی فاطمی فیلم بسازم که در منابع رسمی اسناد زیادی از آن وجود ندارد. بنابراین باید سراغ نقل قول‌ها، خاطرات، گفت‌وگوها و … می‌ رفتم. بزرگترین کمک تحقیقاتی برای ساخت این فیلم را یادداشت‌ها و نقل قول‌های یکی از همکاران دکتر فاطمی به من کرد. از دست‌نوشته‌های او کتابی منتشر شده است که یکی از منابع ما برای تحقیقات بودم.

https://cinemacinema.ir/wp-content/uploads/۲۰۲۱/۰۱/IMG_۲۰۲۱۰۱۰۶_۱۶۲۳۳۳_۷۵۲.mp۴