نگاهی به فیلم«هانس جوانی از آلمان»/ هویت و حریت
سینماسینما، سیدرضا صائمی:
«هانس جوانی از آلمان» روایتی از هویت طلبی در میانه نژادپرستی و ناسیونالیسم افراطی است.
در میان آثار سهراب شهیدثالث، «هانس جوانی از آلمان» شاید متفاوت ترین فیلمش باشد؛ هم از جهت نوع سوژه، هم از حیث حجم داستانگویی. فیلم به شرایط زندگی پسری کارگر (هانس) در ماه های آخر جنگ جهانی دوم و پایان آن (سال ۱۹۴۴-۴۵) میپردازد. هانس در غیاب پدر یهودی اش با مادر و مادر بزرگ مریضش زندگی میکند. درواقع آن بی زمانی و بی مکانی که در اغلب آثار سهراب وجود دارد، در اینجا کمرنگ شده و قصه، ساختار و فضای تاریخ مند پیدا کرده است. بااینحال در بستر این روایت تاریخی میتوان همان دغدغه های همیشگی و اگزیستال شهیدثالث را ردیابی کرد، از جمله تاملات و ملال هایی که آدمی در کشف و ساخت هویت خود تجربه میکند و در اینجا هانس این بحران هویت را در یک وضعیت دوگانه تجربه میکند. یکی بحران هویت سنی به واسطه قرار گرفتن او در دوران نوجوانی و بلوغ و تلاش برای احراز هویت فردی خویش که دستکم دو نشانه آن را میتوان در فیلم ردیابی کرد. یکی ارتباط عاطفی اش با دختر همسایه و دیگری پنهانی سیگار کشیدن او با رفیقش. از این رو فیلم را میتوان جزو فیلم های نوجوان هم دانست که به کشمکشهای درونی و هویت طلبانه این دوره میپردازد. از سوی دیگر هانس درگیر فهم و پذیرش هویت اجتماعی خود است. او که یک نیمه یهودی است، هم از سوی آلمان ها مورد سرزنش و طعنه و زخم زبانهای همسایگان قرار دارد و هم نگاه مشکوک یهودیان به افرادی مثل او که در وضعیت دوگانه یهودی-آلمانی قرار گرفتهاند، رنج آور است. ضمن اینکه غیبت پدر و عدم شناخت هانس از او، این گمگشتگی هویتی را پیچیده تر و بغرنج تر میکند. همسایه ها با چشم تردید و نفرت به آنها می نگرند و حتی مادرش را فاحشه می دانند. مادری که کمتر از پدر برای پسرش حرف زده و همواره سکوت کرده و در برابر پرسش های او از پدر همواره غمی سنگین بر چهره اش می نشیند که گویای گذشته ای تلخ است که بر او گذشته. درواقع هانس در دوقطبی هویت فردی و ملی خویش در جست وجو راهی به رهایی است؛ راهی که بتواند او را به پایگاه فردی و اجتماعی آرام و باثبات برساند.
«هانس جوانی از آلمان» همچنین دغدغه دیگری از سهراب شهید ثالث را به تصویر میکشد که آن مسئله نژادپرستی است. در «هانس جوانی از آلمان» نیز همانند «گیرنده ناشناس» شهیدثالث ارتباط بین ناسیونالیسم آلمان، مسئله کشتار یهودیان و نژادپرستی در آلمان بعد از جنگ را به پرسش میگیرد. او نشان میدهد که یهودی ستیزی بعد از جنگ فقط نوعش عوض شده و با ناسیونالیسم افراطی دوباره برمیگردد. بعد از ورود نیروهای آمریکایی به فرانکفورت برای مدت کوتاهی اوضاع تغییر میکند و دیگر کسی به هانس و مادرش ناسزا نمیگوید، اما همچنان همسایه ها و رهگذران در گوشی علیه آنها صحبت میکنند. هانس و مادرش نه در دوران قبل از جنگ جایی در جامعه آلمان دارند و نه در دوران بعد از آن. بازنمایی این تصویر دوسویه از یهودی ستیزی و ناسیونالیسم افراطی که دو روی یک سکه واقعیت را به تصویر میکشد، فیلم را به اثری انتقادی بدل میکند که این فضای مخوف و هولناک را میتوان در فرم و ساختار روایی شهیدثالث از قصه نیز رمزگشایی کرد؛ از طریق ایزوله کردن کاراکترها، رنگ آمیزی سیاه و خاکستری و خلق فضاهای بسته که میتواند حس خفقان را در این دوره تاریخی و به مثابه روح زمانه در قصه به مخاطب منتقل کند. سیاه و سفید بودن فیلم به پردازش این حس و حال کمک زیادی کرده است. فیلم را میتوان اثری اقتباسی هم دانست، به این معنا که فیلم بر اساس رمانی از هانس فریک به نام «ساعت آبی» که به نوعی شرح حال نویسنده است، ساخته شده و شهید ثالث در اجرای سینمایی این رمان موفق عمل میکند. فضاسازی و قاب بندیهایی که برخلاف اغلب فیلمهای شهیدثالث نه در طبیعت، که در یک فضای جنگی و شهر جنگ زده است، شاید دیگر آن زیبایی شناسی بصری فیلمهای دیگر او را نداشته باشد، اما به شدت در خلق رئالیستی قصه و انتقال خفقانی که در این برهه تاریخی در آلمان ویرانشده بعد از جنگ وجود داشت، موفق است و به باورپذیری شخصیتها و احوالات روحی آنها کمک زیادی میکند. فیلم به خوبی افسردگی خانواده هایی را که به نوعی با یهود و یهودیت نسبت داشتند، در آلمان دوره هیتلری نشان میدهد و در پس آن هویت طلبی قهرمان نوجوان قصه اش را با منطقی روانکاوی در بستر این تجربه تاریخی به تصویر میکشد. نوجوانی که به جای تجربه طغیانگری برساخته از اقتضای سنیاش، در سرخوردگی فردی از یک سو و سرکوب سیاسی-ایدئولوژیک از سوی دیگر قرار گرفته و درنهایت با شکست آلمان، مجالی برای رهایی او پیدا می شود. هر چند که امکان این آزادی همچنان برای هانس و همه آنهایی که به این طبقه تعلق دارند، دشوار است. صحنه پایانی فیلم که هانس در حال تعمیر پنجره اتاق خانه شان است، نمادی از همین تلاش او برای رهایی و رسیدن به هویت مستقل و باثبات است.
منبع: ماهنامه هنر و تجربه
آخرین خبرها
- فرامرز اصلانی درگذشت
- آزادی توماج صالحی با قید وثیقه
- «عقابها» پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
- وحید تاج: بزرگترین ریسک زندگیام را نزد استاد شجریان انجام دادم
- با ۱۰ ورزشکار جذاب مرد دنیا در سال ۲۰۲۳ آشنا شوید
- حمایت ۲۶ صنف سینمایی برای علی دهکردی/ پاسخ مدیرعامل جدید خانه سینما
- استودیوهای بزرگ فیلمسازی «ایلان ماسک» را تحریم کردند
- همکاری برد پیت و آدام سندلر در کمدی نتفلیکس
- آتیلا پسیانی بلد بود از بیرحمیهای زندگی انتقام بگیرد
- علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما شد
- سانسور عجیب در سریال زخم کاری که خبرساز شد
- انتقاد شدید محمود گبرلو از برخورد تلویزیون با اصغر فرهادی
- تجلیل از مدس میکلسن و فوزی بنسعیدی در جشنواره مراکش
- درخواست دختر بی‌تا فرهی برای تشکیل تیم پزشکی
- چه کسی جک نیکلسون را به سینما برمیگرداند؟
- تشویق طولانی مسعود کیمیایی در «بازنمایش قصه ترانههای ماندگار»/ کیمیایی از غم نبود مهرجویی گفت
- انتقادات تند فهیم به «سرزمین مادری» و کمال تبریزی
- لیدی مکبث در تماشاخانه ایرانشهر
- جشنواره توکیو جایزه آکیرا کوروساوا را به ایناریتو و فوکادا اهدا میکند
- شان پن در نقش خودش بازی میکند/ حضور در یک سریال جنگی
مرتبط با خبر
خبرهای پربازدید
گفت‌وگوی اختصاصی سینماسینما با بهمن مقصودلو/ سهراب شهیدثالث فرزند خلف برسون است
سینماسینما، مهگان فرهنگ: با بهمن مقصودلو درباره سهراب شهید ثالث و مفهوم کودکی در فیلم‌‌هایش گفتگویی تلفنی بین من از سوئد و مقصودلو در آمریکا در ژوئن ۲۰۲۱ انجام شد. این گفتگو در شب سال نو میلادی با همراهی دکتر مقصودلو به سرانجام رسید. پیش از این نیز با او...
۱۴۰۰/۱۰/۱۲
منتظر بمانید..
سهراب شهیدثالث؛ فیلمسازی که در برابر سینمای مبتذل سازش‌ناپذیر بود
امید عبدالهی فیلمساز در سینماتک خانه هنرمندان ایران که به نمایش سه فیلم سهراب شهیدثالث اختصاص داشت، گفت: صفت «فیلمساز سازش ناپذیر» در برابر فشار تهیه‌کنندگان و سینمای مبتذل و گیشه محور که در سینمای آلمان به سهراب شهیدثالث اطلاق می‌شود، به راستی برازنده این فیلمساز بوده است. به گزارش...
۱۴۰۰/۱۰/۰۷
منتظر بمانید..
صفت "فیلم ساز سازش ناپذیر" به راستی برازنده سهراب شهید ثالث است
امید عبدالهی فیلمساز در سینماتک خانه هنرمندان ایران که به نمایش سه فیلم سهراب شهیدثالث اختصاص داشت، گفت: صفت «فیلمساز سازش ناپذیر» در برابر فشار تهیه‌کنندگان و سینمای مبتذل و گیشه محور که در سینمای آلمان به سهراب شهیدثالث اطلاق می‌شود، به راستی برازنده این فیلمساز بوده است.
۱۴۰۰/۱۰/۰۷
منتظر بمانید..
نمایش آثاری از سهراب شهیدثالث در سینماتک خانه هنرمندان ایران
سه فیلم سهراب شهید ثالث دوشنبه ۶ دی در چهارصد و هشتاد و هشتمین برنامه «سینماتک» خانه هنرمندان ایران نمایش داده می‌شود. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در چهارصد و هشتاد و هشتمین نوبت از سینماتک خانه هنرمندان ایران فیلمهای «خاطرات یک عاشق»، «آیا»...
۱۴۰۰/۱۰/۰۴
منتظر بمانید..
سازش‌ناپذیر/ نگاهی به سهراب شهیدثالث و سینمای او
سینماسینما، مازیار معاونی اگر در عرصه شعر و ادبیات، نام «سهراب» بیش از هر چهره و نام دیگری، «سهراب سپهری» را به ذهن متبادر میکند و او به‌عنوان شاخص‌ترین «سهراب» این عرصه شناخته می‌شود، در حوزه سینمای ایران هم خواندن و شنیدن این واژه بیشتر از هر «سهراب» دیگری یادآور...
۱۴۰۰/۰۴/۰۶
روایت و نقد «بی‌تا» در بیستمین قسمت پادکست «سینما، خاطره»
پادکست «سینما، خاطره» این هفته با بررسی فیلم‌سینمایی «بی‌تا» از رادیو سوینا پخش می‌شود. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی سوینا، این گروه روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه، بیستمین قسمت از پادکست «سینما، خاطره» را با روایت و تحلیل فیلم سینمایی «بی‌تا» ساخته هژیر داریوش منتشر میکند. سردبیری...
۱۴۰۰/۰۲/۲۹
تولید «سهراب شهید ثالث» به تعویق افتاد
سینماپرس: مرتضی فرشباف از به تعویق افتادن تولیدِ فیلم «سهراب شهید ثالث» خبر داد.
۱۳۹۹/۰۹/۱۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
از اکران«پناه» راضی هستم
سینماپرس: کارگردان «پناه» در نشست نقد و بررسی فیلمش در مشهد با بیان اینکه به سینمای سهراب شهیدثالث و عباس کیارستمی علاقه دارد، گفت که در این فیلم قصد داشته است روی دیگری از هجوم شهری‌ها را به مناطق دست نخورده نشان دهد.
۱۳۹۸/۰۲/۲۳
ناگفته‌هایی درباره شهید ثالث به بهانه نمایش «یک اتفاق ساده»
احمد طالبی‌نژاد می‌گوید: شهیدثالث تنها فیلمساز ایرانی است که ثابت میکند سکوت سرشار از ناگفته‌هاست؛ سکوت‌هایی که گاهی حتی لجوجانه در فیلم او به کار رفته‌اند، اما در نهایت باعث حذف صداهای مزاحم و جنبی شده‌اند.
۱۳۹۷/۱۲/۰۸
سکونِ سهراب/ نگاهی به فیلم «سفر سهراب»
سینماسینما، علیرضا نراقی: تاریخ هنر ایران، انسان غریب و تنها کم نداشته، اما در این میان سهراب شهیدثالث می تواند نمونه ای ویژه و رادیکال از آن چیزی باشد که«جداافتادگی»۱ نامیده می شود؛ یک شخصیت منزوی که با جامعه ایران و سازوکارهای حاکم بر زندگی روزانه و اجتماعی در...
۱۳۹۷/۰۸/۲۷
سهراب، جوانی از ایران!/ نگاهی به فیلم «هانس جوانی از آلمان»
سینماسینما، ساقی سلیمانی: در هفته فیلم سهراب شهیدثالث که اتفاق نادری در سال های اخیر هنر و تجربه بود، فیلم «هانس جوانی از آلمان» که از فیلم های آلمانی شهیدثالث محسوب می شود، به نمایش درآمد. این فیلم سیاه و سفید که بی شک از بهترین فیلم هایی است...
۱۳۹۷/۰۸/۱۱
تهی بودن ارزش ها/ نگاهی به فیلم «درخت بید»
سینماسینما، منوچهر دین پرست: «درخت بید» سهراب شهیدثالث را باید از آن دست فیلم هایی دانست که تنهایی در آن معنای خاصی یافته است. شهیدثالث با به تصویر کشیدن پیرمرد مفلوک و تک و تنها که مشغول ماهیگیری است، می خواهد تنهایی او را که بخشی از طبقه فرودست...
۱۳۹۷/۰۸/۰۷
نگاهی به فیلم درخت بید/ پیرمرد و تنهایی
سینماسینما، سیدرضا صائمی: به نظر می‌رسد سفر جغرافیایی سهراب شهیدثالث و مهاجرت او بیشتر سفر آفاقی بوده تا انفسی. به این معنا که او در فیلمهای آلمانی خود نیز به بازنمایی همان جهان سینمایی میپردازد که برساخته جهان ذهنی و نگرش‌های اگزیستیالیستی او به زندگی و انسان است. قهرمان قصه‌های...
۱۳۹۷/۰۷/۱۴
گفت وگو با امید عبدالهی، کارگردان مستند «سفر سهراب»/ برای شهیدثالث به جز سینما هیچ چیز دیگری مهم نبود
سهراب شهیدثالث، فیلمساز نوگرا و خلاق سینما، پیش از انقلاب با دو فیلم متفاوت و بلند «یک اتفاق ساده» و «طبیعت بیجان» که در داخل کشور ساخت، خیلی زود به عنوان چهره ای تاثیرگذار در سینمای ایران شناخته شد. او خیلی زود راهی آلمان شد و فیلمسازی را در آنجا...
۱۳۹۷/۰۷/۱۴
نگاهی به فیلم «سفر سهراب»/ غریب در اتوپیا
سینماسینما، حمیدرضا گرشاسبی: ذهنمان را باز می‌کنیم به سینمای نوین ایران و به‌سرعت یاد می‌آوریم که سهراب شهیدثالث از آن دست سینماسازانی است که در سکوهای نخست این نوع از سینما قرار میگیرد و مرتبتی بالا دارد؛ مردی جریان‌ساز و حرکت‌دهنده خط و خطوطی در سینمایی ساکن و یک‌شکل....
۱۳۹۷/۰۷/۱۴
نگاهی به فیلم «آخرین تابستان گرابه» / سایه‌ای حقیقی از زندگی سهراب شهیدثالث
سینماسینما، منوچهر دین پرست: زندگی نمایشنامه‌نویسی که سر در سودای حقیقت‌جویی دارد. دائم‌الخمری که هنگام مستی صحبت از راستی میکند و دوستانش او را شاعر تئاتر می‌نامند. سرنوشت مردی که می‌خواهد میان خیر و شر در دامن خیر قرار گیرد، اما زمینه و زمانه با او سر ناسازگاری دارد. او...
۱۳۹۷/۰۷/۰۸
نقد «سفر سهراب» در کرمان
نشست نقد و بررسی مستند سینمایی «سفر سهراب» ساخته امید عبدالهی با حضور امیر پوریا نویسنده و منتقد سینما در تماشاخانه پارس کرمان برگزار می شود. به گزارش رسیده، در ادامه برگزاری هفته فیلم سهراب شهیدثالث در کرمان، روز پنجشنبه ۱۱ مرداد، ساعت ۱۹ مستند سینمایی «سفر سهراب» که مستند...
۱۳۹۷/۰۵/۰۹
اکران پنج اثر از شهید ثالث در تهران و شهرستان
همزمان با هفته سوم اکران مستند سینمایی «سفر سهراب» به کارگردانی امید عبدالهی، نمایش آثار سهراب شهیدثالث در قالب هفته‌های فیلم، از روز سه شنبه ۲۶ تیرماه در تهران آغاز می‌شود.
۱۳۹۷/۰۴/۲۳
امیر نادری: "سهراب شهیدثالث" اصلا نمرده است
امیرنادری با بیان اینکه مستند «سفرسهراب» حالش را دگرگون کرده است، نوشت:به عقیده من سهراب شهیدثالث اصلاً نمرده است.
۱۳۹۷/۰۴/۰۹
نگاهی به سینمای سهراب شهیدثالث
بی‌مرزیِ مَلال ناصر صفاریان سهراب شهیدثالث، سال چهل‌وهفت به ایران می‌آید و سال پنجاه‌وسه می‌رود. در این فاصله که به استخدام وزارت فرهنگ درآمده، سینما را با مستندسازی شروع میکند، با فیلم‌هایی دربارۀ رقص‌های محلیِ قوم‌های مختلف ایرانی. بعد می‌رود سراغ کارگرها و شرایط ناگوار زندگی‌شان؛ گرچه گفته می‌شود همان...
۱۳۹۷/۰۴/۰۹
آیین افتتاحیه مستند سینمایی «سفر سهراب» برگزار شد
سینماپرس: آیین افتتاح مستند سینمایی «سفر سهراب» به کارگردانی امید عبدالهی عصر چهارشنبه ۶ تیر، همزمان با سالروز تولد سهراب شهیدثالث برگزار شد.
۱۳۹۷/۰۴/۰۸
خاطره‌گویی ابوالفضل جلیلی از یک مکالمه تلفنی با شهیدثالث
ابوالفضل جلیلی با بیان اینکه حسرت دیدن سهراب شهیدثالث به دلش مانده است، گفت: با شناخت کمی که از او داشتم متوجه شده‌ام، به جای اینکه زور بزنیم فیلم خوب بسازیم باید تلاش کنیم فیلمساز خوب بسازیم و سهراب شهیدثالث هم یک فیلمساز خوب و با اخلاق بود و هم...
۱۳۹۷/۰۴/۰۷
آغاز اکران مستندهای سهراب شهیدثالث
پوستر برنامه اکران فیلمهای سهراب شهیدثالث همراه با مستند سینمایی «سفر سهراب» ساخته امید عبدالهی با طرحی از بهزاد خورشیدی رونمایی شد.
۱۳۹۷/۰۴/۰۶
رونمایی از پوستر برنامه «هنر و تجربه میزبان سهراب شهیدثالث»
سینماپرس: پوستر برنامه اکران فیلم های سهراب شهیدثالث همراه با مستند سینمایی «سفر سهراب» ساخته امید عبدالهی با طرحی از بهزاد خورشیدی رونمایی شد.
۱۳۹۷/۰۴/۰۶
اکران «سفر سهراب» در «هنر و تجربه»
همزمان با سالروز تولد ۷۴ سالگی سهراب شهیدثالث فیلمساز فقید ایران، مستند سینمایی «سفر سهراب» روی پرده می‌رود.
۱۳۹۷/۰۳/۳۰
اکران مستند سینمایی «سفر سهراب» در گروه «هنر و تجربه»
سینماپرس: همزمان با سالروز تولد ۷۴ سالگی سهراب شهیدثالث فیلمساز فقید ایران، مستند سینمایی «سفر سهراب» به تهیه کنندگی و کارگردانی امید عبدالهی اکران می شود.
۱۳۹۷/۰۳/۳۰
نظر آیدین آغداشلو درباره سهراب شهیدثالث: او اپوزیسیون تمام وقت بود
روزنامه شرق نوشت: مؤسسه گوته لندن‌اولین برنامه گسترده مرور آثار و کنفرانس درباره سهراب شهیدثالث در انگلستان را با عنوان «سهراب شهیدثالث: تبعیدها» از شنبه ١٣ آبان برابر با چهارم نوامبر آغاز کرده و تا جمعه ٢٩ دی برابر با ١٩ ژانویه ادامه خواهد داد. فیلم‌ها در مؤسسه گوته لندن،...
۱۳۹۶/۰۸/۲۲
نظر آیدین آغداشلو درباره سهراب شهیدثالث: او اپوزیسیون تمام‌وقت بود
شرق نوشت: مؤسسه گوته لندن‌اولین برنامه گسترده مرور آثار و کنفرانس درباره سهراب شهیدثالث در انگلستان را با عنوان «سهراب شهیدثالث: تبعیدها» از شنبه ١٣ آبان برابر با چهارم نوامبر آغاز کرده و تا جمعه ٢٩ دی برابر با ١٩ ژانویه ادامه خواهد داد
۱۳۹۶/۰۸/۲۲
نمایش «سیاه و سفید» سهراب شهیدثالث در لندن
فیلم «سیاه و سفید» به کارگردانی سهراب شهید ثالث ۱۸ آبان در موسسه گوته لندن به نمایش در خواهد آمد.
۱۳۹۶/۰۷/۲۶