کارگردان «کیف انگلیسی»: این که تلویزیون می‌گوید بودجه نداریم، دروغ محض است

ضیاءالدین دری پس از ساخت سریال «کلاه پهلوی» پنج سال است که با رسانه ملی همکاری نکرده و در سینما نیز آخرین فیلم به کارگردانی او به سال 1384 و ساخت «من و دبورا» باز می‌گردد. این کارگردان سینما و تلویزیون که به شدت از کنار گذاشته شدن دلخور است به تازگی در گفت‌وگویی انتقادات تندی از تلویزیون کرده، از نظر او که بهانه نداشتن بودجه را دروغ محض می‌داند، تعمدی در کار است تا امثال او در تلویزیون کار نکنند.

ضیا‌ءالدین دری که بیشتر با دو سریال «کیف انگلیسی» و «کلاه پهلوی» شناخته می‌شود از سال 1363 با تهیه‌کنندگی و کارگردانی فیلم «صاعقه» وارد سینما شده و تا کنون پنج فیلم سینمایی را کارگردانی کرده است. او که از تیرماه امسال با ایجاد تغییر کلی در اعضای شورای پروانه نمایش پس از هفت سال از این شورا کنار گذاشته شد، به تازگی در گفت‌وگویی با تماشاگران امروز از پنج سال بیکاری که ظاهرا آن‌ را مربوط به سیاست‌های رسانه ملی می‌داند شکایت کرده است.

دری در ابتدای این این گفت‌وگو درباره دلایل بیکاری‌اش در پنج سال گذشته می‌گوید: «نمی‌دانم باید به چه كسی در تلویزیون مراجعه كنم؟ ارشاد هم‌اكنون امكانات مالی ندارد. میزان كمك‌هایشان خیلی كم است. بنابراین مجبورم بیكاری را تحمل كنم. سرمایه‌گذاران هم به سراغ ما نیامدند. اصلاً با من ملاقات نمی‌كنند.»

یکی از مهم‌ترین بخش‌های گفت‌وگوی او پس از اشاره‌اش به یک سال بی‌پاسخ ماندن طرحی که از زمان سرافراز به صداوسیما ارائه کرده، اظهار نظرش درباره مسئله کمبود بودجه است که مدام از سوی مدیران تکرار می‌شود: «دروغ محض است اگر می‌گویند بودجه ندارند. تلویزیون پول دارد. فقط ترجیح می‌دهد كه مشاركتی كار كند وگرنه اگر بخواهد سریال بسازد مانند گذشته مشكلی ندارد، یعنی پولش را از دولت می‌گیرد. فكر می‌كنم بلد نیستند، یعنی نمی‌توانند به یك تصمیم برسند.»

و در یکی دیگر از قسمت‌های این گفت‌وگو این‌طور ادعا می‌کند: «خسارت تاراندن مردم از پای رسانه ملی بسیار سنگین است. من یك بار وقتی این اتفاق افتاده بود مردم را با سریال «كیف انگلیسی» پای تلویزیون كشاندم و آن‌ها پنج سال با تلویزیون آشتی كردند. تلویزیون باید دست آدم‌های باتجربه باشد.»

دری که معتقد است «آدم نمی‌داند با این سازمان(صداوسیما) منحصربه‌فرد باید چه كار كند؟» از بی‌نتیجه ماندن تلاش‌هایش برای پیدا کردن طرف گفت‌وگویی برای ساخت اثرش صحبت می‌کند و می‌گوید: «از زمان آقای سرافراز هنوز دارند به همان شیوه ادامه می‌دهند. نمی‌دانم باید با چه كسی حرف بزنم و طرح را ارائه دهم. البته آدم‌های خاصی می‌دانند.»

به گفته او تصمیمات در سازمان تقریبا روشن است: «مشخص است كه باید كارها تاك شو، از نوع بانمك، بی‌نمك یا كمدی باشد. حال این كمدی‌ها در نهایت چقدر جواب می‌دهد؟ باید ۱۰ كار به نیت كمدی بسازند تا یكی از این كارها مردم را بخنداند و یكی دیگر هم مردم از كنارش رد شوند و ۸ تای دیگر را هم دور بریزند.»

این کارگردان با انتقاد از جو غالب برنامه‌های تلویزیونی می‌گوید: «الان شما در تلویزیون كمتر كار خوبی می‌بینید. مفرح‌ترین بخشش شده استندآپ كمدی‌هایش، اما در استندآپ كمدی هم تمرین نداریم. آدم‌هایی داشتیم كه می‌آمدند و ادا در می‌آوردند. تلویزیون ما حالا بیشتر رادیو است. یعنی در واقع یك رادیوی تصویری است. این غلط است.»

او با اظهار تعجب از این‌که نمی‌داند برنامه‌سازان از كجا شروع و به چه كسی مراجعه می‌كنند و طرح و ایده می‌دهند، ادامه می‌دهد: «معاونت سیما جایگاه خود را دارد اما نمی‌گویند برای تصویب طرح به چه كسی مراجعه كنیم.»

ضیاءالدین دری در ادامه توضیحاتش منشی‌ها را مهم‌تر از مدیران می‌داند و آن‌طور که خودش می‌گوید بعد از سه دهه کار نمی‌داند در این سینما و رسانه چه کاری باید بکند و کسی هم نیست که بگوید او باید چه راهی را طی کند. این کارگردان که بسیار از برخورد مدیران رسانه ملی دلخور به نظر می‌رسد در بخش دیگری می‌گوید:‌ «نمی‌خواهند كه من سریال بسازم. هدف این است كه ما نباشیم.»

و ادامه می‌دهد: «چطور ممكن است من نتوانم با یك مدیر فرهنگی مملكت قرار ملاقات بگذارم؟ مگر می‌شود؟ بعد می‌بینی با یك فیلمساز به توافقی ۲۵ میلیاردی رسیده‌اند.»

او همچنین در بخشی از صحبت‌هایش به درگذشت هنرمندان اشاره می‌کند که به خاطر شرایط سخت اقتصادی و شرایط پیچیده زندگی روزمره از دنیا رفته‌اند: «در این مدت اگر رسانه‌ها آمار بگیرند، می‌بینند كه بیش از ۱۰۰ هنرمند تلویزیونی از دنیا رفته‌اند. این بسیار تكان‌دهنده است. مطمئنم كه گروه‌هایی كه دلسوز نیستند، تعمدا سكوت می‌كنند تا یك روزی آنچه را كه من اكنون می‌گویم در بوق و كرنا بكنند و آن روز است كه جامعه تكان خواهد خورد.»

از نظر او این ماجرا پیش از این هم سابقه داشته است: «از سال ۵۷ تا ۶۳ بالغ بر ۲۰۰ هنرمند كشور در سنین جوانی و خیلی نابهنگام از دنیا رفتند. بعد از آن تقریباً از سال ۶۳ به بعد آرامش برقرار شد و اكنون پنج سال است كه دارد این اتفاق به طرز فجیعی می‌افتد ولی اصلاً به این مسئله توجه نمی‌شود.»

دری درباره کار نکردن در سینما نیز این‌طور توضیح می‌دهد: «در سینما، تولید دست جاهایی افتاده كه برای خودشان قدرت‌هایی هستند، البته محترم و خوب‌اند، چون پول به سینمای ما می‌آورند اما با آدم‌های خاصی می‌آیند و پول‌های گنده‌ای هزینه می‌كنند، درشان برای دیگران بسته است و گزینشی آدم‌ها را می‌برند و من روند كارشان را نمی‌فهمم.»

9413