نقد و بررسی فیلم «ویلایی‌ها» | نیمرخ

نقد و بررسی فیلم «ویلایی‌ها»

اولین ساختهٔ منیر قیدی «ویلایی‌ها» واکنش‌های اغلب مثبتی را از سوی مخاطبین و منتقدان دریافت کرده است. دلیل این میزان توجه تا حدودی معلول فضای قیاسی جشنواره است اما با در نظر گرفتن چند نکته می‌توان «ویلایی‌ها» را اثری قابل قبول و رضایت‌بخش دانست. داستان فیلم در مورد خانواده‌های بخشی از اعضای ارتش است که در جریان جنگ تحمیلی به ویلاهایی در نزدیکی محل جنگ منتقل شدند و برخی مسئولیت‌ها را به عهده گرفتند. فیلم به لحاظ ساختار روایی داستان‌گو به‌حساب نمی‌آید. به عبارتی خط روایی مشخص و پی‌رنگ اصلی‌ای را در فیلم شاهد نیستیم و رویکردی توصیفی جایگزین روایت کلاسیک شده است. یکی از وجوه مثبت فیلم که باعث تحسین آن شده همین سبک قصه‌گویی و زاویه نگاه متفاوت فیلم به جنگ است. دوربین در هیچ لحظه‌ای به خط مقدم نمی‌رود. لوکیشن فیلم از جبهه فاصله دارد و داستان به کل در همین مکان روایت می‌شود درنتیجه جبهه و جنگ به شکل مستقیم در فیلم حضور ندارند. با این محدودیتِ عامدانه، فیلم سعی می‌کند با نمایش تأثیرات جنگ بر زندگی خانواده‌های ساکن در ویلاها به تصویری متفاوت از دفاع مقدس برسد. تصویری که علاوه بر مکان متفاوت، جنس متفاوت یعنی زنان را در مرکز خود جای داده است. vilayiha1.jpgبنابراین تمرکز بر افرادی که حضور مستقیم در جبهه برایشان ممکن نبوده، به لحاظ ساختاری تمرکز بر لوکیشن متفاوت و دور از جبهه را توجیه می‌کند. به همین دلیل فیلم‌ساز موفق شده در کنار طرح موضوع جدید، ساختار مناسب آن را هم ایجاد کند. همان‌طور که گفته شد فیلم فاقد یک خط داستانی مشخص است و رویکردی توصیفی را در پیش گرفته است. سه شخصیت در بین زنان حاضر در فیلم پررنگ می‌شوند و خطوط روایی اصلی فیلم را تشکیل می‌دهند. پریناز ایزدیار که همسر یکی از فرمانده‌های جنگ است در مجتمع ویلایی هم به‌نوعی نقش فرمانده را برای خانواده‌ها بازی می‌کند. برنامه‌های روزانه توسط او تنظیم می‌شود و مدیریت مجتمع بر عهدهٔ اوست. فیلم‌ساز ایزدیار را متناسب با جایگاه خاصی که در بین زنان دارد با خصوصیاتی متفاوت ترسیم می‌کند. برای مثال در توزیع مواد غذایی بچه‌هایش را در اولویت آخر قرار می‌دهد. زمانی که می‌خواهد خبر مجروح شدن یا شهادت رزمنده‌ها را به همسرانشان بدهد از عکس‌العمل‌های احساسی دوری می‌کند و تصمیم‌گیری‌هایش نوعی اعتمادبه‌نفس را در خود دارند که او را از دیگر زن‌ها متفاوت جلوه می‌دهند. ثریا قاسمی دومین شخصیتی است که محوریت بیشتری در فیلم دارد. او نقش مادربزرگی را ایفا می‌کند که دو نوهٔ خود را بی‌خبر از مادرشان برداشته و به مجتمع آمده است. طناز طباطبایی سومین شخصیت محوری فیلم است که نقش مادر آن‌ها به او سپرده شده است. با ورود طباطبایی به داستان مثلث روایی فیلم کامل می‌شود و دوربین در گردش بین این سه شخصیت، مشکلات و روابطشان را به تصویر می‌کشد. vilayiha2.jpgنکته‌ای که در فیلم باعث جلب‌توجه شده نمایش برخی ویژگی‌های شخصیتی است که پیش از این جایی در آثار مربوط به دفاع مقدس نداشتند. فیلم‌ساز با قرار دادن شخصیت‌ها در موقعیت‌های بحرانیِ خاص، بخشی از درونیاتشان را نمایان کرده که روبه‌رو شدن با آن تا حدی تکان‌دهنده است. این ویژگیِ انسانیِ مغفول مانده در سینمای ما، در لحظه‌ای شکل می‌گیرد که شخصیت حفظ جان خود و نزدیکانش را نسبت به بقیه در اولویت قرار می‌دهد. این نکته برای فیلم‌ساز یک تم کاملاً محوری بوده است چرا که در چندین سکانس از فیلم و برای افراد مختلف تکرار می‌شود. برای مثال صحنه‌ای در فیلم وجود دارد که پس از به صدا در آمدن آژیر خطر همه به سمت زیرزمین می‌روند. ایزدیار که دیرتر از بقیه می‌رسد متوجه می‌شود بچه‌هایش بیرون مانده‌اند و هیچ‌کس به فکر آن‌ها نبوده است. نگاه بهت‌زدهٔ او به افراد داخل زیرزمین با سکوت همراه می‌شود و بهترین سکانس فیلم را می‌سازد. پس‌ازاین حادثه، خود او و طباطبایی هم در موقعیت‌های مشابه قرار می‌گیرند و با این بخش از شخصیت خود روبه‌رو می‌شوند. این تم برای فیلم بسیار ارزشمند است و سطح نگاه حاکم بر شخصیت‌ها و روابط انسانی را ارتقا می‌دهد اما دو نکته در مورد آن قابل‌طرح است. vilayiha3.jpgنکتهٔ اول نوعی تقابل جنسیتی است که در راستای این تم شکل می‌گیرد. مردها به جبهه رفته‌اند و اصل عمل رفتن به خط مقدم و درگیری با دشمن خودبه‌خود به معنی اولویت دادنِ جان دیگران به جان خود است. به معنی ارجح شمردن مفاهیمی چون وطن و آزادگی و خانواده نسبت به هستی خود است. با توجه به اینکه تصویر خلق شده از آن‌ها معنای خود را از خبر مجروح شدن‌ها و شهید شدن‌ها می‌گیرد، این تم در میان زنان چگونه قابل تعریف است؟ وقتی تمِ گفته شده در رابطه با اولویت یافتن حفظ زندگی خود در میان زنان، در تقابل با عمل رفتن به خط مقدم و شهید شدن قرار می‌گیرد، خودبه‌خود به این تقابل معنایی می‌رسد. نکتهٔ دوم میزان ظرافت بیان به کار گرفته شده در نمایش این تم است. همان‌طور که گفته شد در سکانس‌های مختلف بیشتر شخصیت‌ها در این موقعیت قرار می‌گیرند. بدون اینکه راجع به آن حرفی زده شود مخاطب به‌درستی مسئله را درک می‌کند. در پایان فیلم شخصیت‌ها به مرحله‌ای می‌رسند که باید به شکل خودآگاه با این ویژگی انسانی خود روبه‌رو شوند. فیلم‌ساز در نمایش این مرحله کاملاً آسان گیرانه عمل کرده و بدون هیچ ظرافتی شخصیت‌ها را مجبور می‌کند در کنار هم تجربه‌شان را تعریف کنند. به عبارتی مفاهیمی که به شکل تصویری در فیلم اجرا شده‌اند و کاملاً توسط مخاطب درک شده‌اند دوباره در پایان به صورت دیالوگ و به شکل مستقیم بیان می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که همهٔ مخاطبین تم جاری در فیلم را فهمیده‌اند. برای فیلمی با این توان بیان بصری، تماشای یک سکانس با این میزان مستقیم گویی اتفاق مثبتی نیست.vilayiha3.jpgvilayiha3.jpg «ویلایی‌ها» فیلمی است که به دنبال نگاه ضد جنگ نیست. تصویری که از جامعهٔ کوچک زنان در فیلم شکل گرفته بیشتر از تأکید بر گرفتاری‌ها و فلاکت، به دنبال نمایش زندگی و زنده بودن است. اخبار بدی که از جبهه به دستشان می‌رسد باعث توقف زندگی و حاکمیت غم نمی‌شود. سختی‌های جنگ در فیلم کتمان نشده است اما در میان همهٔ اخبار ناگوار و کمبودها باز هم دختر و پسر جوانی پیدا می‌شوند تا به هم دل ببندند و زنی وجود دارد که رو به روی آینه آرایش کرده و در انتظار آمدن شوهرش بماند. «ویلایی‌ها» به معنای واقعی کلمه یک فیلم دفاع مقدسی است و به‌عنوان یک فیلم اول، اثری موفق و امیدوارکننده از آب درآمده است.

منبع: نقد فارسی
آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/4408
دیدگاه

آخرین خبرها
خبرهای پربازدید

منیر قیدی

فیلم سینمایی «دسته دختران» آماده نمایش شد

فیلم سینمایی «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی آماده نمایش و خلاصه داستان این فیلم نیز منتشر شد. نوشته فیلم سینمایی «دسته دختران» آماده نمایش شد اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۰/۱۰/۲۴

منیر قیدی

«دسته دختران» در راه است

فیلم سینمایی «دسته دختران» ساخته منیر قیدی و تهیه‌کنندگی محمدرضا منصوری برای نمایش در چهلمین جشنواره فیلم فجر آماده شد.

۱۴۰۰/۱۰/۲۴

منیر قیدی

منیر قیدی؛ تنها نماینده کارگردانان زن در فجر۴۰

چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر با حضور ۲۲ فیلم در بخش مسابقه برگزار می‌شود که در لیست اسامی فیلمسازان حاضر، منیر قیدی تنها فیلمساز زنی است که نماینده جامعه زنان فیلمساز در این دوره خواهد بود. نوشته منیر قیدی؛ تنها نماینده کارگردانان زن در فجر۴۰ اولین بار در سوره سینما...

۱۴۰۰/۱۰/۱۱

منیر قیدی

یک فیلمساز زن چهلمین دوره جشنواره فجر

در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، منیر قیدی تنها فیلمساز زن است در حالی که اگر فهرست متقاضیان جشنواره همانند سال گذشته منتشر شده بود، می‌شد بررسی کرد که آیا ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۱۰/۰۸

منیر قیدی

چهلمین دوره جشنواره فجر و تنها یک فیلمساز زن

در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، منیر قیدی تنها فیلمساز زن است در حالی که اگر فهرست متقاضیان جشنواره همانند سال گذشته منتشر شده بود، می‌شد بررسی کرد که آیا کارگردان‌های زن دیگری هم فیلمی به جشنواره فجر ارائه کرده‌اند یا خیر.

۱۴۰۰/۱۰/۰۸

منیر قیدی

فیلم های دفاع مقدس در ژاپن به‌ نمایش در می آید

در ادامه برگزاری هفته های فیلم ایران در ژاپن با فیلم های ترجمه و زیرنویس شده رایزنی فرهنگی، به مناسبت هفته دفاع مقدس و به صورت مجازی، دو فیلم «ویلائی ها» از منیر قیدی و مستند «۱۸ درصد» از مصطفی شبان که به اعزام و درمان جانبازان شیمیایی به ژاپن...

۱۴۰۰/۰۷/۰۶

ثریا قاسمی

تصویربرداری سریال «حکم رشد» ادامه دارد/ تدوین همزمان

تصویربرداری مجموعه تلویزیونی حکم رشد به کارگردانی حسن لفافیان و تهیه‌کنندگی مهدی فرجی با بازی ثریا  قاسمی در تهران در حال انجام است. مجموعه تلویزیونی حکم رشد به کارگردانی حسن لفافیان و بر اساس فیلمنامه ای  نوشته سعید نعمت‌الله و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تهران آغاز شده و تاکنون...

۱۴۰۰/۰۸/۱۸

مهرانه مهین ترابی
ژاله علو

باغ دلگشای طبس

یادداشت جمشید پوراحمد   برای سحر ولدبیگی به گمانم اگر مارکوپولو زنده بود‌، سر اینکه کدام‌مان بیشتر سفر داشته‌‌ایم با هم در جدال و کارمان به پلیس ۱۱۰ می‌کشید! نمی‌دانم ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۰۶/۱۸

ثریا قاسمی

«پریسان» سه بازیگر جدید گرفت

سه بازیگر جدید به پروژه «پریسان» پیوستند. به گزارش مشاور رسانه‌ای پروژه، گروه تولید فیلم «پریسان» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی کامبیز بابایی طی چند روز گذشته با ثریا قاسمی، صحرا ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۰۶/۰۷

ثریا قاسمی
مهدی کوشکی

تصاویری از ثریا قاسمی و مهدی کوشکی در «حبس مجرد»

تصاویری از ثریا قاسمی و مهدی کوشکی در «حبس مجرد»

با پایان فیلمبرداری فیلم سینمایی «حبس مجرد» مراحل فنی این اثر به کارگردانی محمدحسام حدادیان آغاز شد.

۱۴۰۰/۰۱/۱۷

ثریا قاسمی
مهدی کوشکی

ثریا قاسمی و مهدی کوشکی در یک فیلم

ثریا قاسمی و مهدی کوشکی در یک فیلم

فیلمبرداری فیلم سینمایی «حبس مجرد» به کارگردانی محمدحسام حدادیان و تهیه‌کنندگی مهران مهدویان به هفته پایانی رسید.

۱۳۹۹/۱۲/۱۹

ثریا قاسمی

«حبس مجرد» با بازی ثریا قاسمی کلید خورد

«حبس مجرد» با بازی ثریا قاسمی کلید خورد

فیلم سینمایی «حبس مجرد» به کارگردانی محمدحسام حدادیان و تهیه‌کنندگی مهران مهدویان با حضور بازیگران اصلی فیلم در تهران کلید خورد. به گزارش سینماسینما، فیلمبرداری «حبس مجرد» که اولین تجربه کارگردانی بلند حدادیان محسوب می‌شود، با فیلمنامه‌ای در فضای اجتماعی و شهری، از روز گذشته (سه‌شنبه ۲۸ بهمن) در جنوب...

۱۳۹۹/۱۱/۲۹

طناز طباطبایی
صابر ابر

جدیدترین خبر از فیلمی با بازی طناز طباطبایی و صابر ابر

فیلم سینمایی «بی‌رویا» پس از پشت سر گذاشتن آخرین مراحل فنی و پساتولید آماده‌ی نمایش در چهلمین جشنواره‌ی فیلم فجر شد. 

۱۴۰۰/۱۰/۲۱

امیر آقایی
طناز طباطبایی

«شنای پروانه»؛ تصویری روشن از لایه‌های تاریک اجتماع

سینماسینما، زهرا مشتاق از دیدن فیلم مهم شنای پروانه و درست بودن آن جا خوردم. از تسلط کارگردان به چنین محیط هایی و آدم هایی که در طبقه خاصی قرار می گیرند و تعریف کردنشان اگر آنطور که باید نباشد؛ کار تباه و زخمی می شود. نمونه های زیادی از...

۱۴۰۰/۱۰/۰۲

امیر آقایی
طناز طباطبایی

اکران آنلاین «شنای پروانه» تمام شد/ فروش بیش از ۵ میلیارد تومان

فیلم سینمایی «شنای پروانه» به کارگردانی محمد کارت و تهیه‌کنندگی رسول صدرعاملی بعد از ۵ هفته اکران آنلاین وارد شبکه نمایش خانگی می‌شود. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی پروژه، فیلم سینمایی «شنای پروانه» نخستین ساخته سینمایی محمد کارت پس از ۵ هفته به اکران آنلاین خود پایان...

۱۴۰۰/۰۲/۲۰

پارسا پیروزفر
طناز طباطبایی

محمد کارت «یاغی» را می‌سازد/ حضور پارسا پیروزفر و طناز طباطبایی در سریال

سریال «یاغی» به کارگردانی محمد کارت به تهیه‌کنندگی سیدمازیار هاشمی دو نفر از بازیگرانش را معرفی کرد. نوشته محمد کارت «یاغی» را می‌سازد/ حضور پارسا پیروزفر و طناز طباطبایی در سریال اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۰/۰۲/۰۴

پارسا پیروزفر
طناز طباطبایی

محمد کارت «یاغی» را می‌سازد/ پارسا پیروزفر و طناز طباطبایی حضورشان قطعی شد

محمد کارت «یاغی» را می‌سازد/ پارسا پیروزفر و طناز طباطبایی حضورشان قطعی شد

سریال «یاغی» به کارگردانی محمد کارت به تهیه‌کنندگی سید مازیار هاشمی دو نفر از بازیگرانش را معرفی کرد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی پروژه، سریال «یاغی» به کارگردانی محمد کارت و تهیه‌کنندگی سید مازیار هاشمی، به زودی با اخذ مجوزهای قانونی پیش‌تولید رسمی خود را برای پخش...

۱۴۰۰/۰۲/۰۴

طناز طباطبایی
جواد عزتی

«شنای پروانه» رکورد فروش اکران آنلاین را شکست

«شنای پروانه» رکورد فروش اکران آنلاین را شکست

فیلم سینمایی «شنای پروانه» به کارگردانی محمد کارت با فروش بیش از ۴ میلیارد لقب پرفروش‌ترین فیلم اکران آنلاین را از آن خود کرد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی سامانه‌های پخش آنلاین، «شنای پروانه» ساخته محمد کارت، به تهیه‌کنندگی رسول صدر عاملی پس از گذشت تنها ۱۷...

۱۴۰۰/۰۱/۲۸

بهرام رادان
سعید سهیلی

تجلیل تهیه‌کنندگان از هفت ستاره سینما در آیین سپاس تهیه کنندگان

سومین آیین سپاس تهیه کنندگان سینمای ایران به همت جامعه صنفی تهیه کنندگان برگزار شد. تقدیر از ۷ ستاره هنر هفتم در سومین آیین سپاس تهیه کنندگان به گزارش فارس، ...ادامه مطلب نوشته تجلیل تهیه‌کنندگان از هفت ستاره سینما در آیین سپاس تهیه کنندگان اولین بار در بانی فیلم. پدیدار...

۱۴۰۲/۱۰/۳۰

پریناز ایزدیار

عکس‌هایی از پریناز ایزدیار و هوتن شکیبا در «ملاقات خصوصی»

همزمان با آغاز مراحل فنی فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی»، عکس‌هایی از این فیلم منتشر شد.

۱۴۰۰/۰۹/۱۲

پریناز ایزدیار

هوتن شکیبا هم به «ملاقات خصوصی» پیوست

هوتن شکیبا هم به «ملاقات خصوصی» پیوست

«ملاقات خصوصی» به کارگردانی امید شمس با حضور هوتن شکیبا به زودی در تهران کلید می‌خورد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی فیلم، فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی» به کارگردانی امید شمس و تهیه‌کنندگی امیر بنان، پس از معرفی پریناز ایزدیار حالا از حضور هوتن شکیبا در این پروژه...

۱۴۰۰/۰۴/۱۱

پریناز ایزدیار

پریناز ایزدیار بازیگر «ملاقات خصوصی» شد

پریناز ایزدیار بازیگر «ملاقات خصوصی» شد

«ملاقات خصوصی» به کارگردانی امید شمس با حضور پریناز ایزدیار به زودی در تهران کلید می‌خورد. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی پروژه، پریناز ایزدیار در فیلم سینمایی «ملاقات خصوصی» به کارگردانی امید شمس و تهیه‌کنندگی امیر بنان بازی می کند. «ملاقات خصوصی» اولین فیلم امید شمس است....

۱۴۰۰/۰۴/۰۵

بهرام رادان
حسن فتحی

تصویر بازیگران منتشر شد؛ رادان، ناصرالدین‌شاه شد، ایزدیار جیران!

تصویر بازیگران منتشر شد؛ رادان، ناصرالدین‌شاه شد، ایزدیار جیران!

گروه سازنده سریال «جیران» عکس نقش اصلی این سریال را منتشر کرد. به گزارش روابط عمومی سریال، نخستین تصویر از بازیگران نقش ناصرالدین شاه و جیران در سریال «جیران» منتشر ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۰۱/۲۶

پارسا پیروزفر
هایده صفی یاری

پارسا پیروزفر، پریناز ایزدیار، هایده صفی یاری و... داوران یک رویداد

غلامرضا موسوی (تهیه کننده)، هایده صفی یاری (تدوینگر)، پارسا پیروزفر (بازیگر)، منصور ضابطیان(نویسنده و روزنامه نگار) و پریناز ایزدیار (بازیگر)، ترکیب هیات داوران این دوره جشنواره فیلم‌های ایرانی استرالیا را تشکیل می‌دهند.

۱۳۹۹/۰۷/۰۵