انتقادات صریح اکتای براهنی از تهیه کننده فیلمش/ این کارت تهیه کنندگی مثل عوارضی سر راه فیلمسازی است

اکتای براهنی، یکی از کارگردانان جوان سینمای ایران است که نسبت به عدم همکاری تهیه کننده فیلم «پل خواب» گلایه های فراوانی داشته.

به گزارش سینماسینما ،او پاره ای از ناراحتی های خود را با «اعتماد» در میان می گذارد: «می پذیرم که مقوله فیلمسازی برای فیلم اولی ها در تمام دنیا کار سختی است اما به این نکته هم باید اهمیت داد که در کشورهای امریکایی و اروپایی زمانی تهیه کننده و کارگردانی تصمیم به تولید فیلمی می گیرند که ایدئولوژی مشترکی در تولید فیلم داشته باشند که اگر باهم اشتراکات فکری نداشته باشند کار به تولید نمی رسد. در کشورهای صاحب سینما اصلا پروانه ساختی وجود ندارد اما در ایران برای تولید یک فیلم، فیلمساز از چند مرحله باید عبور کند و کارش تایید شود: در دنیا در کار فیلمسازان دخل و تصرفی صورت نمی گیرد نهایت سانسوری که می شود اینکه فیلم برای ردیف سنی خاصی تعریف می شود که اگر اینگونه نبود ما بااین همه فیلم های عجیب وغریب در هالیوود همراه نبودیم. اصلا در کشورهای اروپایی فیلم اول و دومی وجو ندارد: ورود آدم ها به سینما را کسی تایید نمی کند. برخی همکاران به گونه ای وانمود می کنند که انگار در هالیوود وزارت ارشادی بر سر راه فیلمسازی نشسته! این طور نیست: اما متاسفانه در سینمای ایران فیلم اولی ها با چنین مشکلات عظیمی همراه هستند.»
پرسش اینجاست که باوجود مشکلات فراوان چرا براهنی ساخت این فیلم را پذیرفته، او می گوید: «هیچ عجله ای برای تولید این فیلم نداشتم. درواقع شرایط دست به دست هم داد تا این فیلم اینگونه تولید شود اما ناراحتی من از این است چرا وقتی یک فیلم اولی از شرایط سخت برای فیلمش عبور می کند و پروانه ساخت دریافت می کند و شورای پروانه ساخت هم موبه مو با فیلمنامه موافق است اما تهیه کننده در ساخت فیلم همه قدرت را در دست دارد؟ مثلا اگر او خواست اصلا لوکیشن نمی گیرد و جواب کارگردان را هم نمی دهد. می تواند یک چیزی را بهانه کند و کار را بخواباند. می تواند من و عوامل را توی خیابان با یک دوربین بکارد و لوکیشن موردنظر و امکانات موردنظر را ندهد و اگر می دهد با قطره چکان بدهد! مگر من عقلم کم است که دو سال روی فیلمنامه ای کار کنم بعد تمام مراحل سخت دریافت پروانه ساخت را طی کنم و تازه سرمایه گذار را به کار الصاق کنم و بعد تهیه کننده ای بیاید و بی آنکه انگیزه ای در سینما داشته باشد به من بگوید که این طوری کن و پیشنهادهایش فقط در جهت سمبل کردن باشد! وسپس هم پول عوامل را ندهد و به تعهداتش در قرارداد با سرمایه گذار عمل نکند و فیلم را به فارابی بدهد و بعد هم هیچ تلاشی برای پخش فیلم نکند. این کارت تهیه کنندگی مثل عوارضی سر راه فیلمسازی است. تجربه من این است.»
با وجود اینکه فیلمسازی کار گروهی است اما وقتی فیلمی روی پرده می رود درنهایت کارگردان پاسخگوی ایرادات موجود در فیلم است. براهنی می گوید: «کار فیلمسازی در ایران تیمی و گروهی است اما درنهایت این کارگردان است که باید پاسخگو باشد حتی فیلمنامه نویس هم خود را ملزم به توضیح ایرادات فیلمنامه نمی داند و کارگردان روبه روی خبرنگاران می نشیند و پاسخگوست. »
او در ادامه به تعامل بین کارگردان و تهیه کننده اشاره می کند: «با پیشنهاد دادن تهیه کننده در کار مشکل ندارم چراکه می دانم فیلمسازی، کاری تیمی است اما من با تهیه کننده ای در کار مواجه بودم که برای تولید فیلم مدیر تولید استخدام کرد و بعد هیچ حضور فیزیکی در پشت صحنه فیلم نداشت. از ۵٠ روز فیلمبرداری فیلم «پل خواب» تهیه کننده این فیلم تنها دو یا سه روز سر صحنه بود که اتفاقا این به مراتب بهتر است از تهیه کننده ای که در کار اشراف نداشته باشد و اعمال نظر کند. حال فیلمنامه فیلم که کار اقتباسی بود و به اینکه تهیه کننده چقدر با ادبیات آشناست هم شامل می شود. »
اینکه بعضی از تهیه کنندگان دغدغه تولید فیلم در سینما را ندارند نکته ای است که در سال های گذشته به کرات شنیده ایم کارگردان فیلم پل خواب می گوید: «متاسفانه به عنوان فیلم اولی باید بگویم که بعضی تهیه کننده ها نه تنها اساسا علاقه ای به تولید و ساخت فیلم ندارند اصلا برای شان فرقی نمی کند همکاری با من به عنوان فیلم اولی داشته باشند یا فلان کارگردان حرفه ای. آنها فقط می خواهند چرخ تولیدشان بچرخد.»
کارگردان صاحب معنوی فیلم است و تهیه کننده مناسبات فیلم با جهان بیرون را تعیین می کند نکته ای که براهنی به آن اشاره دارد: «نمی دانم این چرا برای عده ای کافی نیست. پیشنهاد دادن خیلی از تهیه کنندگان مثل تماشای فوتبال از تلویزیون است. وقتی فوتبال می بینید ناخودآگاه به بازیکن ها انتقاد می کنید. ولی رفتن توی زمین چیز دیگری است. اگر تهیه کننده خیلی پیشنهاد دارد، بهتر است برود فیلم بسازد. فیلم یک صاحب معنوی دارد و آن کارگردان است. تالیف هنری او مدنظر است و این یک مسوولیت اجتماعی است. البته من در تجربه خودم نسبت به پیشنهادات دافعه نداشتم و پیشنهادها مشکل ساز نبودند: بلکه عدم تعهد به گفته ها و عدم عمل به قراردادها اولین مشکل ما بود.»