مروری بر فیلم‌هایی با محوریت معلولین در سینمای ایران | نیمرخ

مروری بر فیلم‌هایی با محوریت معلولین در سینمای ایران

آنچه مسلم است همان‌طور که در فضاهای مختلف جامعه ما چه به لحاظ ساخت و ساز شهری و خانه‌ها و مکان‌های گوناگون و چه از نظر میزان اهمیت و توجه مسئولان و مدیران، معلولان با کم‌اعتنایی و کم‌مهری مواجهند، در سینمای ایران هم، چندان به معلولان نمی‌پردازند.

این درحالی است که زندگی معلولان واجد بار دراماتیک است و ظرفیت پرداختن در قالب قصه‌ای تاثیرگذار را دارد. با این حال هرازگاهی فیلم‌هایی در این زمینه ساخته می‌شود. به عنوان مثال فیلم «آبجی» به تهیه‌کنندگی محمدحسین قاسمی که نخستین اثر سینمایی مرجان اشرفی‌زاده است. این فیلم که گلاب آدینه، معصومه قاسمی‌پور و پانته‌آ پناهی‌ها از بازیگران آن هستند، قصه مادری به نام طلا و دخترانش را روایت می‌کند که یکی از آنها عطی (آبجی) معلولیت ذهنی دارد.

این فیلم که بزودی اکران عمومی می‌شود به اضافه فیلم «من پیش از تو» ساخته تئا شروک که به زندگی جوانی معلولِ حرکتی می‌پردازد و آخرین نمونه محبوب و جهانی در این زمینه است و براساس رمان پرفروش جوجو مویز ساخته شده، بهانه‌های تاکیدی ما برای گزارش پیش رو است.
1084639_831.jpg
پوران درخشنده
پوران درخشنده، فیلمساز متعهد و دغدغه‌مند سینمای ایران، جزو معدود فیلمسازانی است که 3 فیلم سینمایی درباره معلولیت در کارنامه دارد. او اصلا دو فیلم نخست خود را با موضوع معلولیت می‌سازد؛ «رابطه» با بازی خسرو شکیبایی، پرویز پورحسینی و علیرضا رضاییان، قصه نوجوانی ناشنوا و منزوی را روایت می‌کند. در «پرنده کوچک خوشبختی» با بازی عطیه معصومی، امین تارخ و هما روستا، با دختربچه‌ای به نام ملیحه روبروییم که به خاطر مشاهده اتفاقی تلخ، قدرت حرف زدن را از دست می‌دهد و به خاطر ناتوانی در حرف زدن پرخاشگر می‌شود. درخشنده در «بچه‌های ابدی» با بازی شهاب حسینی و الهام حمیدی، هم سراغ بچه‌هایی می‌رود که معلولیت ذهنی دارند.

مجید مجیدی
مجید مجیدی هم از جمله کارگردانانی است که در 3 فیلم شاخص خود، به معلولیت پرداخته است؛ او در فیلم «رنگ خدا»، ما را به دل قصه تاثیرگذار پسری نابینا به نام محمد (محسن رمضانی) و پدرش هاشم (حسین محجوب) می‌برد. سکانس پایانی این فیلم از ماندگارترین قاب‌های سینمای ایران است. مجیدی در «بید مجنون» هم سراغ نابینایی می‌رود؛ منتهی این بار قهرمان قصه با بازی پرویز پرستویی، مردی است که با یک عمل جراحی، بینایی خود را که از 8 سالگی از دست داده بود، دوباره به دست می‌آورد. بینایی و نابینایی در این فیلم بیش از آن‌که جسمی باشد، بیشتر جنبه تمثیلی پیدا می‌کند. مجیدی در «آواز گنجشکها» هم سراغ ناشنوایی می‌رود، اما قصه دخترکی که دارای این معلولیت است، در حاشیه ماجرای اصلی فیلم قرار دارد.

اینجا بدون من
نمایش معلولیت در فیلم‌های سینمای ایران به دو شیوه است؛ یا کاملا مستقیم که شخصیتهای معلول، قهرمان‌های فیلم هستند و حضورشان نقشی تعیین‌کننده و کاربردی دارد و یا حضور شخصیت‌های معلول در قصه، در بخش فرعی است. با این حساب، نقش یلدا با بازی نگار جواهریان در «اینجا بدون من» ساخته بهرام توکلی، از کاراکترهای اثرگذار محسوب می‌شود. سروسامان دادن این دختر، از مهم‌ترین دغدغه‌های مادرش است و باعث می‌شود شاهد تقابل نفسگیر امیدها و بیم‌ها باشیم.

بی‌خداحافظی
«بی‌خداحافظی» به کارگردانی احمد امینی، با نگاهی به زندگی رضا صادقی، خواننده محبوب و توانای کشورمان ساخته شده است و نشان می‌دهد که او باوجود معلولیت، با سختکوشی به هدف خود می‌رسد و موفق می‌شود. رضا صادقی در نقش اصلی فیلم بازی می‌کند و محمدرضا فروتن، پگاه آهنگرانی و افشین هاشمی هم از دیگر بازیگران آن هستند.

حوض نقاشی
شهاب حسینی و نگار جواهریان در «حوض نقاشی» نقش زوجی دارای معلولیت ذهنی را بازی می‌کنند که پسری سالم دارند، اما تفاهم، تعامل و درک میان آنها چالش اصلی قصه را تشکیل می‌دهد. با این حال عشق، می‌تواند ناتوانی را از میان بردارد و راه زندگی را هموار کند. «حوض نقاشی» با تحسین زیادی موقع اکران مواجه شد و در حضورهای جشنواره‌ای خارجی هم موفقیت هایی به دست آورد.

گل های داوودی
«گل‌های داوودی» ساخته رسول صدرعاملی، از نمونه‌ای‌ترین و محبوب‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است که دو دلداده جوان آن، جواد (بیژن امکانیان) و مریم (هیلدا پیرزاد) نابینا هستند. سکانسی از این ملودرام، که این دو در پارک همدیگر را با به صدا درآوردن چوب‌هایی پیدا می‌کنند، از بخش‌های به یادماندنی اثر است.

مسافران مهتاب
شخصیت نمکی فیلم «مسافران مهتاب» با بازی مهدی فخیم‌زاده دارای معلولیت ذهنی است. فخیم‌زاده در این فیلم محبوب به کارگردانی خودش، تصویری تاثیرگذار از یک معلول ارائه می‌دهد؛ او ذات مهربانی دارد، اما در برابر زورگویی و بی‌عدالتی، به خروش می‌آید و با گفتن دیالوگِ «می‌خوای اذیت کنی؟» به جانِ افرادی می‌افتد که قصد آزار و اذیت او را دارند.

مادر
نقش غلامرضا در فیلم «مادر» ساخته ماندگار علی حاتمی هم از آن مصداق‌های نگاه فرعی به معلولیت در سینمای ایران است، اما اتفاقا همین نقش به لحاظ شخصیت‌پردازی خوب و بازی تاثیرگذار اکبر عبدی، در حافظه تماشاگر حک می‌شود و در کلیت اثر، مقامی والا می‌یابد. به ویژه این‌که غلامرضا با گفتن دیالوگ معروف «مادر مرد، از بس که جان ندارد»، بر مانایی این شخصیت می‌افزاید.


خانوم
یکی از اپیزودهای نخستین فیلم سینمایی تینا پاکروان، «خانوم» قصه مردی با بازی امین حیایی است که بر اثر حادثه‌ای هر دو دستش را از دست داده و این معلولیت هم باعث بحران روحی او و خانواده شده و هم آنها را در مضیقه مالی قرار داده است. زن خانواده مجبور است جور این وضعیت را بکشد. برخی نمونه‌های شاخص سینمای جهان
سینمای جهان اعتنای ویژه‌ای به معلولیت و وضع معلولان داشته و دارد و هر وقت که سراغ این موضوع می‌رود، سعی می‌کند بهترین و متفاوت‌ترین نگاه را داشته باشد. برای همین فیلمنامه‌نویسان این آثار نهایت بهره را از این بستر دراماتیک می‌برند و شخصیت‌هایی خلق می‌کنند که با هدایت صحیح کارگردان و بازی خوب بازیگران، ماندگار می‌شود. معمولا هم چون این نقش‌های چالش‌برانگیز توسط بهترین بازیگران، بازی می‌شود، آنها را با تحسین و تشویق و جایزه مواجه می‌کند. «پای چپ من» با بازی دانیل دی لوییس، «مرد بارانی» با بازی داستین هافمن، «من سام هستم» با بازی شان پن، «روز هشتم» با بازی پاسکال دوکن، «دریای درون» با بازی خاویر باردم، «تئوری همه چیز» با بازی ادی ردماین و «من پیش از تو» با بازی سم کلفلین فقط برخی از فیلم‌ها و نقش‌های ماندگار در این زمینه است.
منبع: جام‌جم

منبع: نقد فارسی
آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/4131
دیدگاه

آخرین خبرها
خبرهای پربازدید

علی حاتمی
عزت الله انتظامی

دل سپارید به موسیقی لطفی

به مناسبت سالروز تولد استاد محمدرضا لطفی، سه سکانس از فیلم «حاجی واشنگتن» علی حاتمی را ببینید که با بازی عزت‌الله انتظامی و ساز لطفی جاودانه شده است. نوشته دل سپارید به موسیقی لطفی اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۰/۱۸

علی حاتمی

ایرج پزشکزاد، علی حاتمی ادبیات ایران است

شهرام شهیدی با بیان این‌که ایرج پزشکزاد در قله رمان طنز ایران قرار دارد، می‌گوید: می‌توانم بگویم او علی حاتمی ادبیات ایران است زیرا جزئیاتی که علی‌ حاتمی در سینما ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۱۰/۲۳

مصطفی کیایی
سیدجمال ساداتیان

از انتقاد تا امیدواری در بیانیه هیات داوران جشنواره فیلم فجر

از انتقاد تا امیدواری در بیانیه هیات داوران جشنواره فیلم فجر

هیات داوران جشنواره فیلم فجربا انتقاد از برخی فضاسازی‌های خارج از عرف رسانه‌ای در دنیای مجازی برای فیلم‌های خاص، از وجود تنوع گونه‌های مختلف در جشنواره و آغاز جریان تازه اقتباس‌نویسی در سینمای ایران ابراز خرسندی کردند.

۱۳۹۹/۱۱/۲۲

مصطفی کیایی
پوریا رحیمی سام

سیمرغ ها به پرواز در آمدند/ رضا عطاران و رویا افشار بهترین بازیگران جشنواره/ سیمرغ بهترین فیلم و کارگردانی برای «یدو»

سیمرغ ها به پرواز در آمدند/ رضا عطاران و رویا افشار بهترین بازیگران جشنواره/ سیمرغ بهترین فیلم و کارگردانی برای «یدو»

آیین اختتامیه سی ونهمین جشنواره فیلم فجر شامگاه ۲۲ بهمن ماه در مرکز همایش‌های برج میلاد با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس سازمان سینمایی و پیروز حناچی شهردار تهران برپا شد. بر اساس شواهد سالن سرشار از جمعیت ورعایت پروتکل های بهداشتی نادیده گرفته شده است.

۱۳۹۹/۱۱/۲۲

الهام حمیدی

حرف‌های یک بازیگر درباره فساد و باند بازی در سینما

حرف‌های یک بازیگر درباره فساد و باند بازی در سینما

الهام حمیدی از فساد در سینمای ایرانی گفت. الهام حمیدی بازیگر خوش چهره و محبوب ایرانی معتقد است که در سینمای فعلی ایران باند بازی وجود دارد. الهام حمیدی جایگاه ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۰۶/۰۱

مهران مدیری
مسعود کیمیایی

الهام حمیدی به «خائن کشی» پیوست

الهام حمیدی به «خائن کشی» پیوست

الهام حمیدی برنده سیمرغ بهترین بازیگر زن بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر به جمع بازیگران «خائن کشی» اضافه شد. به گزارش سینماسینما، این اولین همکاری الهام حمیدی برنده تندیس حافظ و تندیس خانه سینما با مسعود کیمیایی در سینما خواهد بود. پیش از این حضور امیر آقایی، سارا بهرامی، پانته...

۱۳۹۹/۱۲/۰۴

سام درخشانی
سیما تیرانداز

چون نیک بنگری همه تزویر می‌کنند!/ نگاهی به سریال «داوینچیز»

سینماسینما: شادی حاجی مشهدی در مجله نماوا نوشت: «داوینچیز» دومین تجربه افشین هاشمی در سریال‌سازی با ژانر کمدی – درام، به واقع یک کمدی کافکایی است. نوعی از شوخی که در آن شخصیت‌ها، هرچقدر که هم که خیرخواه، محتاط و منطقی باشند، همیشه با بدبیاری و کم شانسی، یا در...

۱۴۰۲/۰۹/۲۴


نمایش ۱۰ فیلم خاطره‌انگیز سینمای کودک و نوجوان در موزه سینما

نمایش ۱۰ فیلم خاطره‌انگیز سینمای کودک و نوجوان در موزه سینما

به مناسبت هفته ملی کودک از ۱۶ تا ۲۵ مهرماه ۱۰ فیلم خاطره‌انگیز از سینمای کودک و نوجوان در موزه سینما نمایش داده می شود. به گزارش سینماسینما، برنامه نمایش فیلم‌ها به شرح زیر است: شنبه ۱۶ مهرماه/ انیمیشن «فیلشاه» ساخته هادی محمدیان یکشنبه ۱۷ مهرماه/ «خاله قورباغه» ساخته افشین...

۱۴۰۱/۰۷/۱۴

رضا صادقی

حمایت رضا صادقی از علیرضا قربانی؛ نباید زنان را از کنسرت‌ها حذف کنیم

رضا صادقی در واکنش به حواشی پیش آمده برای کنسرت علیرضا قربانی گفت: «نباید هیچ بهانه‌ای برای حذف خانم‌ها از صحنه کنسرت باشد. درود به شرف علیرضا قربانی که پای ...ادامه مطلب نوشته حمایت رضا صادقی از علیرضا قربانی؛ نباید زنان را از کنسرت‌ها حذف کنیم اولین بار در بانی...

۱۴۰۲/۱۲/۱۵

رضا صادقی

کنسرت رضا صادقی، حال کودکان کار را خوب کرد

رضا صادقی خواننده موسیقی پاپ در یک کنسرت ویژه میزبان بیش از ۱۵۰۰ کودک کار و خیابان در مرکز همایش های برج میلاد تهران بود. به گزارش مهر، بیش از ...ادامه مطلب نوشته کنسرت رضا صادقی، حال کودکان کار را خوب کرد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۲/۱۵

علی سرتیپی
مصطفی کیایی

تهیه‌کننده سریال در جلسه ساترا مطرح کرد/ نمایش سیگار در «زخم کاری» اشتباه بود

تهیه‌کننده سریال در جلسه ساترا مطرح کرد/ نمایش سیگار در «زخم کاری» اشتباه بود

محمدرضا تخت کشیان تهیه کننده سریال «زخم کاری» در نشستی با ساترا بیان کرد که نمایش سیگار در سریال «زخم کاری» اشتباه بود و ما این انتقاد را می‌پذیریم. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی رسانه ملی، نشست وحید فرهمند قائم مقام سازمان تنظیم مقررات صوت تصویر فراگیر...

۱۴۰۰/۰۷/۲۸

محمدحسین قاسمی

افتتاحیه دومین دوره «نگاهی بر سینمای چین» / گزارش تصویری

افتتاحیه دومین دوره «نگاهی بر سینمای چین» / گزارش تصویری

مراسم افتتاحیه دومین دوره «نگاهی بر سینمای چین» شب گذشته ۲۴ مهر در خانه هنرمندان برگزار شد. لی فو هوآ سرپرست و معاون سفارت چین، جعفر صانعی مقدم مدیرعامل موسسه هنروتجربه، مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان، علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، محمدحسین قاسمی تهیه‌کننده، جو زی هائو رایزن...

۱۴۰۰/۰۷/۲۵


«بازیافتنی‌ها» شب یلدابه صحنه نمی‌رود

«بازیافتنی‌ها» شب یلدابه صحنه نمی‌رود

نمایش « بازیافتی‌ها» به کارگردانی رضا حیدری امشب ۳۰ آذر ماه روی صحنه نخواهد رفت.

۱۳۹۷/۰۹/۳۰


امیر کربلایی‌زاده و الهام شعبانی در یک نمایش

امیر کربلایی‌زاده و الهام شعبانی در یک نمایش

نمایش «باز یافتی‌ها» به کارگردانی رضا حیدری، آذر ماه در پردیس تئاتر شهرزاد بر روی صحنه می‌رود.

۱۳۹۷/۰۸/۲۶

مهدی هاشمی
بهرام بیضایی

بازخوانی؛ چگونه اصرار پرویز پورحسینی و مهدی هاشمی، سبب خیر شد؟

حقیقتش این است که اگر اصرار مهدی هاشمی و پرویز پورحسینی نبود، شاید اصلا این نمایشنامه، رنگ صحنه به خود نمی‌دید ولی بهرام بیضایی، وقتی پافشاری و گذشت آنان را ...ادامه مطلب نوشته بازخوانی؛ چگونه اصرار پرویز پورحسینی و مهدی هاشمی، سبب خیر شد؟ اولین بار در بانی فیلم. پدیدار...

۱۴۰۲/۱۱/۱۰

پروانه معصومی
پرویز پورحسینی

تجربه تکرارنشدنی پروانه معصومی در کنار پرویز پورحسینی

هرچند پروانه معصومی در طول زندگی هنری خود تنها یک بار در تئاتر روی صحنه رفت، اما در نمایشی ماندگار و با گروهی درخشان همکاری کرد و یکی از همبازی‌هایش ...ادامه مطلب

۱۴۰۲/۰۹/۰۷

هما روستا
حمید سمندریان

تلاش فرزند حمید سمندریان و هما روستا برای تحقق آرزوی پدر و مادرش

کاوه سمندریان، فرزند حمید سمندریان و هما روستا خبر داد که چراغ آموزشگاه پدرش، بعد از حدود دو سال تعطیل روشن شده و این آموزشگاه از پاییز امسال فعالیت خود را آغاز کرده است.

۱۴۰۰/۰۸/۰۹

هما روستا

صالح علا سال‌ها قبل برای مرگ هما روستا گریسته بود

محمد صالح علا، سال‌ها پیش از مرگ هما روستا برای مرگ او گریسته بود، مرگی شبیه مرگ قویی سفید در یک فیلم سینمایی.

۱۴۰۰/۰۷/۰۳

پرویز پرستویی

نمایش «اول شخص مفرد» / گزارش تصویری

نمایش «اول شخص مفرد»  به کارگردانی و بازی امید نیاز و تهیه‌کنندگی پرویز پرستویی در سالن حافظ در حال برگزاری است. «اول شخص مفرد» روایتگر زندگی مردی به نام مهرداد است که زندگی او با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو شده است.

۱۴۰۲/۱۰/۲۱

اکبر عبدی

نواختن زنگ افتتاح «از نظر سیاسی بی‌ضرر» توسط اکبر عبدی

اکبر عبدی، زنگ افتتاح نمایش «از نظر سیاسی بی‌ضرر» ابراهیم پشت‌کوهی را نواخت و این نمایش با حضور این بازیگر پیشکسوت، اجرای خود را در تماشاخانه ایران‌شهر آغاز کرد. به ...ادامه مطلب نوشته نواختن زنگ افتتاح «از نظر سیاسی بی‌ضرر» توسط اکبر عبدی اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۲/۱۱/۱۹

اکبر عبدی
جهانگیر الماسی

چهل و دومین جشنواره تئاتر فجر در ایستگاه پایانی

چهل و دومین جشنواره تئاتر فجر با معرفی برگزیدگان و یاد درگذشتگان و تجلیل از سه هنرمند باسابقه تئاتر شامگاه پنج شنبه ۱۲ بهمن ماه به کار خود پایان داد. به گزارش سینماسینما، آیین پایانی جشنواره تئاتر فجر با حدود نیم ساعت تاخیر و با حضور چهره‌هایی همانند اکبر عبدی،...

۱۴۰۲/۱۱/۱۳

خسرو شکیبایی
داریوش مهرجویی

تولد ۸۰ سالگی خسرو شکیبایی؛ هامون خوش صدایی که زود رفت خیلی زود…

خسرو شکیبایی، زاده هفتمین روز بهار است؛ هنرمندی که اگر زنده بود، امسال ۸۰ شمع بر کیک تولدش خاموش می‌کرد. به گزارش ایسنا، خسرو شکیبایی، یکی از بی‌شمار هنرمندان سرزمین ...ادامه مطلب نوشته تولد ۸۰ سالگی خسرو شکیبایی؛ هامون خوش صدایی که زود رفت خیلی زود… اولین بار در بانی...

۱۴۰۳/۰۱/۰۶

خسرو شکیبایی
فرهاد توحیدی

یادی از داریوش مهرجویی در بیست‌وپنجمین نشست ماهانه‌ی «مستندهای ایران‌شناسی»

بیست‌وپنجمین نشست‌ ماهانه‌ی «مستندهای ایران‌شناسی» به نمایش و نقد و بررسی فیلم مستند «مهرجویی؛ کارنامه‌ی چهل ساله» ساخته مانی حقیقی اختصاص دارد. به گزارش سینماسینما، مستند «مهرجویی؛ کارنامه‌ی چهل ساله» طی پنج سال و از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ تهیه شده است. در این مستند چهره‌هایی چون داریوش شایگان، گلی...

۱۴۰۲/۱۲/۲۰

مرتضی شایسته

صدور پروانه ساخت سینمایی برای پنج فیلم‌نامه

شورای صدور پروانه ساخت آثار سینمایی در جلسه اخیر با پنج فیلم‌نامه موافقت کرد. به گزارش سینماسینما، فیلم‌نامه‌های «زیبا صدایم کن» به تهیه‌کنندگی سید مازیار هاشمی، کارگردانی سیدرسول صدر عاملی و نویسندگی آرش صادق بیگی‏ و میلاد و محمدرضا صدر عاملی، «مومو» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی علی اکبر ثقفی و...

۱۴۰۳/۰۱/۲۹