نگاهی به فیلم «خوک» ساخته مانی حقیقی/ کشکول

سینماسینما، محسن جعفری راد:
مانی حقیقی در هفتمین فیلمش سعی کرده به طور توامان سلیقه و ذائقه مخاطبان خاص و عام را در یک ظرف بگنجاند و در قالب یک کمدی سیاه و البته پرزرق و برق و جلوه گرانه ارائه کند؛ ماجرای کارگردان خودشیفته ای به نام حسن کسمایی که توهم معروفیت و محبوبیت دارد و این توهم به وقوع قتل های زنجیره ای در میان همکارانش گره می خورد تا کسمایی خودش را بیش از پیش در مرکز توجهات قرار دهدد. در تک تک موقعیت های فیلم طعنه ها و کنایه های سیاسی و فرهنگی مستتر است. از نقش تخریب کننده فضای مجازی و رسانه ای مثل اینستاگرام گرفته تا موضع بالایی که هنرمندانی مثل کسمایی نسبت به آدمهای پیرامونش دارد، یا مشکلاتی که سینمای دولتی و حکومتی برای فیلمسازان مستقل ایجاد می کنند و آنها را به ساخت آگهی های تبلیغاتی سوق می دهد و …اما همین انباشت فیلم از انواع و اقسام ایده های روایی و ساختاری باعث شده که تمرکز لازم برای قوام خط اصلی داستان از بین برود و در واقع با یک روایت افسارگسیخته رو به رو باشیم که بیشتر به مجموعه ای از آیتم های فانتزی وسرخوشانه شبیه است تا اینکه بتوان نخ تسبیه میان خرده روایت های آن پیدا کرد. البته چنین روایتی هم می تواند ثمربخش باشد اگر یا هر کدام از خرده روایت ها به سرانجام برسند و یا با برایند آنها به معناهای مستتتر در لایه های زیر ساخت دست پیدا کنیم که در خوک نه اولی قابل مشاهده است و نه دومی. از ابتدای فیلم که همراهی دوربین با چهار دختر دانش آموز ضرورت و کارکردی ندارد و به سطحی ترین شکل دلمشغولی های نسل جدید را نشان می دهد تا به کارگیری انواع و اقسام موزیک ها که بیشتر برای رنگ و لعاب دادن به فضای فیلم گنجانده شده تا اینکه ربطی به ماجراهای آن داشته باشد. به خصوص کلیپی که خود کسمایی در زندان و در توهم و خیال،خودش را در قالب یک خواننده می بیند و خوانندگان ایرانی و خارجی مختلفی را تداعی می کند که شاید به ظاهر یک کلیپ خوش آب و رنگ و سرگرم کننده باشد اما نمی توان میان آن با خط اصلی داستان تماسی برقرار کرد و بیشتر به موقعیت های پادرهوا می ماند تا اینکه تناسب لازم را با کلیات روایت داشته باشد.
خوک امتیازات مثبتی هم دارد که دیدن آن را برای یک بار قابل توصیه می کند. از شوخی نویسی های جذاب و بازیگوشانه گرفته تا مهندسی جزئیات در کارگردانی که نشان از تسلط حقیقی به ابزار سینما دارد. شوخی های کلامی و بصری به نوعی برگ برنده فیلم است.حقیقی سعی کرده مولفه های روایت هایی مثل درام موزیکال و درام لباسی را با ژانر وحشت و اسلشر ترکیب کند و در ترکیب آنها حواسش به غلظت به اندازه کمدی نویسی هم باشد. مصداق ها برای شوخی های جذاب فیلم فراوانند. مثلا انتخاب سه کارگردانی که قتل آنها ماجراها را پیچیده می کند؛ رخشان بنی اعتماد،ابراهیم حاتمی کیا و حمید نعمت الله که دقیقا سه نگاه اجتماعی را نمایندگی می کنند و حقیقی سعی کرده شوخی های جالبی با آنها کند. از جمله اینکه در جایی کسمایی می گوید این سه چه ویژگی مشترکی دارند که قاتل آنها ر ا انتخاب کرده ! حضور خود حقیقی به عنوان کارگردان چهارمی که کشته شده و سعیدی (علی مصفا) به عنوان کارگردان پنجم که نشان می دهد قاتل هم دوستان کسمایی را از بین می برد و هم دشمنانش را تا او بیش از پیش تنها تر، بی کس تر و آچمز تر شود.در واقع او دقیقا برعکس آن اهمیتی که می پندارد و ادعا می کند، هیچ اهمیتی نزد قاتل ندارد تا این تناقض به صحنه های کمیکی منجر شود.حضور بازیگرانی مثل پیمان معادی،ویشکا آسایش،صابر ابر و مهناز افشار در نقش های خودشان در مراسم تشییع جنازه حقیقی،شکل طراحی صحنه و لباس آگهی که کسمایی می سازد،لباس مربوط به بازیگران در آگهی که کسمایی و دوستش از آن برای رفتن به مهمانی استفاده می کنند، سیطره عجیب و غریب فضای مجازی در جامعه که ناگهان همه او را به عنوان قاتل معرفی می کنند، اشاره به سانسور و ممیزی حتی در یک آگهی بازرگانی و طعنه به انواع و اقسام خطوط قرمز در سینمای ایران،طعنه به نوع تیپ هنرمندان در محافل عمومی مثل آنجا که کسمایی،رقیبش را روشندل می داند چون در داخل خانه عینک افتابی زده است! شکل اجرای حضور شیوا(لیلا حاتمی) بر بستر کسمایی که هم ممیزی را دوری می زند! و هم بستر لازم برای عرض اندام تکنیکی را به حقیقی می دهد، نوع رابطه حسن با مادرش که به شدت بددهن است! و … نشان می دهد که حقیقی توانسته درک درستی از یک کمدی سیاه از نوع خوش رنگ و لعاب و خوش ریتمش داشته باشد.
در برخی موارد مضمونی و محتوایی افراط شده و حتی در مواردی موضع حقیقی مبهم و مخدوش به نظر می رسد که به ضرر فیلم تمام شده است. از جمله این که حقیقی نگاهی یک سویه و مطلق و به شدت منفی به جایگاه و تاثیر رسانه های مجازی دارد در حالیکه می شد نگاه خاکستری به آن داشت. در واقع حقیقی در خوک می گوید که در یک جامعه جهان سوم انواع و اقسام محدودیت ها، عدم فرهنگ استفاده از ابزار مدرنیته،عدم وجود تفریح و آزادی و … به یک خشم فروخورده بدل می شود در حالیکه در همین جامعه می توان شاهد رویکرد مثبتی به استفاده از رسانه های مجازی بود. البته نگاه انتقادی حقیقی به تاثیر مخرب فضای مجازی حائز اهمیت است اما می شد از این حجم زیاد هم پرهیز کرد. به عبارت دیگر موضعی که حقیقی در ساخت فیلم خوک لحاظ کرده بیشتر به موضع رسانه های تندرو و اصول گرا شبیه است و به قرائت رسمی از معضلات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی تنه می زند تا اینکه بخواهد قرائتی جسورانه و روشنگرانه از معضلات داشته باشد. به عنوان مثال حال و هوایی که حقیقی از فضای پشت صحنه سینما ارائه می کند بیشتر بر ضد اصالت و قداست این فضا عمل می کند تا اینکه بخواهد موضعی غمخوارانه اتخاذ کند و به این ترتیب بر موضع کسانی صحه می گذارد که هنرمندان را بی بند و بار و مطرب معرفی می کنند!
اما هر چقدر که از لحاظ مضمون و محتوا فیلم الکن ظاهر شده، از لحاظ اجرایی موفق عمل شده است.به خصوص بازی ها و فرم بصری که به خوبی حال و هوای فانتزی و سرخوشانه و هجوآلود فیلم را منتقل کرده اند. بازیگران فیلم های حقیقی همواره اثرگذار کار کرده اند. از محمدرضا فروتن در فیلم کنعان گرفته تا ترانه علیدوستی در پذیرایی ساده و امیر جدیدی در اژدها وارد می شود. در خوک هم با هنرنمایی حسن معجونی رو به رو هستیم که هم به لحاظ فیگوراتیو با مختصات نقش همخوانی دارد و هم با صدای خاصش و نگاه حیران و متعجبش می تواند خصوصیات شخصیت را معادل سازی کند. ضمن اینکه بازیگران دیگر هم حضوری به اندازه دارند. از جمله پریناز ایزدیار که کمتر شمایل آشنایش را تکرار کرده و از معدود دفعاتی است که خصوصیات یک شخصیت باهوش،حیله گر و سمج را عینیت می بخشد و کمتر از پرسونای دختر معصوم و مظلوم طبقه ضعیف جامعه خبری هست.
خوک از جمله فیلم هایی است که خوانشهای مختلف را امکان پذیر می کند. هم نگاه سمبلیک و نمادین در فیلم قابل مشاهده است. از نام خوک گرفته تا سوسک های موجود در آگهی مورد نظر کسمایی . یا نگاه استعاره ای که می توان در بریدن سر کارگردان ها این نگاه را جست و جو کرد. در واقع با انواع و اقسام محدودیت ها و موانع و خودسانسوری و سلب آزادی، انگار جامعه به یک مرده متحرک بی سر بدل شده است. از طرفی دیگر با میان پرده موزیکالی که در فیلم گنجانده شده، فیلم حالتی سورئال هم به خود می گیرد که با توجه به استفاده از رنگ های شاد و فضاهای با شکوه و نقاب های مختلفی که چه در مهمانی و چه در جاهای مختلف به چهره می زنند ، جامعه در حال گذاری را به تصویر می کشد که یا همه نقاب دارند یا اگر ندارند شبیه کسمایی سرشار از کمبود و عقد و خشم و انزوا هستند. در جاهایی هم رویکردی رئال دارد که به مواضع آدمها نسبت به سپری کردن دوره گذار و استفاده از تکنولوژی و رسانه های نوین ارتباط جمعی می پردازد. به این ترتیب با فیلمی مواجه ایم که سعی می کند با یک روایت خوش ریتم و پرزرق و برق و شخصیت های بزک کرده،در زیر ساخت خود غم و اندوه و خشم و پوچی زندگی آنها را عیان کند.آدمهایی شبیه کسمایی که انقدر در پیله تنهایی و انزوای تحمیلی فرو رفته اند که خودشان را مرکز جهان می دانند و حالا اگر قرار باشد این مرکز جهان برای دیگران تصمیم بگیرد و در واقع برای آنها به عنوان یک فیلمساز و هنرمند، نسخه زندگی بپیچد با چه دنیای عجیب و غریبی رو به رو خواهیم شد.

منبع: سینما سینما

آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/40381

دیدگاه

آخرین خبرها

مرتبط با خبر

محسن جعفری

مانی حقیقی

خبرهای پربازدید

رئیس جمهور فرانسه انتقال کیلیان ام باپه به رئال مادرید را تایید کرد

امانوئل مکرون ضمن تأیید انتقال کیلیان ام باپه به رئال مادرید، از باشگاه مادریدی خواست اجازه حضور در المپیک را به او بدهد!

۵ هشداری که نمایش خانگی را نابود می‌کند!

با گذشت حدود دو هفته از اظهارنظر جنجالی محمدحسن شانه‌ساززاده نایب رییس هیات مدیره پلتفرم نماوا و در حالی که موج اعتراض گسترده سینماگران به بخش توهین‌آمیز سخنان وی فروکش ...ادامه مطلب نوشته ۵ هشداری که نمایش خانگی را نابود می‌کند! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

کاخ سفید: از عملیات اسرائیل در رفح حمایت نمی‌کنیم؛روشهای جایگزین پیشنهاد داده‌ایم

جان کربی: رئیس جمهور و تیمش چندین هفته است که به صراحت گفته اند که ما از یک عملیات زمینی بزرگ در رفح، حمایت نمی کنیم. رئیس‌جمهور این را علناً گفته است، و این موضوع را بارها و صریح به نتانیاهو اعلام کرده است.

پخش زنده بازی سلتیک و رنجرز (لیگ اسکاتلند)

.h_iframe-aparat_embed_frame{position:relative;}.h_iframe-aparat_embed_frame .ratio{display:block;width:۱۰۰%;height:auto;}.h_iframe-aparat_embed_frame iframe{position:absolute;top:۰;left:۰;width:۱۰۰%;height:۱۰۰%;}

ستاره بارسلونا از مدل موی جدیدش رونمایی کرد

رونالد آرائوخو با مدل موی جدیدی دیده شد.

همکاری همراه اول و شرکت انتقال گاز ایران باهدف بهبود خدمات مخابراتی و هوشمندسازی زنجیره ارزش

شرکت‌های ارتباطات سیار ایران و انتقال گاز ایران تفاهم‌نامه همکاری با هدف بهبود کمی و کیفی خدمات مخابراتی منعقد کردند. به گزارش سینماسینما،‌ تفاهم نامه همکاری همراه اول و شرکت انتقال گاز ایران با هدف «توسعه و ارتقا همکاری‌های متقابل و بهبود کمی و کیفی خدمات مخابراتی» صبح امروز شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ و با […]

شوک به ورزش ایران؛ قهرمان جهان درگذشت

قهرمان جهان و بازی های پاراآسیایی هانگژو چین در رشته پارادو و میدانی درگذشت.

برنامه پخش زنده فوتبال امروز (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳)

برنامه پخش زنده فوتبال امروز شامل دیدارهای بسیار زیادی می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به آغاز هفته بیست و هفتم لیگ برتر فوتبال ایران اشاره کرد. همچنین رویدادهای از سایر ورزش‌ها برگزار خواهد شد.

یک عده دنبال این هستند بانوان به ورزشگاه نیایند؛ ورود بانوان، محیط ورزشگاه ها را بهتر کرده!

مروری بر تمام ۶۶ هت تریک کریستیانو رونالدو / قسمت سوم

کریستیانو رونالدو ستاره پرتغالی دنیای فوتبال تا به اینجا موفق شده در ۶۶ بازی رسمی، هت تریک کند. این ویدیو که در ۴ قسمت تهیه شده به گل های او در این بازی ها می پردازد.

منتظر بمانید..

نگاهی به فیلم «خوک» ساخته مانی حقیقی/ کشکول

آخرین خبرها

مرتبط با خبر

محسن جعفری

مانی حقیقی

خبرهای پربازدید

رئیس جمهور فرانسه انتقال کیلیان ام باپه به رئال مادرید را تایید کرد

۵ هشداری که نمایش خانگی را نابود می‌کند!

کاخ سفید: از عملیات اسرائیل در رفح حمایت نمی‌کنیم؛روشهای جایگزین پیشنهاد داده‌ایم

پخش زنده بازی سلتیک و رنجرز (لیگ اسکاتلند)

ستاره بارسلونا از مدل موی جدیدش رونمایی کرد

همکاری همراه اول و شرکت انتقال گاز ایران باهدف بهبود خدمات مخابراتی و هوشمندسازی زنجیره ارزش

شوک به ورزش ایران؛ قهرمان جهان درگذشت

برنامه پخش زنده فوتبال امروز (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳)

یک عده دنبال این هستند بانوان به ورزشگاه نیایند؛ ورود بانوان، محیط ورزشگاه ها را بهتر کرده!

مروری بر تمام ۶۶ هت تریک کریستیانو رونالدو / قسمت سوم

اصغر فرهادی

asghar farhadi

امیر جدیدی

amir jadidi

«قهرمان»، بعد از «درباره الی…»، بهترین فیلم فرهادی است

انسیه شاه حسینی

Ensieh Shah-Hosseini

چرا جایزه بازیگری نداریم؟!/ درباره داوری جشنواره فیلم کوتاه تهران

«جان داد»؛ ماهی‌ها عاشق می‌شوند

سال درخشیدن بازیگران/ درباره ٢ فیلم مهم جشنواره فیلم کوتاه تاکنون

محسن جعفری راد: «رنج زیر پوست» را در حمایت از زنان، دختران و حقوق انسان‌ها ساخته‌ام/ نقد دیکتاتوری مردسالارانه

هوشنگ گلمکانی

hooshang golmakani

رونمایی و اکران مستند رنج زیر پوست / گزارش تصویری

مستند «رنج زیر پوست» در گروه هنروتجربه اکران می‌شود

آغاز اکران «رنج زیر پوست»/ مستندی که ساختش ۹ سال طول کشید

جواد عزتی

javad ezati

چرا «زخم کاری» تاثیرگذار است

عادل فردوسی پور

Adel Ferdosipour

وقتی فردوسی‌پورها نباشند…

«طلای قهوه‌ای» قصه فندق‌های گیلان را روایت می‌کند/ فیلمبرداری تا پایان شهریور

صابر ابر

saber Abar

نوید محمدزاده

Navid Mohammadzadeh

«قورباغه»؛ ساختار خلاقانه، فیلمنامه ضعیف

رخشان بنی اعتماد

rakhshan bani

نازنین فراهانی

nazanin farahani

بازیگر اثرگذار اما همیشه مهجور/ نگاهی به بازی‌های نازنین فراهانی به بهانه حضورش در فیلم «مصلحت»

عادل تبریزی

adel tabrizi

نوستالژیک و سرگرم کننده/ نگاهی به فیلم «گیج گاه»

حسین دارابی

hosein darabi

ساختار خلاقانه/ نگاهی به فیلم‌های «منصور» و «مصلحت»

خسرو شکیبایی

khosro shakibaei

فرهاد توحیدی

farhad tohidi

یادی از داریوش مهرجویی در بیست‌وپنجمین نشست ماهانه‌ی «مستندهای ایران‌شناسی»

مانی حقیقی

mani haghighi

جشنواره برلین ۲۰۲۲ «روز سیب» را انتخاب کرد؛ «تفریق» مانی حقیقی، احتمالاً!

پیمان معادی

peyman moaadi

نیکی کریمی

niki karimi

۱۰ بازیگری که در فجر کارگردانی هم کرده‌اند

ترانه علیدوستی

taraneh alidoosti

مانی حقیقی

mani haghighi

فیلم مانی حقیقی به جشنواره فجر نمی‌آید

مانی حقیقی

mani haghighi

فیلم مانی حقیقی آماده نمایش نیست

ترانه علیدوستی

taraneh alidoosti

مانی حقیقی

mani haghighi