جشنواره فیلم فجر باید آینه تمام نمای انقلاب و حامی آثار فرهنگ ساز باشد/ انتقاد به ظاهرسازی، سطحی نگری، سیاسی بازی، نگاه جناحی و عدم شناخت مدیران سینمایی از سینما

جشنواره فیلم فجر اگر چه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در راستای متجلی ساختن اهداف و آرمان های نظام و انقلاب اسلامی پایه گذاری شد؛ اما پس از ۴ دهه از برگزاری اش، متأسفانه این روزها کمتر نام و نشانی از انقلاب اسلامی در این رویداد مهم سینمایی شاهد هستیم و به دلیل ناآگاهی برخی از مدیران سینمایی این اتفاق سینمایی کشور چنان به الگوبرداری از جشنواره های غربی روی آورده است که دیگر ارتباط چندانی با سینمای بومی ما ندارد و نمی توانیم آن را بخشی از سینمای انقلابی خود بدانیم.

به زعم بسیاری از سینماگران و کارشناسان انقلابی و دغدغه مند، جشنواره فیلم فجر طی این سال ها از عنوان «فجر» که منبعث از انقلاب اسلامی است دور شده و با اهداف متعالی حاکمیت در عرصه فرهنگی منافات دارد؛ تجمل گرایی، جنجال های کاذب رسانه ای و هیاهوهای بسیار پیرامون برخی موارد اجرایی که یا اجتناب ناپذیرند و یا احتمال بروز آنها در یک جشنواره هنری دور از ذهن نیست کمترین عایدی مثبتی برای سینمای ما در پی نداشته و همین باعث شده تا این جشنواره شبیه به یک «شو» و «جشن» گردد تا محلی برای ارزیابی دقیق محتوای آثار سینمایی.

از سوی دیگر برخی سینماگران بر این باور هستند که جشنواره فیلم فجر نیازمند حضور مدیریت دائمی و ثابت است که بتواند با سیاست گذاری های درازمدت سینمای را از ویرانی و اضمحلال نجات دهد و دوباره اعتبار را به این رویداد مهم سینمایی بازگرداند؛ همچنین برخی دیگر نیز با تأکید بر اینکه رویکردهای سیاسی و جناحی آفت اصلی جشنواره فیلم فجر شده است خواهان آن شدند تا دیدگاه های سیاسی و جناحی دست اندرکاران برگزاری جشنواره مانع از برگزاری یک جشنواره سالم نگردد.

در همین رابطه با ۱۲ تن از سینماگران کشور خانم ها و آقایان: نادره ترکمانی (کارگردان و مدرس سینما)، جهانگیر الماسی (بازیگر و کارگردان)، مهدی عظیمی میرآبادی (معاون اسبق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و کارشناس فرهنگی)، داریوش غذبانی (کارگردان)، ابراهیم وحید زاده (کارگردان)، ناهید دل آگاه (تهیه کننده)، هاتف علیمردانی (تهیه کننده و کارگردان)، نگار آذربایجانی (کارگردان)، محسن فاضلی (منتقد سینما)، پوریا آذربایجانی (کارگردان)، حبیب الله بهمنی (کارگردان) و علی معلم (منتقد سینما و تهیه کننده) گفتگو کرده ایم که ماحصل آن برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی سینماپرس در ذیل نقل شده است.

    الماسی: تفکرات روشنفکرمآبانه و سرمایه داری باید از جشنواره فجر برچیده شود/ مدیران درگیر ظاهرسازی و سطحی نگری شده اند

جهانگیر الماسی بازیگر و کارگردان سینما در آستانه برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر گفت: جشنواره فیلم فجر متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران و نشأت گرفته از آرمان های نظام انقلاب اسلامی است و از این رو تفکرات روشنفکرمآبانه و سرمایه داری باید از جشنواره فجر دور شود و جای خود را به تفکرات و اندیشه های اسلامی دهد. جشنواره فیلم فجر باید ترویج دهنده نگاه و اندیشه انقلابی در نقد شرایط جامعه و انقلابی باشد. این جشنواره همانطور که از عنوان «فجر» پیدا است باید تمام توان خود را به کار بندد تا آرمان های یک ملت را که در مقابل ظلم و استکبار به پا خواستند و چه در انقلاب و چه در دوران ۸ سال دفاع مقدس خون های زیادی در این راه دادند را به تمامی جهانیان عرضه کند و به طور جدی از رواج دادن فرهنگ غربی توأم با دیدگاه های روشنفکرانه بپرهیزد.

   

معلم: تفکیک جشنواره فجر آسیب های جدی بر پیکره این رویداد سینمایی وارد ساخت/ بدون اشراف کامل به سینما برای جشنواره تصمیم گیری می کنند!

علی معلم تهیه کننده و منتقد سینما با انتقاد شدید از عملکرد مدیران سینمایی اظهار داشت: تناقض در سیاست گذاری های جشنواره فجر آسیب های جدی به آن وارد ساخته است و به نوعی دچار سرگردانی شده و همین امر از کیفیت آن کاسته است. این جشنواره علیرغم اهمیت زیادی که برای سینمای ایران دارد متأسفانه در طول ۳۵ دوره برگزاری اش به دلیل دیدگاه های متناقض مدیران و برگزارکنندگانش با آسیب های جدی روبرو شده که این مسأله باید با تدبیر مدیران فرهنگی از بین برود. این جشنواره در ابتدا تنها نمایشگاهی از تولیدات سالانه سینمای ایران بود و بعدها داعیه آن را داشت که جشنواره ای صاحب سبک در عرصه بین الملل شود اما بعد از گذشت چند دوره مجدداً بازگشتی رو به عقب داشت و باز بدل به نمایشگاهی برای تولیدات سالانه سینمای کشور شد؛ سرگردانی در جشنواره فیلم فجر سال به سال در حال تشدید شدن است و برنامه ریزی های سلیقه ای و بدون کارشناسی دست اندرکاران آن باعث شده تا این جشنواره اعتبار سابق خود را از دست بدهد.

   بهمنی: جشنواره فیلم فجر باید آینه تمام نمای انقلاب اسلامی باشد/ گرته برداری از فرهنگ غربی به هیچ عنوان درخور و شایسته جشنواره انقلاب نیست

حبیب الله بهمنی کارگردان سینما در آستانه برگزاری جشنواره فیلم فجر گفت:  انتظار ما این است که این جشنواره آینه تمام نمای انقلاب اسلامی باشد و چه در حوزه اجرایی و ساختاری و چه در حوزه محتوای آثار سینمایی به اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی توجه کنیم و درصدد باشیم که روحیه ملی و اسلامی را در این جشنواره ترویج کرده و آن را تقویت کنیم. متأسفانه در سال های اخیر ما همواره شاهد آن هستیم که جشنواره فیلم فجر بیشتر به سمت فرهنگ وارداتی غربی سوق پیدا کرده؛ به عنوان مثال در شکل برگزاری این جشنواره هیچ نام و نشانی از هویت ایرانی اسلامی دیده نمی شود و تمامی اتفاقاتی که در آن می افتد برگرفته و کپی برداری شده از جشنواره های غربی است!

   عظیمی: دیدگاه های باندی و جناحی مدیران نباید در جشنواره فیلم فجر دخیل شود/ آیا «فجر» و «انقلاب» بیشتر اهمیت دارد و یا برگزاری یک فستیوال؟!

مهدی عظیمی میرآبادی معاون اسبق نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در آستانه برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر گفت: جشنواره فیلم فجر باید بر اساس قانون برگزار شود و دیدگاه های باندی و جناحی مدیران نباید در آن دخیل باشد اما متأسفانه ما همه ساله شاهد آن هستیم که دبیران جشنواره بر اساس سلایق و دیدگاه های جناحی و سیاسی مدیران بالادستی خود مبادرت به تغییراتی در روند برگزاری جشنواره می کنند که به هیچ عنوان شایسته نیست. جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشور نیاز جدی به بازنگری اساسی در سیاست های خود دارد؛ سال های درازی است که این مهم احساس می شود جشنواره فیلم فجر از اهداف اصلی خود دور شده است اما متأسفانه هیچ گاه یک بازنگری جدی و اساسی صورت نگرفته تا آسیب هایی که این جشنواره را با مخاطره جدی روبرو ساخته است از میان برود.

   فاضلی: جشنواره باید احترام پیشکسوتان سینما را حفظ کند/ مدیران سینمایی به آینده سینما نگاه جدی وکلان ندارند و همیشه در حال آزمون وخطا هستند

محسن فاضلی منتقد پیشکسوت سینما در آستانه برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر گفت: جشنواره فیلم فجر باید احترام پیشکسوتان سینما را حفظ کند اما متأسفانه امسال ما شاهد آن هستیم که برای منتقدان و اصحاب رسانه به خصوص پیشکسوتان سخت گیری های زیادی می شود گویا آقایان مدیران می خواهند به جای حضور ایشان، نزدیکان و آشنایان شان در جشنواره حضور داشته باشند و این برخورد بسیار زننده است. یکی از بزرگترین و مهمترین معضلات اساسی منتقدان و نویسندگان سینمایی و خبرنگاران رسانه های تخصصی سینمایی آن است که در حالی به برج میلاد که عنوان سینمای رسانه ها را دارد می روند که در آنجا از صاحبان فیلم ها گرفته تا دوستان و آشنایان و اقوام مدیران جشنواره و مدیران سینمایی و همچنین خانواده های مدیران نهادهای دولتی حضور دارند. جالب آنجا است که همیشه به اصطلاح معروف کاسه و کوزه تمامی بلایا و مشکلات بر سر اهالی رسانه شکسته می شود و همیشه آن ها محکوم می شوند؛ این در حالی است که بنا به یک آمار سرانگشتی تعداد کل سینمایی نویس های واقعی نهایتاً از یکصد نفر تجاوز نمی کند؟ چرا باید اینقدر برای آن ها سخت گیری صورت گیرد؟

  

غذبانی: جشنواره فیلم فجر همواره با آزمون و خطا روبروست/ این جشنواره نیازمند مدیریت ثابت است تا به اهداف عالیه خود دست پیدا کند

داریوش غذبانی کارگردان سینما و تلویزیون در این باره گفت: یکی از بزرگترین ایراداتی که جشنواره فیلم فجر طی ۳۴ دوره برگزاری اش داشته است این است که همه ساله یا ۲ سال یک بار این جشنواره با تغییر مدیریت و دبیر روبرو بوده و بنده معتقدم جشنواره فیلم فجر نیازمند حضور یک دبیر ثابت است تا به اهداف عالیه خود دست پیدا کند.   تمامی جشنواره های معتبر دنیا همواره از حضور یک دبیر ثابت بهره می گیرند چرا که اگر دبیر جشنواره ای ثابت باشد می تواند همه ساله نکات مثبت و منفی جشنواره را رصد و ارزیابی کرده و در پی آن باشد تا ایرادات را به طور کلی برطرف نماید و جشنواره را بر اساس اهدافی که مد نظر سیاست های فرهنگی کشورش است به پیش براند.

   ترکمانی: رویکرد سیاسی و جناحی در جشنواره فجر نباید وجود داشته باشد/ این جشنواره با دوری از محتوا و توجه به ظاهر آثار تبدیل به یک جشن مدگرایی شده است

 نادره ترکمانی کارگردان و مدرس سینما در همین رابطه اظهار داشت: رویکرد سیاسی و جناحی در جشنواره فجر نباید وجود داشته باشد و همه چیز باید بر اساس قواعد و استانداردهای سینمایی به پیش برد  اما متأسفانه برخی اوقات ما شاهدیم که رویکرد جناحی بیش از رویکرد هنری و سینمایی در جشنواره تأثیر دارد و این رویکردهای جناحی در تمامی ابعاد جشنواره تأثیر منفی می گذارد. یکی از مهمترین اتفاقاتی که در جشنواره فجر شاهد آن هستیم این است که رویکرد جناحی بیش از رویکرد هنری در انتخاب های جشنواره تأثیر دارد و این رویکردهای جناحی در تمامی ابعاد جشنواره تأثیر منفی می گذارد؛ این در حالی است که مدیران سینمایی باید با قاطعیت با همه سینماگران به طور یکسان و بر اساس قانون عمل کنند. مـتأسفانه برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر در تمامی زمینه ها سلیقه ای عمل می کنند نه تخصصی و این اتفاقی است که ما در تمامی ادوار برگزاری جشنواره شاهد آن بوده ایم. به عنوان مثال هیأت انتخاب و داوری جشنواره فیلم فجر باید بر اساس استاندارهای سینمایی مبادرت به انتخاب و داوری فیلم ها بکنند تا حق هیچ فیلمسازی ضایع نشده و جشنواره به بهترین شکل ممکن برگزار شود و اعتبارش را از دست ندهد اما برخلاف این اصول ما شاهد آن هستیم که اعمال سلیقه و فشارهای بیرونی به اعضای هیأت های انتخاب و داوری در این جشنواره معتبر سینمایی همیشه وجود دارد.

     

آذربایجانی: جشنواره فیلم فجر باید از فیلم های فرهنگ ساز و مستقل حمایت کند

 نگار آذربایجانی کارگردان سینما در این باره گفت: جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشور وظیفه دارد تا از فیلم های مستقل که می توانند برای جامعه فرهنگ سازی داشته باشند حمایت کند.   متأسفانه در طول تمامی سال های برگزاری جشنواره فیلم فجر بارها دیده شده که فیلم های مستقل، نوگرا که اتفاقاً می توانند برای جامعه دستاوردها و ثمرات خوبی داشته باشند در جشنواره دیده نمی شوند و مورد توجه قرار نمی گیرند که این مسأله جای تأمل و رسیدگی جدی تری دارد. جشنواره فیلم فجر از آنجایی که جشنواره ای دولتی است به فیلم های مستقل چندان بهایی نمی دهد اما این اتفاق در حالی است که ما شاهد آن هستیم که سینمای مستقل طی سال های اخیر در کشور ما اتفاقات خوبی را رقم زده و آثار بسیار خوبی توسط فیلمسازان و تهیه کنندگان سینمای مستقل تولید شده اند که هم در داخل کشور مورد توجه منتقدان و مردم قرار گرفته اند و هم توانسته اند در خارج از مرزها برای سینمای ما افتخار آفرینی کنند.

   

علیمردانی: حضور دبیران جشنواره در بازه زمانی کوتاه باعث شده همواره با ایرادات و آزمون و خطاهای زیادی روبرو باشیم/ حذف فیلم اولی ها یک انقلاب است

 هاتف علیمردانی تهیه کننده و کارگردان سینما در آستانه برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر گفت: اگر نیم نگاهی به جشنواره های معتبر جهانی در سراسر دنیا داشته باشیم به این نکته دست پیدا می کنیم که این جشنواره ها برای دستیابی به اهداف کلان در درازمدت از نیروهای ثابت برای برگزاری شان استفاده می کنند از این رو معتقدم جشنواره فیلم فجر برای رسیدن به اهداف عالیه نیازمند حضور دبیر و هیأت انتخاب و هیأت داوری ثابت است. به کارگیری یک دبیر کارکشته و خردمند که مورد وفاق تمامی اهالی سینمای ایران باشد و حفظ آن برای یک بازه زمانی درازمدت باعث می شود تا سیاست های کلانی برای یک جشنواره تعریف شود اما متأسفانه آنچه ما در سینمای ایران شاهد آن هستیم این است که دبیران جشنواره ها برای یک بازه زمانی کوتاه مدت نهایتاً ۱ تا ۳ ساله انتخاب می شوند و همین امر باعث می شود تا همواره ما با ایرادات و آزمون و خطاهای زیادی روبرو باشیم.

    دل آگاه: سیاست های غلط در روند برگزاری جشنواره فیلم فجر باعث شده تا از قبل برندگان و منتخبین مشخص باشند/ سینمای ما سینمای «لابی» است

ناهید دل آگاه تهیه کننده سینما نیز در این رابطه اظهار داشت: بزرگترین آفتی که باعث شده تا جشنواره فیلم فجر بعد از ۳۴ دوره برگزاری نتواند به سطح جشنواره های طراز اول در سطح جهان برسد این است که سیاست های غلط در روند برگزاری این جشنواره باعث شده تا از مدت ها قبل برندگان و منتخبین جشنواره مشخص باشند و از این رو فیلمسازان اعتماد خود را نسبت به آن از دست داده اند. جشنواره ای که در آن روابط جای ضوابط را گرفته است و باندبازی و لابی گری در آن حرف اول و آخر را می زند جشنواره نیست و محفلی است برای اینکه برخی از نزدیکان مدیران در هر دولتی بتوانند از آن جایزه بگیرند. برای بنده بعد از سال ها حضور در سینما مسجل شده است که با بسیاری از تهیه کنندگان و کارگردانان پیش از آنکه هیأت انتخاب اسامی آثار حاضر در جشنواره را اعلام نمایند تماس گرفته می شود و به آن ها اعلام می شود که فیلم شما قطعاً در جشنواره حضور دارد؛ برای مراسم پایانی و اهدای جوایز نیز همین رویه وجود دارد و این اتفاق ضربات زیادی را به سینمای ما وارد ساخته است.

   وحیدزاده: سیستم اجرایی جشنواره فیلم فجر اشکال دارد و باید دچار تغییر شود/ نمایش استانی فیلم های جشنواره به صاحبان فیلم آسیب وارد می سازد

ابراهیم وحیدزاده کارگردان سینما در آستانه برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر گفت:  سیستم اجرایی جشنواره فیلم فجر از ریشه اشتباه است و باید دچار تغییر شود ما در تمامی زمینه ها دچار مشکل هستیم و نیاز به یک بازنگری جدی و اساسی در روند برگزاری این جشنواره مهم داریم. یکی از بزرگترین مشکلاتی که در روند برگزاری جشنواره فیلم فجر وجود دارد و ضربات زیادی را به تهیه کنندگان فیلم ها زده برگزاری جشنواره در استان های مختلف کشور است؛ این اتفاق اساساً کار بسیار غلطی است چرا که فیلم های تولید شده و به ویژه آثاری که در بخش خصوصی تولید می شوند نیازمند بازگشت سرمایه شان هستند و نمایش فیلم ها در تمامی استان ها باعث می شود تا در زمان اکران عمومی از فیلم های آن ها استقبالی نشود و از این رو نمایش فیلم ها در استان های کشور از بین بردن سرمایه صاحبان فیلم ها است.

   

آذربایجانی: جشنواره فیلم فجر هر سال محدودتر می شود و این برای سینمای ایران بسیار تأسف بار است/ مدیریت سینمای کشور چیز زیادی از سینما نمی داند!

پوریا آذربایجانی کارگردان سینما با انتقاد شدید از عملکرد مدیران و دست اندرکاران این رویداد سینمایی گفت: جشنواره فیلم فجر هر سال محدودتر و خانوادگی تر می شود و این برای سینمای ایران بسیار تأسف بار است؛ ما همواره شاهد آن هستیم که در تمامی زمینه ها اعم از سیاست گذاری، تعیین هیأت های انتخاب و داوری و... همه چیز بر اساس سلیقه افراد به پیش می رود و نه ظوابط و آیین نامه روشن و شفاف!؛ یکی از بزرگترین ایراداتی که نسبت به جشنواره فیلم فجر وارد است مسأله انتخاب و راهیابی آثار سینمایی است؛ ما همه ساله شاهد آن هستیم که تعدادی فیلم های مهم و مطرح که اصول و قواعد و استانداردهای سینمایی را رعایت کرده اند پشت دروازه جشنواره می مانند اما از سوی دیگر تعدادی فیلم ضعیف و بی هویت به جشنواره راه پیدا کرده و بعضاً جوایزی فرمایشی نیز دریافت می کنند. هیچ پارامتر و معیار درستی برای انتخاب و داوری آثار سینمایی تعیین نشده و همه موارد از صفر تا صد بر اساس سلیقه و روابط افراد به پیش می رود و این در حالی است که ما در هیچ یک از جشنواره های طراز اول دنیا شاهد این رویه غلط نیستیم.