درنگی بر دیالوگ‌گویی‌ در «سد معبر»/ پُرمشغله‌های خوش‌صحبت | نیمرخ

درنگی بر دیالوگ‌گویی‌ در «سد معبر»/ پُرمشغله‌های خوش‌صحبت

cinemacinema_ir-1472-300x200.jpgدر سد معبر تلاش شده است که گفت‌وشنودها و دیالوگ‌ها رسا و بی‌لکنت ادا شوند، مثل خیلی از فیلم‌ها. این سنتی است که از تئاتر به سینما آمده است و ایرادی هم ندارد. اما وضوحِ کلامی در این فیلم و فیلم‌های مشابه می‌تواند محل بحث باشد.

سینماسینما، افشین اشراقی: در سد معبر وقتی شخصیت‌ها رودرروی هم قرار می‌گیرند۱* و لب به سخن می‌گشایند، امواجِ بی‌وقفه‌ی آواها به گوش می‌رسند؛ پالوده، روان، بی‌هیچ خللی. چرا که همه‌ی دیالوگ‌ها باید «خوب» شنیده شوند، واژه‌به‌واژه، بی‌کم‌وکاست. اِلّا در یک پلان. اوایل فیلم قاسم (حامد بهداد) و برادرش جلوی درِ خانه ایستاده‌اند و در حال گفت‌وگو‌اند. ماشینی وارد کادر می‌شود و (در بک‌گراند) بین‌شان قرار می‌گیرد… مهم نیست که ورود ماشین حساب‌شده بوده یا اتفاقی. کارکردِ احتمالی‌اش هم بحث ما نیست. نکته این‌جاست: هم‌زمانیِ صدای ماشین با بخشی از گفت‌وگوی آن‌دو. به صدای ماشین، نور چراغ‌هایش را هم باید افزود. عاملِ دیگری که در حواس‌پرتیِ تماشاگر دخیل است. هرچند که در پلانِ یادشده ماشین وسطِ حرفِ قاسم و محسن پارازیت می‌آید اما باز هم بعید به نظر می‌رسد که تماشاگر – برای شنیدنِ آن چند واژه – گوش‌هایش را تیز کند.

پس این همه وسواس برای چیست؟ آن هم در فیلمی که می‌خواهد به واقعیت (این واژه‌ی همیشه جدل‌انگیز) نزدیک‌تر شود و بیش‌تر به منطقِ دنیای عینی پایبند بماند. چه اتفاقی می‌افتد اگر بین صدها سطر گفت‌وگو چندتایی‌شان خوب شنیده نشوند؟ چه ایرادی دارد که شخصیت‌ها تپق بزنند و مِن‌مِن کنند و بیش‌تر توی حرفِ همدیگر بدوند؟ البته نه این‌قدر مترونومی و حساب‌شده. جایی از فیلم قاسم و آن دست‌فروشِ سمج به اوراق‌فروشی می‌روند تا موبایلِ مفقودشده را از چنگِ صاحب آن‌جا دربیاورد. صاحبِ اجناس بعد از رو شدنِ دست‌اش پیش مأمور شهرداری، آشفته می‌شود و خودش را به موش‌مردگی می‌زند. در این لحظه بهداد (با همان تمپوی سریعِ همیشگی‌اش هنگام عصبانیت و در موقعیت‌های تنش‌آلود) از او می‌پرسد: «دزدی بدتره یا مال‌خری؟» و فروشنده هم مسلط و فوری جواب‌ می‌دهد: «خُب معلومه، هر دو. » در حالی که در سرعت ادای جمله و آوایش، هیچ نشانی از حس‌وحالِ موقعیتی که در آن گرفتار آمده، نیست. این مسئله هنگامی که آن‌دو در نمای دونفره و رودرروی یکدیگر ایستاده‌اند نیز صدق می‌کند و بازی با لحن و پایین‌آمدنِ لِولِ صدای گفت‌وگوهای‌شان نباید ما را از مسئله‌ی مزبور غافل کند.

حالا شیوه‎ی ادای جمله‌ها در صحنه‌ی پیشین را مقایسه کنید با بازیِ محسن کیایی در همین فیلم (که البته بازی‌اش از این منظر خیلی کنترل‌شده است و تعداد پلان‌هایی که در آنها خلاف کلیّت فیلم عمل کرده است به انگشتان یک دست نمی‌رسند). برای نمونه، در صحنه‌ی بگومگویِ قاسم و کیایی و دست‌فروش در ساختمان شهرداری، کیایی در واکنش به حرف دست‌فروش که می‌گوید گوشی مال خودش نیست، این سؤال را سه بار بریده‌بریده تکرار می‌کند: «چرا حرفت رو عوض می‌کنی؟»

و اما اصرار بر وضوحِ کلامی و بی‌لکنتْ‌ اداکردنِ گفت‌وشنودها و دیالوگ‌ها چه لطمه‌ای به این فیلمِ به‌خصوص زده است؟ درست است که هر فیلمی می‌تواند جهان خودش را بنا کند اما این‌جا، بین وضعیتِ کنونیِ شخصیت‌ها و طرزِ صحبت‌کردن‌شان تضادی آشکار هست. انگار آدم‌های فیلم مال آن ‌‌جاها و آن موقعیت‌ها نیستند. آنها در متنِ جامعه‌ای ملتهب و زندگی‌ای نابه‌سامان به تصویر کشیده شده‌اند. همواره‌ گرفتار‌اند و با بحران دست‌به‌گریبان. اما هم‌چنین خوش‌صحبت‌اند و بر فنّ بیان مسلط.

 

۱*منظور گفت‌وگوهای دو نفره و چندنفره است. و نه مثلاً صحنه‌ی پرهمهمه‌ی گلاویزشدنِ مأموران سد معبر با دست‌فروشان و یا آن چند پلانی که شخصیت‌ها با تلفن صحبت می‌کنند. به‌طور طبیعی، در مکالمه‌ی تلفنی (برای القای این‌که کسی آن‌سوی خط دارد صحبت می‌کند) شخصیت‌ها کلمه‌ها را می‌خورند و بعضی از جمله‌های‌شان را با وقفه تکمیل می‌کنند.

منبع: سینما سینما
آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/35446
دیدگاه

آخرین خبرها
خبرهای پربازدید

حامد بهداد

صدور پروانه نمایش برای کمدی «عینک قرمز» و «تگزاس۳»

حسین مهکام برای یک فیلم کمدی با بازی حامد بهداد پروانه نمایش گرفته است. به گزارش ایسنا، حسین مهکام که اسفندماه سال قبل، پس از دو سال فیلم «احمد به ...ادامه مطلب نوشته صدور پروانه نمایش برای کمدی «عینک قرمز» و «تگزاس۳» اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۲/۱۰

محمود کلاری
رضا کیانیان

معرفی داوران بخش سینمایی جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی

یک هیات هفت نفری متشکل از سینماگران صاحب‌نام، داوری بخش فیلم‌های سینمایی نخستین دوره جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی را به عهده دارند. نوشته معرفی داوران بخش سینمایی جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۲/۰۹

محمود کلاری
رضا کیانیان

معرفی داوران جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی

یک هیئت هفت نفری، داوری بخش فیلم‌های سینمایی نخستین دوره جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی را به عهده دارند. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی، محمدعلی باشه‌آهنگر، حامد بهداد، ابوالفضل جلیلی، نیکی کریمی، محمود کلاری، رضا کیانیان و محمدحسین لطیفی، ۱۶ فیلم سینمایی...

۱۴۰۳/۰۲/۰۹

جمشید هاشم پور
حامد بهداد

نمایش و نقد «گیج‌گاه» در فرهنگسرای ارسباران

فیلم سینمایی «گیج‌گاه» به کارگردانی عادل تبریزی یکشنبه دوم اردیبهشت‌ماه در فرهنگسرای ارسباران اکران و پس از آن نقد و بررسی می‌شود. نوشته نمایش و نقد «گیج‌گاه» در فرهنگسرای ارسباران اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۲/۰۱

حامد بهداد
عادل تبریزی

حضور «گیج‌گاه» در کره جنوبی

فیلم سینمایی «گیج‌گاه» به کارگردانی عادل تبریزی به بیست‌و‌پنجمین جشنواره جئون جو در کره جنوبی راه یافت. نوشته حضور «گیج‌گاه» در کره جنوبی اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۳/۰۱/۲۶

لیلا حاتمی
حامد بهداد

با بازی لیلا حاتمی و حامد بهداد؛ «پیر پسر» برگزیده روتردام شد

فیلم سینمایی «پیر پسر» ساخته اکتای براهنی جایزه پرده بزرگ جشنواره بین المللی قیلم روتردام هلند را کسب کرد. به گزارش سینماسینما، «پیرپسر» ساخته اکتای براهنی و به تهیه‌کنندگی بابک حمیدیان و حنیف سـروری امسال در بخش «مسابقه پرده‌ی بزرگ» پنجاه و سومین دوره جشنواره فیلم روتردام حضور داشت و...

۱۴۰۲/۱۱/۱۴

حامد بهداد

به تنها بازیگری که توصیه می‌کنم بخواند حامد بهداد است

بابک رزین از انتشار ترانه «جشن جدایی» به خوانندگی افشین یدللهی خبر داد.

۱۴۰۰/۱۰/۲۲

لیلا حاتمی
حامد بهداد

چرا فیلم لیلا حاتمی و حامد بهداد در جشنواره فیلم فجر نیست؟

تدوین فیلم سینمایی «پیرپسر» همزمان با فیلمبرداری درحال انجام است.

۱۴۰۰/۱۰/۰۷

لیلا حاتمی
امین حیایی

حقایقی درباره فیلمهای شب و هرشب تنهایی : فیلم‌هایی درباره ۱۷میلیون زائر

حقایقی درباره فیلمهای شب و هرشب تنهایی : فیلم‌هایی درباره ۱۷میلیون زائر

سینماسینما، محمد تاجیک – فیلم‌های «شب» و  «هر شب تنهایی» از ساخته‌های رسول صدرعاملی است که به موضوع زائران حرم امام رضا(ع) می‌پردازد‌. هم فیلم ببینید وهم زیارت کنید عموم منتقدان سینمای ایران در زمان اکران این دو فیلم، به استقبال از این ساخته ‌های رسول صدر عاملی رفتند. منتقدی...

۱۴۰۰/۰۷/۱۴

حامد بهداد

حامد بهداد و ولی زادگان در یک فیلم

محمد ولی‌زادگان‌ به جمع بازیگران فیلم سینمایی «پیرپسر» به نویسندگی و کارگردانی اکتای براهنی پیوست.

۱۴۰۰/۰۷/۱۰

سعید روستایی

«متری شیش نیم» در میان آثار سال سینمای بریتانیا

فیلم سینمایی «متری شیش و نیم» در فهرست فیلم‌های برتر اکران شده در سینماهای بریتانیا بالاتر از فیلم‌هایی چون «اوپنهایمر» و «ناپلئون» در رده بیست و چهارم قرار گرفت. به گزارش سینماسینما، نشریه گاردین در آخرین ماه میلادی ۲۰۲۳، اقدام به معرفی برترین آثار سینمایی اکران شده در بریتانیا کرده...

۱۴۰۲/۰۹/۱۷

ترانه علیدوستی
سعید پورصمیمی

طولانی شدن فیلمبرداری مانع از معرفی «برادران لیلا» به جشنواره شد

اولین تصویر از فیلم «برادران لیلا» با بازی ترانه علیدوستی و سعید پورصمیمی منتشر شد. به گزارش باشگاه خبرنگاران، «برادران لیلا» عنوان جدیدترین فیلم سینمایی سعید روستایی است؛ قرار بود ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۱۰/۲۲

اصغر فرهادی
سعید روستایی

فیلم‌های ایرانی در جمع ۱۰ اثر برتر فرانسه

فیلم‌های «متری شش و نیم» ساخته سعید روستایی، «قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی به فهرست برترین فیلم‌های سال فرانسه از نگاه منتقدان راه یافتند. به گزارش ایرنا، سینمای ایران این ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۱۰/۱۲

سعید روستایی

واکنش به اخبار غیر رسمی فیلم سعید روستایی

روابط عمومی فیلم جدید سعید روستایی به نام "برادران لیلا" درباره اخبار غیر رسمی منتشر شده درباره این فیلم ،واکنش نشان داد.

۱۴۰۰/۰۶/۱۶

سعید روستایی

نگاهی به موقعیت دو فیلم‌ ایرانی در اکران فرانسه

نگاهی به موقعیت دو فیلم‌ ایرانی در اکران فرانسه

بانی‌فیلم: از ماه مه امسال که سینماهای فرانسه بازگشایی شدند، دو فیلم ایرانی به پرده آمدند؛ اولین‌ فیلم، «متری شیش و نیم» ساخته سعید روستایی بود که از ۲۸ مه ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۰۶/۰۸

سعید روستایی

ویدئو / از مرور وزرای پیشنهادی تا درگذشت چند چهره فرهنگی بر اثر کرونا

از امروز، جمعه ۲۲ مرداد، برخی از مهمترین اخبار حوزه فرهنگ و هنر کشور را در هفته‌ای که گذشت را در قالب ویدئوی «بسته اخبار فرهنگ و هنر» مرور می‌کنیم. در نخستین شماره از بسته اخبار فرهنگ و هنر، خبرهایی از جمله درباره وزرای پیشنهادی ارشاد و میراث فرهنگی، درگذشت...

۱۴۰۰/۰۵/۲۲

جواد نوروزبیگی
سعید روستایی

«برادران لیلا» پروانه ساخت گرفت/ آغاز پیش‌تولید سومین فیلم سعید روستایی

با صدور پروانه ساخت، سعید روستایی پیش‌تولید فیلم سینمایی «برادران لیلا» را آغاز کرد. نوشته «برادران لیلا» پروانه ساخت گرفت/ آغاز پیش‌تولید سومین فیلم سعید روستایی اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.

۱۴۰۰/۰۵/۲۰

سعید روستایی

استقبال فرانسوی‌ها از «متری شیش و نیم»

استقبال فرانسوی‌ها از «متری شیش و نیم»

 متری شیش ونیم، ۶۸۴۹۵ تماشاگر را در عرض دوهفته اول، روانه سینماهای فرانسه کرد. به گزارش سینماسینما با توجه به موقعیتی که در شرایط کرونایی، و محدودیت های رفتن به سینما وجود دارد، به عقیده کارشناسان پخش فیلم در این کشور، موفقیت بزرگی برای یک فیلم ایرانی از کارگردانی...

۱۴۰۰/۰۵/۲۰

جواد نوروزبیگی
سعید روستایی

سعید روستایی فیلم «برادران لیلا» را می‌سازد

سعید روستایی فیلم «برادران لیلا» را می‌سازد

با صدور پروانه ساخت، سعید روستایی پیش‌تولید فیلم سینمایی «برادران لیلا» را آغاز کرد. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی فیلم، این فیلم به تهیه‌کنندگی سعید روستایی و جواد نوروزبیگی ساخته می‌شود و طی روزهای آینده اسامی بازیگران و عوامل فیلم اعلام می‌شود. روستایی ساخت دو فیلم پرفروش...

۱۴۰۰/۰۵/۲۰

سعید روستایی

«برادران لیلا» سومین فیلم سعید روستایی جلوی دوربین می‌رود

«برادران لیلا» سومین فیلم سعید روستایی جلوی دوربین می‌رود

سعید روستایی فیلم سینمایی «برادران لیلا» را می‌سازد. به گزارش روابط عمومی فیلم، سعید روستایی پیش‌تولید فیلم سینمایی «برادران لیلا» را آغاز کرد. این فیلم به تهیه‌کنندگی مشترک سعید روستایی ...ادامه مطلب

۱۴۰۰/۰۵/۲۰