زمان؛ بلای جان سریال های مناسبتی!

بانی فیلم – گروه تلویزیون- زینب علیپور: «هاتف» داستان عمل کردن به وصیت نامه پدری هنگام مرگ در کربلا است که بار ادای این وصیت نامه به دوش دخترش ریحانه با بازی زیبا بروفه گذاشته می شود. مجموعه ای که چند روزی است روی آنتن شبکه اول رفته و با توجه به داستانی که روایت می کند و حال و هوای متناسبی که با این ایام دارد، تا حدودی توانسته است مورد توجه مخاطبان این شبکه قرار بگیرد. گرچه این سریال نیز مانند هر سریال تلویزیونی دیگری دارای نقاط ضعف و قوتی هم هست. داریوش یاری کارگردان فیلمها و سریال هایی چون: فصل شکار، حبیب، خانه ای روی تپه، مسافر باران، یونس و مدرسه ما در جدیدترین ساخته اش به سراغ چنین موضوعی رفته است که ممکن است برای هر خانواده ای چنین مسئله ای پیش بیاید. یعنی پرداختن به وصیت نامه پدری هنگام مرگ. از این رو بانی فیلم با این کارگردان گفت و گویی پیرامون این سریال و حاشیه ای که از ابتدای پخش سریال گریبان آن را گرفت و معجزه ای که به قول کارگردان در این سریال اتفاق افتاد، داشته است که در ادامه می خوانید:  در ابتدا بگویید که چطور شد برای ساخت سریال «هاتف» سراغ چنین موضوعی رفتید و پس از مدتی کم کاری و فعالیت در سینما با تلویزیون همکاری کردید؟ – البته آخرین کاری که ساختم، نوروز سال گذشته فیلم سینمایی «فصل شکار» بود که خیلی آن فیلم را دوست دارم و در تلاشیم که به جشنواره فیلم فجر امسال برسانیم.  موضوع فیلم «فصل شکار» چیست؟ – یک کار اجتماعی است و داستان زنی است که برای نجات دخترش مجبور است به روستایی برود که سالها پیش از آنجا گریخته بود.  پس ترجیح می دهید هر کاری که می سازید، قهرمان آن یک زن باشد! – به هر حال داستانی که محوریت آن یک زن باشد، جذابیت های خودش را دارد.  برگردیم به «هاتف» و اینکه چطور شد که سراغ چنین موضوعی رفتید؟ – حدود دو سال پیش یک طرحی را با حسین تراب نژاد کار کرده بودیم که آن طرح را به هر شبکه ای که می دادیم، می گفتند نه و مردودش می کردند. اتفاقی که برای فیلم «حبیب» هم افتاد.  چرا؟ علت خاصی داشت؟ – نمی دانم. به هر حال کارشناس شبکه ها به این نتیجه رسیده بودند.  یعنی منظورتان این است که سلیقه ای عمل می کردند؟ – نمی دانم سلیقه ای برخورد می کردند یا علت دیگری داشت که به هر حال طرح را نمی پذیرفتند. ما طرح «هاتف» را به همه شبکه ها ارائه داده بودیم که آن را مردود می کردند. تا اینکه طرح را به سیما فیلم ارائه دادیم و خواستیم که به نگاه و لحن فیلمسازی ما اعتماد کنند. بنابراین این طور شد که دوستان سیما فیلم به ما اعتماد کردند و با کارشناسانشان گفت و گو کردیم و به نتایجی رسیدیم. البته حسین تراب نژاد مشغله کاری داشت و سریال های بسیاری را در دست داشت، به همین دلیل کار را به فروغ فروهیده سپردیم و خانم فروهیده طرح را بازنویسی کرد و نگارش فیلمنامه را آغاز کردند که شروع ماه رمضان امسال کار را آغاز کردیم.  چقدر خط و ربط داستان با تغییر نویسنده دچار تغییراتی شد؟ – بله دچار تغییراتی در شخصیت ها و ساختار طرح شد. اما بر اساس همان طرح اولیه ای بود که حسین تراب نژاد نوشته بود. بنابراین با سیما فیلم وارد گفت و گو شدیم و تولید کار را هم با سیما فیلم پیش بردیم. امیدوارم که در برابر دوستانی که در سیما فیلم به ما اعتماد کردند، روسفید هم شده باشیم و مردم هم کار را دوست داشته باشند.  از ابتدا هم به دلیل موضوع داستان و فضای کار قرار بود که ماه محرم روی آنتن برود؟ – بله کار از همان ابتدا هم برای پخش در ماه محرم در نظر گرفته شده بود.  تعداد قسمت ها چطور؟ قرار بود بیشتر و یا کمتر از این باشد؟ – از همان ابتدای کار حدود ۱۰ یا ۱۲ قسمت در نظر گرفته شده بود.  یعنی داستان «هاتف» پتانسیل بیشتر شدن به لحاظ تعداد قسمت ها را داشت؟ – به نظر من سریال «هاتف» باید همین ۱۰ قسمت میشد. البته می توانست ۱۲ قسمت هم باشد. اما به نظرم تعداد قسمت هایش کافی است.  تا به امروز چه فیدبکی از مخاطبان سریال گرفته اید. با توجه به اینکه مردم مدتهاست که از تلویزیون فاصله گرفته اند و کمتر سریال تماشا می کنند؟ – از تلفن هایی که به من زده شده و پیام هایی که داشتم، ابن را استنباط کردم که مردم در همان قسمت اول غافلگیر شدند. یعنی زمانی که در سکانس های کربلا بازیگر دیگری را به جای زیبا بروفه دیدند. بنابراین کمی آنها را اذیت کرده بود. شاید اشتباه از ما بود که باید پیش از پخش سریال برای مردم توضیح می دادیم که چرا بازیگر دیگری را جایگزین زیبا بروفه کردیم. البته این کار ما دلیل داشت.  ماجرا را شنیده ام. اما ترجیح می دهم به طور کامل از زبان خودتان بشنوم؟ – دلیلش این بود که در روزهایی که ما در حال آماده شدن برای سفر کربلا بودیم، خبر رسید که زیبا بروفه هدیه ای را که منتظرش بود، از خداوند گرفته و باردار شده بود و به همین دلیل نمی توانست سوار هواپیما شود. به همین دلیل ما نتوانستین خانم بروفه را با خودمان به کربلا ببریم. این بود که حدیثه تهرانی بزرگواری کرد و گروه را در کربلا همراهی کرد. چون نزدیک ترین و شبیه ترین بازیگر به زیبا بروفه بود. از طرفی من چهره این بازیگر و محمد فیلی را برای تصویر نیاز داشتم. بنابراین نمی دانستم چطور باید این کار را بدون چهره بازیگر ریحانه انجام بدهم. اما به هر حال کار انجام شد. باز هم تاکید می کنم که ای کاش ما این خبر را زودتر رسانه ای می کردیم تا مردم با دیدن بازیگر دیگری به جای زیبا بروفه غافلگیر نشوند. چون ما اگر بدون رودربایستی و صادقانه پیش از کار توضیح می دادیم که چه اتفاقی افتاده که شما بازیگر دیگری را به جای خانم بروفه دیده اید، حتما می پذیرفتند. از این رو می توانم بگویم ما تنبلی کردیم و این قضیه را به موقع به مردم توضیح ندادیم و مردم را کمی آزرده خاطر کردیم. این تنها اشکالی بود که به من می گویند و من هم تنها دلیل منطقی که وجود داشت را بیان می کنم. برایم عجیب است که وقتی این توضیح را از من می شنوند، می پذیرند و اتفاقا موضوع برایشان خیلی جذاب تر می شود.  به این دلیل است که حواشی معمولا برای مردم جذاب تر است! – بله. اتفاقا برای من مهم بود که مردم کاری را ببینند که دورن آن یک معجزه اتفاق افتاده بود و ما باید این حقیقت را به مردم می گفتیم.  بار اصلی قصه سریال «هاتف» بر دوش ریحانه است. بنابراین باید گزینه های بسیاری را برای بازیگر این نقش داشتید. چطور شد که در انتخاب این نقش به زیبا بروفه رسیدید؟ – البته در طرح اولیه ما شخصیت اصلی زن نبود. بلکه داستان درباره مردی بود که باید حقی را به صاحبش باز می گرداند و در این راه با مخالفت هایی روبرو بود. اما در روند نگارش فیلمنامه و زمانی که خانم فروغ فروهیده نگارش فیلمنامه را برعهده گرفتند، به این رسیدیم که این شخصیت زن باشد و شغل او نیز در عین حال خبرنگار باشد که جذاب تر هم شود.  در مورد گزینش بازیگر این نقش چطور؟ توضیح ندادید. – در واقع من برای این نقش چند بازیگر کاندید داشتم که با آنها صحبت کردم و همزمان فیلمنامه را برای خانم بروفه هم فرستاده بودم. اما متاسفانه بازیگران دیگری که فیلمنامه را خوانده بودند، یک نوع ترسی داشتند از اینکه در کربلا اتفاقی برایشان بیفتد. یعنی از موضوع بمب گذاری ها و داعش می ترسیدند که به کربلا بیایند. حتی با توضیحاتی که در این باره من به آنها دادم، باز هم قانع نشدند و نپذیرفتند.  یعنی به لحاظ مالی برای انتخاب بازیگر مشکلی نداشتید؟ – نه خوشبختانه ما در انتخاب بازیگران هیچ محدودیتی در این سریال نداشتیم. تنها مسئله ای که باعث شد دوستانی که من انتخاب کردم، در این کار نتوانند حضور پیدا کنند همین مسئله بود. اما وقتی خانم بروفه فیلمنامه را خواند، به من گفت که یکی از دلایلی که باعث شد در این کار حضور پیدا کند، کربلا بود. ضمن اینکه شخصا حس خاصی هم به موضوع سیدالشهدا دارد. این طور شد که آمد و ریحانه را بازی کرد. اتفاقا خودم هم که سریال را می بینم، احساس می کنم که بهترین گزینه برای نقش ریحانه، زیبا بروفه بود. البته پیش از این هم چندین تجربه همکاری با هم داشتیم و از این رو از روند کاری مان بسیار رضایت دارم. درکار خیلی هم سلیقه و هم فکر بودیم و من از انتخابم راضی هستم. البته بازیگران دیگر هم همین طور.  بله. شما از بازیگرانی دعوت به همکاری کردید که مدتی است در هیچ سریال تلویزیونی حضور نداشتند و کم کار شده اند که می تواند نکته مثبتی برای این سریال باشد. – من از انتخاب هایم به شدت راضی هستم. اتفاقا برای نقش صادق انتخاب اول من محمد حاتمی بود و یا برای نقش میثم، شهرام قائدی بود که چند سالی است که کار نمی کند. چون دوست ندارد که در زمینه طنز فعالیت کند و از این نقش هم خیلی استقبال کرد. چون در جستجوی نقش های جدی بود. همین طور رزیتا غفاری و کاظم بلوچی و بازیگران دیگر این سریال که انتخاب های درستی برای این نقش ها بودند.  تا اینجای کار از نتیجه راضی هستید؟ حال که فارغ از دغدغه های کارگردانی به عنوان مخاطب سریال تان را تماشا می کنید؟ – واقعیت این است که من اجرای کار خودم را خیلی دوست دارم و تماس هایی از یک سری دوستان در این باره دارم که برای من خیلی با ارزش است و نشان دهنده این موضوع است که کار دیده شده است.  به هر حال هر کاری که در تلویزیون ساخته می شود، با توجه به شرایط تولید یک سری نقاط ضعف و قوت دارد. به عنوان کارگردان سریال «هاتف» چه ایرادی از سریال می گیرید؟ – ما همیشه برای کارهای مناسبتی به عنوان مثال دو ماه مانده به ماه رمضان و یا محرم به این فکر می افتیم که سریال بسازیم. از آنجایی هم که فیلمنامه حرف اول را می زند و برای من هم فیلمنامه خیلی مهم است، فکر می کنم باید برای ساخت چنین سریال هایی باید وقت مناسب داشته باشیم تا با فیلمنامه کامل و بدون نقص سر صحنه برویم. نه اینکه زمان فیلمبرداری و سرصحنه فیلمنامه را بازنویسی و بالا و پایین کنیم و یا در مقطعی از نویسنده خبر نداشته باشیم و یا نویسنده مجبور شود هر دو روز یکبار یک قسمت از سریال را بنویسد و تحویل کارگردان بدهد. یا محدودیت های لوکیشنی که سر صحنه وجود دارد و اینکه نویسنده مجبور است به سرعت سکانس هایی را که مربوط به آن لوکیشن است به گروه برساند. به هر حال این نوع اتفاقات شکل درستی در کار ندارد و به کیفیت کار لطمه وارد می کند. بنابراین زمان در این نوع کارها حرف اول را می زند.  فکر می کنید هنوز هم مخاطب با این نوع داستان ها ارتباط برقرار می کند؟ – به دلیل اینکه ساختار کار ما اجتماعی است و فضای اجتماعی دارد، فکر می کنم توانسته مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد. به من می گویند خیلی وقت بود که ما خانواده به این شل در سریال ها ندیده بودیم. یعنی بحث های خواهر و برادری و بحث های خانوادگی از این دست کمتر در سریال های ما وجود دارد. در صورتی که این نوع فضاها برای مردم ملموس تر و قابل باورتر است. ما در «هاتف» خانواده ای را می بینیم که عزادار هستند و در این میان گله مندی هایی هم وجود دارد. بنابراین از این زوایه داستان ما تفاوت هایی دارد با سریال های دیگری که ساخته می شود. واقعیت این است که من و گروهم همه تلاشمان را کرده ایم که یک سریال خوب و جذابی بسازیم که آن اندیشه های مهمی که در نهضت سیدالشهدا باید به آنها توجه شود، در رگه های فیلمنامه ما وجود داشته باشد.  می توانید در این زمینه مثال بزنید؟ – بله. به عنوان مثال ایستادن آدم ها روی تصمیم هایشان و حق طلبی و حق خواهی و اینکه ما عدالت را پشت در خانه هایمان جا نگذاریم. اینها همه رگه هایی از نهضت عاشورا است که سعی کردیم در این سریال به آنها بپردازیم و در بدنه فیلمنامه جاری باشد.  و اینکه پس از این سریال چه تصمیمی دارید؟ قرار است در سینما فعالیت کنید و یا در تلویزیون؟ – فعلا منتظرم تا پخش سریال به پایان برسد و نظر مردم را جویا شویم تا ببینیم تصمیم بعدی چیست.

نوشته زمان؛ بلای جان سریال های مناسبتی! اولین بار در بانی‌فیلم پدیدار شد.