«گمشدگان» حوالی شبکه دو

نقد

بانی فیلم-گروه تلویزیون- زینب علیپور: فیلمسازان و سریال سازهای بسیاری به این حقیقت واقفند که پرداختن به پرونده های اجتماعی همواره برای مخاطب ایرانی جذابیت دارد و اگر به آن قصه، بچه داستان ها و کاراکترهای باورپذیری هم اضافه کند، قطعا می تواند مورد توجه قرار بگیرد. در این میان سریال «گمشدگان» که این شبها روی آنتن شبکه دو است، از این فرمول استفاده کرده و تا به امروز هم توانسته مخاطبانش را با خود همراه کند. «گمشدگان» داستان تنهایی و بی پناهی دختری به نام ترنج است که پس از فوت مادرش، برای فرار از پدر معتادش و عواقب آن به همراه برادر کوچکترش طاهر به تهران می آید و در این وانفسا و شلوغی شهر بی درو پیکر، برادر کوچک خود را گم می کند و با ماجراها و اتفاقاتی روبرو می شود که شاید هیچ وقت تصورش را هم نمی کرد. به قدری که در بخشی از دیالوگش اعتراف می کند برادرش را پیدا کند، به شهر خودشان شیراز و در کنار پدرش برمی گردد. چرا که او در همین مدت کوتاه فهمیده است که هیچ کجا به امن بودن خانه پدری اش نیست، هر چقدر هم که پدر درگیر چنین مساله ای بزرگ و لاینحل باشد. رضا کریمی کارگردان این مجموعه پس از سالها که از تولید و پخش سریال های «فاکتور هشت» و «راه طولانی» می گذرد و در این مدت برای تلویزیون هیچ سریالی نساخته بود، باز هم قاب تلویزیون را برای روایت داستانی دیگر از دل جامعه برگزیده است. یک درام اجتماعی که مملو از اتفاقات و خطراتی است که در کمین یک دختر جوان و یک کودک ۸ ساله بی پناه در یک شهر غریب است. البته از همان قسمت های ابتدایی هم می شد حدس زد که مخاطب با یک داستان و کاراکترهای باورپذیر از بطن جامعه روبرو است. کریمی در این مجموعه دست روی نقطه حساس و مهمی گذاشته است که یکی از مهمترین و اساسی ترین معضل و مشکل لاینحل جوامع امروزی است. مسئله اعتیاد که می تواند به راحتی بنیان یک خانواده را نابود کند. کارگردان روایت قصه اش را با فضایی ملتهب آغاز می کند. سکانس هایی که در آن بازیگرش در حال استفاده از مواد مخدر در مقابل چشمان فرزندانش است و خانه اش را که باید مکانی امن برای دختر جوان و پسر کوچکش باشد، به مکانی برای استعمال مواد مخدر و پاتوقی برای چشم های ناپاکی رو به دخترش تبدیل کرده است. بهنام تشکر که در این سریال نقش پدر معتاد خانواده را بازی می کند، به قدری باورپذیر در قالب این کاراکتر قرار گرفته است که مخاطب از همان سکانس اول توانست با قصه و این شخصیت ارتباط برقرار کند. گرچه این احتمال وجود دارد که شرحه شرحه شدن این مجموعه و ممیزیهایی که در پخش به واسطه نزدیک شدن به یک سری خطوط قرمز تلویزیون داشته، به داستان این شخصیت هم لطماتی وارد کرده است که نه مخاطب عام، اما مخاطبی که تخصصی کار را دنبال می کند، به راحتی متوجه بریده شدن برخی پلان ها و سکانس ها در طول کار می شود. مخاطب عام با شخصیت ها و قصه ها ارتباط لازم را برقرار می کند، اما مخاطب خاص متوجه تکه پاره ها می شود. رضا کریمی سالهاست که تجربه ساخت فیلم های سینمایی بسیاری از جمله: آدمکش، انعکاس، تراژدی و هزاران زن مثل من را دارد. از این رو در این سریال نیز قاب بندی ها و دکوپاژهایش نیز سینمایی است و به همین خاطر مخاطب سینما نیز می تواند به این سریال نگاهی فراتر از یک سریال تلویزیونی داشته باشد. وی در انتخاب بازیگران به خصوص قهرمان داستانش نیز سعی نموده که نگاه سینمایی به این قضیه داشته باشد. در کنار بازیگران اصلی سریال، حضور ادوین راستاد در نقش طاهر با وجود سن کمی که دارد، به قدری خوب توسط کارگردان هدایت شده است که حتی در سکوت و با نگاه هم توانسته مخاطب را جذب کند. از این رو می توان آینده روشنی را برای این بازیگر متصور شد. اما انتخاب روشنک گرامی در نقش ترنج که قهرمان داستان است، با توجه به ویژگی هایی که وی در بازی و اکت و لحن و بیان خود دارد، شاید به نوعی در تلویزیون ساختارشکنی محسوب شود. چون در ابتدا برای مخاطب تلویزیون ارتباط برقرار کردن با این کاراکتر و نوع بازی ای که دارد، کمی سخت بود. اما درگیر شدن او در ماجراهایی که برایش در طول داستان رخ می دهد، ذهن مخاطب را به قدری درگیر کرد که توانست با او همذات پنداری کند و این می تواند در تلویزیون اتفاق ویژه ای باشد. آن هم در شرایطی که مخاطب تلویزیون نگاهش را به سریال های شبکه های فارسی زبان معطوف کرده است. سریال هایی که هیچ سنخیتی با فرهنگ و زندگی اش ندارد و صرفا برای او جنبه سرگرمی دارد. اما «گمشدگان» با روایت داستانی کاملا ایرانی و از طرفی آموزنده و آگاهی دهنده توانسته مخاطبانش را هر شب ساعت ۲۱:۳۰ پای تلویزیون بنشاند و به گونه ای با خود همراه کند که پس از پایان هم تا دقایقی ذهنش را به خود معطوف کند. از این رو این مجموعه می تواند نقطه عطفی در سریال های سال های اخیر باشد که توانسته نبض مخاطب را در دست بگیرد و او را نگران سرنوشت کاراکترهای داستانش کند.

نوشته «گمشدگان» حوالی شبکه دو اولین بار در بانی‌فیلم پدیدار شد.