دانشجو بودن یا نبودن «متوسلیان» به راستی مسئله این است؟!

به گزارش سینماپرس، در نشست سازندگان فیلم «ایستاده در غبار» با خوانندگان یک مجله، سؤالی درباره تحصیلات دانشگاهی سردار احمد متوسلیان مطرح شد که به استناد کتاب همپای صاعقه اعلام می‌شود که متوسلیان دانشجوی دانشگاه علم و صنعت بوده است. ولی محمدحسین مهدویان در همان جلسه سندیت ادعای کتاب همپای صاعقه درباره متوسلیان را زیر سؤال می‌برد، این موضوع باعث شد تا گل‌علی بابایی و حسین بهزاد پژوهشگران دفاع مقدس و نویسندگان کتاب همپای صاعقه که از جمله آثار مهم تاریخ دفاع مقدس است، طی نامه‌ای سرگشاده به این تشکیک پاسخ دهند. بابایی و بهزاد در این نامه با اشاره به نشست نقد فیلم ایستاده در غبار نوشته‌اند:

۱. در پاسخ به پرسش یکی از حضار جلسه که گفته: در کتاب همپای صاعقه اثر حسین بهزاد و گل‌علی بابایی هم به این ماجرا (دانشجو بودن متوسلیان در دانشگاه علم‌وصنعت تهران) اشاره شده است، سازنده ایستاده در غبار می‌گوید: به نظرم آنها (حسین بهزاد و گل‌علی‌ بابایی) نیز مستندات درستی در این زمینه نداشته‌اند. ما یک سال روی این موضوع پژوهش کردیم و در نهایت هیچ سندی پیدا نکردیم که نشان دهد ایشان در آنجا دانشجو بوده است... من در همه داده‌های قدیمی تشکیک می‌کنم و این طور نیست که چون خیلی معروف است که متوسلیان دانشجوی علم‌وصنعت بوده، این را سرچ نکنم. (پایان نقل قول، کلمات داخل پرانتز از ما می‌باشد)

و اما پاسخ این تشکیک، طی روند چهار ساله پژوهش و نگارش کتاب همپای صاعقه، تیم پدید آورندگان این اثر، از آغاز تا پایان روند کار خود، همواره بنا را بر رجوع به مستندات دست اول آرشیوی، اعم از مکتوب، شنیداری و دیداری، راستی آزمایی و همپوشانی آنها، نهاده بودند. محض ارائه مشتی نمونه خروار، در جواب به ادعای مطرح شده، مبنی بر اینکه مؤلفان همپای صاعقه نیز «مستندات درستی در این زمینه نداشته‌اند»، صرف نظر از نوارهای مصاحبه راویان اعزامی دفتر سیاسی وقت سپاه به لشکر ۲۷ با شهید سیدمحمدرضا دستواره، مسئول وقت واحد پرسنلی این یگان و از همرزمان قدیمی متوسلیان، به تاریخ هفتم اردیبهشت ۱۳۶۱یا مصاحبه ایشان با مهندس سید یوسف کابلی، سومین فرمانده شهید یگان ذوالفقار لشکر ۲۷ و از همرزمان قدیمی متوسلیان در بهار ۱۳۶۴ که هر دو بزرگوار در بیان خاطرات خود از متوسلیان، او را دانشجوی دانشگاه علم‌وصنعت معرفی کرده بودند.
 بسیار بجا است به دو سند شنیداری آرشیوی، حاوی بیانات شخصی احمد متوسلیان اشاره کنیم که در نگارش سرگذشت نامه فشرده وی در بخش پایانی همپای صاعقه مستند درست ما در این زمینه بوده‌اند:

الف- احمد متوسلیان، طی مصاحبه به عمل آمده با وی از سوی راوی اعزامی دفتر سیاسی وقت سپاه به مریوان، در آغاز به معرفی خود پرداخته، می‌گوید: بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم من احمدمتوسلیان فرزند غلام‌حسین دانشجوی سال دوم علم‌وصنعت هستم و مسئول سپاه مریوان.

ب- احمد متوسلیان، در فرجام مرحله چهارم عملیات فتح المبین، طی مصاحبه به عمل آمده با وی از سوی امیر رزاق‌زاده راوی اعزامی دفتر سیاسی وقت سپاه به تیپ ۲۷ محمد رسول الله در آغاز این گونه خود را معرفی کرده است:

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، من احمد هستم، احمد متوسلیان فرزند غلام‌حسین متولد ۱۳۳۲ تهران، از نظر وضعیت (تحصیلی) خودم، دروس ابتدایی را در مدرسه اسلامی مصطفوی گذراندم و دبیرستان را در مدرسه اخباریون گذراندم و بعد از آن هم خدمت سربازی را رفتم و انجام دادم که درجه‌دار وظیفه بودم و بعد از سربازی هم عرض کنم که وارد دانشگاه شدم و دانشجوی سال دوم بودم که در زمان شاه دستگیر شدم و ...

مدرک: نوار فاقد شماره، مصاحبه، مکان: قرارگاه شاوریه، سنگر فرماندهی تیپ ۲۷ در عملیات فتح‌المبین، زمان: یازدهم فروردین ۱۳۶۱، راوی: رزاق‌زاده، مأخذ: آرشیو شنیداری مؤسسه حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه محمد رسول الله. (عبارت داخل پرانتز از ماست)
حال اگر حسب گفته سازنده ایستاده در غبار در نامه نگاری ایشان با سازمان سنجش، آن سازمان در پاسخ مدعی شده که: «آقای متوسلیان دو بار در کنکور شرکت کرده و در هیچ کدام هم به دانشگاه علم‌وصنعت وارد نشده است»، تا آن زمان که رونوشت اسناد مربوط به دو نوبت شرکت متوسلیان در کنکور و عدم موفقیت وی در ورودی به دانشگاه از سوی آن سازمان منتشر نشود، نمی‌توان به صرف یک ادعای شفاهی مطروحه از جانب سازنده ایستاده در غبار، مستندات صوتی دست اول حاوی بیانات صریح احمد متوسلیان، دایر بر دانشجوی سال دوم دانشگاه علم‌وصنعت بودن وی را باطل و فاقد اعتبار دانست.

چرا؟! پاسخ این پرسش را سازنده گرامی ایستاده در غبار بهتر از ما می‌داند. برکنار از باند صدای مصاحبه شوندگان اثر فوق الذکر، بخش عمده‌ای از ساختار مبتنی بر سبک مستند – بازسازی فیلم ایشان، به همان فایل‌های صوتی آرشیوی – عملیاتی احمد متوسلیان متکی بوده است که توسط راویان اعزامی سپاه به استان‌های کرمانشاه، کردستان و خوزستان تهیه شده‌اند.
بنابراین اگر همین اسناد صوتی به جا مانده از شخص احمد متوسلیان را مرجع و مبنای درستی برای روایت مستند سرگذشت وی –خواه در قالب یک کتاب، خواه در قالب یک فیلم – ندانیم، در این صورت فی‌المثل کل سکانس بازسازی شده سخنرانی متوسلان در نماز جمعه اردیبهشت ۱۳۵۹ شهرستان پاوه که طی آن وی به شدت به تعدادی از مسئولان وقت سپاه این شهرستان، بابت بی انضباطی مالی آنان تاخته، چیزی نخواهد بود، به جز یک نمایش ۱۶ میلی‌متری متکی به نواری صوتی، حاوی ادعاهای فاقد هر گونه سند معتبر و مدرک محکمه پسند. و صد البته مقصودمان محکمه تاریخ است.
  
ختم کلام
درسی که از حدود ربع قرن خوردن دود چراغ و تکاپویی به دور از ‌های‌وهوی ژورنالیزم حرفه ای، دغدغه دیده شدن و حب و بغض‌های شخصی و جناحی، برای نگارش مستند کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله آموخته‌ایم، همواره به ما چنین حکم کرده است: نخست هزار بار نیک بیندیش و سخت، وزن و برد و تأثیر مثبت و منفی هر کلمه را بسنج، سپس لب به سخن بگشا، یا قلم را بر مدار کاغذی به گردش در آور.

دیگران خود صلاح خویش دانند. ما به این درس گرانبها، تا لب گور پایبند می‌مانیم.
پدید آورندگان کتاب همپای صاعقه
گل علی بابایی- حسین بهزاد
پنجم مرداد ۱۳۹۵ خورشیدی

منبع: روزنامه جوان