آذین: گروه سینمایی «هنر و تجربه» به جای حمایت از سینمای ملی و ایرانی و ارتقای سینمای کشور کجراهه بیگانگی با سینما و جامعه را طی می کند!

این منتقد سینمای کشور در گفتگو با خبرنگار سینماپرس افزود: رفتار این گروه به گونه ای است که در عمل و اجرا تبدیل به سینمای دگراندیشان شده و نهایت اقبال آن از سوی گروهی از فیلمسازان جوان است که آثار غیر استاندارد و مشکل دارشان امکان نمایش محدود می یابند.

وی ادامه داد: از آنجا که گروه مذکور انسجام و ترکیب و قوام سینمایی ندارد متولیان آن در کنار فیلم های صرفاً تجربی و آماتوری سینماگران تازه کار فیلم های خوش ساخت و حرفه ای را هم به نمایش می گذارند تا وجهه کسب کنند و اگر در میان آثار ضعیف و متوسط این گروه گاه فیلم های قابل تأمل و با محتوا مشاهده می شود این آثار ماحصل ذوق و تبع آزمایی سازندگان آن ها است که بدون هیچ کمک مالی و معنوی ساخته شده اند و هیچ ربطی به سازمان سینمایی و گردانندگان هنر و تجربه ندارند.

آذین با بیان اینکه این روزها در میان فیلم های به نمایش درآمده در این گروه سینمایی که برخی در جشن ها و جشنواره های خارجی هم به نمایش درآمده و بعضاً با استقبال روبرو شده و جوایزی را هم کسب کرده اند اظهار داشت: فیلم هایی در حال حاضر در این گروه سینمایی اکران شده اند که چنانچه هنر و تجربه کارشناسی شده بود و به آسیب زدن به سینمای حرفه ای و نشان دادن در ورود جشنواره های خارجی به جوانان آن ها را برای فردای بهتر سینمای ایران جهت می داد می توانستند در قالب ویژگی های شاخص هنری و تجربی آن بگنجند چرا که بعضی از این فیلم ها نشان دهنده تجربه گرایی سازندگان شان در عرصه های فرم و قالب و روایت و حتی تلاش آن ها برای دستیابی به بیانی تازه در سینما هستند و چند اثری هم ضمن رعایت اصول و قواعد فیلمنامه نویسی و فیلمسازی نگاهی هنری و هنرمندانه به موضوعات و مضامین خود داشته اند.

وی سپس به آثار مستند اکران شده در این گروه سینمایی اشاره کرده و گفت: دو فیلم مستند خوب «شاعران مشروطه» و «شهر آشوب» ساخته هنرمند و روزنامه نگار شناخته شده امیر فرض الهی از جمله آثار قابل توجه فیلم های در حال نمایش این گروه هستند. «شاعران مشروطه» اثری در ستایش شعرا، نویسندگان و آزادگان صد سال اخیر کشور است که در راه عدالت، گسترش فرهنگ و آزادی مبارزه و مجاهده کرده اند؛ این مستند پرداخت شده با آنکه کاستی هایی در غنابخشی اطلاعاتی و تصویری و همچنین بازسازی و بازنمایی تاریخی به دلیل محدودیت دسترسی فیلمساز به منابع بیشتر دارد ولی اثر تماشایی و مانا است.

آذین خاطرنشان کرد: فرض الهی با نگاهی متفاوت در مستند «شهر آشوب» به نمایش و تحلیل اجتماعی از پدیده شعر و شعارنویسی پشت خودروها پرداخته که آن را حاوی ظرایف و لطایف هنری و اجتماعی کرده است. جدا از این دو فیلم و فیلم دیدنی «چهارشنبه» که پیشتر با نمایش در جشنواره فیلم فجر از مخاطب نمره خوب گرفته بود ۴ فیلم «ممیرو»، «پشت در خبری نیست»، «شاهزاده» و «سه و نیم» اکران هنر و تجربه را قابل تحمل و از نظر مضمون و پرداخت تا حدی متنوع کرده اند؛

این منتقد سینما در بخش دیگری از این گفتگو به سایر فیلم های اکران شده در این گروه سینمایی پرداخت و اظهار داشت: هادی محقق که پیشتر فیلم «بردو» را ساخته است در سومین ساخته سینمایی خود که فیلمی تلخ ولی با افقی از امید و زندگی است کوشیده در روایت داستان غمبار زندگی پیرمردی به نام ایاز که بر اثر حرمان و ناامیدی از زندگی بریده و به انتحار دست یازیده از کلیشه در روایت و پرداخت بپرهیزد و نگاهی خوش بینانه به مقوله های مرگ و زندگی، قضا و قدر و سرنوشت خود یا دگرساخته داشته باشد. زوایا و قامت تمام نمای فیلم او که معنای نامیرا را یادآور می شود نشان دهنده کوشش به نسبت موفق محقق در کارگردانی است.

وی افزود: این سینماگر نواندیش که در پی آزمون و خطا برای رسیدن به بیان سینمایی ویژه خود است با ارائه ترکیبی سلیقه ای از شعر و زندگی و طبیعت و سادگی کارگردانی فکر شده و گرفتن بازی های خوب از نابازیگران فیلمش، میثم فرهمند در نقش ابراهیم و یدالله شادمانی ایفاگر نقش ایاز و پررنگ نمایی نقاط قوت درام فیلم از جمله شخصیت پردازی ۲ کاراکتر اصلی تصویرسازی کم و بیش مناسب و نوید بازگشت ایاز به زندگی به همت ابراهیم و نرگس در فیلم «ممیرو» در صدد بازگویی سینمایی و تصویری قصه فیلم برآمده است. «ممیرو» زندگی ایاز و ابراهیم را نشان می دهد و صرفاً قصه آن ها را بازگو نمی کند و این امتیاز خوبی برای سینمای امروز و فردای هادی محقق است.

آذین سپس با بیان اینکه شبنم عرفی نژاد که پیشینه فعالیت مطبوعاتی و کار منشی گری صحنه را در چندین فیلم دارد و از او فیلم تلویزیونی «فرزند چهارم» با روایتی خوب و تعلیق ها و چینش مقبول عناصر درام دیده شده است اظهار داشت: این فیلمساز با یاری استاد سینمای خود، کیانوش عیاری، سینماگر حرفه ای سینما و تلویزیون که نگارش فیلمنامه و تهیه کنندگی فیلم او را به عهده داشته با کارگردانی یک اثر به نسبت روان اجتماعی «پشت در خبری نیست» را روانه پرده سینماهای اندک هنر و تجربه کرده است. استفاده از یک فیلمساز حرفه ای به عنوان فیلمنامه نویس و بهره گیری از بازیگران مستعدی چون شهرام حقیقت دوست، رضا رویگری، رویا نونهالی و مهراوه شریفی نیا این امکان را به عرفی نژاد داده تا در اجرا و رهبری گروه هنری و فنی فیلمش امیدوار ظاهر شو. ساختار تقریباً جمع و جور «پشت در خبری نیست» و بازی های خوب بازیگران در کنار فضاسازی ها، پرداخت صحیح موضوعی و پردازش قابل باور برخی کاراکترها در فیلمنامه به فیلمساز اجازه داده تا در بازگویی داستان فیلمش ناتوان نماند و در ترکیبی از ژانرهای خانوادگی، اجتماعی و حادثه ای تجربه آموزی کند.

وی افزود: گرچه پشت در داستان و محتوای نه چندان تازه فیلم عرفی نژاد خبر زیادی از خلاقیت و نوآوری در فرم و پرداخت و ساختار نیست و در مجموع این فیلم می تواند زمینه کارگردانی یک اثر کامل و کم نقص سینمایی را برای سازنده اش فراهم آورد ولی پشت درهای باز نیم اجتماعی فیلم شبنم عرفی نژاد خبرهایی از حضور یک فیلمساز با نگاه تحلیلی و انتقادی وجود دارد که در صورت کسب آگاهی و تجارب بیشتر سینمایی و اجتماعی و گم نکردن راه سینماگری خود در جاده های انحرافی می توان او را در قالب یک فیلمساز اجتماعی در آتیه تصور کرد.

این منتقد سینما سپس به یکی دیگر از آثار اکران شده در این گروه سینمایی اشاره کرد و گفت: «شاهزاده» روایت زندگی یک افغان به نام جلیل نظری است که از چنگ طالبان از افغانستان گریخته و در ایران اقامت گزیده و پس از سال ها اکنون در موقعیت شغلی و اجتماعی متعادل ایستاده و در آلمان زندگی می کند؛ جلیل نظری کسی است که بخت بازیگر شدن به سراغش آمد و زندگی و شخصیت اش را متحول کرد؛ «شاهزاده» داستان زندگی او فیلمی جمع و جور و یک اثر مستند- داستانی با ساختاری فکر شده و پرداختی سینمایی است.

وی ادامه داد: محمود بهزازنیا کارگردان و بازیگر ایرانی مقیم آلمان «شاهزاده» را به صورت مشترک ایران - آلمان ساخته و برای تهیه، تحقیق و تولید آن ۱۳ سال زمان صرف کرده است. نمایش فراز و فرود زندگی شخصیت اصلی فیلم شاهزاده که با ضرباهنگ مناسب، موسیقی همسو، تدوین اصولی و فیلمبرداری پر تحرک و کارگردانی خوب همراه است این فیلم را از سایر فیلم های مستند و داستانی مشابه با موضوع افغان و افغانستان متمایز می سازد. با آنکه «شاهزاده» از نظر مضمون و محتوا فضا را برای بحث های تاریخی، اجتماعی و سیاسی موافق و مخالف باز گذاشته است ولی در مجموع به عنوان یک فیلم که مسیر تجربه و نگاه هنری به زندگی را هدف قرار داده مورد توجه مخاطب قرار داده مورد توجه سینمادوستان قرار گرفته است.

آذین سپس به فیلم «سه و نیم» اشاره کرد و گفت: نقی نعمتی با نگاه نقادانه بخشی از مسائل انسانی و اجتماعی را در فیلم تلخ خود «سه و نیم» به تصویر کشیده است؛ حوادث جاری در دنیای خارج از زندان که با مرخصی چند روزه هما، هانیه و بنفشه و دخالت آن ها در سیر به ظاهر طبیعی رویدادهای فیلم رقم می خورد نمایشگر نگرش غمگنانه، دغدغه مند و انتقادی فیلمساز در گذر از زندگی ها، نقص ها، انحراف ها و سقوط ها با دورنمایی از امیدها و آرمان ها است.

وی ادامه داد: با آنکه نقد اجتماعی و سینمایی نعمتی به دلیل نوع داستان و تصاویر ارائه شده از غم ها و رنج ها و ضعف ها تلخ و آزار دهنده است اما سیاه نما و غیر منصفانه نیست. کارگردان این اثر سینمایی در «سه و نیم» بنا داشته تا با نمایش تلخی ها و کاستی ها از جای خالی یا کمبود خوبی ها، مهربانی ها و امیدها سخن بگوید و در مجموع با توجه به ساختار نسبتاً منسجم و قابل پذیرش فیلم و بازی های متوسط بازیگران توانسته حرف هایش را به تماشاگر منتقل کند. این فیلم که به تهیه کنندگی شرف الدین و امیر سیدزاده تولید شده در جشنواره «تورین» ایتالیا مورد توجه قرار گرفت. «سه و نیم» دومین ساخته کارگردان آن بعد از فیلم «آن سه» است و می تواند تمرین خوبی برای ساختن فیلم های بهتر و برتر نقی نعمتی باشد.

این منتقد سینما در خاتمه این گفتگو متذکر شد: کاش گروه هنر و تجربه با نگاه و اجرای کارشناسی و حرفه ای همراه بود و می توانست فیلمسازان و آثار جوان شان را به جای دور کردن از جامعه و سینمای ایران با آینده سینمای کشور پیوند بزند و دست نسل جوان فیلمساز را در دست دانش و تجربه سینماگران و سینمای حرفه ای ایران بگذارد.