رسالتم در بازیگری، ماندگاری است!

گروه تلویزیون، فاطمه شهدوست: خیلی ها با شنیدن اسم او یا دیدنش یاد سریال «وضعیت سفید» می افتند، مجموعه ای که باعث شد تا عباس غزالی بیش از پیش دیده شود. وی از سال ۷۶ بود که بازیگری در سریال «انتظار سرخ» به کارگردانی محمد درمنش را تجربه کرد و بعد از آن هم در فیلم ها و سریالهای گوناگونی چون «اعترافات ذهن خطرناک من»، «داستان یک شهر»، «مادرانه»، «حانیه» و… حاضر شد. او این رزوها در سال جدید، مشغول سریال «آشوب» به کارگردانی امیر پوروزیری و تهیه کنندگی مهدی همایونفر شده است. مجموعه ای که در آن به موضوع جنگ و تصرف خرمشهر در قالبی قصه محور پرداخته می شود. در همین راستا گفت و گویی با وی داشتیم که در ادامه آن را می خوانید: اگر موافق باشید از نقشتان در سریال «آشوب» که فضای کلی آن به جنگ برمی گردد شروع کنیم. مجموعه ای که شاید پیش از این هم فضای آن را تجربه کرده باشید، چه شد که به این سریال پیوستید. – به طور کلی مثل همه کارها زمانی که این نقش به من پیشنهاد شد بعد از بررسی آن مجاب شدم که در کار حاضر شوم. من مدتی آگاهانه از تلویزیون فاصله گرفته بودم و این یکی- دو سال تمرکزم روی سینما بود و فارق از خط کشی هایی که نمی خواستم باعث محدودیتم شود، تصمیم داشتم تا با آگاهی مقداری جایی که می خواهم را در سینما باز کنم، اما هیچ وقت اینگونه نبود که بگویم تنها می خواهم در سینما باشم و همیشه منتظر یک پیشنهاد خوب بوده ام. من معتقدم هر بازیگری در هر مدیومی که کار می کند، مهم این است که برای مخاطبش ارزش قائل شود و بهترینش را ارائه دهد چون امضایش در هر کاری که وارد آن شود، ثبت می شود. در این مدت هم در تلویزیون پیشنهاداتی که وسوسه برانگیز باشد و من را رو به جلو ببرد، یا در خور مخاطب باشد، به چشم نخورد، اما وقتی این قصه و کاراکتر رضا به من پیشنهاد شد، بعد از خواندن فیلمنامه، قصه من را جذب خودش کرد و کلیت کاراکتر رضا، از حال و هوای آن گرفته تا هر چیز دیگری که در آن وجود داشت، من را گرفت و دوست داشتم بعد از مدت ها بازگشت این چنینی به تلویزیون داشته باشم. کمی جزئی تر به رضا بپردازیم، چه عاملی در آن شما را جذب کرد و چطور این کاراکتر را تعریف می کنید؟ – نقش رضا که بنا به تاریخ روایت فیلم به بعد از انقلاب و آغاز جنگ در خرمشهر برمی گردد، یک فرد خرمشهری است که از جمله ویژگی های وی مثبت بودن او است. در این بین اتفاقاتی که پشت سر هم در قصه می افتد، گریبانگیر این کاراکتر می شود و این باعث می شود که او بالا و پایین های زیادی از نظر بازی داشته باشد. این نقش برای من جای کار داشت، یکی از این موارد که باید به طور خاص روی آن کار می شد، نوع گویش و لهجه ای بود که به خواسته کارگردان و تصمیم گیران اصلی، قرار شد تا برای رسیدن به یک دستی در بیان لهجه، هیچکدام از کاراکترها غلیظ صحبت نکنند و از سوی دیگر برای رساندن فضای جنوب با لحن کمتری صحبت کنیم. خود من هم لهجه ای را گرفتم که بیش از لهجه بودن، یک لحن و آهنگ جنوبی است. این جزو تفاوت هایی است که چالش ایجاد کرده بود. از سوی دیگر خود کاراکتر هم پیچیدگی های خاص خودش را دارد که من را در این قصه جذب کرد و آن را پذیرفتم. شما تجربه کارهایی که به روزهای جنگ برمی گردد را داشتید، می خواهم بدانم تمایزی که این کاراکتر با تجربیات قبلی شما دارد، در چیست؟ – اصولاً قصه هایی که برگی از تاریخ ما هستند و ورق خورده اند، مثل همین مجموعه که روایتگر سال ۵۸ و ۵۹ است، در بطن قضیه یکسری ویژگی های ثابت برای لباس، صحنه، گریم، کارگردانی، نویسندگی و البته بازیگری دارد. این یک ویژگی بخصوص است که شما خودت را با تاریخی که گذشته، تطبیق دهید، تاریخی که شاید الان خیلی از اتفاقاتش، آکساسوارها، وسایل، حرف ها و دیالوگ هایش دیگر وجود ندارد. اینکه تو خودت را به تاریخ بازگشت می دهی، برای یک بازیگر بسیار وسوسه برانگیز است و جای کار دارد. حال زمانی که قصه هم خوب، قرص و محکم باشد، به این ویژگی ها اضافه می کند. بله، من تجربه بازی فضای جنگ را در کاری مثل «وضعیت سفید» داشتم، کاری که در حال و هوای خودش درخشان بود و فکر می کنم مجموعه «آشوب» هم می تواند در فضای خودش این جذابیت را برای مخاطب ایجاد کند. چرا که داستان یک قصه کاملاً درام عاشقانه ای را روایت می کند که بخش عاشقانه آن با سریال های مثلث عشقی که در یک آپارتمان اتفاق می افتد، تفاوت دارد. یعنی خیلی سطحی نیست و بالا و پایین زیاد دارد. این عاشقانه مربوط به زمان بعد از انقلاب، خرمشهر و کشوری است که به جنگ وصل می شود، رخدادی که عشق موجود را عمیق می کند و فکر می کنم طبق این دلایل کار روی مخاطب هم تاثیر عمیق می گذارد. همه ما در تلاشیم تا این اتفاق بیفتد و این از ویژگی های موجود در کار مشخص است. بعد از فضا و داستان؛ هر بازیگری یکسری ویژگی های ثابت و مختص خودش را دارد که خواه ناخواه همراه او هستند، اما برای جذابیت هر کاراکتری لازم است تا نقش با خلاقیت و تازگی همراه شود. از آنجایی که می دانم ایجاد این تمایز برای شما هم اهمیت دارد، بگویید که خودتان چطور این بالانس را ایجاد می کنید؟ و چقدر این دغدغه در کارها همراهتان است؟ – این موضوع به مقوله بازیگری و بحث تکنیکی آن برمی گردد و خود من هم از جمله بازیگرانی هستم که گزیده کار و کم کارم چرا که خیلی سخت فیلمنامه قبول می کنم، ولی خدا را شاکرم که انقدر پیشنهاد وجود دارد، اما این تفاوت برای من خیلی ارزشمند است و در صدر معیارهایم قرار دارد. دوست دارم تا با پذیرش هر کاری، همیشه یک قدم رو به جلو بردارم، آدم متفاوتی را بازی کنم، رنگ جدیدی را تجربه کنم و فکر می کنم این از رسالت های اصلی هر بازیگری است. البته در بین معیارهایم، مخاطب هم در صدر است و دوست دارم کاری را بازی کنم که مخاطب از من انتظار دارد، چون معتقدم که اگر جایگاهی دارم مدیون مردم است و در کل هرکس در هر جایی که کار هنری می کند، فکر می کنم خدمتی برای مردم انجام می دهد و اگر مردم ما را نبینند، جایگاهی نداریم، پس این نگاه خیلی مقدس است، من باید جواب اعتماد آنها را بدهم و انتظارشان را برآورده کنم، به همین جهت باید کاری در خور آنها باشد، واقعاً وقتی من یک فیلمنامه می خوانم و خودم دوست ندارم، چطور می توانم انتظار داشته باشم که آنها دوستش داشته باشند، به همین دلیل همیشه وقتی هر پیشنهادی حتی از لحاظ مالی وسوسه برانگیز باشد، بدون توجه به این زرق و برق ها اول نگاه می کنم که آن کار آیا من را رو به جلو می برد؟ متفاوت و دور از کلیشه است؟ و آیا مخاطب با قصه آن ارتباط برقرار می کند؟ چون وقتی با قصه مرتبط می شود، مطمئناً آدمهای قصه را دنبال می کند و بعد هم با آنها همذات پنداری می کند و تا آخر کار را دنبال می کند. اینها چیزهایی است که معمولاً خیلی زیاد به آن توجه می کنم و امروز باعث شده تا موارد مذکور من را تبدیل کنند به یک آدم کاملاً وسواسی که سخت هر کاری را قبول می کنم. این قصه ویژگی های مورد نظر را داشت که پذیرفتم تا ۴-۵ ماه در خدمت این تیم باشم و چشمم را روی هر پیشنهادی ببندم. باز هم به سراغ فاصله ای که به آن اشاره کردید، برویم، چرا این فاصله را ایجاد کردید؟ رنجشی از تلویزیون داشتید یا تنها پیشنهادات مناسب وجود نداشت؟ – نه، رنجش نبوده، همیشه احترام من برای تلویزیون و مخاطبانش زیاد بوده و هست و اگر طور دیگری بود قطعاً این پیشنهاد را هم نمی پذیرفتم. پیش از این کار هم پیشنهاد نوروز، سریال های مناسبتی و… داشتم، اما واقعاً دندان گیر نبوده است و پیشنهادی هم نه تنها جذاب نبوده بلکه به سمت کلیشه رفته بودند، یا چیزی مشابه ان را قبلاً تجربه کرده بودم، پس به این دلیل فکر می کردم که بهتر است در آن حاضر نشوم و البته به همه کارها جسارت نمی کنم اما فیلمنامه هایی که به من پیشنهاد شده بود، حس می کردم که نه تنها برای من تازگی ندارد، بلکه، برای مخاطب هم آنطور که باید در خور انتظار و شخصیتشان نیست، به همین دلیل من کمی فاصله گرفتم. البته در این بین معیارهای شخصی هم برای خودم داشتم و همان طور که گفتم ترجیح دادم تا مدتی در سینما کار کنم و چون آدمی نیستم که همزمان سر چند کار باشم، وقتی جایی مشغول می شدم، دیگر نمی خواستم در فضای دیگری حاضر شوم، چون فکر می کردم، نمی شود که تو همزمان از کاراکترت خارج شوی و نقشی را خلق کنی، بعد دوباره از آن خارج شوی و به سراغ کاراکتر دیگری بروی. با احترام به همه همکارانم من این شیوه بازیگری را نمی پسندم و کارم برایم خیلی عمیق تر و مقدس تر از آن است که این شیوه را در پیش بگیرم. به این جهت زمانی که در سینما کار می کردم بخاطر تداخل کاری نمی توانستم برگردم. الان که یک بازگشت این چنینی دارم تمام انرژی ام را برای یک نقش متفاوت گذاشته و امیدوارم که نتیجه دهد. شما از آن دست بازیگرانی هستید که خیلی از حس تان خرج می کنید و در واقع کار را تا حد زیادی حسی پیش می برید. در حال حاضر هم که مشخصاً درگیر کاراکتر رضا شده اید و این مشهود است. کمی از این درگیری حسی بگویید. – ممنون از توجه شما. این سوال جالبی بود، چون من از جمله بازیگرانی ام که خودم را در جریان قصه قرار می دهم و خود را در جریان داستان قرار دادن، یعنی اینکه شما عباس غزالی فعلی را فراموش کنی، از جلدت خارج شوی و جلد رضا یا برای خودت انتخاب کنی و کامل در قالب یک کاراکتر دیگر بروی در قصه سریال «آشوب» هم من کاراکتر عاشق شکست خورده ای را بازی می کنم که جنس شکتش هم با شکست های مرسوم و کلیشه ای فرق دارد، کامل از آن نمی گویم که قصه لو نرود. این ممارست، عذاب و زجری که این کاراکتر می کشد تا به عشقش برسد و بعد آن عشق به عشق دیگری تبدیل می شود، بعد هم پشت سر هم موانعی ناخواسته سر راهش قرار می گیرد که باعث می شود این کاراکتر سختی های زیادی بکشد. الان که با هم صحبت می کنیم هم ما در اوج گرفتاری این کاراکتریم و گرفتگی که به آن اشاره کردید، به این جهت است این درگیری حسی یکی از ویژگی های بازیگری است که همیشه برایم مقدس بوده. بازیگری همان طور که بعضی ها از بیرون می بینند و به زرق و برق آن توجه می کنند، حداقل برای من اینطور نیست. مشقت های این حرفه آنقدر زیاد است که خواب و خوراک و خیلی موارد دیگر زندگی آدم را درگیر می کند. گاهی وزن کم می کنم، ضعیف می شوم و خیلی اتفاقات ظاهری، باطنی و روحی برایم می افتد و فکر می کنم این جزئی از بازیگری است. اما با همه اینها وقتی نتیجه کار را می بینید و به قول جدیدی ها لایک می گیرید، آن موقع همه این خستگی ها را فراموش می کنید، انگار که آن سلول های از کار افتاده، سوخته و یا از بین رفته، با یک لایک و نتیجه درخشان ترسیم و زنده می شوند و موجب می گردد تا انرژی مضاعفی برای کار بعدی داشته باشید. لااقل در مورد من اینطور است. و این نزدیکی حسی را چطور ایجاد می کنید؟ – این اتفاق قطعاً تمرین های خیلی زیاد و استفاده از تکنیک ها را می طلبد. علاوه بر اینها باید شروع و پایانی را برای خود کاراکتر در نظر بگیریم و با ترسیم شناسنامه ای برای آن، عقبه و آینده ای را برای نقش ببینم، ویژگی هایی که حتی ممکن است در خود نقش دیده نشود. ما باید ببینیم که این نقش چه کودکی را داشته، در چه خانواده ای و در چه ماه و روزی به دنیا آمده؟! اینها شاید خنده وار باشد و بگویید که در فیلم دیده نمی شود، اما باور کنید همین ها تاثیر دارد و به نقش عمق می دهد. آن وقت وقتی تماشاگر گرفتارش می شود و می گوید چقدر این کاراکتر طبیعی است، بی دلیل نیست و علت آن این است که تو در ذهنت آن را زندگی کردی، این زندگی در وجودت ته نشین می شود، آن وقت تو دیگر عباس غزالی نیستی، رضا هستی و برای رسیدن به همه اینها تو باید با خالق اصلی این کار صحبت کنی. خالق اصلی هم یعنی نویسنده و کارگردان، در این مسیر نویسنده اول از همه کاراکتر را خلق کرده است، کارگردان به آن شکل می دهد و بازیگر آن را جلو دوربین ایفا می کند. این تعامل ۳ نفره باعث می شود که نقش جان بگیرد، آن را بهتر بفهمی و بعد با تکنیک و ویژگی هایی که از بازیگری بلد هستی نقش را به بهترین شکل، جذاب و تاثیرگذار ایفا کنی که به دل تماشاگر هم بنشیند. آن بحث ته نشین شدن کاراکتر در وجود بازیگر هم به همان داستان هر چه از دل برآید، لاجرم بر دل نشیند برمی گردد. فکر می کنم این درگیری بالطبع در زندگی حقیقی بازیگر هم تاثیر می گذارد. – بله قطعاً در برخی مقاطع آزاردهنده است، شاید در زمانی چشم را کم سو کند، آدم را شکسته تر کند، لحظاتی که همه می خندند تو باید جدی باشی یا شب ها بیداری و باید فکر کنی اینها باعث می شود که از زندگی طبیعی خارج شوی، ولی همه اینها جزو سختی های بازیگری است که آن را پذیرفتیم و عاشق آن هستیم، چون در غیر این صورت نمی توان حتی ۱ ثانیه در این حرفه دوام آورد. وقتی عاشق هستی پای عشقت همه چیز را می دهد و ما گرفتار این کار هستیم، برایم خیلی مقدس است و جانم را هم پای آن می دهیم. بازگشتی داشته باشیم به کاری که الان مشغولش هستید، شما در سریال «آشوب» با بازیگران پیشکسوتی چون پروانه معصومی، محمود پاک نیت و سیاوش تهمورث همکاری دارید، از این اتفاق هم بگویید. – بله، آقای پاک نیت که در نقش پدرم هستند و خانم معصومی عزیز هم کاراکتر مادر من را بازی می کند. همیشه وقتی در کنار پیشکسوتان قرار می گیری حس خیلی خوبی را داری، آنها کوله باری از تجربه اند و شما گذران زندگی و زندگی هنری را در لحظه لحظه دیالوگ گفتن و ری اکشن دادنها می بینید، این فرصت خوبی برای هر بازیگر جوانی است و در کارهای دیگری هم تجربه این چنینی را داشتم. در اینجا هم با احترام برای آنها همیشه سعی کرده ام تا همه انرژی ام را برای همه از پیشکسوت های گروه گرفته تا تازه کارها بگذارم، چون معتقدم که من وقتی خوب کار کنم بازیگر روبرو هم خوب دیده می شود و بالعکس، در کل اگر هر دو خوب کار کنیم آن سکانس خوب می شود. این گروه هم در کل به خوبی از پس فضای کار برآمده اند و ارتباط خیلی خوب، دوستانه و حس تعامل خوبی با اعضا و کارگردان داریم. فکر می کنم وقتی ارتباط خوبی بین بازیگر و کارگردان باشد آن کار بهترین کار کارگردان و بازیگر می شود، چون باعث می شود بدون هیچ گاردی هر یک بهترینشان را بگذارند. از کارهای سینمایی تان هم بگویید، فکر می کنم کارهایی را در نوبت اکران دارید. – بله، یکی فیلم «من یوسف هستم مادر» است که در مرحله صداگذاری است. فیلمی که خیلی متفاوت است و نقش جدید و عجیب و غریبی را در آن دارم، در این اثر من یک ملیت دیگر را ایفا کردم و این هم از آن اتفاقات چالش برانگیز است. یک فیلم دیگر هم دارم که در اوایل سال آن را تمام کردم، کاری که از فیلم های بدنه سینما و گیشه ای تجاری است که نقش اصلی آن بودم و با عنوان «همه چی عادیه» در حال سپری کردن مراحل پایانی فنی است. شما فضاهای گوناگونی را تجربه کرده اید، اما می خواهم بدانم هنوز که هنوز است نقشی در ذهنتان است که بخواهید آن را بازی کنید؟ – بله خیلی زیاد، به اندازه موهای سرتان! اما اسم نمی برم. گاهی شرایط بر وفق مراد آدم نیست و باید واقع بینانه از بین گزینه های روی میز بهترین را انتخاب کنیم، گاهاً نقشی که می خواهید به شما نمی رسد، این ناراحت کننده است اما بخشی از زندگی است و باید تلاشمان را کنیم و به امید نقش های مورد علاقه بنشینم. اما همان طور که گفتم به تعداد آدم های روی کره زمین نقش هست و باید فرصت بازی آن پیش بیاید. مطمئناً خیلی نقش هست که بخصوص در سینما هنوز ایفا نکردم و هنوز حقم را از سینما نگرفته ام، عجله ای هم ندارم، ولی به شدت امیدوارم و مطمئنم این کار را بزودی زود می کنم. به عنوان سوال آخر بگویید که عباس غزالی در دنیای پر فراز و نشیب بازیگری، برای خودش در سال های دور، چه آینده ای را ترسیم کرده است؟ – رسالت من از بازیگری این است که ماندگار شوم و روزی که دیگر عباس غزالی نبود همه به نیکی از او یاد کنند، فکر می کنم برای هر بازیگری این جزو آرزوهایش است. من هم از بزرگترهایمان الگوبرداری می کنم و تلاشم این است مثل خیلی ها از جمله خسرو شکیبایی، پرویز پرستویی و خیلی های دیگر، مثل استاد نصیریان که در هشتادمین دهه زندگی اش هنوز که هنوز است درخشان اند و تماشاگر را غافلگیر می کنند. این یکی از بزرگترین آرزوهایم در مورد بازیگری است که شاید برای اولین بار است اینگونه به آن اشاره کردم.

نوشته رسالتم در بازیگری، ماندگاری است! اولین بار در بانی‌فیلم پدیدار شد.