کوشش ناموفق در به تصویر کشیدن یک فیلمنامه

یاسمین خلیلی فرد

فارغ از علاقه ای که به عباس کیارستمی و سینمای او داشته و دارم، «امتحان نهایی» را که بر اساس طرحی از او توسط عادل یراقی ساخته شده، اصلاً نپسندیدم و دلیلش واضح است؛ طرح و فیلمنامه با آن چه در اجرا با آن مواجه می شویم هیچ سنخیتی ندارد. اگر کارهای کیارستمی ساده و بی داستان بودند و کمتر برای شخصیت های فیلمهایش پیشینه تعریف می کرد، اگر دیالوگ هایش شما را به یاد فیلم های مستند می انداختند و از زندگی می آمدند، اگر نابازیگرانش آن قدر درست و دقیق انتخاب شده بودند که از صد بازیگر حرفه ای بهتر بازی می کردند، باید هشدار دهم که در «امتحان نهایی» انتظار تکرار هیچ یک از این المان ها را نداشته باشید، زیرا فیلم اساساً ارتباطی با کارهای زنده یاد کیارستمی ندارد. «امتحان نهائی»، اولین و بزرگترین ضربه را از بازی بد نابازیگرانش می خورد که در تقابل به شدّت گل درشتی با بازی بازیگران حرفه ای فیلم قرار گرفته است. شاید اگر فیلمساز از خیر گیشه کار می گذشت و برای نقش های پونه و فرهاد نیز به سراغ دو نابازیگر می رفت، دست کم بازی ها یکدست از آب در می آمدند و این تفاوت فاحش میان بازی ها از بین می رفت. وقتی یک نابازیگرِ ناآماده و نه چندان مستعد در مقابل شهاب حسینی دیالوگ می گوید و نابازیگر دیگری در همین شرایط قرار است با میمیک چهره اش با لیلا زارع وارد بده بستان بازیگری شود، طبیعتاً حاصل کار بیش از آن که تأثیرگذار از آب درآید خنده دار می شود. از دیگر خطاهای بزرگ فیلمساز، ترکیب سادگی آثار کیارستمی با جنبه های دراماتیک و داستانی ای است که احتمالاً مدنظر خودش بوده است و این ترکیب آنقدر ناشیانه صورت گرفته که نتیجه حاصل، فیلم را کاملاً دوپاره کرده است. به عنوان مثال سکانس کارواش با نوع بازی ها و میزانسن و موقعیتی که تعریف می کند، شما را به یاد بسیاری از فیلمهای واقعگرایانه مصطلح همچون کارهای فرهادی، مازیار میری و … می اندازد اما در بخش های مربوط به بازیگران (درواقع نابازیگران) نوجوان فیلم ورق برمی گردد و فیلمساز به وضوح از المان های سینمای کیارستمی دنباله روی می کند. بنابراین کارگردان حتا در حفظ و پرداخت میزانسن سکانس های مختلف فیلمش از نوعی بی نظمی و عدم هماهنگی رنج می برد که نمود آشکار آن در فیلم قابل مشاهده است و مخاطب را پس می زند. بله! فیلم های کیارستمی هم عموماً بیش از قصه گویی و گرایش به روایت های کلاسیک، در صدد بازی های فرمیک و پرداخت به برخی مفاهیم خاص اند؛ فیلم های کیارستمی درواقع فراتر از فیلم اند. شاید بتوان مدعی شد که فیلم های او بیشتر خودِ زندگی اند تا نمایشی ساختگی از آن و این، مولفه تفکیک ناپذیر آثار اوست که در فیلمهای بسیاری دیگر از فیلمسازان سراسر جهان که قصد الگوبرداری از آثار او را داشتند جواب نداده است. به نظر می رسد عادل یراقی با آن که یک گنجینه ارزشمند همچون طرحی از عباس کیارستمی را در اختیار داشته، در پرداخت به این طرح و خصوصاً در اجرای آن به شدت ناتوان بوده است. از دیگر خطاهای فیلمساز، تلاش برای ایجاد تعلیق در فیلم است؛ تعلیقی که به سرانجامی نمی رسد و در بسیاری از بخش ها به بیراهه می رود و فراموش می شود. البته سکانس پایانی فیلم هوشمندانه است، اما همچنان دو سکانس آغازین و پایانی فیلم به دیگر سکانس های آن نمی خورند و وصله هایی ناجور بر کل کارند. فیلمساز در هدایت نابازیگران به هیچ وجه موفق نبوده است. شگرد کیارستمی برای بازی گرفتن از نابازیگران فیلمهایش را نمی دانم اما آن چه از وجنات امتحان نهایی پیداست. هدایت این دو نابازیگر به شیوه هدایت بازیگران حرفه ای کار بوده است و آنها نه از فراز و نشیب های نقش هایشان سردرآورده و نه توانسته اند در بده بستان با بازیگران مقابلشان (که هر دو هم بازی های خوبی دارند) سربلند بیرون بیایند. از دیگر اشکالات فیلمنامه که به شخصیت پردازی های آن بازمی گردد، ناهماهنگی مادرو پسر فیلم به لحاظ سطح طبقاتی و حتا مسائل جزیی تری چون نوع پوشش، گویش و … با یکدیگر است. درست است اشاراتی به این مسئله می شود که پسر سالها دور از مادرش در شهری دیگر زندگی می کرده، اما این بهانه، برای این حجم از تفاوت میان مادر و پسر کافی به نظر نمی رسد؛ ضمن آن که نوع برخورد مادر با پسری این چنین افسارگسیخته و غیرقابل کنترل از دیگر اشکالات فیلمنامه است. حتا نوع صحبت کردن مادر با فرزندش و دوست او به هیچ وجه ملموس و باورپذیر نیست. از ویژگی های بارز سینمای کیارستمی، دوری گزیدنش از پیچیده کردن گره های فیلمنامه است. او قرار نیست همچون اصغر فرهادی سکانس به سکانس نقاط بحران و پیچیدگیهای فیلمنامه را بیشتر کند. او می خواهد سادگی فضای کار حفظ شود و از ازدیاد وجوه دراماتیک فیلم پرهیز شود. فیلم های او همان طور که گفته شد فراتر از فیلم اند. همچنین اتفاق در فیلم های او کمتر به چشم می خورد. اما در فیلم یراقی، بسیاری از کنش ها و موقعیت های ایجاد شده توسط کاراکترها به دور از منطق روایی و بر پایه اتفاقات دم دستی بنا شده اند؛ مثلاً نقشه ای که در پایان غلام و سعید برای فرهاد (شهاب حسینی) کشیده و به اجرا درش می آورند به شدت عجیب و به دور از باورپذیریست. آن ها همچون دزدان حرفه ای ابتدا موقعیت خانه معلم را شناسایی کرده و سپس با حرکاتی عجیب مثل عبور از داربست و ورد به خانه ی معلم، مرغ ها را به اتاق او پرتاب می کنند!!! اولاً از کجا می دانند که معلم شب به خانه بازمی گردد؟ خصوصاً که به قول غلام، فرهاد و مادر سعید در غیاب سعید موقعیت خوبی برای تنها بودن دارند، ضمن آن که از کجا می دانند فرهاد پنجره را باز می گذارد؟ آن هم در فصلی که به نظر سرد می رسد و پوشش شخصیت ها کاپشن و پولیور و … است. اگر فرهاد پنجره را باز نگذارد، آیا امکان اجرایی شدن نقشه برای دو پسر وجود خواهد داشت؟ و آیا اصلاً پونه، مادر سعید (لیلا زارع)، که غلام و سعید را بهتر از هرکسی می شناسد به این که آن ها چطور به خواسته او و فرهاد مبنی بر امتحان دادن تن درمی دهند، شک نمی کند؟ با خودش فکر نمی کند چه شده این دو نفر که امتحانشان را با این اعمال شاقه داده اند نیمه شب تصمیم به درس خواندن گرفته اند؟ همه این سوالات بی جواب و موقعیت های باورناپذیر و اتفاقی، کار را از سینمای کیارستمی دور کرده و حتا به درام های آبرومندِ سینمای ایران که بر پایه رئالیسم بنا شده اند نیز نزدیک نمی کند و «امتحان نهایی» فیلمی در میانه این دو باقی می ماند. فیلم به لحاظ صدابرداری و صداگذاری نیز خالی از اشکال نیست. در سکانس های موتورسواری دو نوجوان آمبیانس محیط خیابان بر صدای بازیگران سوار شده است که به احتمال بسیار، چنین تمهیدی عامدانه نبوده و از خطای صدابرداری و صداگذاری نشأت می گیرد که سینک نبودن صدا و تصویر بازیگران در برخی از سکانسها نیز گواه دیگری بر این مدعاست. موسیقی متن کار چه در سکانس آغازین و چه در سکانس پایانی هیچ گونه سنخیتی با بافت فیلم و فضای آن ندارد. «امتحان نهایی» به عنوان فیلمی که نام زنده یاد عباس کیارستمی را به عنوان طراح داستان و یکی از فیلمنامه نویسان با خود حمل می کند، فیلمی شکست خورده است که ایده و طرح درخشان اولیه آن قربانی اجرایی پراشکال، ناهمخوان و ناشیانه شده است. به نظر می رسد، فیلم تقلیدی خامدستانه از سینمای کیارستمی است که با سینمای فیلمسازان دیگری نیز آمیخته شده و حاصل آش شله قلمکاری است که نه مخاطب عام را راضی می کند و نه مخاطب خاص را.

نوشته کوشش ناموفق در به تصویر کشیدن یک فیلمنامه اولین بار در بانی‌فیلم پدیدار شد.

منبع: بانی فیلم

آدرس کوتاه: http://www.rokh.in/news/12127

دیدگاه

آخرین خبرها

مرتبط با خبر

عباس کیارستمی

عادل یراقی

خبرهای پربازدید

۵ هشداری که نمایش خانگی را نابود می‌کند!

با گذشت حدود دو هفته از اظهارنظر جنجالی محمدحسن شانه‌ساززاده نایب رییس هیات مدیره پلتفرم نماوا و در حالی که موج اعتراض گسترده سینماگران به بخش توهین‌آمیز سخنان وی فروکش ...ادامه مطلب نوشته ۵ هشداری که نمایش خانگی را نابود می‌کند! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

رئیس جمهور فرانسه انتقال کیلیان ام باپه به رئال مادرید را تایید کرد

امانوئل مکرون ضمن تأیید انتقال کیلیان ام باپه به رئال مادرید، از باشگاه مادریدی خواست اجازه حضور در المپیک را به او بدهد!

مروری بر تمام ۶۶ هت تریک کریستیانو رونالدو / قسمت سوم

کریستیانو رونالدو ستاره پرتغالی دنیای فوتبال تا به اینجا موفق شده در ۶۶ بازی رسمی، هت تریک کند. این ویدیو که در ۴ قسمت تهیه شده به گل های او در این بازی ها می پردازد.

برنامه پخش زنده فوتبال امروز (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳)

برنامه پخش زنده فوتبال امروز شامل دیدارهای بسیار زیادی می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به آغاز هفته بیست و هفتم لیگ برتر فوتبال ایران اشاره کرد. همچنین رویدادهای از سایر ورزش‌ها برگزار خواهد شد.

کیلیان ام باپه بیش‌ترین دستمزد را در رئال مادرید دریافت خواهد کرد / RMC

گزارشی از میزان دستمزد ستاره فرانسوی در رئال مادرید منتشر شده‌است.

پخش زنده بازی سلتیک و رنجرز (لیگ اسکاتلند)

.h_iframe-aparat_embed_frame{position:relative;}.h_iframe-aparat_embed_frame .ratio{display:block;width:۱۰۰%;height:auto;}.h_iframe-aparat_embed_frame iframe{position:absolute;top:۰;left:۰;width:۱۰۰%;height:۱۰۰%;}

ستاره بارسلونا از مدل موی جدیدش رونمایی کرد

رونالد آرائوخو با مدل موی جدیدی دیده شد.

وزیر ارشاد نظر داد؛ ساخت فیلم بدون مجوز رسول‌اف تخلف محرز است

وزیر ارشاد در جمع خبرنگاران درباره وضعیت تولید فیلم‌های زیرزمینی و همچنین راه‌یابی فیلم «دانه‌های انجیر مقدس» از محمد رسول‌اف به کن گفت: این تخلف محرزی است. او همچنین می‌گوید ...ادامه مطلب نوشته وزیر ارشاد نظر داد؛ ساخت فیلم بدون مجوز رسول‌اف تخلف محرز است اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

ساعت۷/۳۰عصر/ کن استارت می‌زند؛ لییراسیون از احتمال برنده شدن فیلم رسول‌اف گفت!

کن- محل برگزاری جشنواره- خبرنگار بانی‌فیلم: امروز سه‌شنبه ۱۴ می که جشنواره کن رسما شروع به کار می‌کند، مراسم افتتاحیه این رویداپ بزرگ سینمایی ساعت هفت و ربع بعدازظهر در ...ادامه مطلب نوشته ساعت۷/۳۰عصر/ کن استارت می‌زند؛ لییراسیون از احتمال برنده شدن فیلم رسول‌اف گفت! اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.

یک عده دنبال این هستند بانوان به ورزشگاه نیایند؛ ورود بانوان، محیط ورزشگاه ها را بهتر کرده!

منتظر بمانید..

کوشش ناموفق در به تصویر کشیدن یک فیلمنامه

آخرین خبرها

مرتبط با خبر

عباس کیارستمی

عادل یراقی

خبرهای پربازدید

۵ هشداری که نمایش خانگی را نابود می‌کند!

رئیس جمهور فرانسه انتقال کیلیان ام باپه به رئال مادرید را تایید کرد

مروری بر تمام ۶۶ هت تریک کریستیانو رونالدو / قسمت سوم

برنامه پخش زنده فوتبال امروز (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳)

کیلیان ام باپه بیش‌ترین دستمزد را در رئال مادرید دریافت خواهد کرد / RMC

پخش زنده بازی سلتیک و رنجرز (لیگ اسکاتلند)

ستاره بارسلونا از مدل موی جدیدش رونمایی کرد

وزیر ارشاد نظر داد؛ ساخت فیلم بدون مجوز رسول‌اف تخلف محرز است

ساعت۷/۳۰عصر/ کن استارت می‌زند؛ لییراسیون از احتمال برنده شدن فیلم رسول‌اف گفت!

یک عده دنبال این هستند بانوان به ورزشگاه نیایند؛ ورود بانوان، محیط ورزشگاه ها را بهتر کرده!

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

اختصاصی سینماسینما از جشنواره کن/ گفت‌وگوی سعید نوری با محمد حقیقت/ مزایا و معایب نمایش فیلم‌ها به منتقدان پیش از جشنواره

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

تمجید هانکه از سینمای بی‌همتای کیارستمی

همایون ارشادی

homayon arshadi

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

هوتن شکیبا: دوست داشتم به جای همایون ارشادی در «طعم گیلاس» باشم

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

محسن شرفی‌نیا درگذشت

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

«شیرین»، مثل عشق زنانه

مجید مجیدی

majid majidi

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

سینماگران خارجی گفتند؛ فرهنگ بهترین دغدغه برای فیلمسازی

مسعود کیمیایی

masavd kimiai

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

خاطره‌بازی با بهاریه مسعود کیمیایی که ۲۶ سال پیش نوشت؛ همیشه باید از زمستان بیم داشت

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

نمایش «طعم گیلاس» در سینماتک موزه هنرهای معاصر

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

«طعم گیلاس» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

نمایش نسخه مرمت‌شده «زیر درختان زیتون» کیارستمی در موزه هنرهای معاصر

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

«کلوزآپ» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران

محمود کلاری

mahmoud kalari

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

شب مجله بخارا برگزار شد؛ از حضور علی دهباشی تا چند داستان دیگر در شبی برای عباس کیارستمی

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

مرور فیلم‌های کیارستمی در سینماتک موزه هنرهای معاصر

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

نمایش مستند بهمن کیارستمی درباره «طعم گیلاس»

«شما اینجا هستید» با موضوع مهاجرت ساخته می شود

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

کیارستمی بیشتر اهل یاد دادن ماهی‌گیری بود تا دادن ماهی

عباس کیارستمی

abbas kiarostami

«امتحان نهایی» در هنر و تجربه اکران می شد بهتر بود

پیمان معادی

peyman moaadi

عباس کیارستمی

abbas kiarostami