به گزارش مهر، فرزاد موتمن کارگردان و مدرس سینما در طول دوران فعالیت حرفهایاش فیلمسازی در ژانرهای مختلف را تجربه کرده است. درست است که از نظر خیلی از منتقدان و علاقه مندان به سینما شاید «شب های روشن» محبوبترین فیلم موتمن باشد اما او تلاش کرده خودش را به یک ژانر محدود نکند و در فضاهای مختلفی فیلم بسازد از جنایی و فانتزی گرفته تا کمدی و عاشقانه از «صداها» که فیلم محبوب خودش هم است تا «پوپک و مش ماشاالله»، «سراسر شب» و «شبگرد» که هنوز اکران نشده است. با این وجود موتمن معتقد است در سینمای ایران تنوع ژانر نداریم چون حمایتی از فیلمسازان برای تجربیات جدید انجام نمیگیرد. این فیلمساز با اشاره به اینکه سینمای ایران نیازمند یک دگردیسی کامل است، راه نجات سینما را جان گرفتن دوباره بخش خصوصی میداند به شیوهای که خود تهیه کنندگان سرمایهشان را وارد فیلم کنند نه اینکه با سرمایه افراد عشق بازیگری فیلمشان را بسازند.
در گفتوگویی که با فرزاد موتمن درباره وضعیت سینمای ایران در سالهای اخیر داشتیم وی درباره موضوعات مختلفی از جمله لزوم تولید فیلم در بخش خصوصی، نبود تنوع ژانر در سینما و کم رنگ شدن درام اجتماعی، توجه ارگانها و نهادها به فیلمنامههای متنوع و حمایت از نسل جوان و همچنین فعالیتهای اخیرش صحبت کرد.
در این گفتوگو میخوانیم:
* در روزهایی هستیم که سینما موافقان و مخالفان خاص خود را دارد. عدهای فروش فیلمهای کمدی را عامل موفقیت سینمای ایران معرفی میکنند و عده دیگر با استناد به دههها و سالهای پیش از این، معتقد هستند که سینمای ایران روند رو به افولی را طی میکند. باتوجه به تولیدات و شرایط اکران، وضعیت را چطور ارزیابی میکنید؟
از میانه دهه ۸۰ اتفاقی در سینمای ایران رخ داد که مسؤولان سینمایی و فرهنگی آن را با عنوان ریلگذاری معرفی میکردند. متأسفانه آنها دقت نکرده بودند که سینما صنعت است و باید با شرایط خاص خود پیش برود.
با این وجود، ریلگذاری انجام شد و جنبههای متعددی را در برگرفت. به عنوان مثال، عملاً تولید فیلم در بخش خصوصی متوقف و دفاترِ فیلمسازی که ما به آنها فیلمنامه میدادیم تا پذیرفته شود و آنها را بسازیم، همگی تعطیل و تبدیل به دفاتر پخش فیلم شدند. همچنین تهیهکنندهها به تعبیری، تبدیل به بنگاههای معاملات املاک شدند. یعنی در دفتر خود منتظر بودند تا کسی با فیلمنامه و پول داخل بیاید. در واقع دیگر پول و یا تلاشی برای جذب سرمایه از طرف تهیهکننده وجود نداشت.
علاوه بر این، فارابی نیز، حمایت از کلیه فیلمهای دارای پروانه ساخت را متوقف کرد و عملاً خودش تهیهکننده شد. یعنی پولش را به پارهای از فیلمها داد که مورد پسندش بودند.
همچنین تحت عنوان جوانگرایی، سالانه ۶۰ – ۷۰ فیلمساز فیلم اولی به بدنه سینما اضافه شد در حالی که ما در سال، فقط میتوانستیم ۴۰ -۵۰ فیلم را اکران کنیم. به جز تعداد محدود و انگشتشماری از این فیلمسازها، بقیه تنها یک فیلم ساختند و رفتند. با این اتفاق، یک بحران تولید و توزیع عجیب به وجود آمد. به صورتی که اکنون ۲۰۰- ۳۰۰ فیلم پشت اکران داریم که بحرانی اساسی برای سینما است.
همه این اتفاقات سبب شد تا حتی آثاری که به عنوان درام اجتماعی شناخته میشود (و البته یک ژانر من درآوردی است که در ایران به وجود آمده است) نیز ضعیف و ضعیفتر شوند چون مرکز ثقلِ این آثار از طبقه متوسط شهری به طرف لمپنها، معتادها، عربدهکشها، قمهکشها و … معطوف شد.
* با این همه، بر مبنای آمار ارائه شده، شاهد استقبال مخاطبان از فیلمهای سینمای ایران هستیم. به صورتی که حتی بعد از مدتها رکورد مخاطب و فروش جابه جا شده است.
در شرایط فعلی، سینمای ما دو قطبی شده است. یک قطب این سینما، کمدی نشان میدهد و قطب دیگر مختص به فیلمهای ارگانی است. رنگ، تنوع و جذابیت از سینمای ما رفته و علاقهمندان واقعی سینما که جوانها هستند و فیلمهای کلاسیک و جدید را دنبال میکنند، دیگر به سینما نمیآیند زیرا فیلمها برایشان جالب نیست. بنابراین اوضاع خوبی را شاهد نیستیم.
فکر میکنم مسؤولان سینمایی کشور باید روی تصمیمهای خود، تجدید نظری اساسی کنند. آنها باید اجازه دهند که بخش خصوصی دوباره پا بگیرد. این تنها اتفاقی است که میتواند سینمای ما را نجات دهد. در واقع سینمای ما زمانی نجات پیدا میکند که تهیهکنندگان از جیب خود پول دهند و یا پولی را که خودشان فراهم کردهاند و قرار است پاسخگوی آن باشند در فیلم بگذارند. نه اینکه افراد پولداری که میخواهند بازیگر شوند، بیایند و نقش بخرند و به این صورت پول به دست بیاید. چون در این صورت تهیهکننده سهم خود را در جیبش گذاشته و سرانجام اکران داخلی و خارجی فیلم و اتفاقات دیگر آن، هیچ اهمیتی برایش ندارد.
* با توجه به نقدهای همیشگی که از دهههای گذشته، نسبت به تولید فیلم در ژانرهای مختلف مطرح است، شاهد هستیم که نه تنها ژانر تازهای به سینمای ایران اضافه نشده، بلکه برخی ژانرهای این سینما نیز از بین رفته است. به عنوان مثال انگار دیگر قرار نیست فیلم عاشقانهای با مختصات «شبهای روشن» را در سینماها شاهد باشیم. علت این اتفاق را در چه میبینید؟
عشق و علاقه اولم این بود که فیلم سینمایی بسازم اما تا اواخر دهه هفتاد مستندساز بودم. وقتی تصمیم گرفتم که اولین فیلم سینمایی خودم را بسازم و وارد سینمای اکران شوم، همراه نسلی چون ایرج کریمی، سامان مقدم، حمید نعمتاله، مونا زندی، مازیار میری، مهدی کرمپور، محسن امیریوسفی، همگی و شاید من بیشتر به تجربه ژانرهای مختلف علاقهمند بودیم.
علاقهمند به این مسیر بودم، زیرا وقتی به پشت سر نگاه میکردم، میدیدم که سینمای ما اساساً از فیلمهای اکشن، جمشید آریا، مواد مخدر، نیروی انتظامی و ملودرامهای سوزناک، تعداد اندکی کمدی و فیلمهایی که از آن با عنوان جشنوارهای یاد میشد، تشکیل شده است.
اتفاقاً در نقدهایی که در مجلات سینمایی نوشته میشد نیز میدیدم که اغلب نویسندگان سینمایی نسبت به این موضوع شکایت کرده و میگفتند که چرا ما تنوع ژانر نداریم؟ در نتیجه این موضوع را برای خود، به عنوان یک هدف در نظر گرفتم تا در ژانرهای مختلف کار کنم و تا جای ممکن این کار را انجام دادم اما حمایت لازم صورت نگرفت.
در یک شرایط معمول، وقتی شما «شبهای روشن» میسازید و این فیلم علاقهمندانی پیدا میکند، تهیهکنندگان و نهادهای مختلف باید بیایند و به شما بگویند «دیگر چه چیزی داری؟ میخواهیم کمکت کنیم تا آنها را بسازی.» اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه درست بعد از «شبهای روشن»، ۱۶ فیلمنامهام رد شد. علاوه بر این، حمایتی از سوی منتقدان هم نداشتم.
با این همه در تمام این سالها، فیلمهای عاشقانه، جنایی، ماورایی و نوآر ساختم ولی دیدم که هیچ کس برای آن اهمیتی قائل نیست. تا به امروز، افتان و خیزان به این مسیر ادامه دادم و حتی در سالهای بعد از آن، تریلر روانکاوانه، درام عاشقانه، فیلم پلیسی و یک فیلم کاملاً تجربی و فیلمی کمدی ساختم ولی عملاً این مسیر مورد حمایت قرار نگرفت.
اغلب بچههای نسل من یا این کار را رها کردهاند، یا از ایران رفتهاند یا خانه نشین شده و تغییر شغل دادهاند. تنها چند پوست کلفت باقی ماندیم.
* باتوجه به فضای آموزشی که برای جوانان علاقهمند به سینما حاکم است و فیلمسازان فیلم کوتاهی که بعضاً شاهد درخشش آنها هستیم، فکر میکنید کارگردانهای نسل تازه میتوانند شرایط سینمای ایران را تغییر دهند؟
احساس میکنم که بافت سینمای ما باید تغییر کند. ما باید به طرف، سینمایی صنعتی و حرفهای برویم. با این شکلی که در حال جلو رفتن هستیم، خیلی امید چندانی ندارم. البته مطمئناً در نسل جوان، آدمهای با استعدادی هستند. همان طور که در جوانهای ۱۰ – ۱۵ سال گذشته چند فیلمساز با استعداد داشتیم که کارهای قابل توجهی را ارائه کردهاند. ولی اکنون فیلمسازی واقعاً سخت و ادامه دادن آن به مراتب سختتر است. در نتیجه افراد فیلمی میسازند و دیگر حمایت نمیشوند. به نظر میآید در بهترین حالت، هرکس بیش از دو، سه فیلم نمیتواند بسازد. حس میکنم خیلی چیزها باید تغییر کند. زیرا سینمای ایران نیاز به یک دگردیسی کامل دارد.
* از آخرین فیلم شما چند سالی میگذرد، آیا کم کار شدنتان به شرایط موجود مرتبط است؟
اتفاقاً خیلی پرکار هستم. اما به دلیل بافت غلط اقتصادی که سینما دارد، کارها نتیجه نمیگیرد. ۵ سال پیش، «سراسر شب» را ساختم که شخصیترین فیلم من است. فیلمی آوانگارد و کاملاً تجربی. اما برای اکران این فیلم، مرتب بهانه آوردند و امروز و فردا کردند. تا اینکه بعد از ۲ سال به آن زمان اکران دادند. اما نمایش عمومی این فیلم مصادف با ماههایی شد که کرونا شیوع پیدا کرد. به این ترتیب سینماها برای چند ماه تعطیل شد. بنابراین فیلم در سینما اکران نشد و آن را به پلتفرم بردند. خب پلتفرمی که مردم در آن با زدن دکمهای، «بفرمایید شام» و «مافیا» میبینند، جای اکران چنین فیلمی نیست. زیرا وقتی همان تماشاگر دکمه «سراسر شب» را میزند، مخش سوت میکشد. در نتیجه فیلم قربانی تماشاگری شد که برای آن فیلم نیست و اصلاً نباید آن را نگاه کند.
بعد از آن فیلمی کمدی ساختم که خیلی فروخت. برای اینکه بتوانم خودم را نجات دهم، این کار را کردهام. ۲ سال پیش هم فیلم «شبگرد» را ساختم که هنوز اکران نشده است. چون اختلافهایی بین گروه تولید وجود داشت که مانع از نمایش عمومی فیلم شد. این اختلافها ریشه در بافت اقتصادی غلط سینمای ما دارد. سرمایهگذارهایی به این کار میآیند که برای سینما نیستند. در نتیجه حضور آنها، هزار مساله درست میکند. سرمایهگذارهایی که متوجه این نیستند که بدانند اگر وارد سینما شدند باید در کنار آدمهای با سابقهتر قرار گرفته و یاد بگیرند. البته اکنون مشکلات فیلم «شبگرد» حل شده و امیدوارم که به زودی اکران شود. زیرا فیلمی است که خودم خیلی به آن علاقهمندم.
* آیا قرار است فیلم تازهای بسازید؟
پروانه ساخت برای فیلم جدیدم را گرفتهام و امیدوارم به زودی بتوانیم آن را شروع کنیم. عنوان فیلم «شیوا» است.
نوشته انتقاد فرزاد موتمن از شرایط فعلی سینمای ایران؛ نیاز به دگردیسی دارد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
فرزاد مؤتمن با اعلام اینکه فیلم «شبگرد» توسط هیأت انتخاب جشنواره فجر رد شده، گفت که برای دریافت مجوز اکران عمومی فیلمش اقدام کرده است.
۱۴۰۰/۱۰/۰۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
فیلم سینمایی «شبگرد» با پایان مراحل فنی برای حضور در چهلمین جشنواره فیلم فجر آماده شد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی پروژه؛ فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن با پایان مراحل پستولید آماده نمایش شده و همزمان با ثبتنام برای حضور در چهلمین جشنواره فیلم فجر،...
۱۴۰۰/۰۹/۱۶
فیلم سینمایی «شبگرد» با پایان مراحل فنی برای حضور در چهلمین جشنواره فیلم فجر آماده شد.
۱۴۰۰/۰۹/۱۶
منتظر بمانید..
فیلم سینمایی «شب های روشن» با کارگردانی فرزاد موتمن از کانال بالکان شبکه سحر پخش می شود. به گزارش روابط عمومی معاونت برون مرزی رسانه ملی، این فیلم داستان زندگی ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۹/۱۴
منتظر بمانید..
بانیفیلم: فرزاد موتمن در یادداشتی ضمن اشاره به مسئله به قتل رسیدن هـالینا هـوچینز مدیر فیلمبرداری «زنگار» و رعایت نشدن اصول ایمنی در این فیلم، از خشونت افراطی در فیلمهای ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۸/۰۳
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن پس از حدود یکماه به پایان راه فیلمبرداری رسید. به گزارش سینماسینما به نقل از روابط عمومی پروژه، فیلمبرداری «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن پس از حدود یکماه تولید در شرایط کرونایی و با رعایت پروتکلهای بهداشتی، در روزهای گذشته در تهران به...
۱۴۰۰/۰۴/۱۳
فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن پس از حدود یکماه به پایان راه فیلمبرداری رسید. به گزارش ایسنا، فیلمبرداری «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن پس از حدود یکماه تولید ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۴/۱۳
فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن پس از حدود یکماه به پایان راه فیلمبرداری رسید.
۱۴۰۰/۰۴/۱۳
اولین تصاویر از فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن، در روزهای پایانی فیلمبرداری منتشر شد. نوشته «شبگرد» به روزهای پایانی رسید/ انتشار اولین تصاویر از بازیگران اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۰/۰۳/۲۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
اولین تصاویر از فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن در روزهای پایانی فیلمبرداری منتشر شد. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی پروژه، فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن و تهیهکنندگی مرتضی شایسته که فیلمبرداری آن از حدود یک ماه گذشته در لوکیشنهای تهران آغاز شد، این...
۱۴۰۰/۰۳/۲۹
فیلمبرداری فیلم جدید فرزاد موتمن به روزهای پایانی رسید.
۱۴۰۰/۰۳/۲۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
امیرحسین فتحی سومین بازیگر فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن و تهیهکنندگی مرتضی شایسته شد. نوشته امیرحسین فتحی بازیگر «شبگرد» شد اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۰/۰۱/۱۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
امیرحسین فتحی سومین بازیگر فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن شد. به گزارش سینماسینما، در ادامه پیش تولید و انتخاب بازیگران فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن، امیرحسین فتحی جدیدترین بازیگری است که به پروژه اضافه شده است. پیش از این حضور امیر آقایی و پانتهآ پناهیها در...
۱۴۰۰/۰۱/۱۴
امیرحسین فتحی سومین بازیگر فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن شد. به گزارش باشگاه خبرنگاران، در ادامه پیش تولید و انتخاب بازیگران فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن، ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۰۱/۱۴
امیرحسین فتحی سومین بازیگر فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن شد.
۱۴۰۰/۰۱/۱۴
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
امیر آقایی بهعنوان اولین بازیگر فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن انتخاب شد. به گزارش سینماسینما، فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن در حال سپری کردن مرحله پیشتولید و انتخاب بازیگران است و امیر آقایی بهعنوان اولین بازیگر این اثر سینمایی انتخاب شده است. این اولین تجربه همکاری...
۱۳۹۹/۱۲/۲۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
امیر آقایی بهعنوان اولین بازیگر فیلم سینمایی «شبگرد» به کارگردانی فرزاد موتمن انتخاب شد.
۱۳۹۹/۱۲/۲۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
تعدادی از سینماگران و کارشناسان فرهنگی کشور با انتقاد شدید از برگزاری فیزیکی جشنواره فیلم فجر در بحران کرونا تأکید کردند: مدیران جاه طلب برای دستیابی به منافع شخصی شان می خواهند جشنواره را برگزار کنند؛ برگزاری فیزیکی جشنواره فیلم فجر در این روزهای بحرانی و حساس اشتباه صرف و...
۱۳۹۹/۱۱/۲۲
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
سینماسینما، محسن جعفری راد تجربه ثابت کرده، جشنواره فجر و در کل منتقدان و رسانه های ما، شایستگی سینماگران زیادی را ندیده اند و یا کم دیده اند. مثلا نام چند فیلم معتبر را مرور کنیم تا به سینماگر مد نظر این متن برسیم. زیر پوست شهر ساخته رخشان بنی...
۱۳۹۹/۱۱/۱۹
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
سینماسینما، فرهاد خالدی نیک «سازهای ناکوک» فیلمی است به کارگردانی علی حضرتی با فیلمنامه ای مشترک از اصغر عبداللهی و علی حضرتی که چند وقتی است در اکران آنلاین، در معرض تماشای مخاطبان سینمای ایران قرار گرفته؛ علی حضرتی با تهیه کنندگی فیلم سینمایی «خداحافظی طولانی» به کارگردانی فرزاد موتمن...
۱۳۹۹/۱۰/۱۷
منتظر بمانید..
فرزاد موتمن کارگردان سینما از جزئیات ساخت و بازخوردهای برخی از فیلمهای خود همچون «شب های روشن» سخن گفت.
۱۳۹۹/۱۰/۰۷
سینماپرس: در جلسه امروز شورای صنفی نمایش مصوب شد فیلم سینمایی «پیشی میشی» به کارگردانی حسین قناعت در سرگروه ایران و «تومان» به کارگردانی مرتضی فرشباف در گروه مگامال از چهارشنبه همین هفته برابر با ۹ مهرماه به نمایش دربیاید.
۱۳۹۹/۰۷/۰۶
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
فیلمهایی از فرزاد موتمن و نوید محمودی به زودی راهی اکران میشوند.
۱۳۹۹/۰۷/۰۶
منتظر بمانید..
سینماپرس: فرزاد موتمن از کارگردانهای شناخته شده و از اعضای آکادمی جشن خانه سینما، در صفحه اینستاگرام خود به مشکلات این جشن اشاره کرد.
۱۳۹۸/۰۶/۱۱
سینماپرس: فرزاد موتمن ادغام پروانه ساخت و نمایش فیلم های ویدویی و سینمایی را حرکتی غیراصولی می داند.
۱۳۹۸/۰۳/۲۰
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
سینماپرس: فرزاد موتمن کارگردان سینما، از خاتمه فیلمبرداری تازه ترین اثر سینمایی خود در روزهای آینده خبر داد.
۱۳۹۸/۰۱/۱۸
پخش سری جدید سینماگرام به صورت زنده از امشب ساعت ۲۲ از شبکه چهار سیما آغاز می شود! به گزارش سینماسینما ،این برنامه سینمایی که پیش از این پنجشنبه شب ها به صورت تولید به روی آنتن میرفت با ترکیب جدید از امشب روانه آنتن می شود. شاهرخ دولکو ،...
۱۳۹۷/۱۱/۰۴
منتظر بمانید..
«شب سینما» در سیزدهمین نشست خود با موضوع «مروری بر مهمترین مکاتب سینمایی» میزبان فرزاد موتمن خواهد بود.
۱۳۹۷/۱۰/۱۲
نویسنده: سعید عقیقی کارگردان: فرزاد موتمن محصول: ۱۳۸۱ *** استاد (مهدی احمدی): گاهی وقت ها آدم دلش میخواد با یکی دو کلمه حرف بزنه! ولی خوب اگر یکی نباشه که اون دو کلمه اونو بشنوه میدونی چی میشه؟ با خودش میگه:من چرا باید دنبال یکی باشم که باهاش دو کلمه...
۱۳۹۷/۰۸/۱۷