ششمین جلسه از فصل نهم «پاتوق فیلم کوتاه» برگزار شد

در این جلسه ۴ فیلم کوتاه «زوزه» به کارگردانی امیر نجفی، «پَر  ویز» به کارگردانی پیمان فخرایی، «کورتیزول» ساخته دانیال نوروَش، و «فلس» به کارگردانی هومن نادری به نمایش درآمدند و سپس مرتضی‌علی عباس‌میرزایی کارگردان و منتقد سینما به‌‌عنوان کارشناس و محمد محمدی به‌عنوان مجری‌کارشناس برنامه با حضور عوامل فیلم‌ها به نقد این آثار پرداختند.

* «کورتیزول» را با پول تو جیبی ساختم

دانیال نوروش کارگردان فیلم‌کوتاه «کورتیزول»‌ در ابتدای این جلسه گفت: این فیلم را دو سال پیش به صورت کاملا مستقل ساختم. در واقع پول و سرمایه‌گذار نداشتیم و به نتیجه رسیدیم این فیلم‌نامه قابلیت اجرای ارزان را دارد. به همین دلیل «کورتیزول» را با پول تو جیبی و تنها با ۱۶ میلیون تومان ساختیم.

وی ادامه داد: شکل‌گیری این اثر هم به این صورت بود که من ایده‌ای داشتم و آن را با امین نوروزی در میان گذاشتم‌. بعد هم با حداقلی‌ترین امکانات موجود فیلم را ساختیم. با تماشای سه فیلم دیگر در این باکس، برداشت شخصی‌ام این است که «کورتیزول» با امکانات ضعیف‌تری نسبت به آن سه فیلم ساخته شده است. ما با یک دوربین سونی فیلم‌مان را ساختیم.

مرتضی‌علی عباس‌میرزایی در ادامه درباره فیلم «کورتیزول» بیان کرد: من به این نتیجه رسیده‌ام که آدم‌ها می‌توانند نگاه شخصی خود را داشته باشند و با همان با دیگران صحبت کنند. من هم به نگاه آقای نوروش احترام می‌گذارم‌. این کارگردان سعی کرده است یک فیلم فانتزی بسازد و تا حدودی هم موفق بوده است، اما از سوی دیگر من مخالفم که میزان بودجه فیلم را اعلام کنیم.

وی در ادامه نظر خود درباره این فیلم را اینگونه مطرح کرد:‌ «کورتیزول» حکایت همان مثل «چاه مکن بهر کسی» است. شاید البته این برداشت من متفاوت از نظر کارگردان باشد، اما معتقدم که ما در مقام فیلمساز نباید درباره فیلم خود صحبت کنیم و باید بشنویم و ببینیم دیگران درباره آن چه می‌گویند.

نوروش در بخش دیگر از صحبت‌های خود گفت: من اصلا فیلم کوتاه را مسیری برای رسیدن به فیلم بلند نمی‌بینم. هنگام ساخت این فیلم هم فکر نمی‌کردم دارم کار خاصی می‌کنم، در حالی که اتفاقاً ساخت آن برای ما بسیار سخت بود. از سوی دیگر قصد نداشتیم با آن به فستیوال‌های خاصی برویم. با این حال من هر کار مرتبط با سینما را با جدیت دنبال می‌کنم. به این فیلم هم به‌عنوان تجربه نگاه کردم و سعی کردم فیلم شبیه به خودم باشد.

عباس‌میرزایی در واکنش به این بخش از اظهارا هم مطرح کرد: هر کسی که فیلمی می‌سازد، فیلمش را به یک فستیوال و یا یک پاتوق می‌دهد. اصلا هر کسی که فیلم می‌سازد مدعی است و همه چیز برای او مهم است. هر کسی که بگوید کار مهمی نکرده‌ام و انتقادات برایم اهمیت ندارد، قطعا دارد تعارف کند.

در ادامه نوروش درباره ریتم فیلم خود توضیح داد: گاهی ریتم در این فیلم می‌افتد و این مسأله از سر خام‌دستی من بوده است. حالا که خودم بعد از دو سال فیلم را می‌بینم می‌گویم ای کاش مثلا اینجایش را جور دیگری کار می‌کردم. البته همه فیلم‌ها می‌توانند بهتر باشند.

عباس‌ میرزایی هم اظهار کرد: اولین مخاطب هر فیلمی خود کارگردان است، پس اینکه برخی می‌گویند این فیلم، فیلم اول من است، درواقع بهانه‌‌‌ای است تا از خود دفاع کنند. با این حال من «کورتیزول» را دوست دارم و معتقدم اگر در راستای این نگاه فانتزی در فیلمسازی جلو بروید، موفق خواهید شد.

* فیلم‌سازی با یک ذهن فاجعه‌ساز!

سپس نوبت به بررسی فیلم کوتاه «پر ویز» به کارگردانی پیمان فخرایی رسید که این کارگردان جوان، درباره تجربه ساخت این فیلم گفت: «پر ویز» فیلم اول من است، ما ابتدا کار را با تئاتر شروع کردیم. فیلمنامه «پر ویز» را چند سالی در ذهنم داشتم و در اولین فرصت آن را ساختم.

این کارگردان درباره استفاده از تجربه‌های خود در عرصه تئاتر، برای ساخت فیلم گفت: این تجربه از چند وجه خیلی به من کمک کرد که رهایی در تفکر از آن جمله بود. ایده فیلم از آن جایی آمد که در زمان دانشجویی در کافه کار می‌کردم و مدیر کافه روی بهداشت حساس بود اما من می‌گفتم مثلا اگر مگسی روی غذا بنشیند، غذایش را بخورد و برود، چه کسی می‌بیند و اصلا مگر چه می‌شود؟ با توجه به اینکه ذهن فاجعه‌سازی هم دارم همیشه وقتی در آنجا سالاد درست می‌کردم و مگسی در آنجا بود، به این فکر می‌کردم که مدیر کافه الان سر می‌رسد! همانجا بود که فکر کردم چقدر زندگی مگس‌ها سخت است، چقدر استرس دارند. این استرس مگس‌ها برای من مهم بود و آن را زمینی کردم.

عباس‌میرزایی در ادامه درباره مواجهه‌اش با فیلم‌کوتاه «پر ویز» گفت: یک فیلم کمدی یا یک فیلم فانتزی موفق به نظرم ناشی از این است که فیلمسازش ذهن خلاق و موفقی داشته و در این فیلم از همه نمادها استفاده شده است. و به نظر می‌رسد کارگردانش هم آدم بامزه‌ای است. من حس می‌کنم آدم‌هایی سراغ کمدی و فانتزی می‌روند که جهان آنها با جهان ما خیلی متفاوت است.

فخرایی درباره بازیگری این فیلم هم عنوان کرد: نباید بازیگر را ابزار ببینیم و بگوییم هر آنچه را که ما می‌گوییم باید اجرا کنی. پس باید به بازیگر زمین بازی بدهیم. این نکته را هم مطرح کنم که «پر ویز» بسیار لوباجت ساخته شد اما سعی کردیم خلاقیت به خرج بدهیم. دوربین ما یک دوربین معمولی بود. تمام فیلمبردای هم در ۲ روز انجام شد. ما به صورت فشرده کار کردیم. این را هم باید عنوان کنم که موقع تولید نباید آرتیست باشید و باید بدانید آنچه که می‌خواهید چیست.

عباس‌میرزایی هم گفت: وقتی فیلم‌های اول خود را می‌ساختم همیشه کمبود امکانات تولید باعث می‌شد از همان ابتدا بدانم که قرار است چه کنم. در واقع ما همگی عمله فیلم بودیم تا خروجی، دقیقا آنچه که می‌خواستیم شود. اولین باری که «پر ویز» را می‌دیدم با جماعتی در مرحله قضاوت آن بودیم. موقعی که فیلم شروع شد به بغل‌دستی خودم گفتم کاراکتر اصلی حتما یک واکنش بزرگ نشان می‌دهد. بغل‌دستی‌ام گفت اینچنین نمی‌شود اما به او تاکید کردم که این کارگردان همه چیز را با وسواس چیده است. فیلم گویی مانند «مسخ» کافکا داستان انسانی را روایت می‌کند که مگس شده است، یا بالعکس!

* سینما خانواده‌اش را انتخاب می‌کند

سپس در غیاب کارگردان فیلم کوتاه «فلس»، پوریا ریحانی بازیگر نقش اصلی این اثر روی صحنه آمد و گفت: هومن نادری یک روز طرح خود را پیش ما آورد. ما چند وقتی روی آن کار کردیم و در نهایت به شناختی رسیدیم. فیلمبرداری هم در چهار روز انجام شد. من اصالتا جنوبی هستم، هومن هم یک رگه جنوبی دارد. این فیلم می‌خواست یک بازنمایی از فرهنگ جنوب داشته باشد.

عباس‌میرزایی درباره این فیلم اظهار کرد: به نظرم هومن نادری بسیار آدم باهوش و آرتیستی است. چون این فیلمساز در عین حال که منتقد است، راهکار هم ارایه می‌دهد. در ادامه این به شما مربوط می‌شود که چقدر با فیلم ارتباط برقرار کنید. البته یک جاهایی فیلم او لنگ می‌زند. به نظرم آقای نادری جزو خانواده سینماست و  من معتقدم اگر یک بار یک فیلم خوب بسازید، همه جهان هم که روبه‌روی شما بایستند سینما باز هم شما را به سوی خود فرا می‌خواند. سینما همواره خانواده‌اش را خودش انتخاب می‌کند.

در این جلسه، فیلم کوتاه «زوزه» به دلیل غیبت عوامل فیلم، مورد نقد و بررسی قرار نگرفت.

نوشته ششمین جلسه از فصل نهم «پاتوق فیلم کوتاه» برگزار شد اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.