گفتگوی «موسیقی ایرانیان» با «باربد هنرمند» به بهانه انتشار آلبوم موسیقی و شعر «ریشه در باد»

باربد هنرمند | آلبوم موسیقی و شعر «ریشه در باد»

موسیقی ایرانیان: آلبوم موسیقی و شعر «ریشه در باد»، اثری از باربد هنرمند، چندی پیش توسط مؤسسه فرهنگی و هنری نغمه بنفش اندیشه منتشر شده است، ریشه در باد نام اثریست در قالب شعر و موسیقی و داستان از باربد هنرمند که شامل ۸ قطعه به عناوین «باغبان وفادار» (اول)، «شکوفه های تو در باغ»، «آفت ها»، «روز کذایی» (حمله آفت‌ها)، «سرود گرگ‌های پیروز»، «خلوت گندم‌ها»، «تنیده در باد» و «باغبان وفادار» (دوم) است. داستان این آلبوم، روایتی از گذشته یک هنرمند است که در استعاره ذهنی وی در قالب یک باغ و باغبانش شکل می‌گیرد و پس از سال‌ها در دیداری با معشوق جوانی‌اش این خاطرات و دغدغه‌ها به تصویر کشیده می‌شوند.

باربد هنرمند نوازنده گیتار، پیانو و خواننده کلاسیک در محدوده باس، از کودکی موسیقی را به صورت آزاد فرا گرفته و در زمینه هارمونی و کنترپوآن شاگرد اساتیدی همچون شهرام توکلی و علی‌اکبر قربانی بوده است. او همچنین سابقه فعالیت به عنوان خواننده باس در گروه‌های کُر نیاوران، ایستگاه، اینترارکستر و دیسونانس را دارد. به بهانه انتشار «ریشه در باد»، موسیقی ایرانیان با این هنرمند گفتگویی داشته که در ادامه می توانید دنبال کنید.

آلبوم ریشه در باد به عنوان یک اثر متفاوت از لحاظ ساختار معرفی شده، میتوانید بیشتر در باره ی این تفاوت صحبت کنید؟
در موسیقی غرب از حدود دهه ۴۰ میلادی اصطلاحی با عنوان Concept Album ظهور کرد. که بیان گر یک آلبوم منسجم با سیر داستانی بود. یعنی هر قطعه سوای هویت منفرد خودش در واقع بخشی از یک ساختار بزرگ تر به شمار می آمد. آلبوم ریشه در باد یک Concept Album هست. یعنی موسیقی، صداگذاری ها، اشعار و همه ی اجزای سازنده ی آلبوم در دید کلی روایت کننده ی بخشی از پیام و داستان کلی آلبوم هستند. حتی برای تسهیل روند روایی در بخشی از آلبوم، در بافت پس زمینه ی موسیقی از صدابازیگران استفاده شده. البته نه به این معنا که هویت موسیقیایی با نمایشی جایگزین شده باشه. بلکه همه ی این المان ها شنیداری برای کمک به تصویرسازی ذهنی مخاطب به او داده شده.

کمی از داستان آلبوم ریشه در باد بگید. چه پیامی در این آلبوم موسیقی دنبال شده؟
خب ریشه در باد شاید یک داستان عاشقانه است که در عین حال ابعادش فراتر از صرفا مسائل عاطفی و احساسی میره.
بر اساس سیر آلبوم در شروع یک تصویر سازی داریم از یک آینده ای که دو شخص بعد از سال ها با هم صحبت میکنند. و این فاصله ی سالیان شاید بهترین نمودش در تبدیل شدن ضمیر صمیمی “تو” به “شما” ست. و در ادامه آلبوم مسائلی در گذشته تصویر میشه. خاطراتی مربوط به دو برهه ی زمانی. ابتدا زمانی که دو شخص اصلی در کنار هم بوده اند و بعد از اون دوره ای که یکی از این دو شخص دیگری رو ترک میکنه. و در ادامه مواجهه مرد با مسائل درونی و اجتماعی که باعث رنجش ها، مبارزات، شکست ها و پیروزی هایی در وجود خودش میشه. که تمام این ها رو در استعاره ای به یک باغ و باغبانش تشبیه میکنه.

در بخش اول اثر شما از صدای سرتیپ جواد فکوری فرمانده فقید نیروی هوایی ارتش در پس زمینه ی موسیقی استفاده کردید. آیا ریشه در باد رابطه ای با جنگ دارد؟
نه به هیچ عنوان. در حقیقت همون طور که در انتهای نسخه فیزیکی آلبوم اشاره شده، این یک ادای احترام به این قهرمان های شاید کمتر دیده شده بوده. میشه گفت چون آلبوم ریشه در باد خیلی بر اساس احساسات و دیدگاه های شخصی من شکل گرفته در نتیجه یادآوری صدای ایشون در ابتدای اثر بیان کننده ی بخشی از همین تفکرات و احساسات شخصی بوده.

نتیجه و بازتاب نخستین اثر خود را از آغاز تا انتشار آن چگونه ارزیابی میکنید؟
فکر میکنم اثر بازتاب خوبی در بین کسانی که از موسیقی های غیر پاپ لذت میبرن داشته. چه عزیزانی که در حین ضبط و در مراحل مختلف تولید اثر رو میشنیدن و غالبا هنرمند بودند و چه حالا که اثر منتشر شده و به تدریج اشخاص بیشتری اثر رو میشنوند.

باربد هنرمند | آلبوم موسیقی و شعر «ریشه در باد»

برای خود شما این تجربه چطور بود؟ یعنی سوای پرداختن به موسیقی، شعر و داستان چه هدف دیگری رو دنبال میکردید؟
خب یک هنرمند وقتی تصمیم به عرضه ی اثرش میگیره، شاید بیشتر از هرچیزی به دنبال سهیم شدن یک ایده با مخاطبان بوده. ولی در کشور ما همین هدف شاید به ظاهر ساده مستلزم پیموندن یک راه دشوار و بس طولانیه. چون ناخواسته مراحل بعد از تولید در استودیو، حتی بیشتر از تولید خود اثر به درازا میکشه. و بخش اعظم این مسیر رو شما مجبور هستید به عنوان یک هنرمند مستقل کاملا تنها طی کنید که همین مسئله میتونه حتی باعث انصراف از ادامه دادن بشه. حالا من خوشحالم که در مورد ریشه در باد به لطف خداوند بالاخره مراحل تولید و پسا تولید طی شد و کار منتشر شده.

در شرایطی که خیلی ها معتقدند جوان امروز به موسیقی جدی توجه چندانی ندارد، خودتان گمان میکنید میشود مخاطبانتان را از میان این قشر همراه خود داشته باشید؟
متاسفانه نمیشه منکر این حرف بود که موسیقی پاپ در کشور ما مسیرش رو گم کرده و در یک مدار تکرار در حال چرخیدنه. خب زمانی که عرضه در کیفیت پایینی مکررا ادامه پیدا میکنه کم کم سلیقه ی مخاطب هم تحت تاثیر منفی قرار میگیره. ولی به عقیده ی من این مسئله نباید هرگز باعث شه که هنرمندان از هنر درونی و به عبارتی وظیفه ی خودشون عقب نشینی کنند. به هرحال حتی با این کثرت موسیقی های کم محتوی باز هستند مخاطبین زیادی که به دنبال شنیدن موسیقی با غنای بیشترند.

فکر میکنید چه شیوه ای میتواند بستر ساز تقویت این فرهنگ برای جوان ها باشد، که بجای شنیدن موسیقی های پاپ درجه چندم، به سمت موسیقی جدی قدم بردارند؟
خب برای رسیدن به این ایده آل که شما میفرمایید، باید دو وجه رو در نظر گرفت. وجه اول تولید هست. من فکر میکنم تنها راه رسیدن به یک تولید خوب در موسیقی، استقلال هرچه بیشتر هنرمند در پروسه ی تولیده. چون بخش زیادی از عوامل بیرونی که در زمینه ی تولید و پسا تولید فعالیت میکنند با اعمال قدرت و نظرات غیر هنری باعث کمرنگ شدن غنا در تولید نهایی میشن. این مستلزم قدرت گرفتن موسیقی مستقل در کشور ماست. یعنی آهنگساز، نوازنده، شاعر و خواننده بتونن به صورت مستقل تصمیم گیران نهایی تولید خوشون باشند. و این مسئله به دست نمیاد مگر حمایت مردم و خود هنرمندان از تولیدات مستقل.
وجه دوم گوش مخاطبه. شنیدن یک اثر با غنا در موسیقی نیازمند داشتن یک گوش آشنا به موسیقی ست. و این چیزی نیست که قرار باشه در بدو تولد به عنوان یک موهبت به آدم داده شده باشه. نیاز به تمرین هست تا گوش انسان بتونه موسیقی رو درک کنه. مخاطب شنیداری برای درک یک اثر پیچیده ی موسیقی باید گوشی تقویت شده داشته باشه. گوشی آشنا به موسیقی. و این هرگز بدون تمرین و شنیدن به دست نمیاد. باید گوش رو با موسیقی خوب آشنا کرد و بهش فرصت داد. تا بتونه به مرحله ای از تبحر برسه که موسیقی پیچیده رو درک کنه و ازش لذت ببره.

در قالب آلبوم یا کنسرت چه برنامه ای برای آینده دارید؟
در حقیقت آلبوم ریشه در باد در سال ۹۴-۹۵ تولید شد و مراحل پسا تولید تا مرداد ۹۷ انتشار روبه عقب انداخت. خب این فاصله ی زمانی برای شکل گیری آهنگ ها و ایده های جدید زمان مناسبی بوده ولی خب انتشار و بازخورد نهایی ریشه در باد اولویت فعلی من هست تا پرداختن به تولید آلبوم یا تک آهنگ جدید. احتمالا در مراحل بعدی پروژه ی اجرای زنده ریشه در باد رو شروع کنم و بعد از اون پرداختن به یک اثر جدید.

و کلام آخر …
همون طور اشاره کردم آلبوم ریشه در باد یک پروژه کاملا مستقل بوده و هست. چه در تولید و چه در مراحل بعد از تولید. به همراه دوستان هنرمندی که در طی مسیر به من کمک کردند. دوستان خیلی خوبم در آکادمی میلنیوم، تورج اسدیان و سارا محدث. پیمان ابدالی و پارمیس سعادتمند از نغمه بنفش اندیشه. حضور بسیار با ارزش خانم گیلدا حمیدی بازیگر تئاتر به عنوان نقش مکمل در آلبوم. نوازنده های بسیار عالی مثل بابک صفرنژاد، سام مظاهری، علی فراز، آوا منبری، صادق خدابخشی و باقی عزیزان که همگی صرفا بخاطر علاقه به هنر و لطف به من در کنارم بودند. که خیلی برای من ارزشمنده. امیدوارم با یاری وی، ریشه در باد به عنوان یک هنر مستقل بتونه در جایگاه مناسبش قرار بگیره.

مطالب پربازید آلبوم «ریشه در باد» منتشر شد