جلسه نقد و بررسی فیلم سینمایی «دژاوو» برگزار شد

به گزارش سینماپرس، محمدرضا لطفی">محمدرضا لطفی در ابتدای این جلسه ضمن معرفی مستند «دژاوو» گفت: فیلم از حس زنانگی بهره می‌برد و راجع به پیامدهای فروپاشی یک خانواده است. از آن‌جا که کارگردان فیلم نیز یک خانم است، می‌توان این موضوع را بررسی کرد. یکی از نقاط مثبتی که در فیلم وجود دارد کارگردانی آن است. فیلم در لوکشین خانه و بدون بهره‌گیری از فرم‌های عجیب و غریب ساخته شده است. عمده فیلم‌سازها زمانی که در لوکیشن‌های کوچک فیلم می‌سازند، سعی می‌کنند تا از اتفاقات عجیب و غریب کمک بگیرند تا فیلم‌شان از ریتم نیفتد. علاوه بر این، باید بگویم که انتخاب این فیلم همزمان با ایام روز دختر، انتخاب هوشمندانه‌ای بود. در بخش‌های ابتدایی داستان اسمی از دختر خانواده برده نمی‌شود و فقط زن و شوهری را می‌بینید که بر سر زندگی از دست‌رفته خود بحث می‌کنند. وقتی که فیلم جلو می‌رود، متوجه می‌شویم که کاراکتر اصلی دختر است و در زاویه نگاه اصلی فیلم قرار دارد.

وی به نقاط ضعف این فیلم اشاره کرد و گفت: به نظرم در انتخاب بازی‌ها، باید کمی دقت می‌شد تا بازیگری‌های بهتری صورت می‌گرفت. به نظرم فیلم‌نامه روی کاغذ موفق بوده است اما باید توجه داشت که در فیلم‌هایی که در فضای خلوت دو نفره ساخته می‌شوند، نوع بازی بازیگران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. باید دقت داشت که راجع به موضوع جدایی و پیامدهای آن، تاکنون فیلم‌های زیادی ساخته شده است. اساس فیلم‌های گروه هنر و تجربه سلیقه‌ای است. بدین معنی که مخاطب یا با آن ارتباط برقرار می‌کند و از آن خوشش می‌آید و یا خیلی از آن خوشش نمی‌آید. من فکر می‌کنم که به این دست فیلم‌ها خیلی باید توجه شود.

رایا نصیری در بخش بعدی صحبت کرد و ضمن اشاره به جایگاه مهم خانواده ایرانی گفت: اسم فیلم من «دژاوو» است. می‌خواستم به کمک معنی این لغت، به حس تماشاچیان فیلم دسترسی پیدا کنم. این فیلم نشات گرفته از چند دوره فعالیت من در عرصه مستند است. من حدود ۱۰ سال در حوزه مستند و مسائل اجتماعی فیلم ساختم. در این ۱۰ سال، این تجربه را پیدا کردم که زنان در مسیر زندگی خود دچار بایدها و نبایدهایی می‌شوند که مانع بیان احساسات آنان می‌شود. زاویه نگاه من در این فیلم این نبود که بخواهم راجع به جدایی زن و شوهر صحبت کنم بلکه می‌خواستم راجع به پیامد جدایی زن و شوهر صحبت کنم. در میان زن و شوهر، فرزندی وجود دارد که با مسئولیت این دو نفر به وجود آمده است و حالا پدر و مادر باید به نوع زندگی‌شان را جلو ببرند که کمترین آسیب به فرزندانشان وارد شود. این که طلاق خوب است یا بد است در حوزه فیلم من نیست. تلاش کردم تا در این فیلم تماشاگر باشم و حوادث را روایت کنم. این مخاطب است که باید واکنش نشان بدهد، فکر بکند و در جاهایی خود را جای شخصیت فیلم بگذارد. «دژاوو» یک کلمه روان‌شناسانه است که به معنای احساس آشناپنداری است. در این فیلم قصد داشتم تا با تکیه بر تجربه‌های زندگی زناشویی، آشناپنداری مجددی بین آنان صورت بدهم. در تمام فیلم، تلاشم این بود که راجع به جدایی حرف نزنم. فقط می‌خواستم به تماشاچی بفهمانم که کجا را اشتباه رفته است و باید برگردد و آن را تصحیح کند. نمی‌دانم تا چه اندازه موفق بوده‌ام.

وی ادامه داد: خیلی وقت‌ها مشکل زمانی به وجود می‌آید که ما با همدیگر صحبت نمی‌کنیم و مسائل و مشکلات‌مان را بیان نمی‌کنیم. همین موضوع باعث می‌شود که این مشکل وارد زندگی بشود. انسان باید به این موضوع برسد که باید احساسات خود را بیان کند. دختران ما همیشه به عنوان یک مادر بزرگ می‌شوند و نه به عنوان یک همسر. هیچ وقت به دختران ما یاد داده نمی‌شود که باید همسرداری را بلد باشد و سپس مادر بودن را تمرین کند. چنین دختری وقتی وارد زندگی دونفره می‌شود، تلاش می‌کند تا برای هسمرش مادری کند در حالی که آن مرد همسر می‌خواهد. در طرف مقابل نیز چنین است. مردان ما به عنوان پسر بار آورده می‌شوند. پسری که تمام کارهایش بر دوش مادرش است. این موضوع اختلال است. در این میان کسی مقصر نیست بلکه ما به عنوان یک انسان باید مهارت‌هایی را کسب کنیم و تا زمانی که این مهارت کسب نشود، شاهد وقوع اختلالات در زندگی‌ها هستیم.

تقی ابوطالبی سخنران بعدی این جلسه بود. او گفت: باید اشاره کرد که هر فیلم پیامدها و پیام‌های خاص خود را دارد که می‌تواند مخاطب را تحت تاثیر قرار بدهد. حرف‌های بسیار مهمی در فیلم مطرح شد و آن هم عواقب و پیام مساله طلاق بود. در فیلم می‌بینید که هم زن و هم شوهر به گونه‌ای غفلت کرده‌اند و همین موضوع باعث فروپاشی زندگی آنان شده است. یک زن و شوهر قبل از آنکه بتوانند پدر و مادر خوبی باشند، باید همسر خوبی برای یکدیگر باشند. بدین معنی که همدیگر را به خوبی بشناسند و به روان‌شناسی یکدیگر آشنا باشند. در فیلم می‌بینید که سارا و فرهاد، حرف‌های ناگفته زیادی به یکیدگر دارند و همین مساله کار را دشوار کرده است. متاسفانه موضوعی که بعضا در بین افراد مطرح می‌شود این است که مثلا برای این که پسر سمت خلاف نرود، زنش بدهیم یا مثلا برای این که یک زن و شوهر به ادامه زندگی ترغیب بشوند، بچه‌دار شوند و … این موضوع خیلی خطرناک است.

وی ادامه داد: تربیت فرزند، یکی از موضوعات بسیار مهمی است که باید پدر و مادر اهتمام ویژه‌ای به آن داشته باشند. آسیب بزرگی که در این میان ممکن است تاثیرگذار باشد، توجه به مساله عزت‌نفس است. باید توجه ویژه‌ای به عزت‌نفس فرزندان در تربیت آنان صورت بگیرد.

بخش پایانی این جلسه نیز به پرسش و پاسخ حاضران اختصاص داشت.