فرهنگی به نام VOD

 سعید رجبی فروتن * در جام جم نوشت :سیستم VOD بستر و امکانی است که زمینه را برای عرضه تمام محصولات و تولیدات دیداری و شنیداری (فیلم و سریال) و نیز موسیقی و تئاتر فراهم می کند و این آثار می توانند در این سیستم بارگذاری شوند. با توجه به کمبود امکانات زیرساختی در ایران و فقر فاحش سالن های سینما، سامانه های ویدئوی درخواستی قادرند توانمندی هنرمندان ایرانی را به نمایش بگذارند و باعث دلگرمی همه آفرینشگران شوند، چرا که هدف هنرمندان و پدیدآورندگان، دیده شدن کارهای آنها و بازخورد گرفتن از مخاطبانشان است.
نکته قابل اشاره این است که شکاف تکنیکی ما با کشورهای پیشرفته خوشبختانه در حال کم شدن است و با افزایش پهنای باند و سرعت اینترنت در ایران و بویژه گسترش شعاع شبکه ملی اطلاعات، بستر استفاده از فناوری های روز برای عرضه و انتشار محتوای دیداری و شنیداری مهیا شده است. دستاورد مجموعه حاکمیت در این عرصه را باید قدر دانست و این اقدام در دراز مدت سبب بهبود سرانه و شاخص های مصرف فرهنگی در ایران می شود.
رونق استریم ویدئوها در ایران همراه با ملاحظات اقتصادی هم بوده است. vod می تواند به بازگشت سرمایه ای که مصروف تولید یک فیلم یا برنامه شده است، کمک کند. هر قدر این گردش و رونق اقتصادی حاصل از فعالیت VOD ملموس تر و محسوس تر باشد، به تولید محصول بیشتر کمک می کند. به اضافه این که این چرخه می تواند زمینه های اشتغال را برای دست اندرکاران فنی یا هنری سینمایی و ویدئویی ایران فراهم کند.
باید با اصلاح ساز و کارهای اداری و حذف موانع دست و پاگیر، تولیدکنندگان محتوا را به سرمایه گذاری امیدوار کرد تا با موانع اداری کمتری در تولید محتوا روبه رو شوند و بتوانند به غنی شدن سبد محصولات تولیدات هنری کمک شایانی کنند تا علاقه مندان رادور سفره محصولات فرهنگی متنوع تری بنشانند و در واقع به بخش بزرگی از نیازهای آنان پاسخ دهند.
تاکنون به ۱۹ شرکت و موسسه مجوز فعالیت داده شده است که تقریبا نیمی از آنها فعال هستند. البته ایجاد حس رقابت بین شرکت ها می تواند مخاطبان بسیاری را برای این عرصه ایجاد کند، زیرا آنها به فکر ایجاد و خلق ظرفیت های تازه می افتند و با تولید محصولات باکیفیت و مجاز، سواد سینمایی و بصری مردم را بالا می برند.
یکی دیگر از جنبه هایی که باید نسبت به آن وقوف داشت، این است که این سیستم می تواند با ادامه فعالیت، راه را بر متخلفانی که با راه اندازی سایت های مختلف سعی در دانلود غیرقانونی محصولات سینمایی و ویدئویی ایران دارند، ببندد و با تسهیلاتی که در اختیار مخاطبان قرار می دهد، مردم را به سمت دانلود حلال یا تهیه و تماشای نسخه اورجینال محصولات ببرد. همچنین در کنار فرهنگ سازی، به مردم ما کمک می کند تا رفتار بهتر و مناسب تری با تولیدکنندگان و پدیدآوردندگان آثار فرهنگی و هنری داشته باشند.
نگاهی به کارنامهشرکت های فعال در زمینه استریم ویدئو گویای آن است که الگوی مصرف علاقه مندان به تماشای فیلم و سریال در کشورمان در حال تغییر است و بسیاری از کسانی که پیش از این به دنبال نسخه فیزیکی
(دی وی دی) بودند، اینک به مشتریان دائمی سرویس های آنلاین ویدئویی تبدیل شده اند. همچنین خبرهای رسیده حاکی از سرمایه گذاری اختصاصی شرکت های استریم ویدئو در زمینه انواع تولیدات جذاب تصویری است تا نقش خود را از تامین کننده ارتقا دهند و در شمایل تهیه و تولید کننده محتوا نیز قرار گیرند. بدیهی است در این میان برخورد مستمر با سایت های غیرقانونی و نیز ممانعت از پخش محصولات ایرانی از تلویزیون های فارسی زبان ماهواره ای نیز کمک می کند تا حاشیه امنیت بیشتری برای موسسان و سرمایه گذاران شرکت ها ایجاد و زمینه رشد و توسعه آنها فراهم شود.
دولت (سازمان امور سینمایی) از سال گذشته با تصویب مقررات ویژه ای درصدد ساماندهی و نظارت بر محتوای عرضه شده از سوی سرویس های ویدئوی درخواستی برآمده است تا اعتماد مخاطبان بویژه خانواده ها از سلامت محصولات سلب نشود و در ترجمه و دوبله آثار نیز معیارهایی مثل زبان معیار و عفت عمومی بیش از گذشته مدنظر قرار گیرد. نکته آخر این که مراجع بالادستی (شورای عالی فضای مجازی) باید هر چه سریع تر در تعریف و تبیین واژه «پخش فراگیر» همت کنند و اختلاف برداشت از قوانین جاری را بین دولت و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران خاتمه بخشند و باید برحقانیت صداوسیما و تبعیت سایر نهادها تاکید کند.

* کارشناس فرهنگی